Author: admin

Da Ananias ken Safira

1 Ngem adda maysa a lalaki nga agnagan Ananias. Safira ti nagan ti asawana. Nangilako iti dagada

2 ngem nangilemmeng iti paset ti naglakoanna, babaen iti yaanamong ti asawana, sana inted ti dadduma kadagiti apostoles.

3 Kinuna ni Pedro, “Ananias, apay a pinaiturayanka ken ni Satanas ket inulbodmo ti Espiritu Santo babaen iti panangilemmengmo iti dadduma a naglakoam?

4 Sakbay nga inlakom ti daga, saan aya a sika ti akinkukua? Ket idi inlakom, saan aya a sika ti akinkukua iti naglakoan? Apay ngarud a napanunotmo nga aramiden ti kasta? Saan a tao ti inulbodmo, no di ket ti Dios!”

5 Apaman a nangngeg ni Ananias daytoy, napasag ket natay. Nagbuteng amin a nakadamag iti daytoy.

6 Simrek dagiti agtutubo a lallaki, binungonda ti bangkay ni Ananias sada inruar a napan intanem.

7 Agarup tallo nga oras ti napalabas idi sumrek met ni Safira. Dina ammo ti napasamak iti asawana.

8 “Ibagam kaniak,” kinuna ni Pedro, “daytoy kadi laeng ti naglakoanyo iti dagayo?”

“Wen,” insungbat ti babai, “dayta la ti naglakoanmi.”

9 Iti kasta, kinuna ni Pedro, “Apay a nagtulaganyo nga agassawa a suoten ti Espiritu ti Apo? Denggem dagiti arimpadek! Addan iti ruangan dagiti lallaki a napan nangitanem iti asawam. Umaydaka met iruar!”

10 Napasag a dagus ni Safira iti sakaanan ni Pedro ket natay. Idi sumrek dagiti agtutubo a lallaki, nakitada a natayen ni Safira. Inruarda sada napan intanem iti abay ti asawana.

11 Napalalo a buteng ti entero nga iglesia ken amin a nakadamag iti napasamak.

Adu a Milagro ken Datdatlag ti Maaramid

12 Adu a milagro ken datdatlag a banag ti inaramid dagiti apostoles ket nasaksian dagiti tattao. Masansan nga aguurnong dagiti amin a mamati idiay Pasilio ni Solomon.

13 Awan ti nakaitured a tumipon iti bunggoyda a saanda a kadua. Ngem kasta unay ti panangidayaw dagiti tattao kadakuada.

14 Immadu nga immadu ti timmipon kadakuada—lallaki ken babbai a namati iti Apo.

15 Gapu iti ar-aramiden dagiti apostoles, naipan dagiti masakit kadagiti kalkalsada. Naipaiddada kadagiti papag ken ikamen tapno no lumabas ni Pedro, uray ti anniniwanna laeng ti manglinong iti dadduma kadakuada.

16 Manipud kadagiti il-ili a kabangibang ti Jerusalem, inyeg dagiti tattao dagiti masakit ken dagiti addaan iti dakes nga espiritu. Ket immimbagda amin.

Maidadanes dagiti Apostoles

17 Napalalo ti apal ti Kangatoan a Padi ken dagiti pasurotna a kamkameng ti bunggoy dagiti Saduceo, ket nagtutulaganda ti aramidenda.

18 Pinatiliwda dagiti apostoles sada pinaibalud ida.

19 Ngem iti dayta a rabii, maysa nga anghel ti Apo ti nanglukat kadagiti ruangan ti pagbaludan ket inruarna dagiti apostoles. Kinunana kadakuada,

20 “Inkay idiay Templo ket ibagayo kadagiti tattao ti amin a maipapan iti daytoy baro a biag.”

21 Nagtungpal dagiti apostoles. Idi bumigaten, simrekda iti Templo ket nangisuroda.

Pinaayaban ti Kangatoan a Padi ken dagiti pasurotna dagiti amin a panglakayen a Judio ket naangay ti maysa a miting ti entero a Sanhedrin. Kalpasanna, pinaalada dagiti apostoles iti pagbaludan tapno maidatagda iti Sanhedrin.

22 Ngem idi dumteng dagiti ofisiales iti pagbaludan, dida nasarakan dagiti apostoles. Iti kasta, nagsublida ket impakaammoda iti Sanhedrin,

23 “Itay sumangpetkam iti pagbaludan, nakitami a nakandadoan a naimbag dagiti ruangan ket agbambantay dagiti guardia. Ngem idi luktanmi dagiti ruangan, awan nasarakanmi iti uneg!”

24 Idi mangngeg daytoy ti kapitan dagiti guardia ti Templo ken dagiti panguloen a papadi, nasdaawda no ania ti napasamak kadagiti apostoles.

25 Dimteng ti maysa a lalaki ket imbagana kadakuada, “Denggenyo! Adda idiay Templo dagiti lallaki a pinaipupokyo iti pagbaludan. Madamada a mangisursuro kadagiti tattao.”

26 Napan ti kapitan ken dagiti soldadona iti Templo, ket innalada dagiti apostoles. Dida pinilit ida ta maamakda amangan no uboren ida dagiti tattao.

27 Idi maidatag dagiti apostoles, iti sangoanan ti Sanhedrin, inusig ida ti Kangatoan a Padi. Kinunana,

28 “Naingetti panangbilinmi kadakayo a dikay mangisuro iti nagan daytoy a tao. Kitaenyo ti aramidyo! Nagwarasen ti pannursuroyo iti entero a Jerusalem, ket kayatyo pay nga ipabasol kadakami ti ipapatayna.”

29 Simmungbat ni Pedro ken dagiti dadduma nga apostoles, “Masapul nga agtungpalkam iti Dios, saan nga iti tao.

30 Ti Dios dagiti kapuonantayo ti nangpagungar ken ni Jesus a pinapatayyo babaen iti panangilansayo iti krus.

31 Intan-ok ti Dios iti makannawanna, kas Pangulo ken Mangisalakan, tapno ikkanna dagiti Israelita iti gundaway nga agbabawi kadagiti basbasolda ket mapakawanda.

32 Dakami ti makapaneknek kadagitoy, kasta met ti Espiritu Santo nga isu a sagut ti Dios kadagiti agtulnog kenkuana.”

33 Kasta unay ti pungtot dagiti kamkameng ti Sanhedrin a nakangngeg iti daytoy ket kayatda a mapapatay dagiti apostoles.

34 Ngem timmakder ti maysa kadakuada, ni Gamaliel a maysa a Fariseo ken maestro iti Linteg a pagraeman dagiti amin a tattao. Imbilinna a mairuar pay laeng dagiti apostoles.

35 Kalpasanna, kinuna iti Sanhedrin, “Kakabsat nga Israelita, panunotenyo koma a nalaing no ania ti aramidenyo kadagitoy a tattao.

36 Saan pay a nabayag a timmaud ni Teudas a nagpammarang a naindaklan a pangulo; aguppat a gasut dagiti lallaki a simmurot kenkuana. Ngem idi napapatay, nawarawara dagiti pasurotna ket nagpukaw ti tignay nga inrugina.

37 Kalpasanna, nagparang met ni Judas a taga-Galilea idi panawen ti sensus ket adu ti napasurotna. Napapatay ni Judas ket nawarawara met dagiti pasurotna.

38 “Ngarud, daytoy ti isingasingko kadakayo: Diyo bibiangan dagitoy a tattao. Bay-anyo ida! No nagtaud iti tao daytoy a plano ken aramidda, awanto ti pagbanaganna.

39 Ngemno nakem ti Dios, diyo mabalin a parmeken ida. Diyo busoren ida amangan no ti Dios met laeng ti busbusorenyo!”

Impangag ti Sanhedrin ti patigmaan ni Gamaliel.

40 Pinastrekda dagiti apostoles. Pinasaplitda ida sada imballaag manen kadakuada a dida agsasao iti nagan ni Jesus. Kalpasanna, winayawayaanda ida.

41 Pimmanaw dagiti apostoles iti saklang ti Sanhedrin. Kasta unay ti ragsakda ta imbilang ida ti Dios a maikari nga agsagaba iti pannakaibabain gapu ken ni Jesus.

42 Tunggal aldaw, idiay Templo ken kadagiti balbalay dagiti tattao, intuloyda ti nangisuro ken nangikasaba iti Naimbag a Damag maipapan ken ni Jesus, ti Cristo.

Mapili dagiti Pito a Katulongan

1 Kadagidi nga aldaw, idi umadu nga umadu ti bilang dagiti adalan, timmaud ti riri dagiti Judio a Griego ti pagsasaodaken dagiti sigud a Judio. Nagreklamo dagiti Judio a Griego ti pagsasaoda a nabaybay-an dagiti babbai a balo iti bunggoyda iti inaldaw a pannakaiwaras ti rasion.

2 Inayaban ngarud dagiti sangapulo ket dua nga apostoles dagiti amin nga adalan ket kinunada, “Saan a rumbeng a baybay-anmi ti pannakaikaskasaba ti sao ti Dios tapno tamingenmi ti pannakaiwaras dagiti rasion.

3 Pumilikayo ngarud, kakabsat, iti pito a lallaki iti grupoyo a nasayaat ti damagna, masirib ken napno iti Espiritu Santo. Isuda ti isaadtayo a mangasikaso kadagitoy a bambanag.

4 Iti kasta, maipamaysami ti agkararag ken mangasaba.”

5 Naragsakanda amin iti imbaga dagiti apostoles. Pinilida ni Esteban, maysa a lalaki a natibker iti pammati ken napno iti Espiritu Santo, agraman da Felipe, Procoro, Nicanor, Timon, Parmenas ken ni Nicolas, maysa a Hentil a taga-Antiokia a napasurot dagiti Judio.

6 Indatagda ida kadagiti apostoles. Kalpasan ti panagkararagda, impatayda ti imada kadakuada.

7 Nagtuloy a nagsaknap ti sao ti Dios. Immadu dagiti adalan idiay Jerusalem ken adu dagiti papadi a simmurot iti pammati.

Ti Pannakatiliw ni Esteban

8 Napnoan parabur ni Esteban ken naan-anay ti pannakabalin nga inted kenkuana ti Dios. Naindaklan dagiti milagro ken datdatlag a pagilasinan ti inaramidna iti imatang dagiti tattao.

9 Ngem adda dagiti simmupiat kenkuana. Isuda dagiti kamkameng ti maysa a grupo a maaw-awagan iti “Nawayawayaan a Tattao.”Judio dagitoy a taga-Cirene ken Alejandria. Kaduada dagiti dadduma a Judio a taga-Cilicia ken Asia a nakisuppiat ken ni Esteban.

10 Ngem natakuatanda a dida kabaelan ni Esteban gapu iti kinasiribna ken iti Espiritu a nangibaga iti sawenna.

11 Iti kasta, pinasuksokanda ti sumagmamano a lallaki a mangibaga, “Nangngegmi ni Esteban a nagsao iti maibusor ken ni Moises ken iti Dios.”

12 Kasta ti panangsugsogda nga agpungtot kenkuana dagiti tattao, dagiti panglakayen ken dagiti mamaestro iti Linteg. Tiniliwda ni Esteban sada indatag iti Sanhedrin.

13 Nagiparangda kadagiti ulbod a saksi a nagkuna, “Di mamingga nga agsasao daytoy a tao kadagiti maibusor iti daytoy nasagradoan a Templotayo ken iti Linteg ni Moises.

14 Nangngegmi a kunana a rebbaen daytoy Jesus a taga-Nazaret ti Templo ket balbaliwanna dagiti ugali nga impatawid ni Moises kadatayo!”

15 Minatmatan dagiti amin a kamkameng ti Sanhedrin ni Esteban ket nakitada a kasla rupa ti maysa nga anghel ti rupana.

Ti Panagpalawag ni Esteban

1 Sinaludsod ti Kangatoan a Padi ken ni Esteban, “Agpayso kadi daytoy?”

2 Nagpalawagni Esteban, “Ammak ken kakabsatko ida! Dumngegkayo kaniak. Idi adda ni kapuonantayo nga Abraham idiay Mesopotamia sakbay a napan nagnaed idiay Haran, nagparang kenkuana ti nadayag a Dios

3 ket kinunana, ‘Panawam ti pagiliam ken dagiti kakabagiam ket inka iti daga nga ibagak a papanam.’

4 “Itikasta, pinanawanna ti pagilianna ket napan nagnaed idiay Haran. Kalpasan ti ipapatay ti amana, pimmanaw iti dayta a lugar ket imbaon ti Dios nga umay ditoy a pagilian a pagnanaedanyo ita.

5 Awanti sanikua nga inted ti Dios ken ni Abraham, uray la koma sangkadakulapan a daga, ngem inkarina nga agpaay daytoy a daga kenkuana ken kadagiti kaputotannanto uray awan pay anakna idi.

6 “Kinunati Dios kenkuana, ‘Agnaedto dagiti kaputotam a kas ganggannaet iti sabali a pagilian. Sadiay, matagabudanto ket maparparigatdanto iti uneg ti 400 a tawen.

7 Ngemdusaekto dagiti tattao a mangtagabu kadakuada. Pumanawto dagiti kaputotam iti dayta a daga ket agdaydayawdanto kaniak iti daytoy a lugar.’

8 “Kaspakakitaan iti daytoy a tulag, inted ti Dios ken ni Abraham ti seremonia ti pannakakugit. Daytoy ti gapuna a kinugit ni Abraham ni Isaac iti maikawalo nga aldaw kalpasan ti pannakayanakna. Kinugit met ni Isaac ni Jacob. Kasta met ti inaramid ni Jacob kadagiti sangapulo ket dua nga annakna a lallaki, dagiti nalatak a kapuonan ti pulitayo.

9 “Gapuiti apal dagiti annak ni Jacob, inlakoda ni Jose a kabsatda ket naipan a kas tagabu idiay Egipto. Ngem adda ti Dios kenkuana.

10 Tinulonganti Dios iti aniaman a pakarigatanna. Inikkanna iti sirib ken naimbag a kababalin idi agparang iti Faraon nga ari ti Egipto. Dinutokan ti Faraon ni Jose a gobernador iti Egipto ken iti entero a familiana.

11 “Dimtengti panagbisin a nakaigapuan ti nakaro a panagsagaba iti entero nga Egipto ken Canaan. Awan makan a masarakan dagidi kapuonantayo.

12 Idi madamag ni Jacob nga adda makan idiay Egipto, imbaonna a mapan sadiay dagiti annakna, isuda a kapuonantayo. Daytoy ti damo nga ipapanda idiay Egipto.

13 Itimaikadua nga isasarungkarda, impudno ni Jose kadagiti kakabsatna ti kinasiasinona ket naammoan ti ari ti Egipto ti maipapan iti familiana.

14 Itikasta, pinaala ni Jose ni Jacob nga amana, kasta met dagiti kakabagianna; 75 ti dagupda amin.

15 “Napanngarud ni Jacob idiay Egipto ket sadiay ti nakatayanna agraman dagiti kapuonantayo.

16 Naipandagiti bangkayda idiay Sikem, ket naikabilda iti tanem a ginatang ni Abraham kadagiti annak ni Hamor.

17 “Nakaad-adundagiti kadaraantayo idiay Egipto idi umasideg ti tiempo a panangtungpal ti Dios iti karina ken ni Abraham.

18 Mangrugrugi idi nga agturay ti maysa nga ari a saan a makaam-ammo ken ni Jose.

19 Sinikapannadagiti kapuonantayo. Naranggas kadakuada ket napilitanda a mangbaybay-a kadagiti tagtagibida iti ruar ti balayda tapno matayda.

20 “Kadagidia tiempo, nayanak ni Moises, maysa a nalungpo unay nga ubing. Tallo a bulan a tinagibi dagiti nagannak kenkuana.

21 Idinabaybay-an iti ruar, innala ti babai nga anak ti Faraon, ket pinadakkelna a kas anakna.

22 Iti kasta, naisuro kenkuana ti amin a sirib dagiti taga-Egipto ket nagbalin a naindaklan a tao iti sao ken aramid.

23 “Idi40 ti tawen ni Moises, napanunotna a sarungkaran dagiti padana nga Israelita tapno ammoenna ti kasasaadda.

24 Nakitana a rangranggasan ti maysa nga Egipcio ti maysa kadakuada. Napanna tinulongan ket pinatayna ti Egipcio a kas panangibalesna iti kadaraanna. (

25 Impagarup ni Moises a maawatan dagiti kadaraanna nga isut’ usaren ti Dios a mangwayawaya kadakuada. Ngem dida naawatan.)

26 “Iti sumuno nga aldaw, nakakita iti dua nga Israelita nga agap-apa ket kayatna a pagkappiaen ida. ‘Gagayyem, agpadakayo nga Israelita?’ kinunana. ‘Apay nga agkinkinnabilkayo?’

27 “Ngem induron ti lalaki a mangluglugob iti kadaraanna ket kinunana, ‘Siasino ti nangisaad kenka a mangituray ken mangukom kadakami?

28 Kayatnak kadi a patayen met a kas iti panangpataymo iti Egipcio idi kalman?’

29 “Gapuiti daytoy a sao, nagtalaw ni Moises ket napan nagnaed iti daga ti Midian. Sadiay, nangasawa ket naaddaan iti dua nga annak a lallaki.

30 “Kalpasanti uppat a pulo a tawen, nagparang ti maysa nga anghel ti Dios ken ni Moises iti sumsumged a bassit a kayo iti let-ang nga asideg ti Bantay Sinai.

31 Nasdaaw ni Moises iti naimatanganna. Idi asitganna tapno kitaenna a naimbag, nangngegna ti timek ti Apo:

32 ‘Siak ti Dios dagiti kapuonam, ti Dios ni Abraham, ni Isaac ken ni Jacob.’

“Nagpigerger ni Moises gapu iti butengna ket dina naitured ti kumita.

33 Kinuna ti Apo kenkuana, ‘Ikkatem ta sandaliasmo ta nasantoan a lugar ti pagtaktakderam.

34 Nakitak ti pannakaparparigat dagiti tattaok idiay Egipto. Nangngegko ti asugda ket bimmabaak a mangisalakan kadakuada. Umayka ta ibaonka idiay Egipto.’

35 “Daytoymet la a Moises ti linaksid dagiti Israelita idi kinunada, ‘Siasino ti nangisaad kenka a mangituray ken mangukom kadakami?’ Isu ti imbaon ti Dios a mangituray ken mangisalakan kadakuada babaen iti tulong ti anghel a nagparang kenkuana iti sumsumged a kayo.

36 “Inruarnadagiti tattao manipud Egipto, kalpasan ti panagaramidna kadagiti milagro ken pagsidsiddaawan, kasta met idiay Nalabaga a Baybay ken idiay let-ang iti las-ud ti 40 a tawen.

37 Daytoymet la a Moises ti nagkuna kadagiti Israelita, ‘Mangibaonto ti Dios iti maysa a profeta nga agtaud iti pagilianyo a kas iti panangibaonna kaniak.’

38 Isudaydi adda idiay let-ang a nakitaripnong kadagiti Israelita. Nakikadkadua kadagiti kapuonantayo agraman ti anghel a nagsao kenkuana idiay Bantay Sinai. Inawatna dagiti sibibiag a mensahe ti Dios tapno itedna kadatayo.

39 “Ngem saan a nagtulnog kenkuana dagiti kapuonantayo. Inwalinda ket tinarigagayanda ti agsubli idiay Egipto.

40 Isut’gapuna a kinunada ken ni Aaron:‘Yaramidannakami kadagiti didiosen a mangidalan kadakami. Dimi ammo no ania ti napasamak iti daydiay a Moises a nangiruar kadatayo idiay Egipto.’

41 “Nangaramiddangarud iti didiosen a sinan-urbon a baka. Nagidatonanda iti sakrifisio ken infiestaanda ti aramid ti bukodda nga ima.

42 “Itikasta, binaybay-an ida ti Dios. Inyawatna ida nga agdaydayaw kadagiti bituen ti langit, kas naisurat iti libro dagiti profeta:

‘Tattao ti Israel! Saan a siak

ti nangipaayanyo kadagiti naparti nga animal ken daton,

bayat ti uppat a pulo a tawen a kaaddayo iti let-ang.

43 Ngem inawityo ti tolda ni Moloch,

ken ti ladawan ti bituen ti didiosenyo a Refam.

Inaramidyo dagitoy a ladawan a pagdaydayawanyo.

Isut’ gapuna nga ibellengkayto iti labes ti Babilonia.’

44 “Aw-awitendagidi kapuonantayo ti Tolda ti Tulag idi addada idiay let-ang. Imbilin ti Dios ken ni Moises nga aramidenna ti tolda, kas mayannurot iti ladawan a nakita ni Moises.

45 Kalpasanna,tinawid dagiti kapuonantayo ti tolda kadagiti ammada ket intugotda idi kimmuyogda ken ni Josue a nangsakup iti daga dagiti tattao a pinapanaw ti Dios iti imatang dagiti kapuonantayo. Nagyan sadiay agingga iti tiempo ni David.

46 Naay-ayoti Dios ken ni David ket dinawatna a mapalubosan a mangbangon iti balay ti Dios ni Jacob.

47 Ngemni Solomon ti nangpatakder iti balay nga agpaay iti Dios.

48 “Nupay kasta, saan nga agnaed ti Kangatoan a Dios kadagiti balay nga aramid ti tao. Kas kuna ti profeta:

49 ‘Tilangit isu ti tronok, kuna ti Apo,

Ket ti daga ti pagsaadan dagiti sakak.

Ania a kita ti bangonenyo koma a balayko?

Sadino ti lugar a mabalinko a paginanaan?

50 Saan aya a siak ti nangaramid amin kadagitoy?’

51 “Nagtangkenmet ti uloyon! Kaskayo la agpuspuso a pagano! Anian a kinatulengyo iti mensahe ti Dios! Awan dumayo kadagiti kapuonanyo. Kanayon a sukirenyo met ti Espiritu Santo.

52 Adda kadi profeta a saan a pinagsagaba dagidi kapuonanyo? Pinatayda dagiti imbaon ti Dios, isuda a nangipakaammo idi iti yaay ti Nalinteg nga Adipen. Ket ita, liniputan ken pinatayyo.

53 Dakayo ti immawat iti linteg ti Dios nga inted dagiti angheles ngem diyo met tinungpal!”

Ti Pannakaubor ni Esteban

54 Bayat ti panagdengngeg dagiti kamkameng ti Sanhedrin, agburburek ti darada ket urayda la agngarngariet iti pungtotda ken ni Esteban.

55 Ngem napno ni Esteban iti Espiritu Santo. Timmangad sadi langit ket nakitana ti dayag ti Dios ken ni Jesus nga agtaktakder iti makannawan ti Dios.

56 “Kitaenyo!” kinunana, “silulukat ti ruangan ti langit ket makitak ti Anak ti Tao a sitatakder iti makannawan ti Dios!”

57 Nagriawda iti napigsa ket inapputda dagiti lapayagda. Sangsangkamaysada a dimmarup kenkuana,

58 ket inruarda iti siudad sada inubor. Imbati dagiti saksi dagiti akinruar a pagan-anayda iti aywan ti maysa nga agtutubo nga agnagan Saulo.

59 Idi ub-uborenda ni Esteban, nagkararag iti Apo ket kinunana, “Apo Jesus, awatem toy kararuak!”

60 Nagparintumeng ket impukkawna, “Apo, dimo koma ipabasol daytoy kadakuada.” Ket natay apaman a naisaona daytoy.

Idadanes ni Saulo ti Iglesia

1-2 Immanamong ni Saulo iti pannakapapatay ni Esteban. Sumagmamano a lallaki a relihioso ti nangitanem ken ni Esteban, ket kasta unay ti panangdung-awda kenkuana.

Iti dayta met la nga aldaw, nangrugi ti nakaro a pannakaidadanes ti iglesia idiay Jerusalem. Malaksid kadagiti apostoles, nawarawara dagiti amin a mamati iti entero a Judea ken Samaria.

3 Kabayatanna,pinanggep ni Saulo a pukawen ti iglesia. Inulina dagiti balbalay dagiti mamati, inyulogna ida—lallaki man wenno babbai—ket pinaibaludna ida.

Maikaskasaba ti Naimbag a Damag idiay Samaria

4 No maipapan kadagiti nawarawara a mamati, inkaskasabada ti mensahe iti amin a lugar a napananda.

5 Simmalog ni Felipe iti kangrunaan a siudadti Samaria ket inkaskasabana ti maipapan iti Cristo.

6 Sipapasnek dagiti tattao a dimngeg iti mensahe ni Felipe, gapu ta nadamagda ken mismo a nakitada dagiti milagro nga inaramidna.

7 Nagik-ikkis a rimmuar dagiti dakes nga espiritu iti adu a naluganan a tattao. Adu pay ti naimbagan a paralitiko ken pilay.

8 Ket kasta unay ti rag-o dagiti tattao iti dayta a siudad.

9 Agnanaed sadiay ti maysa a lalaki nga agnagan Simon. Nagsalsalamangka idi ket nabayag a pinagsidsiddaawna dagiti Samaritano. Imbagbagana nga isu ket naindaklan a tao,

10 ket sipapasnek dagiti amin nga agnaed sadiay a dimngeg kenkuana, baknang man wenno napanglaw. “Dayta a tao isu ti bileg ti Dios a managan iti Naindaklan,” kinunada.

11 Sigagagarda a dimngeg kenkuana ta nabayag a pinagsiddaawna ida babaen ti panagsalamangkana.

12 Ngem idi inkasaba ni Felipe ti maipapan iti Naimbag a Damag ti Pagarian ti Dios ken ti maipapan ken ni Jesu-Cristo, namatida ket nabuniagandaamin, lallaki man wenno babbai.

13 Namati met ni Simon ket kalpasan ti pannakabuniagna, simmurot ken ni Felipe. Kasta unay ti siddaawna idi makitana dagiti milagro ken pagilasinan nga ar-aramiden ni Felipe.

14 Nadamag dagiti apostoles idiay Jerusalem nga inawat dagiti taga-Samaria ti sao ti Dios ket imbaonda sadiay da Pedro ken Juan.

15 Idi simmangpetda, inkararaganda dagiti Samaritano tapno awatenda met ti Espiritu Santo.

16 Saan pay ngamin a bimmaba kadakuada ti Espiritu Santo. Nabuniaganda laeng iti nagan ni Apo Jesus.

17 Ket impatay da Pedro ken Juan ti imada kadakuada ket inawatda ti Espiritu Santo.

18 Nakita ni Simon a naited ti Espiritu Santo kadagiti mamati idi impatay dagiti apostoles dagiti imada kadakuada. Iti kasta, pinanggepna nga ikkan da Pedro ken Juan iti kuarta

19 ket kinunana, “Itedyo met kaniak daytoy a pannakabalin tapno ti siasinoman a pangipatayak kadagiti imak awatenna met ti Espiritu Santo.”

20 Ngem kinuna ni Pedro kenkuana, “Mailunodka koma agraman ti kuartam ta ipagarupmo a magatang ti sagut ti Dios!

21 Awan pakaibiangam wenno kalintegam iti trabahomi. Ammo ti Dios a saan a nadalus ti pusom.

22 Agbabawika iti dayta dakes a panunotmo ket agdawatka iti Apo a pakawanennaka.

23 Makitak a naapalka unay ken sibabaludka iti basol.”

24 Kinuna ni Simon kada Pedro ken Juan, “Pangngaasiyo ta idawdawatandak iti Apo tapno saan a mapasamak kaniak ti uray ania kadagitoy.”

25 Nagsubli da Pedro ken Juan idiay Jerusalem kalpasan ti panangibingayda kadagiti tattao iti ammoda maipapan iti mensahe ti Apo. Iti dalanda, inkaskasabada ti Naimbag a Damag iti adu a barrio ti Samaria.

Ni Felipe ken ti Ofisial a taga-Etiopia

26 Kinuna ti maysa nga anghel ti Apo ken ni Felipe, “Agsaganaka a mapan iti abagatan. Surotem ti dalan nga agturong idiay Gaza manipud Jerusalem.” (Saanen a madaldalanan daytoy a kalsada.)

27-28 Nagrubbuat ngarud ni Felipe. Iti dalan, adda maysa nga eunoko a taga-Etiopia, maysa nga ofisial a mangimaton iti amin a kinabaknang ti Candace wenno Reyna ti Etiopia. Napan nagdaydayaw iti Dios idiay Jerusalem. Agawid idin ket silulugan iti karuahena. Bayat ti panagtaray ti lugan, basbasaenna ti libro nga insurat ni profeta Isaias.

29 Kinuna ti Espiritu Santo ken ni Felipe, “Magnaka iti asideg ti lugan.”

30 Nagtaray ni Felipe nga immasideg ket nangngegna ti ofisial nga agbasbasa iti libro ni profeta Isaias. Sinaludsod ni Felipe, “Maawatam met laeng ti basbasaem?”

31 Insungbat ti ofisial, “Kasano a maawatak no awan met mangipalawag kaniak?” Ket inawisna ni Felipe a makilugan kenkuana.

32 Daytoya paset ti Nasantoan a Surat ti basbasaenna:

“Kasla karnero a maipan iti pagpartian,

Kasla urbon ti karnero a naulimek no mapukisan,

Ket awan a pulos ti inyesngawna.

33 Iti pannakairurumenna, naikkat ti kalinteganna.

Awanto ti makaibaga maipapan iti kaputotanna,

Ta naggibusen ti biagna ditoy daga.”

34 Kinuna ti ofisial ken ni Felipe, “Sinno kadi ti sarsaritaen ti profeta? Ti bagina kadi wenno sabali?”

35 Nagsao ni Felipe ket manipud iti daytoy a paset ti Nasantoan a Surat, sinarita ni Felipe ti Naimbag a Damag maipapan ken ni Jesus.

36 Intuloyda ti panagdaliasatda agingga a dimtengda iti lugar nga adda danum. Kinuna ti ofisial ken ni Felipe, “Adtoy ti danum. Ania ti makatiped iti panagbuniagko?”

38 Pinagsardeng ngarud ti ofisial ti lugan. Napanda a dua iti danum ket binuniaganni Felipe.

39 Idi makasang-atdan, impanaw ti Espiritu ti Apo ni Felipe ket saanen a nakita ti ofisial. Intuloy ti ofisial ti panagawidna a siraragsak.

40 Idi makadlaw ni Felipe, adda gayamen idiay Azoto. Inkaskasabana ti Naimbag a Damag kadagiti amin nga il-ili a napagnaanna ingganat nakasangpet idiay Cesarea.

Agbalin a Mamati ni Saulo

1 Intuloy ni Saulo ti panamutbutengna a mangpapatay kadagiti adalan ti Apo. Napan iti Kangatoan a Padi

2 ket dimmawat iti surat a mangyam-ammo kenkuana kadagiti sinagoga dagiti Judio idiay Damasco tapno mapalubosan a mangtiliw iti siasinoman a masarakanna a sumursurot iti Baro a Dalan, lalaki man wenno babai, ket ipanna ida idiay Jerusalem.

3 Iti dalanna nga agpa-Damasco, idi makaasidegen iti siudad, pagammoan la ta nagraniag ti lawlawna iti makasisirap a lawag a naggapu iti tangatang.

4 Napasag iti daga ket nangngegna ti timek a nagkuna, “Saulo, Saulo, apay nga idadanesnak?”

5 “Siasinoka, Apo?” sinaludsod ni Saulo.

“Siak ni Jesus nga idaddadanesmo,” kinuna ti timek.

6 “Ngem tumakderka, ket inka iti siudad ket maibaganto kenka ti aramidem.”

7 Nagsardeng dagiti lallaki a kinakuyog ni Saulo ket napaumelda. Nangngegda ti timek ngem awan ti nakitada a tao.

8 Timmakder ni Saulo, immulagatna dagiti matana ngem saanen a makakita. Iti kasta, kinibinda nga impan idiay Damasco.

9 Tallo nga aldaw a di makakita. Saan met a nangan wenno imminum.

10 Idiay Damasco, adda maysa nga adalan nga agnagan Ananias. Iti maysa a parmata, kinuna ti Apo kenkuana, “Ananias!”

“Adtoyak, Apo,” insungbat ni Ananias.

11 “Tumakderka,” kinuna ti Apo, “ket inka iti kalsada a managan Nalinteg. Inka iti balay ni Judas. Damagem sadiay ti maysa a lalaki nga agnagan Saulo a taga-Tarso. Madama nga agkarkararag ita.

12 Nakitana iti maysa a parmatati maysa a lalaki nga agnagan Ananias a simrek iti yanna ket impatayna dagiti imana kenkuana tapno makakita manen.”

13 Ngem insungbat ni Ananias, “Apo, adun ti nadamdamagko maipapan iti daytoy a lalaki ken kadagiti nakabutbuteng nga inaramidna kadagiti tattaom idiay Jerusalem.

14 Immay ditoy Damasco nga addaan pammalubos dagiti panguloen a papadi tapno tiliwenna dagiti amin nga agdaydayaw kenka.”

15 Kinuna ti Apo kenkuana, “Mapanka, ta isu ti pinilik nga agserbi kaniak, tapno ipakaammona ti naganko kadagiti Hentil, kadagiti ari ken kadagiti Israelita.

16 Ipakitakto kenkuana dagiti amin a masapul a sagabaenna gapu kaniak.”

17 Iti kasta, napan ni Ananias. Simrek iti balay ket impatayna dagiti imana ken ni Saulo. “Kabsat a Saulo,” kinunana, “imbaonnak ni Apo Jesus a nagparang kenka iti dalan idi umayka ditoy tapno makakitaka manen ken mapnoka iti Espiritu Santo.”

18 Dagusa naregreg dagiti kasla siksik ti ikan manipud kadagiti mata ni Saulo ket nakakita manen. Timmakder ket nabuniagan.

19 Kalpasan ti pannanganna, simmubli ti pigsana.

Mangasaba ni Saulo idiay Damasco

Sumagmamano nga aldaw a nakipagyan ni Saulo kadagiti adalan idiay Damasco.

20 Napan a dagus kadagiti sinagoga ket inkaskasabana ti maipapan ken ni Jesus. “Isu ti Anak ti Dios,” kinunana.

21 Nasdaaw dagiti amin a nakangngeg kenkuana ket kinunada, “Saan aya nga isu daytoy ti nangparparigat kadagiti tattao nga umaw-awag iti nagan ni Jesus idiay Jerusalem? Saan aya nga immay ditoy tapno tiliwenna dagiti mamati ket ipanna ida a sirereppet kadagiti panguloen a papadi?”

22 Ngem immad-adda ti bileg ni Saulo a mangasaba ket sipipinget a nangpaneknek a ni Jesus isu ti Cristo. Saan a nakasungbat dagiti Judio nga agnaed idiay Damasco.

23 Kalpasanti adu nga aldaw, nagmimiting dagiti Judio ket nagtutulaganda a patayen ni Saulo.

24 Ngem naipakaammo kenkuana ti panggepda. Aldaw-rabii a pinadpadaananda iti ruangan ti siudad tapno patayenda.

25 Ngem iti maysa a rabii, innala dagiti pasurotna ket inkabilda iti kuribot sada imbaba iti abut ti bakud ti siudad.

Ni Saulo idiay Jerusalem

26 Napan ni Saulo idiay Jerusalem ket pinanggepna ti makitipon kadagiti adalan. Ngem saanda a namati a maysa nga adalan ket nagbutengda amin kenkuana.

27 Iti kasta, napan tinulongan ni Bernabe ket intulodna kadagiti apostoles. Impalawag ni Bernabe kadakuada no kasano ti pannakakita ni Saulo iti Apo iti dalan ken ti pannakisao ti Apo kenkuana. Impadamagna pay kadakuada ti tured ni Saulo a nangaskasaba idiay Damasco iti nagan ni Jesus.

28 Iti kasta, nakipagyan ni Saulo kadakuada. Sinursorna ti entero a Jerusalem ket awan butengna a nangasaba iti nagan ti Apo.

29 Nagsao ken nakisuppiat pay kadagiti Judio a Griego ti pagsasaona, ngem kayatda a papatayen.

30 Idi maammoan daytoy dagiti kakabsat iti pammati, impanda ni Saulo idiay Cesarea ket pinagawidda idiay Tarso.

31 Iti kasta, awanen ti panagsagaba ti iglesia iti entero a Judea, Galilea ken Samaria. Babaen iti tulong ti Espiritu Santo, pimmigsa ken immadu dagiti mamati ket nagbiag dagiti kamkameng a managbuteng iti Dios.

Ni Pedro idiay Lidda ken Joppe

32 Sinursor ni Pedro ti amin a lugar. Iti naminsan, sinarungkaranna dagiti tattao ti Dios nga agnaed idiay Lidda.

33 Nasarakanna sadiay ti maysa a lalaki nga agnagan iti Eneas. Paralitiko daytoy ket walo a tawenen a sidadalit.

34 Kinuna ni Pedro kenkuana, “Eneas, paimbagennaka ni Jesu-Cristo. Bumangonka ket idulinmo ta iddam.”

Dinagdagus ni Eneas ti bimmangon.

35 Nakita dagiti amin a taga-Lidda ken taga-Sarona ni Eneas ket namatida iti Apo.

36 Idiay met Joppe, adda adalan a babai nga agnagan Tabita.Imbukbokna ti amin a panawenna nga agaramid kadagiti naimbag ken tumulong kadagiti napanglaw.

37 Iti dayta a tiempo nagsakit ni Dorcas ket natay. Binuggoanda ti bangkayna sada immassayag iti akingngato a kuarto.

38 Asideg ti Joppe idiay Lidda. Idi nadamag dagiti adalan a taga-Joppe nga adda ni Pedro idiay Lidda, nangibaonda iti dua a lallaki a mangkiddaw kenkuana a dagdagusenna koma ti mapan idiay Joppe.

39 Nagrubbuat ngarud ni Pedro ket nakikuyog kadakuada. Idi sumangpetda, impanda ni Pedro iti kuarto nga akingngato. Agsangsangit nga immaribungbong dagiti amin a balo a babbai iti abay ni Pedro ket impakitada kenkuana dagiti kagay ken dadduma pay a pagan-anay a dinait ni Dorcas idi sibibiag pay.

40 Pinaruarna amin ida sa nagparintumeng a nagkararag. Kalpasanna, sinangona ti bangkay ket kinunana, “Tabita, bumangonka.”

Nagmulagat ni Dorcas, kinitana ni Pedro ket nagtugaw.

41 Iniggaman ni Pedro ti imana sana pinatakder. Inayabanna dagiti tattao ti Dios ken dagiti balo ket imparangna kadakuada ni Dorcas a sibibiag.

42 Nagdinamag daytoy a pasamak iti entero a Joppe ket adu dagiti namati iti Apo.

43 Nagyan ni Pedro idiay Joppe iti adu nga aldaw, iti balay ni Simon nga agkurkurte iti lalat.

Da Pedro ken Cornelio

1 Adda idi idiay Cesarea ti maysa a lalaki nga agnagan Cornelio a kapitan dagiti soldado iti rehimento ti armada ti Roma a maaw-awagan “Rehimento Italiana.”

2 Relihioso ken managdaydayaw iti Dios, kasta met ti familiana. Adun ti intultulongna kadagiti napanglaw a Judio ken kanayon nga agkararag iti Dios.

3 Agarup alas tres iti malem idi agparmata: nakitana a simrek iti balayna ti maysa nga anghel ti Dios ket kinunana kenkuana, “Cornelio.”

4 Sibubuteng a minatmatan ni Cornelio ti anghel ket kinunana, “Ania kadi, Apo?”

Kinuna ti anghel, “Impangag ti Dios dagiti kararagmo ken nakitana ti panangtultulongmo kadagiti napanglaw.

5 Mangibaonka kadagiti tattao a mapan idiay Joppe tapno sukonenda ti maysa a tao nga agnagan iti Simon nga aw-awaganda iti Pedro.

6 Adda ita a sangaili ti maysa nga agkurkurte iti lalat, ni Simon nga agnaed iti igid ti baybay.”

7 Idi nakapanawen ti anghel, inayaban ni Cornelio ti dua kadagiti babaonenna ken maysa a soldado a managbuteng iti Dios ken agserserbi kenkuana.

8 Imbagana kadakuada ti napasamak sana imbaon ida idiay Joppe.

9 Kabigatanna,idi adda dagiti naibaon iti dalanda ket asidegdan idiay Joppe, napan ni Pedro iti tuktokti balay idi dandani tengnga ti aldaw tapno agkararag.

10 Nabisinan bayat ti panagkarkararagna ket kayatna ti mangan. Ngem idi maisagsagana ti kanenna, nagparmata.

11 Nakitana a naglukat ti langit ket adda kasla dakkel nga ules a maipabpababa babaen kadagiti uppat a sulina.

12 Iti unegna, adda dagiti amin a kita ti animal, agkarkarayam ken atap a tumatayab.

13 Kinuna ti maysa a timek, “Pedro, tumakderka. Pumartika ket manganka.”

14 Ngem kinuna ni Pedro, “Saanko a maaramid dayta, Apo. Ni kaanoman, diak pay nangan iti maibilang a narugit wenno di rumbeng a kanen.”

15 Nagsao manen ti timek, “Dimo ibilang a narugit ti dinalusan ti Dios.”

16 Namitlo daytoy a naaramid ket kalpasanna, naguyod a naipangato sadi langit ti banag a nakitana.

17 Bayat ti panangut-utob ni Pedro iti kaipapanan ti nakitana iti parmata, simmangpet metten dagiti imbaon ni Cornelio. Naammoanda no sadino ti ayan ti balay ni Simon ket idi addadan nga agtatakder iti ruangan,

18 dinamagda no adda Simon Pedro a nagdagus sadiay.

19 Ut-utoben pay laeng ni Pedro no ania ti kayat a sawen ti parmata, idi kinuna kenkuana ti Espiritu, “Adda tallo a lallaki nga agsapsapul kenka.

20 Tumakderka ket umulogka. Dika agkedked a kumuyog kadakuada ta imbaonko ida.”

21 Immulog ni Pedro ket kinunana kadagiti lallaki, “Siak ti sapsapulenyo. Apay kadi?”

22 Insungbatda, “Imbaonnakami ni kapitan Cornelio, maysa a tao a nalinteg, managdaydayaw iti Dios ken raraemen dagiti amin a Judio. Binilin ti anghel ti Dios nga awisennaka nga umay iti balayna tapno denggenna ti aniaman nga ibagam.”

23 Pinastrek ni Pedro ida ket pinaummianna ida.

Kabigatanna, nagrubbuat ni Pedro ket simmurot kadakuada. Kimmuyog met ti sumagmamano a kakabsat a taga-Joppe.

24 Dimtengda idiay Cesarea iti sumuno nga aldaw. Paspasungaden ida ni Cornelio agraman dagiti inawisna a kakabagian ken nadekket a gagayyemna.

25 Idi sumrek ni Pedro, sinabat ni Cornelio a nagparintumeng ken nagrukbab iti sangoananna.

26 Ngem pinatakder ni Pedro ket kinunana, “Tumakderka, ta taoak met a kas kenka!”

27 Nakisarsarita ni Pedro kenkuana idi sumrekda iti balay. Sadiay, nakitana ti adu a tattao a natipontipon.

28 Kinunana kadakuada, “Pagaammoyo nga iparit ti Lintegmi a makilangen wenno sumarungkarkami iti saan a Judio. Ngem impakita kaniak ti Dios a saanko nga ibilang ti siasinoman a narugit wenno natulawan.

29 Iti kasta, idi pinaayabannak, immayak a situtulok. Damagek ngarud no apay nga inayabannak.”

30 Kinuna ni Cornelio, “Iti agarup kastoy nga oras tallo nga aldawen ti napalabas, agkarkararagak ditoy balay iti alas tres ti malem. Pagammoan, nagtakder iti sangoanak ti maysa a lalaki a makapurar ti kawesna.

31 Kinunana, ‘Cornelio, impangag ti Dios ti kararagmo ken nakitana dagiti ar-aramidem a pangtultulong kadagiti napanglaw.

32 Mangibaonka iti mapan idiay Joppe a mangayab ken ni Simon Pedro. Agdagdagus iti balay ni Simon nga agkurkurte iti lalat, nga agnaed iti igid ti baybay.’

33 “Daytoy ti gapuna a pinaayabanka a dagus ket naimbag ta nayan-anusmo ti immay. Ita, addakami amin ditoy iti imatang ti Dios. Agur-uraykami a dumngeg iti aniaman nga imbaga ti Apo nga ipakaammom.”

Agpalawag ni Pedro idiay Balay ni Cornelio

34 Kalpasanna,nagsao ni Pedro: “Makitakon a pudno nga awan tao nga idumduma ti Dios.

35 Awatenna ti siasinoman nga agbuteng kenkuana ken agaramid iti nalinteg, uray ania a puli ti nagtaudanna.

36 Ammoyo ti mensahe nga inted ti Dios kadagiti Israelita, idi impakaammona ti Naimbag a Damag maipapan iti kappia babaen ken ni Jesu-Cristo nga Apo ti amin a tao.

37 Ammoyo ti naidumduma a pasamak a naaramid iti entero a daga ti Judea. Nangrugi amin idiay Galilea kalpasan ti panangikasaba ni Juan ti maipapan iti pannakabuniag.

38 “Ammoyo ti maipapan ken ni Jesus a taga-Nazaret, ken ti panangkonsagrar ti Dios kenkuana babaen iti pannangtedna kenkuana iti Espiritu Santo ken pannakabalin. Iti sadinoman a lugar a napanan ni Jesus, nagar-aramid iti naimbag ken nangpapaimbag kadagiti pinarparigat ti Diablo, gapu ta adda kenkuana ti Dios.

39 Dakami ti mangpaneknek iti amin nga inar-aramidna iti daga dagiti Judio ken idiay Jerusalem. Ket pinatayda babaen iti panangilansada kenkuana iti krus.

40 Ngem iti maikatlo nga aldaw, pinagungar ti Dios ket nagparang,

41 saan a kadagiti amin a tattao no di kadakami laeng a saksi a pinili ti Dios—dakami a nakilanglang kenkuana iti panganan kalpasan ti panagungarna.

42 Binilinnakam a mangikasaba iti ebanghelio ken mangpaneknek nga isu ti dinutokan ti Dios a mangukom kadagiti nabiag ken natay.

43 Saksian dagiti amin a profeta ti maipapan ken ni Jesus a ti siasinoman a mamati kenkuana, mapakawanto dagiti basbasolna babaen iti pannakabalin ti naganna.”

Awaten dagiti Hentil ti Espiritu Santo

44 Agsasao pay laeng ni Pedro idi bimmaba ti Espiritu Santo kadagiti amin nga agdengdengngeg iti mensahe.

45 Nasdaaw dagiti mamati a Judio a kinakuyog ni Pedro a naggapu idiay Joppe gapu ta inted met ti Dios ti Espiritu Santo kadagiti Hentil.

46 Nangngegda nga agsasaoda kadagiti sabali a pagsasao ken itantan-okda ti Dios.

Kinuna ni Pedro,

47 “Inawat dagitoy a tattao ti Espiritu Santo a kas met iti panangawattayo idi. Adda aya makaiparit iti pannakabuniagda iti danum?”

48 Iti kasta, imbilinna a mabuniaganda iti nagan ni Jesu-Cristo. Kalpasanna, dinawatda ken ni Pedro a makipagyan kadakuada iti sumagmamano nga aldaw.

Ti Impadamag ni Pedro iti Iglesia idiay Jerusalem

1 Nadamag dagiti apostoles ken dagiti kakabsat iti pammati idiay Judea nga inawat met dagiti Hentil ti sao ti Dios.

2 Idi simmang-at ni Pedro idiay Jerusalem, binabalaw ti grupo dagiti Judio nga umanamong iti seremonia ti pannakakugit.

3 Kinunada, “Napanka gayam iti balay dagiti tattao a saan a nakugit ket nakipanganka pay kadakuada!”

4 Ngarud, sinarita ni Pedro ti amin a napasamak manipud rugina. Kinunana:

5 “Addaak idi iti siudad ti Joppe ket madamaak nga agkarkararag idi nagparmataak. Nakitak ti kasla dakkel nga ules a maipabpababa kadagiti uppat a sulina manipud iti langit. Nagdisso iti asidegko.

6 Minatmatak a naimbag ti unegna. Nakitak dagiti nadumaduma a kita ti animal, dagiti narungsot nga ayup, dagiti agkarkarayam ken dagiti atap a tumatayab.

7 Nangngegko ti maysa a timek a nagkuna, ‘Tumakderka, Pedro. Pumartika ket agsidaka.’

8 “Ngem kinunak, ‘Saanko a maaramid dayta, Apo! Awan pay impaunegko a maibilang a natulawan wenno saan a rumbeng a kanen.’

9 “Nagsao manen ti timek a naggapu sadi langit, ‘Dimo ibilang a narugit ti dinalusan ti Dios.’

10 Namitlo a naaramid daytoy. Kalpasanna, naipangato amin sadi langit.

11 “Iti dayta a kanito, simmangpet iti dagusko a balay dagiti tallo a lallaki a naggapu idiay Cesarea a mangayab kaniak.

12 Imbaga kaniak ti Espiritu a diak agkedked a kumuyog kadakuada. Kimmuyog met dagiti innem a kakabsat iti pammati a taga-Joppe ket napankam idiay Cesarea. Simrekkami iti balay ni Cornelio.

13 “Imbaga ni Cornelio kadakami a nakitana ti maysa nga anghel nga agtaktakder iti balayna. Kinuna kano ti anghel, ‘Mangibaonka iti mapan idiay Joppe a mangayab iti tao nga agnagan Simon Pedro.

14 Ipalawagnanto kenka ti mensahe a pakaisalakanam ken ti amin a familiam.’

15 “Idi rugiak ti agsao, bimmaba ti Espiritu Santo kadakuada a kas met iti panagbabana kadatayo idi damo.

16 Nalagipkoti kinuna ti Apo, ‘Namuniag ni Juan iti danum, ngem mabuniagankayto iti Espiritu Santo.’

17 “Nalawag nga inted ti Dios kadakuada ti isu met laeng a sagut nga intedna kadatay idi namatitayo ken ni Apo Jesu-Cristo. Siasinoak ngarud a mangsuppiat iti Dios?”

18 Idi mangngegda daytoy, nagsardengda a mangbabalaw kenkuana. Indaydayawda ti Dios. Kinunkunada, “No kasta ngarud, inted met ti Dios kadagiti Hentil ti gundaway nga agbabawi ken agbiag!”

Ti Iglesia idiay Antiokia

19 Idinawarawara dagiti mamati gapu iti pannakaidadanes a rimsua idi napapatay ni Esteban, nakadanon ti sumagmamano kadakuada idiay Fenicia, Chipre ken Antiokia. Impakaammoda ti mensahe kadagiti Judio laeng.

20 Ngem adda met dagiti napan idiay Antiokia, dagiti mamati a taga-Chipre ken Cirene, ket inkaskasabada ti mensahe kadagiti Hentil.Impakaammoda kadakuada ti Naimbag a Damag maipapan ken ni Apo Jesus.

21 Adda kadakuada ti pannakabalin ti Apo ket adu dagiti namati ken simmurot iti Apo.

22 Nadamag daytoy ti iglesia idiay Jerusalem ket imbaonda ni Bernabe idiay Antiokia.

23 Idi sumangpet ni Bernabe, naragsakan a nakakita iti parabur ti Dios kadagitoy a mamati. Binalakadanna ida nga agtalinaed a sipupudno iti Apo iti amin a pusoda.

24 Naimbag a tao ni Bernabe ket napno iti Espiritu Santo ken pammati. Iti kasta, adu ti naawisna a nainayon kadagiti pasurot ti Apo.

25 Napan ngarud ni Bernabe idiay Tarso tapno sapulenna ni Saulo.

26 Idi nasarakanna, inkuyogna idiay Antiokia. Makatawen a nakipulpulapolda iti iglesia ket adu dagiti tattao a sinursuroanda. Idiay Antiokia ti immuna a nakapanaganan dagiti adalan iti Kristiano.

27 Kadagidi nga aldaw, simmalog idiay Antiokia dagiti profeta a naggapu idiay Jerusalem.

28 Babaeniti pannakabalin ti Espiritu, impadto ni Agabo, maysa kadagiti profeta, nga adda dakkel a bisin a dandani dumteng iti entero a lubong. (Napasamak daytoy idi emperador ni Claudio.)

29 Nagnunumoan dagiti adalan ti mangted iti tulong kadagiti kakabsat nga agnaed idiay Judea segun ti kabaelan nga ited ti tunggal maysa.

30 Inaramidda daytoy ket impaw-itda ti kuarta kadagiti panglakayen sadiay babaen kada Bernabe ken Saulo.

Mapapatay ni Santiago ken Maibalud ni Pedro

1 Kadagidi a tiempo, pinarigat ni Ari Herodesdagiti sumagmamano a kamkameng ti iglesia.

2 Pinaputolanna ni Santiago a kabsat ni Juan.

3 Idi makitana a naragsakan dagiti Judio, pinatiliwna met ni Pedro. (Napasamak daytoy iti Fiesta ti Tinapay nga awan Lebadurana.)

4 Kalpasanti pannakatiliw ni Pedro, pinaibaludna sana pinabantayan iti uppat a grupo ti soldado. Uppat a soldado ti mangbukel iti tunggal grupo nga agsisinnublat a mangbantay kenkuana. Panggep ni Herodes a pausig ni Pedro iti publiko kalpasan ti Fiesta ti Paskua.

5 Iti kasta, nagtalinaed ni Pedro iti pagbaludan. Ngem impasnek dagiti kamkameng ti iglesia ti nangikararag kenkuana iti Dios.

Mairuar ni Pedro iti Pagbaludan

6 Iti rabii sakbay ti panangyawat koma ni Herodes ken ni Pedro kadagiti tattao, sikakawar a matmaturog iti nagbaetan ti dua a soldado. Adda met dagiti guardia iti ruangan ti pagbaludan.

7 Pagammoan, nagparang ti maysa nga anghel ti Apo ket adda silaw a nagraniag iti pagbaludan. Ginunggon ti anghel ti abaga ni Pedro ket kinunana, “Bumangonkan! Darasem!”

Dagus a naikkat ti kawar dagiti ima ni Pedro.

8 Kinuna ti anghel, “Agbadoka ket agsandaliaska!”

Nagtungpal ni Pedro.

Kinuna manen ti anghel, “Agkagayka ket surotennak.”

9 Sinurotna ti anghel a rimmuar iti pagbaludan. Dina ammo no agpaypayso ti ar-aramiden ti anghel. Impagarupna nga agparparmata.

10 Linabasanda ti umuna a grupo dagiti guardia, sa ti maikadua ket dimtengda iti landok a ruangan nga agturong iti siudad. Naglukat ti ruangan nga awan nangsagsagid ket rimmuarda. Idi magmagnada iti maysa a kalsada, pagammoan la ta nagpukaw ti anghel.

11 Naawatan ni Pedro ti napasamak kenkuana. “Ita, ammokon a pudno daytoy,” kinunana. “Imbaon ti Dios ti anghelna nga umay mangisalakan kaniak iti pannakabalin ni Herodes ken iti amin a panggep nga aramiden dagiti Judio kaniak.”

12 Idi madlaw ni Pedro ti kasasaadna, napan iti balay ni Maria nga ina ni Juan Marcos. Sadiay, naguurnong ti adu a tattao nga agkarkararag.

13 Nagtugtog ni Pedro iti ruangan ket maysa a babaonen a babai nga agnagan Roda ti napan nangammo no siasino ti nagtuktok.

14 Nailasinna ti timek ni Pedro. Iti napalalo a ragsakna, dinan linuktan ti ruangan no di ket nagtaray a napan iti uneg ket impakaammona kadagiti tattao nga adda ni Pedro iti ruar.

15 “Mauyongka!” kinunada kenkuana. Ngem impapilitna a pudno ti imbagana. “Anghelna dayta,” kinunada.

16 Kabayatanna, saan nga insardeng ni Pedro ti nagtugtugtog. Idi luktanda ti ruangan, kasta unay ti siddaawda a nakakita kenkuana.

17 Nagsenias nga agulimekda ket sinaritana kadakuada no kasano ti panangiruar ti Apo kenkuana iti pagbaludan. “Ibagayo daytoy ken ni Santiago ken kadagiti kakabsat,” kinunana. Kalpasanna, pimmanaw a napan iti sabali a lugar.

18 Kabigatanna, napalalo ti pannakariribuk dagiti guardia gapu iti panagpukaw ni Pedro. Dida ammo no ania ti napasamak kenkuana.

19 Pinasapul ni Herodes ni Pedro ngem saanda a nabirokan. Iti kasta, pinaimbestigarna dagiti soldado ket imbilinna a mapapatayda.

Pimmanaw ni Herodes idiay Judea ket napan nagyan idiay Cesarea iti sumagmamano nga aldaw.

Matay ni Herodes

20 Napalalo ti pungtot ni Herodes kadagiti taga-Tiro ken taga-Sidon. Gapu iti daytoy, inkeddeng dagiti umili a sangsangkamaysada a mangibaon kadagiti pannakabagida a mapan ken ni Herodes. Immuna nga inallukoyda ni Blasto a mayordomo iti palasio a tumulong kadakuada a makikappia ken ni Herodes. Aggapu ngamin ti taraonda kadagiti daga a masakupan ti Herodes.

21 Iti naituding nga aldaw, inkawes ni Herodes ti pagan-anayna a kas ari, nagtugaw iti tronona sa nagbitla iti sangoanan dagiti tattao.

22 “Maysa a dios ti agsarsarita, saan a tao!” impukkaw dagiti tattao.

23 Iti dayta met la a kanito, dinusa ti anghel ti Apo ni Herodes agsipud ta innalana ti pammadayaw nga agpaay koma iti Dios. Inigges agingga a natay.

24 Nagtultuloy a nagsaknap ti sao ti Dios ket immadu dagiti mamati.

25 Idi natungpalen da Bernabe ken Saulo ti aramid a nakaibaonanda, nagawidda manipudJerusalem ket inkuyogda ni Juan Marcos.

Mapili ken Maibaon da Bernabe ken Saulo

1 Iti iglesia idiay Antiokia, adda idi sumagmamano a profeta ken mamaestro: isuda da Bernabe, Simeon (a maaw-awagan Negro), Lucio (a taga-Cirene), Manaen (a kinaubingan ni Herodes a gobernador) ken Saulo.

2 Kabayatan ti panagdaydayawda iti Apo ken panagay-ayunarda, kinuna ti Espiritu Santo kadakuada, “Ilasinyo da Bernabe ken Saulo. Isuda ti pinilik a mangaramid iti trabaho a naituding kadakuada.”

3 Kalpasan ti panagayunar ken panagkararagda, impatayda dagiti imada kada Bernabe ken Saulo sada imbaon ida.

Mangasaba da Bernabe ken Saulo idiay Chipre

4 Iti kasta, simmalog idiay Seleucia da Bernabe ken Saulo nga imbaon ti Espiritu Santo. Manipud sadiay, nagbarkoda a nagturong iti isla ti Chipre.

5 Idi dumtengda idiay Salamina, inkasabada ti sao ti Dios kadagiti sinagoga dagiti Judio. Inkuyogda ni Juan Marcos a tumulong kadakuada iti trabaho.

6 Sinursorda ti puro agingga idiay Pafo a nakasarakanda iti maysa a salamangkero nga agnagan iti Bar-Jesus. Judio ni Bar-Jesus ket imbilangna ti bagina a profeta uray no saan.

7 Aggayyemda iti gobernador iti dayta a puro, ni Sergio Paulo, maysa a nasaririt a tao. Kayat a denggen ti gobernador ti sao ti Dios, isu a pinaayabanna da Bernabe ken Saulo.

8 Ngem linapdan ida ti salamangkero (Elimas ti naganna iti Griego), ta kayatna a mayadayo ti gobernador iti pammati.

9 Iti kasta, ni Saulo a maaw-awagan pay iti Pablo, isu a napno ti Espiritu Santo, pinerrengna ti salamangkero

10 sana kinuna: “Sika nga anak ti Diablo! Sika ti kabusor ti amin a kinalinteg. Nasikapka la unay. Apay a kankanayonmo a balballikugen ti kinapudno maipapan iti Apo?

11 Ita, dissoannaka ti ima ti Apo: Agbulsekka ket dimo makita ti lawag ti init iti sumagmamano nga aldaw.” Dagus a narikna ni Elimas a kinullaapan ti sipnget dagiti matana, ket nagar-arikap a nangsapul iti mangkibin kenkuana.

12 Namati ti gobernador idi maimatanganna ti napasamak. Napalalo ti siddaawna iti sursuro maipapan iti Apo.

Da Pablo ken Bernabe idiay Antiokia ti Pisidia

13 Manipud Pafo, nagbarko ni Pablo ken dagiti kinakuyogna. Dimtengda idiay Perge, maysa nga ili iti Pamfilia. Ngem pinanawan ni Juan Marcos ida sadiay ket nagsubli idiay Jerusalem.

14 Manipud Perge, dimtengda iti ili ti Antiokia, idiay Pisidia. Iti Aldaw a Panaginana, simrekda iti sinagoga ket nagtugawda.

15 Kalpasan ti pannakaibasa ti maysa a paset ti Linteg ni Moises ken Dagiti Sursurat dagiti Profeta,adda pinaibaga kadakuada dagiti pangulo ti sinagoga. “Kakabsat,” kinunada, “kayatmi nga agsaokayo kadagiti tattao, no adda mensaheyo a pammaregta kadakuada.”

16 Timmakder ni Pablo, sineniasanna ida nga agulimekda ket nagsao:

“Padak nga Israelita ken dakayo nga agdaydayaw iti Dios, dumngegkayo!

17 TiDios dagiti Israelita ti nangpili kadagidi kapuonantayo ket pinagbalinna ida a naindaklan a pagilian bayat ti panagnaedda a kas ganggannaet idiay Egipto. Inruarna ida sadiay babaen iti naindaklan a pannakabalinna.

18 Itiaguppat a pulo a tawen, inanusannaida idiay let-ang.

19 Pinarmeknati pito a nasion iti daga ti Canaan. Intedna dayta a daga a tagikuaen dagiti tattaona.

20 Naaramidamin dagitoy iti uneg ti ag-450 a tawen.

“Kalpasanna, inikkanna ida kadagiti ukom agingga iti tiempo a dimteng ni profeta Samuel.

21 Ididimmawatda iti ari, intedna nga arida ni Saulo nga anak ni Kis a nagtaud iti tribu ni Benjamin. Nagturay ni Saulo iti uppat a pulo a tawen.

22 Kalpasanti panangikkat ti Dios kenkuana, insaadna ni David a kas arida. Kastoy ti kinuna ti Dios maipapan kenkuana, ‘Nasarakak a ni David nga anak ni Jesse ti lalaki a makatungpal iti amin a pagayatak!’

23 “Kas inkari ti Dios, pinagbalinna a Mangisalakan iti Israel ti maysa kadagiti kaputotan ni David. Isu ni Jesus.

24 Sakbaynga inrugi ni Jesus ti trabahona, inkasaba ni Juan kadagiti amin nga Israelita a masapul nga agbabawida kadagiti basbasolda ken pabuniaganda.

25 Ididandanin malpas ni Juan ti nakaibaonanna, kinunana kadagiti tattao, ‘Siasinoak iti panagkunayo? Saan a siak ti ur-urayenyo no di ket ti sumaruno kaniak. Saanak pay a maikari a mangikkat iti sandaliasna.’

26 “Kakabsatko, dakayo a nagtaud iti kaputotan ni Abraham ken dakayo a Hentil nga adda ditoy nga agdaydayaw iti Dios: datayo ti nakaitedan ti mensahe ti pannakaisalakan!

27 Ta saan a nabigbig dagiti agnaed idiay Jerusalem ken dagiti panguloda a ni Jesus ti Mangisalakan. Dida met naawatan ti sao dagiti profeta a maibasbasa iti tunggal Aldaw a Panaginana. Ngem isuda met laeng ti nangipatungpal iti sao dagiti profeta idi inukomda ni Jesus.

28 Keturay no awan nasarakanda a pakaigapuan a makedngan a matay, dinawatda ken Pilato a papapatayna.

29 Idinaaramiddan ti amin a nailanad iti Nasantoan a Surat maipapan kenkuana, imbabada iti krus sada intanem.

30 “Ngem pinagungar ti Dios.

31 Adunga aldaw a nagparparang kadagidi kinadkaduana manipud Galilea agingga idiay Jerusalem. Isuda itan dagiti saksina kadagiti tattao.

32 Ket addakami ditoy a mangyeg kadakayo iti Naimbag a Damag nga inkari ti Dios nga aramidenna kadagiti kapuonantayo.

33 Tinungpalnanita kadatayo a kaputotanda babaen iti panangpagungarna ken ni Jesus. Kas nailanad iti maikadua a Salmo:

‘Sika ti Anakko;

Ita nga aldaw, nagbalinak nga Amam.’

34 Nomaipapan iti panangpagungar ti Dios ken ni Jesus a ni kaanoman dinto agsublin iti panagrupsa, kastoy ti kinunana:

‘Itedkonto kenka ti nasantoan ken di pagduaduaan a bendision

nga inkarik ken David.’

35 Isut’gapuna a kinunana pay iti sabali a salmo:

‘Dimonto ipalubos nga agrupsa ti nasantoan nga adipenmo.’

36 Ta idi panawen ni David, kalpasan ti panangipatungpalna iti pagayatan ti Dios, natay ken naikali iti denna dagiti kapuonanna, ket nagrupsa ti bangkayna.

37 Ngem saan a nagrupsa daytoy a pinagungar ti Dios.

38 Rebbengyo ngarud nga ammoen, kakabsat, a babaen ken ni Jesus, maipakaammo kadakayo ti pannakapakawan dagiti basbasol.

39 Rebbengyo pay nga ammoen a ti siasinoman a mamati kenkuana mapakawan iti amin a basol a saan a mapakawan segun ti Linteg ni Moises.

40 Agannadkayo ngarud tapno saan a mapasamak kadakayo ti kinuna dagiti profeta:

41 ‘Kitaenyo,dakayo a nauyaw!

Agsiddaaw ken mataykayo!

Ta ti ar-aramidek iti panawenyo,

Pulos a diyonto patien,

Uray no adda mangilawlawag kadakayo.’”

42 Idi rummuar da Pablo ken Bernabe iti sinagoga, inawis dagiti tattao ida nga agsubli iti sumuno nga Aldaw a Panaginana tapno agsaoda pay maipapan kadagitoy a bambanag.

43 Idi nakapanawen dagiti tattao iti sinagoga, simmurot kada Pablo ken Bernabe dagiti adu a Judio ken dagiti Hentil a napasurot iti Judaismo. Iti kasta, binalakadanda ida tapno agtalinaedda nga agbiag iti parabur ti Dios.

44 Iti sumuno nga Aldaw a Panaginana, dimteng ti dandani amin a tattao iti dayta nga ili tapno dumngegda iti sao ti Apo.

45 Idi makita dagiti Judio dagiti adu a tattao, napalalo ti apasda ket imbagada nga ulbod ti sasawen ni Pablo. Pinagsasaoanda pay ni Pablo.

46 Ngem situtured a nagsao da Pablo ken Bernabe. “Rebbengna a dakayo ti umuna a pakaipalawagan ti sao ti Dios,” kinunada, “ngem agsipud ta laksidenyo ken diyo ibilang a maikarikayo iti biag nga agnanayon, panawandakayo ket inkami kadagiti Hentil.

47 Tadaytoy ti bilin ti Apo kadakami:

‘Insaadka a mangsilaw kadagiti Hentil,

Tapno maisalakan ti entero a lubong.’”

48 Idi mangngeg daytoy dagiti Hentil, nagrag-oda ket dinaydayawda ti mensahe ti Apo. Ket nagbalin a mamati dagiti naituding iti biag nga agnanayon.

49 Nagsaknap ti sao ti Apo iti amin a disso iti dayta a lugar.

50 Ngem sinulbog dagiti Judio dagiti nalatak a lallaki iti ili, kasta met dagiti babaknang a babbai nga agdaydayaw iti Dios. Inrugida ti pannakaidadanes da Pablo ken Bernabe ket kapilitan a nagtalawda iti lugarda.

51 Pinampagdangarud ti tapok kadagiti sakada a maibusor kadakuada ket nagturongda idiay Iconio.

52 Idiay Antiokia, kasta unay ti rag-o dagiti adalan ket naan-anay ti panangituray kadakuada ti Espiritu Santo.

Da Pablo ken Bernabe idiay Iconio

1 Kasta met ti napasamak idiay Iconio. Napan da Pablo ken Bernabe iti sinagoga ket adu a Judio ken Hentil ti nagbalin a mamati gapu iti napintas a panangasabada.

2 Ngem adda dagiti Judio a saan a mamati iti ikaskasabada. Sinulbogda dagiti Hentil ket sinabidonganda ti panunotda a bumusor kadagiti kakabsat.

3 Nabayag a nagtaeng sadiay da Pablo ken Bernabe. Situturedda a nagsao maipapan iti Apo. Pinaneknekan ti Apo a pudno ti mensaheda maipapan iti paraburna babaen iti pannangtedna iti pannakabalinda nga agaramid iti milagro ken pagilasinan.

4 Nabingay dagiti tattao iti siudad: Adda dagiti immanamong kadagiti sasawen dagiti Judio idinto a dagiti dadduma, inayonanda dagiti apostoles.

5 Inkeddeng dagiti Hentil ken dagiti Judio agraman dagiti panguloda a dangran ken uborenda dagiti apostoles.

6 Ngem naammoan dagiti apostoles daytoy ket napanda nagkamang idiay Listra ken Derbe, il-ili iti Licaonia, ken kadagiti kabangibang a luglugar.

7 Sadiay ti nangikasabaanda iti Naimbag a Damag.

Da Pablo ken Bernabe idiay Listra

8 Idiay Listra, adda lalaki a saan a makapagna ket pulos a dina pay naaramat dagiti sakana gapu ta nayanak a paralitiko.

9 Agtugtugaw a dumdumngeg ken ni Pablo. Idi makita ni Pablo nga adda pammati daytoy a tao a mapaimbag, pinerrengna

10 sana kinuna iti napigsa, “Tumakderka!”

Ket limmagto ti lalaki ket nagpagnapagna.

11 Idi makita dagiti tattao ti inaramid ni Pablo, impukkawda iti pagsasaoda a taga-Licaonia, “Nagbalin a tao dagiti dios ket bimmabada kadatayo!”

12 Pinanagananda ni Bernabe iti Zeus. Agsipud ta ni Pablo ti para sao, pinanagananda iti Hermes.

13 Adda ti templo ni Zeusiti ruar ti ili. Kayat ti padi ni Zeus ken dagiti tattao ti agidaton kadagiti apostoles. Iti kasta, nangipan ti padi kadagiti toro a baka ken sabsabong iti ruangan ti ili.

14 Ngem idi maammoan da Bernabe ken Pablo ti kayatda nga aramiden, rinay-abda dagiti pagan-anayda sada timmaray nga immasideg kadagiti tattao.

15 “Kakabsat,”impukkawda, “apay nga aramidenyo daytoy? Tattaokami laeng a kas kadakayo. Addakami ditoy a mangipakaammo iti Naimbag a Damag tapno panawanyo dagitoy a kinaubbaw ket agturongkayo iti sibibiag a Dios a namarsua iti langit, daga, taaw ken amin nga adda kadakuada.

16 Iti napalabas, pinalubosanna amin a tattao nga agaramid iti kinaykayatda.

17 Nupay kasta, dina impalubos nga awan pakakitaan iti kaaddana kadagiti aramidna a naimbag: Ikkannakay iti tudo manipud langit ken iti adu nga apit; ikkannakay iti taraon ken ragsak a mangpunno kadagiti pusoyo.”

18 Uray no imbaga da Pablo ken Bernabe dagitoy, narigatanda a nangatipa kadagiti tattao iti panangipaayda iti daton kadakuada.

19 Ngem simmangpet ti sumagmamano a Judio a naggapu idiay Antiokia ken Iconio. Naallukoyda dagiti tattao a mamati iti sasawenda. Inuborda ni Pablo ket gapu ta impagarupda a natayen, ginuyodda nga inruar iti ili.

20 Ngem idi inaribungbongan dagiti mamati, timmakder ni Pablo ket nagsubli iti ili. Iti sumuno nga aldaw, napan da Pablo ken Bernabe idiay Derbe.

Ti Panagsubli da Pablo ken Bernabe idiay Antiokia ti Siria

21 Inkasaba da Pablo ken Bernabe ti Naimbag a Damag idiay Derbe, ket adu ti naawisda nga agbalin nga adalan. Kalpasanna, nagsublida idiay Listra, Iconio ken Antiokia idiay Pisidia.

22 Pinatibkerda dagiti mamati ket binalakadanda ida nga agtalinaed a sipupudno iti pammati. Imbagada, “Masapul nga aglasattay iti adu a rigat sakbay a sumrektay iti Pagarian ti Dios.”

23 Nangdutokda kadagiti panglakayen nga agpaay iti tunggal iglesia, ket kalpasan ti panagkararag ken panagayunarda, inyawatda ida iti aywan ti Apo a nangitedanda iti panagtalekda.

24 Linasat da Pablo ken Bernabe ti sakup ti Pisidia, ket dimtengda idiay Pamfilia.

25 Inkasabada ti mensahe idiay Perge sada simmalog idiay Atalia.

26 Manipud Atalia, nagbarkoda a nagsubli idiay Antiokia. Ditoy ti damo a nakaitalkanda iti Dios tapno aywananna ida iti trabaho a kalkalpasda nga inaramid.

27 Idi sumangpetda idiay Antiokia, inurnongda dagiti kamkameng ti iglesia. Sinaritada ti amin nga inaramid ti Dios babaen kadakuada ken no kasano ti pananglukat ti Dios iti dalan tapno mamati dagiti Hentil.

28 Nabayag a nakipagtaengda kadagiti mamati sadiay.