Category: 1 Samuel

Parmeken ni Saul dagiti Ammonita

1 Kalpasanna, napan rinaut ni Naas nga ari ti Ammon ken ti armadana ti ili ti Jabes iti sakup ti Galaad. Idi mapalawlawan ti ili, napan dagiti taga-Jabes ken ni Naas ket imbagada kenkuana, “Mangaramidka iti pagtutulagantayo ket awatendakanto a mangituray kadakami.”

2 Insungbat ni Naas, “Makikappiaak kadakayo iti maysa a kondision: Suatek ti kannawan a mata ti tunggal maysa tapno ikkak ti pakaibabainan ti amin nga Israel.”

3 Kinuna dagiti pangulo ti Jabes, “Ikkannakami iti pito nga aldaw a pawayway ta mangibaonkami kadagiti mapan dumawat iti tulong iti entero nga Israel. No awan ti umay, sumukokaminto kenka.”

4 Dimteng dagiti naibaon idiay Gabaa a pagnaedan ni Saul. Ket nagsasangit dagiti tattao idi mangngegda ti damag.

5 Apag-isu met a simmangpet ni Saul; naggapu iti talon ket sarsarunoenna dagiti bakana. “Ania ti napasamak?” sinaludsodna. “Apay nga agsasangitkayo amin?”

Imbagada kenkuana ti impakaammo dagiti naibaon a naggapu idiay Jabes.

6 Idi mangngeg daytoy ni Saul, inturayan ti espiritu ti Dios ket nagpungtot iti napalalo.

7 Nangala iti dua a baka sana rinangrangkay ket pinaipanna dagiti narangrangkay a paset iti amin a sakup ti Israel. Impakaammona: “Kastoyto ti mapasamak iti baka ti siasinoman a di sumurot kada Saul ken Samuel iti paggugubatan!”

Kasta unay ti buteng dagiti Israelita iti aramiden ni Yahweh, isut’ gapuna a sangsangkamaysada a simmurot.

8 Inummong ni Saul ida idiay Bezek: 300,000 a tattao ti naggapu iti Israel; 30,000 ti naggapu iti Juda.

9 Kinunada kadagiti naibaon a taga-Jabes, “Ibagayo kadagiti tattaoyo a maispaldanton sakbay a dumteng ti tengnga ti aldaw inton bigat.”

Nakaragragsak dagiti taga-Jabes a nakaawat iti damag.

10 Kinunada ken ni Naas, “Sumukokaminto kenka inton bigat, ket mabalinmonton nga aramiden ti kaykayatmo kadakami.”

11 Iti sumaruno nga aldaw, biningay ni Saul dagiti tattaona iti tallo a bunggoy. Iti parbangon iti dayta met la nga aldaw, simrekda iti kampo dagiti Ammonita ket nagpapatayda kadakuada agingga iti agmatuon. Nagwawara dagiti nakalasat. Sabasabali ti tinurong ti tunggal maysa a mangisalakan iti bagina.

12 Kalpasanna, kinuna dagiti Israelita ken ni Samuel, “Siasino dagiti nagkuna a saan a rumbeng a ni Saul ti mangituray kadakami? Yegyo dagitoy a tattao ta patayenmi ida.”

13 Ngem kinuna ni Saul, “Awan ti mapapatay ita nga aldaw, agsipud ta ita nga aldaw, insalakan tiApoti Israel.”

14 Kinuna ni Samuel kadakuada, “Intay idiay Gilgal ket ipakdaartayo manen ni Saul nga aritayo.”

15 Napanda ngarud amin idiay Gilgal, ket sadiay, iti imatang ni Yahweh, impakdaarda ni Saul a kas ari. Nagidatagda kadagiti daton a pakikappia ket nagrambak da Saul ken ti amin nga Israelita.

Ti Pakada ni Samuel

1 Kinuna ni Samuel kadagiti Israelita: “Impangagko ti amin a kiniddawyo kaniak ket nangisaadak iti ari a mangituray kadakayo.

2 Ita, adda ariyon a mangidalan kadakayo. No siak, lakay ken ubananakon, ket adda dagiti annakko iti dennayo. Nagserbiak a panguloyo manipud kinaagtutubok agingga ita.

3 Sitatakderakita iti sangoyo. No adda naaramidko a dakes, idarumdak iti imatang tiApoken iti ari a pinilina. Adda kadi baka wenno asno nga innalak iti siasinoman? Adda kadi sinaur wenno indadanesko? Nagawatak kadi kadagiti pasuksok tapno ikidemko dagiti matak? No adda inaramidko kadagitoy, bayadak ti aniaman nga innalak.”

4 “Saannakami a sinaur wenno indadanes,” insungbat dagiti tattao. “Awan ti uray ania nga innalam a kukua ti siasinoman.”

5 Insungbat ni Samuel, “Saksian tiApoken ti pinilina nga ari nga awan a pulos ti inaramidko a dakes kadakayo.”

“Wen, tiApoti saksimi,” inyanamongda.

6 Intuloyni Samuel, “TiApoti nangpili kada Moises ken Aaron, ken nangiruar kadagidi kapuonanyo idiay Egipto.

7 Ngarud, agtakderkayo iti ayanyo ket aglilinnawagtayo itiApobabaen iti panangipalagipko kadakayokadagiti amin a naindaklan nga inaramidna tapno isalakannakayo ken dagiti kapuonanyo.

8 Idinapan ni Jacob ken ti familiana idiay Egipto, ket indadanes ida dagiti Egipcio, immasug dagidi kapuonanyo itiApo. Imbaonna da Moises ken Aaron a nangiruar kadakuada idiay Egipto ket pinagnaedna ida iti daytoy a daga.

9 Ngemnalipatanda tiApoa Diosda. Daytoy ti gapuna a pinalubosanna dagiti Filisteo ken ti ari ti Moab ken ni Sisera nga ofisial ti armada ti siudad ti Hasor a manggubat ken mangparmek kadakuada.

10 Kalpasanna,nagpatulongda manen itiApo. Kinunada, ‘Nagbasolkami, gapu ta tinallikudandaka, OApo, ket nagdaydayawkami kadagiti imahen da didiosen a Baal ken Astarte. Ispalennakami kadagiti kabusormi, ket agdaydayawkaminto kenka!’

11 “Imbaonngarud tiApoda Gideon, Barac,Jefte; kamaudianna, siak met ti imbaonna. Tunggal maysa kadakami ti nangisalakan kadakayo kadagiti kabusoryo ket agbiagkayo a sitatalged.

12 Ngemidi nakitayo ni Naas nga ari ti Ammon nga umay mangraut kadakayo, linaksidyo tiApoa kas ariyo ket kinunayo kaniak, ‘Kayatmi ti maaddaan iti ari a mangituray kadakami.’

13 “Ita, imatanganyo ti ari a piniliyo. Dinawatyo ket inted tiApoa mangituray kadakayo.

14 Awanto ti mapagtengyo a dakes no la ket agbutengkayo itiApoa Diosyo, agserbikayo kenkuana, ipangagyo ket tungpalenyo dagiti bilinna ken no la ket sumurotkayo kenkuana, dakayo agraman ti ari a mangituray kadakayo.

15 Nupay kasta, no diyo ipangag tiApoket sukirenyo dagiti bilinna, busorennakayto ken ti ariyo.

16 Ngarud, agtalinaedkayo iti yanyo ket maimatanganyo ti naindaklan nga aramiden ita tiApo.

17 Saan a panagtutudo ita. Ngem agkararagak, ket mangyeg tiApoiti gurruod ken tudo. No mapasamak daytoy, mabigbigyonto a nakaro ti basolyo idi kiniddawyo itiAponga ikkannakayo iti ari.”

18 Nagkararag ngarud ni Samuel, ket naggurruod ken nagtudo iti dayta met la nga aldaw. Nagbuteng dagiti tattao ken ni Yahweh. Nagbutengda met ken ni Samuel.

19 Kinunada ken ni Samuel, “Apo, pangngaasim ta ikararagannakami itiApoa Diosyo tapno saankami a matay. Mabigbigmin a malaksid ti dadduma a basolmi, nagbasolkami pay gapu iti panagkiddawmi iti maysa nga ari.”

20 “Dikay agbuteng,” insungbat ni Samuel. “Uray nakaaramidkayo iti kasta a kinadakes, diyo tallikudan tiApongem agserbikayo ketdi kenkuana iti amin a pusoyo.

21 Idianyoti agdaydayaw kadagiti didiosen; didakayo matulongan wenno maisalakan, agsipud ta awan serserbida.

22 Dinakayo baybay-an ti Dios, ta dayta ti kari a sinapataanna ket inkeddengna a pagbalinennakayo a tattaona.

23 No maipapan kaniak, adayo nga agbasolak itiApobabaen iti panagsardengko a mangikarkararag kadakayo. Ngem isurokayo ketdi iti nasayaat ken nalinteg a dalan.

24 Agbutengkayo itiApoket agserbikayo a sipupudno kenkuana iti amin a pusoyo. Lagipenyo dagiti naindaklan a banag nga impaayna kadakayo.

25 Ngem no itultuloyyo ti agbasol, madadaelkayto ken ti ariyo.”

Aggubat dagiti Israelita ken dagiti Filisteo

1 (…ti tawen ni Saul idi maisaad nga ari, ket dua a tawen nga inturayanna ti Israel.)

2 Nangpili ni Saul iti 3,000 nga Israelita. Inkuyogna ti 2,000 idiay Micmas iti katurturodan ti Betel idinto a 1,000 kadakuada ti imbaonna ken ni Jonatan nga anakna idiay Gabaa iti sakup ti tribu ni Benjamin. Pinagawidna dagiti dadduma.

3 Pinatay ni Jonatan ti kapitan dagiti Filisteoidiay Gabaa ket nadamag amin a Filisteo. Kalpasanna, nangibaon ni Saul kadagiti tattao a mangayab kadagiti Hebreo a makigubat babaen iti panagpagunida kadagiti trumpeta iti entero a pagilian.

4 Naammoan dagiti Israelita a pinatay ni Saul ti kapitan dagiti Filisteo ket kagura dagiti Filisteo ida. Impangag ngarud dagiti tattao ti awag a tumiponda ken ni Saul idiay Gilgal.

5 Naguummong dagiti Filisteo tapno gubatenda dagiti Israelita. Adda 30,000 a luganda a pakigubat, 6,000 a nagkabalio ken adu a mannakigubat a kas iti kaadu ti darat iti igid ti baybay. Napanda nagkampo idiay Micmas a dayaen ti Bet-aven.

6 Nakita dagiti Israelita ti napeggad a kasasaadda. Adda dagiti naglemmeng kadagiti rukib ken kadagiti abut, kadagiti kabatoan, kadagiti tanem ken kadagiti bubon.

7 Binallasiw dagiti dadduma ti Karayan Jordan ket napanda kadagiti sakup ti Gad ken Galaad.

Adda pay laeng ni Saul idiay Gilgal, ket agtigtigerger iti buteng dagiti tattao a simmurot kenkuana.

8 Pitonga aldaw nga inuray ni Saul ni Samuel, ngem saan a simmangpet ni Samuel iti aldaw a kinunana a yaayna. Ngarud, nangrugi ti panangpanaw dagiti tattao ken ni Saul.

9 Iti kasta, kinunana, “Yegyo dagiti daton a mapuoran ken dagiti daton a pakikappia.” Indatagna ti daton a mapuoran.

10 Apaman a nalpas ti panagidatonna, simmangpet ni Samuel. Sinabat ni Saul tapno kablaawanna,

11 ngem kinuna ni Samuel, “Apay a kasta ti inaramidmo?”

“Makitak a mawaran ti armada ket mangrugin a panawandakon dagiti tattao,” insungbat ni Saul. “Dika met simmangpet iti aldaw nga imbagam nga isasangpetmo idinto nga aguummong dagiti Filisteo idiay Micmas.

12 Isut’ gapuna a kinunak iti bagik, ‘Rautendakon dagiti Filisteo ditoy Gilgal, ket diak pay nagdawat iti panangngaasi tiApo.’ Daytoy ti gapuna nga inkeddengko ti mangidatag iti daton.”

13 “Minamaag dayta nga aramid,” kinuna ni Samuel. “Dimo impangag ti imbilin kenka tiApoa Diosmo. No impangagmo ti imbilinna kenka, pinagturaynaka koma ken dagiti kaputotam iti agnanayon.

14 Ngemita, aggibusen ti panagturaymo. Agsipud ta dimo tinungpal tiApo, nagbirok iti lalaki a natulnog ket insaadna a mangituray kadagiti tattaona.”

15 Pimmanaw ni Samuel idiay Gilgal ket intuloyna ti panagdaliasatna. Napan met ni Saul idiay Gabaa iti sakup ti Benjamin tapno tumipon kadagiti mannakigubat. Simmurot kenkuana dagiti nabati a tattao ket nagrubbuatda idiay Gilgal.Kinita ni Saul ti kasasaad dagiti buyotna nga aganay nga 600 a lallaki.

16 Nagtalinaed da Saul ken ni anakna a Jonatan ken dagiti tattaoda idiay Geba iti sakup dagiti Benjamita. Adda ti kampo dagiti Filisteo idiay Micmas.

17 Tallo a bunggoy dagiti mannakigubat a Filisteo ti rimmuar iti kampoda tapno rautenda dagiti Israelita. Maysa a grupo ti nagturong idiay Ofra iti sakup ti Sual;

18 napan iti Bet-horon ti maikadua, ket ti maikatlo iti beddeng a tumannawag iti Tanap ti Seboim ken iti let-ang.

19 Awan ti mammanday a masarakan idi iti entero nga Israel ta saan a kayat dagiti Filisteo nga agaramid dagiti Hebreo kadagiti kampilan ken gayang. (

20 Masapul a mapan dagiti Israelita kadagiti Filisteo tapno paasada dagiti arado, gabion, wasay, ken kumpayda.

21 Maysa a bassit a plata ti ibayadda iti panangpaasada iti wasay ken panagpatarimaanda iti pagtugkik, ket dua met a plata iti panangpaasada iti arado wenno gabion.)

22 Daytoy ti gapuna nga idi bumtak ti gubat, awan ti kampilan wenno gayang dagiti mannakigubat nga Israelita. Ni la Saul ken ni anakna a Jonatan ti adda armasna.

23 Adda bunggoy dagiti Filisteo a naibaon a mangguardia iti Bessang ti Micmas.

Ti Kinatured ni Jonatan

1 Iti maysa nga aldaw, kinuna ni Jonatan iti agtutubo a para-awit kadagiti armasna, “Umayka, ta inta iti kampo dagiti Filisteo idiay bangir.” Ngem saan nga imbaga ni Jonatan ken ni tatangna ti papananna.

2 Adda ti kampo ni Saul iti sirok ti kayo a granada idiay Migron a saan unay nga adayo idiay Gabaa. Agarup nga 600 a tattao ti kaduana.

3 (Ni Ahija a padi nga anak ni Ahitob ti mangaw-awit iti efod.Agkabsat da Ahitob ken Icabod nga annak ni Finees ken appoko ni Eli a padi ni Yahweh idiay Silo.) Saan nga ammo dagiti soldado a pimmanaw ni Jonatan.

4 Iti agsumbangir ti Bessang ti Micmas, adda dua a dadakkel ken natadem a bato a masapul a lasaten da Jonatan iti ipapanda iti kampo dagiti Filisteo. Maaw-awagan iti Boses ti maysa kadagitoy a bato ket Sene met ti sabali.

5 Maysa ti adda iti amianan a bangir ti bessang a sumango iti Micmas. Adda iti abagatan a bangir ti sabali a bato a sumango met iti Geba.

6 “Bumallasiwta a mapan kadagita saan a nakugit a Filisteo,” kinuna ni Jonatan iti agtutubo. “Nalabit a tulongannata tiApo. No tulongannata, awan ti makalapped kenkuana a mangted kadatayo iti balligi, uray no bassittayo.”

7 “Aramidem ti aniaman a kayatmo,”insungbat ti agtutubo. “Sitatallugodak a sumurot kenka.”

8 “Ala wen,” kinuna ni Jonatan. “Bumallasiwta ket agpakitata kadagiti Filisteo.

9 No ibagada nga urayenta ida, agtalinaedta iti yanta.

10 Ngem no ibagada a mapanta iti yanda, mapanta ta daytanto ti pagilasinan nga inteden tiApoti balligi ket naparmekdan.”

11 Nagpakitada ngarud kadagiti Filisteo. Kinuna dagiti Filisteo, “Kitaenyo! Adda sumagmamano a Hebreo a rimmuar kadagiti abut a paglemlemmenganda!”

12 Ket impukkawda ken ni Jonatan ken ti agtutubo, “Umaykay ditoy ta adda ibagami kadakayo!”

“Surotennak,” kinuna ni Jonatan iti agtutubo. “Naparmekdan, ta inteden tiApoti balligi iti Israel.”

13 Kimmalay-at ni Jonatan ket simmurot kenkuana ti agtutubo. Dinarup ni Jonatan dagiti Filisteo. Mapadso ti tunggal karangetna ket ituloy met a patayen ti agtutubo.

14 Iti dayta umuna a panagpapatay, inuloyan ni Jonatan ken ti agtutubo ti agarup 20 a lallaki iti nagrarangetanda nga aglawa iti agarup 50 a metro kuadrado.

15 Nakigtot dagiti amin a Filisteo iti away. Nagpigerger iti buteng dagiti kameng ti bunggoy a para-raut ken dagiti soldado iti kampo. Nagkintayeg ti daga ket nagsaknap ti panagbuteng.

Maparmek dagiti Filisteo

16 Nakita dagiti soldado ni Saul nga agwanwanawan idiay Geba iti sakup ti Benjamin a nawarawaran dagiti Filisteo ket dida ammo ti turturongenda.

17 Isut’ gapuna a kinuna ni Saul kadagiti buyotna, “Bilangenyo dagiti mannakigubat ket ammoenyo no sinno ti awan.”

Nagtungpalda ket nasarakanda nga awan ni Jonatan ken ti agtutubo a para-awit kadagiti igamna.

18 Kinuna ni Saul ken ni Ahija a padi, “Yegmo ditoy ti nasantoan nga efod.”(Iti dayta met la nga aldaw, aw-awiten ni Ahija ti lakasa iti sangoanan dagiti Israelita.)

19 Bayat ti pannakisao ni Saul iti padi, immad-adda ti riribuk iti kampo dagiti Filisteo, isut’ gapuna a kinunana kenkuana, “Awanen ti tiempo ti pannakiuman itiApo!”

20 Nagsagana ni Saul ken dagiti tattaona tapno makirangetda kadagiti Filisteo. Gapu ta kasta unayen ti pannakariribuk dagiti Filisteo, isudan a mismo ti aggugubat.

21 Immalsadagiti Hebreo a kadua dagiti Filisteo ken kimmuyog idi kadakuada a napan iti kampo ket timmiponda kadagiti Israelita nga impanguloan da Saul ken Jonatan.

22 Nadamag met dagiti dadduma nga Israelita nga aglemlemmeng kadagiti turod ti Efraim nga agtatarayen dagiti Filisteo. Timmiponda met ket dinarupda dagiti Filisteo.

23 Dimmanon ti gubat iti labes ti Bet-aven. Iti dayta nga aldaw, insalakan ni Yahweh ti Israel.

Dagiti Pasamak kalpasan ti Gubat

24 Iti dayta nga aldaw, agkakapsut dagiti Israelita gapu iti bisinda. Adda ngamin bilin nga impaulog ken sinapataan ni Saul a mailunod ti siasinoman kadakuada a mangan iti dayta nga aldaw sakbay a balsenna dagiti kabusorna. Isut’ gapuna a pulos nga awan ti nangan iti dayta nga aldaw.

25 Dimtengda aminiti maysa a kabakiran nga aglablabonan iti diro.

26 Adu ti diro iti dayta a disso, ngem awan ti nangan kadakuada agsipud ta mabutengda iti lunod ni Saul.

27 Nupay kasta, saan nga ammo ni Jonatan ti pangta ni tatangna a mailunod dagiti tattao. Inggaw-atna ti kayo nga iggemna; intanebna iti diro ket nangan. Simmayaat a dagus ti rikna ni Jonatan.

28 Ngem kinuna ti maysa kadagiti tattao, “Agkakapsutkami amin gapu iti bisinmi, ngem impangtanakami ni tatangmo idi kinunana, ‘Mailunod ti siasinoman a mangan ita nga aldaw.’”

29 “Nakaaramid ni tatang iti nakaal-alliaw a banag kadagiti tattaotayo,” insungbat ni Jonatan. “Kitaenyo, simmayaat ti riknak gapu ta nanganak iti diro!

30 Maysa pay, saan aya a nasaysayaat koma ti napasamak ita nga aldaw no nangan dagiti tattaotayo kadagiti taraon a sinamsamda kadagiti kabusor? Panunotenyo no mano pay koma a Filisteo ti napapatayda!”

31 Iti dayta nga aldaw, pinarmek dagiti Israelita dagiti Filisteo; nagrarangetda manipud Micmas agingga idiay Aijalon. Agkakapsuten dagiti Israelita gapu iti bisin,

32 isut’ gapuna a dinagdagusda ti nagtiliw kadagiti animal dagiti kabusor. Nagpartida kadagiti karnero, baka, urbon ti baka, ket gapu iti bisinda, saandan nga inikkat ti darada sakbay a kinnanda.

33 Naibagaken ni Saul, “Kitaem, agbasbasol dagiti tattao itiApoiti pannanganda iti karne nga adda pay laeng darana.”

“Mangliliputkayo!” inyikkis ni Saul. “Mangitulidkayo iti dakkel a bato ditoyyanko.”

34 Kalpasanna, imbilinna, “Ibagayo kadagiti tattao a yegda ditoy dagiti baka ken karneroda. Ditoy ti pagpartian ken pangananda tapno dida agbasol itiApogapu iti pannanganda iti karne nga adda pay la darana.”

Iti dayta a rabii, inyegda amin a bakada ket pinartida sadiay.

35 Nangbangon ni Saul iti maysa nga altar a maipaay ken ni Yahweh. Daytoy ti umuna nga altar a binangonna.

36 Kinuna ni Saul kadagiti tattaona, “Ita a rabii, rautentayo dagiti Filisteo ket agsamsamtayo agingga iti parbangon. Patayentayo amin ida.”

“Aramidem ti ammom a kasayaatan,” insungbatda. Ngem kinuna ti padi, “Makiumantayo pay nga umuna iti Dios.”

37 Sinaludsod ngarud ni Saul iti Dios, “Rautek kadi dagiti Filisteo? Pagballigiennakami kadi?”

Ngem saan a simmungbat ti Dios iti dayta nga aldaw.

38 Kinuna ni Saul kadagiti pangulo dagiti tattao, “Umaykay ditoy ta usigentayo no ania ti basol a naaramid ita nga aldaw.

39 Ikarik iti nagan tiApoa mangisalakan iti Israel, a mapapatay ti siasinoman a matakuatan a nagbasol, uray ni Jonatan nga anakko.”

Ngem awan ti uray maysa a nagtagari.

40 Kinuna ni Saul kadakuada, “Agtakderkay amin sadiay ket agtakderkami met ken Jonatan ditoy.”

“Aramidem ti ammom a naimbag,” insungbatda.

41 Kinunani Saul ken ni Yahweh a Dios ti Israel, “OApo, apay a dinak sinungbatan ita nga aldaw.Apoa Dios ti Israel, sungbatannak koma babaen kadagiti nasagradoan a bato. No ni Jonatan ti nakabasol wenno siak, sungbatannak babaen ti Urim. Ngem no dagiti tattaom nga Israelitati nagbasol, sumungbatka babaen iti Tummim.”

Rimmuar ti nagan da Jonatan ken Saul; awan ti masapul a sungbatan dagiti tattao.

42 Kinuna ni Saul, “Ikeddengmo no siasino kadakami ken ni Jonatan ti nagbasol.”

Rimmuar ti nagan ni Jonatan.

43 Ket sinaludsod ni Saul ken ni Jonatan, “Ania ngamin ti inaramidmo?”

“Nanganak iti sangkabassit a diro,” insungbat ni Jonatan. “Adtoyak, sisasaganaak a matay.”

44 Kinuna ni Saul kenkuana, “Aramiden ti Dios ti rumbeng kenka, kasta met kaniak. Masapul a mapapatayka, Jonatan.”

45 Ngem kinuna dagiti tattao ken ni Saul, “Rumbeng kadi a mapapatay ni Jonatan a nanggun-od iti daytoy naindaklan a balligi ti Israel? Saan! Ikarimi iti nagan ti sibibiag ngaApoa saan a maan-ano ti uray maysa la a buok ni Jonatan. Ti inaramidna ita nga aldaw, naaramid babaen ti tulong ti Dios.”

Saan ngarud nga impalubos dagiti tattao a mapapatay ni Jonatan.

46 Insardeng ni Saul ti panangsunsonna kadagiti Filisteo, ket nagsubli dagiti Filisteo iti bukodda a daga.

Ti Panagturay ni Saul ken ti Familiana

47 Kalpasan ti pannakaisaad ni Saul nga ari ti Israel, ginubatna ti amin a kabusorna iti amin a lugar: dagiti Moabita, Edomita ken Ammonita, dagiti ari ti Soba ken dagiti Filisteo. Nagballigiiti sadinoman a disso a nakirangetanna.

48 Simamaingel a nakigubat, ket pinarmekna pay dagiti tattao ti Amalec. Insalakanna dagiti Israelita tunggal marautda.

49 Da Jonatan, Isvi ken Malkisua dagiti lallaki nga annak ni Saul. Ni Merab ti inauna nga anakna a babai ket ni Mical ti inaudi.

50 Ni Ahinoam nga anak ni Ahimaaz ti asawana. Ni Abner a kasinsinna nga anak ni ulitegna a Ner ti pangulo ti armadana.

51 Annak ni Abiel ni Kis nga ama ni Saul ken ni Ner nga ama ni Abner.

52 Sipipinget a nakigubat ni Saul kadagiti Filisteo iti unos ti panagbiagna. No adda idi masarakanna a lalaki a napigsa wenno natured, pagkamengenna iti armadana.

Parmeken ni Saul dagiti Amalekita

1 Kinunani Samuel ken ni Saul, “Imbaonnak tiApoa mangikonsagrar kenka nga ari dagiti tattaona nga Israelita. Ita, denggem ti sao tiApoa Mannakabalin-amin:

2 Dusaennadagiti tattao ti Amalec agsipud ta binusorda dagiti kapuonan dagiti Israelita idi rummuarda idiay Egipto.

3 Inka rauten dagiti Amalekita, ket dadaelem a mamimpinsan ti amin a sanikuada. Awan ti ibatim a sibibiag. Patayem amin a lallaki, babbai, ubbing ken maladaga, dagiti baka ken karnero, dagiti kamelio ken dagiti asno.”

4 Pinaayaban ni Saul dagiti tattaona ket insaganana ida idiay Telem: 200,000 a mannakigubat a naggapu iti Israel ken 10,000 a mannakigubat a naggapu iti Juda.

5 Impanguloanna ida a mapan iti siudad ti Amalec. Nagurayda iti maysa a nagmaga a karayan tapno agsanebda.

6 Pinakdaaran ni Saul dagiti Kineo a panawanda dagiti Amalekita tapno dida mairaman a mapapatay. Kapuonan dagiti Kineo dagiti tattao a timmulong kadagiti Israelita idi rimmuarda idiay Egipto. Pimmanaw ngarud dagiti Kineo.

7 Pinarmek ni Saul dagiti Amalekita iti panagrangetda manipud Havila agingga idiay Shur, iti daya ti Egipto.

8 Tiniliwna ni Agag nga ari dagiti Amalekita ngem pinatayna dagiti amin a tattao.

9 Saanna a pinapatay ni Agag, agraman dagiti kasayaatan a karnero, baka, dagiti kasayaatan nga urbon ti baka, dagiti urbon ti karnerowenno aniaman a nasayaat. Dagiti laeng dakes ken awan serserbinati dinadaelda.

Mailaksid ni Saul nga Ari

10 Nagsao ni Yahweh ken ni Samuel,

11 “Agbabawiak a namagbalin nga ari ken ni Saul. Tinallikudannak ket dina tinungpal dagiti bilinko.”

Nakapungtot ni Samuel, ket nagpatpatnag a nagkararag ken ni Yahweh.

12 Kabigatanna, nasapa a nagrubbuat tapno sapulenna ni Saul. Naammoanna a napan ni Saul idiay Carmel ket nangipatakder sadiay iti baton-lagip a pammadayaw kenkuana met laeng sa simmalog a nagturong idiay Gilgal.

13 Sadiay ti nakasapulan kenkuana ni Samuel. Kinablaawan ni Saul, “Bendisionannaka koma tiApo, Samuel! Tinungpalko ti amin a bilinna.”

14 Sinaludsod ni Samuel, “Ania ngarud ti kaipapanan ti mangngegko nga emmak dagiti karnero ken baka?”

15 “Dagiti sinamsam dagiti tattaok kadagiti Amalekita,” insungbat ni Saul. “Dida inan-ano dagiti kasayaatan a karnero ken baka ta maidatagda a daton a mapuoran itiApoa Diosmo; pinataymi dagiti dadduma.”

16 “Dumngegka,” imbilin ni Samuel, “ta ibagak kenka ti imbaga kaniak tiApoidi rabii.”

“Ibagam ngarud,” kinuna ni Saul.

17 Kinuna ni Samuel, “Imbilangmo idi a nanumoka ngem sika itan ti ari dagiti tribu ti Israel. Inkonsagrarnaka tiAponga ari iti Israel,

18 ket imbaonnaka a mangibanag iti bilinna a dadaelem a mamimpinsan dagita managdakdakes nga Amalekita. Imbagana a gubatem ida agingga a maikisapda amin.

19 Ngem apay ngarud a sinalungasingmo ti bilin tiApo? Apay nga inalistoam ti nagala kadagiti nasamsam? Dimo kadi ammo a nagbasolka itiApogapu iti inaramidmo?”

20 Ngem insungbat ni Saul, “Tinungpalko tiApo. Napanak iti nangibaonanna kaniak. Pinatayko amin nga Amalekita ket inyawidko ni Agag nga arida.

21 Nupay kasta, saan a pinatay dagiti tattaok dagiti kasayaatan a karnero ken baka a sinamsamda. Inyegda ketdi ida ditoy Gilgal tapno maidatagda a daton itiApoa Diosmo.”

22 Kinuna ni Samuel: “Kaykayat kadi tiApoti maikkan iti daton ken sakrifisio ngem ti panagtungpal kenkuana? Nasaysayaat ti agtulnog kenkuana ngem ti agidaton iti kasayaatan a karnero.

23 Dakes a kas iti panagkulam ti panagsukir kenkuana ket maysa a basol ti kinatangsit kas iti panagdayaw kadagiti didiosen. Gapu ta linaksidmo ti bilin tiApo, linaksidnaka nga ari.”

24 “Wen, nagbasolak,” insungbat ni Saul. “Diak tinungpal ti bilin tiApoken dagiti bilinmo. Nagbutengak kadagiti tattaok, isu a sinurotko ti kayatda a maaramid.

25 Ngem dawatek a pakawanennak ket kumuyogka kaniak nga agsubli idiay Gilgal tapno makapagdaydayawak itiApo.”

26 “Diak kumuyog kenka nga agsubli,” insungbat ni Samuel. “Linaksidmo ti sao tiApo, ket linaksidnaka met nga ari ti Israel.”

27 Timmallikudni Samuel tapno pumanaw, ngem ginammatan ni Saul ti kagayna ket napigis.

28 Kinuna ni Samuel kenkuana, “Inikkat tiApokenka ita nga aldaw ti pagarian ti Israel ket intedna iti sabali a nasaysayaat ngem sika.

29 Saan nga agulbod wenno agbalbaliw ti panunot ti nadayag a Dios ti Israel. Saan a tao—dina baliwan ti panunotna.”

30 Kinuna ni Saul, “Pudno a nagbasolak. Ngem iti daytoy a gundaway, ipakitam koma ti panagraemmo kaniak iti imatang dagiti pangulo dagiti tattaok ken iti amin nga Israel. Kumuyogka koma kaniak nga agsubli tapno agdaydayawak itiApoa Diosmo.”

31 Kimmuyog ngarud ni Samuel, idiay Gilgal ket nagdaydayaw ni Saul ken ni Yahweh.

32 “Idatagyo kaniak ni Ari Agag,” imbilin ni Samuel.

Kasta unay ti buteng ni Agag ket agtigtigerger a naidatag. Kunkunana iti bagina, “Anian a pait ti ipapatay!”

33 Kinuna ni Samuel, “Adu nga inna ti naawanan iti annak gapu iti kampilanmo. Ita, maawanan met ni nanangmo iti anak.” Ket rinangrangkayna ni Agag iti sango ti altar idiay Gilgal.

34 Kalpasanna, napan ni Samuel idiay Rama. Nagawid met ni Ari Saul idiay Gabaa.

35 Manipud idin agingga iti ipapatayna, saannan a nakita ni Saul, ngem nagladingit iti napasamak iti ari. Nagbabawi ni Yahweh iti panangdutokna kenkuana nga ari ti Israel.

Maikonsagrar ni David nga Ari

1 Kinuna ni Yahweh ken ni Samuel, “Dimo ladingiten unay ti napasamak gapu iti panangikkatko ken ni Saul nga ari ti Israel. Mangalaka iti lana ti olibo ket inka idiay Betlehem. Inka iti maysa a tao nga agnagan iti Jesse agsipud ta pinilik nga agari ti maysa kadagiti annakna.”

2 Ngem insungbat ni Samuel, “Mabutengak. Patayennak la ketdi ni Saul no maammoanna a mapanak sadiay!”

“Mangitugotka iti urbon ti baka ket ibagam a mangidatagka itiApoiti daton a mapuoran,” insungbat ni Yahweh.

3 “Awisem ni Jesse a dumar-ay iti panagidatonmo. Ibagakto kenka no ania ti aramidem ken no siasino ti ikonsagrarmonto nga ari.”

4 Tinungpal ni Samuel ti imbaga kenkuana ni Yahweh. Napan idiay Betlehem. Agtigtigerger dagiti pangulo ti siudad a simmabat kenkuana ket sinaludsodda, “Pagimbagan kadi ti inayam?”

5 “Wen,” insungbat ni Samuel. “Addaak ditoy tapno mangidatagak iti daton a mapuoran itiApo. Dalusanyo dagiti bagbagiyo ket kumuyogkayo kaniak.”

Pinadalusanna met ni Jesse ken dagiti annakna, ket inimbitaranna ida a dumar-ay iti panagidaton.

6 Idi sumangpetda, nakita ni Samuel ni Eliab nga anak ni Jesse ket kinunana iti nakemna, “Awan duadua a daytoy a lalaki a sitatakder iti imatang tiApoti tao a pinilina.”

7 Ngem kinuna ni Yahweh kenkuana, “Dimo kitaen ti kinaguapo ken kinatayagna. Saan nga isu ti pinilik. Ti pagbatayak ket saan a ti pagbatayan ti tao. Kitaen ti tao ti akinruar a langa, ngem siak, kitaek ti puso.”

8 Kalpasanna, inayaban ni Jesse ni Abinadab ket indatagna ken ni Samuel. Ngem kinuna ni Samuel, “Saan nga isu ti pinili tiApo.”

9 Imparang ni Jesse ni Samma. “Uray daytoy, saan nga isu ti pinili tiApo,” kinuna ni Samuel.

10 Sinaggaysa ni Jesse nga imparang dagiti pito nga annakna; ngem kinuna ni Samuel, “Awan kadakuada ti pinili tiApo.”

11 Ket sinaludsodna, “Adda kadi pay anakmo a lalaki?”

“Adda pay maysa, ti buridek,” insungbat ni Jesse, “ngem adda idiay away a mangipaspastor kadagiti karnero.”

“Paayabam,” kinuna ni Samuel. “Dimi puoran ti daton agingga a makasangpet.”

12 Pinaala ngarud ni Jesse ti kaubingan. Naguapo ken napuner nga agtutubo ni David. Rumimatrimat dagiti matana. Kinuna ni Yahweh ken ni Samuel, “Isu daytoy ti pinilik. Ikonsagrarmo!”

13 Innala ni Samuel ti lana ti olibo ket inkonsagrarna ni David iti imatang dagiti kakabsatna. Manipud iti dayta nga aldaw, nagtaeng kenkuana ti espiritu ni Yahweh.

Kalpasanna, nagsubli ni Samuel idiay Rama.

Ti Panagserbi ni David ken ni Saul

14 Pinanawan ti espiritu ni Yahweh ni Saul, ket adda dakes nga espiritu nga imbaonna a nangtutuok kenkuana.

15 Kinuna kenkuana dagiti babaonenna, “Ammomi nga adda dakes nga espiritu nga imbaon ti Dios a mangtutuok kadakayo.

16 No kayatyo, inkami sumapul iti lalaki a makaammo nga agtokar iti arpa. Iti kasta, no luganannakayo ti dakes nga espiritu, agtokar ti lalaki iti arpana ket sumayaat manen ti riknayo.”

17 Imbilin ngarud ni Saul kadakuada, “Sige, isapulandak iti nalaing nga agtokar, ket yegyo kaniak.”

18 “Adda anak ni Jesse a taga-Betlehem,” kinuna ti maysa kadakuada. “Nalaing nga agtokar. Natured pay a mannakigubat. Nalaing nga agsarita ken naguapo. Maysa pay, adda kenkuana tiApo.”

19 Nangibaon ngarud ni Saul kadagiti tattao a mapan ken ni Jesse ket dinawatna kenkuana nga ibaonna ni David nga anakna nga agay-aywan kadagiti karnero.

20 Imbaon ni Jesse ni David ken ni Saul. Pinabalonanna iti supot a lalat a napno iti arak, maysa nga urbon a kalding ken asno a nagkarga iti tinapay.

21 Dimteng ni David ket inrugina ti panagserbina ken ni Saul. Magustoan unay ni Saul ni David, isu a pinagbalinna a para-awit iti armasna.

22 Kalpasanna, pinaibaga ni Saul ken ni Jesse, “Magustoak ni David. Bay-am nga agyan kaniakon.”

23 Manipud idin, tunggal maluganan ni Saul iti dakes nga espiritu nga ibaon ti Dios, liwliwaen ni David babaen iti panagtokarna iti arpana. Pumanaw ti dakes nga espiritu, ket mabang-aran ken sumayaat manen ti rikna ni Saul.

Kariten ni Goliat dagiti Israelita

1 Nagtitipon dagiti Filisteo idiay Soco, maysa nga ili ti Juda, tapno agsaganada a makigubat. Nagkampoda iti maysa a disso a maaw-awagan iti Efes Dammim iti nagbaetan ti Soco ken Azeca.

2 Naguummong met da Saul ken dagiti Israelita ket nagkampoda iti Tanap ti Ela. Ditoy ti nagsaganaanda a makigubat kadagiti Filisteo.

3 Nagsango dagiti dua a bunggoy. Adda dagiti Filisteo iti maysa a turod ket adda met dagiti Israelita iti sabali; adda tanap iti baetda.

4 Maysa a nalaing a mannakigubat ti rimmuar iti kampo dagiti Filisteo tapno karitenna dagiti Israelita. Isu ni Goliat a taga-Gat. Nasurok a siam a kadapanti katayagna,

5 ket nakakalasag iti bronse nga agdagsen iti agarup 75 a kilo. Bronse ti helmetna.

6 Nakapulinas iti bronse dagiti sakana. Nakabaklay iti atiddog a pika a bronse.

7 Napuskol ti gayangna, kas iti kapuskol ti kayo ti pagablan, ket agarup 10 a kilo ti dagsen ti tademna. Adda soldado a magmagna iti sangona a para-awit iti kalasagna.

8 Nagtakder ni Goliat ket impukkawna kadagiti Israelita, “Apay pay laeng nga agsagsaganakayo a makigubat? Maysaak a Filisteo, dakayo a tagabu ni Saul! Pumilikayo laengen iti maysa kadagiti tattaoyo a makiranget kaniak.

9 No mapataynak, mangabak ket agbalinkamto a tagabuyo; ngem no mapatayko mangabakak, ket dakayonto ti agbalin a tagabumi.

10 Karitek ita met laeng ti armada ti Israel. Mangpilikayo iti makiranget kaniak!”

11 Nagbuteng ni Saul ken dagiti Israelita a nakangngeg iti daytoy.

Mapan ni David iti Kampo ni Saul

12 Anak ni Jesse ni David. Maysa nga Efrateo ni Jesse a taga-Betlehem idiay Juda. Walo ti annakna, ket lakay unayenidi panawen ti panagturay ni Saul.

13 Kumuykuyogen dagiti tallo nga inauna nga annakna ken ni Saul iti paggugubatan. Eliab ti nagan ti inauna, Abinadab ti maikadua, ket Samma ti maikatlo.

14 Ni David ti kaubingan. No kumuyog dagiti tallo a kabsatna ken ni Saul iti paggugubatan,

15 masansan nga agawid ni David idiay Betlehem tapno aywananna dagiti karnero ni tatangna.

16 Iti unos ti 40 nga aldaw, binigat ken minalem a kariten ni Goliat dagiti Israelita.

17 Iti maysa nga aldaw, kinuna ni Jesse ken ni David, “Darasem a mapan ipan daytoy sangasalup nga iniruban ken dagitoy sangapulo a tinapay, kadagiti kakabsatmo iti kampoda.

18 Itedmo met dagitoy sangapulo a keso iti kapitan ti buyot. Ammoem ti kasasaad dagiti kakabsatmo ket mangyawidka iti pakakitaan a nakitam ida a nasalun-at.

19 Adda idiay Tanap ti Ela ni Ari Saul, dagiti kakabsatmo ken dagiti dadduma nga Israelita a makigubgubat kadagiti Filisteo.”

20 Kabigatanna, nasapa a bimmangon ni David. Impaaywanna dagiti karnero iti sabali nga agpaspastor sana innala dagiti makan ket napan iti nangibaonan ni amana. Idi sumangpet iti kampo, apag-isu a rummuar dagiti Israelita a mapan iti puestoda iti paggugubatan. Yik-ikkisda ti pakdaar ti gubat.

21 Naguurnos dagiti buyot dagiti Filisteo ken dagiti Israelita iti bukodda a puesto; nagsinnango dagiti dua nga armada.

22 Imbati ni David ti intugotna a makan iti para-aywan kadagiti gargaret sa nagtaray a nagturong iti paggugubatan. Napan kadagiti kakabsatna ket sinaludsodna no kasano ti kasasaadda.

23 Bayat ti pannakisarsaritana kadakuada, nagpasango ni Goliat sana kinarit manen dagiti Israelita. Nangngeg ni David ti panangkaritna kadakuada.

24 Nagtaray dagiti Israelita a kasta unay ti butengda idi makitada ni Goliat.

25 “Kitaenyo!” kinunada iti tunggal maysa. “Denggenyo ti karitna. Gunggonaan ti ari ti siasinoman a makapatay iti dayta a tao. Yasawana ti anakna kenkuana ket dina pagbuisen ti familia ni tatangna.”

26 Sinaludsod ni David kadagiti soldado nga adda iti asidegna, “Ania ti gunggona ti mangpatay iti daytoy a Filisteo tapno ikkatenna daytoy a pannakaibabain ti Israel? Siasino met la aya daytoy saan a nakugit a Filisteo a mangkarit iti armada ti sibibiag a Dios?”

27 Imbagada kenkuana ti gunggona nga awaten ti makapatay ken ni Goliat.

28 Nangngeg ni Eliab a kabsat ni David ti pannakisarsarita ti adingna kadagiti tattao. Nakapungtot ken ni David ket kinunana, “Apay nga addaka ditoy? Siasino itan ti mangay-aywan kadagiti karnero idiay let-ang? Kaska la kalaingan. Immayka laeng tapno umaymo buyaen ti gubat!”

29 “Ania kadi ti inaramidko?” sinaludsod ni David. “Nagsaludsodak laeng.”

30 Pinanawan ni David ti kabsatna tapno agsaludsod manen iti sabali. Tunggal tao a pagsaludsodanna, agpapada ti isungbatda kenkuana.

31 Adda dagiti nakangngeg iti sao ni David ket imbagada ken ni Saul. Pinaayaban ngarud ni Saul ni David.

32 Kinuna ni David kenkuana, “Natan-ok nga Ari, awan koma ti agbuteng iti daytoy a Filisteo. Siak ti mapan makiranget kenkuana.”

33 “Saan,” insungbat ni Saul. “Dimo kabaelan ti makiranget kenkuana. Ubingka pay laeng idinto a soldadon manipud kinaagtutubona!”

34 “Natan-ok nga Ari,” kinuna ni David, “siak ti agay-aywan kadagiti karnero ni tatangko. No adda leon wenno oso a mangitaray iti urbon,

35 kamatek sako rugmaan ket isalakanko ti urbon. No sangoennak ti leon wenno oso, bekkelek agingga a matay.

36 Adun ti napatayko a leon ken oso ket kasta met ti aramidek iti daytoy saan a nakugit a Filisteo a nangkarit iti armada ti sibibiag a Dios.

37 TiApoa nangisalakan kaniak kadagiti leon ken oso, ti mangisalakan met kaniak iti daytoy a Filisteo.”

Kinuna ni Saul, “Inka ngarud ket sapay koma ta tulongannaka tiApo.”

38 Inted ni Saul ti bukodna a kalasag ken ni David. Inikkanna iti bronse a helmet ken iti kabal a pagan-anayna.

39 Inyarruat ni David ti kabal sana imbarikes ti kampilan ni Saul. Ngem dandani saan a makapagna ni David agsipud ta saan a naruam nga agaramat kadagitoy. Kinunana ken ni Saul, “Diak mabalin ti makiranget a siaarmas kadagitoy. Diak pay napadasan ti nagaramat kadagitoy.” Inikkatna ngarud ida.

40 Innalana ti sarukodna nga agpaspastor. Pimmidut iti lima a nalinis a bato iti waig sana inkarga iti supotna. Insaganana ti pallatibongna ket napanna sinango ni Goliat.

Patayen ni David ni Goliat

41 Nagna ni Goliat nga agturong ken ni David. Magmagna iti sangona ti para-awit iti kalasagna. Umasideg nga umasideg ti Filisteo

42 ket idi makitana a naimbag ni David, napalalo ti panangumsina kenkuana, agsipud ta maysa laeng nga ubing a naguapo ken nataer.

43 Kinunana ken ni David, “Ania ti ipagarupmo? Aso kadi ti karangetmo ta sarukod laeng ti armasmo?” Ket inlunodna ni David iti nagan dagiti diosna

44 sana inkarit, “Ala, umasidegka ngarud ta ipakanko ti bangkaymo kadagiti tumatayab ken ayup.”

45 “Umayka makiranget kaniak a sikakampilan, sigagayang ken sipipika,” insungbat ni David, “ngem sangoenka iti nagan tiApoa Mannakabalin-amin a Dios ti armada ti Israel a kinaritmo.

46 Ita met la nga aldaw, yawatnaka tiApoiti pannakabalinko. Patayenka ket putolanka, sakonto met ipakan kadagiti tumatayab ken ayup ti bangkay dagiti mannakigubat a Filisteo. Maammoanto ti entero a pagilian nga adda Dios ti Israel,

47 ket makitanto dagiti amin a naummong ditoy a dina masapul ti kampilan wenno gayang a pangisalakan kadagiti tattaona. Agballigi tiApoiti gubat ket yawatnakayo amin iti pannakabalinmi.”

48 Intuloy ni Goliat ti immasideg. Nagtaray met ni David a simmabat kenkuana.

49 Kinautna ti supotna ket nangiruar iti maysa a bato nga impallatibongna ken ni Goliat. Napuntaan ti muging ni Goliat ket limmumlom ti bato. Natuang a napakleb ni Goliat iti daga.

50 Nagballigini David. Uray awan ti kampilanna, pinarmekna ni Goliat babaen iti pallatibong ken maysa a bato.

51 Nagtaraya napan iti yan ni Goliat ket nagtakder iti bangkayna. Inasutna ti kampilan ni Goliat ket pinutolanna.

Nagtataray dagiti Filisteo idi nakitada a natayen ti maingelda.

52 Um-umkis dagiti tattao ti Israel ken Juda a nangsunson kadakuada. Kinamatda ida agingga iti dalan nga agpa-Gatken kadagiti ruangan ti Ekron. Agkaiwara dagiti nasugatan a Filisteo iti dalan nga agpa-Saaraim agingga idiay Gat ken Ekron.

53 Idi nagsubli dagiti Israelita iti panangkamatda kadagiti Filisteo, nagsamsamda iti kampo dagiti kabusorda.

54 Inyawid ni David ti ulo ni Goliat sana impan idiay Jerusalem, ngem indulinna dagiti armas ni Goliat iti bukodna a tolda.

Maiparang ni David ken ni Saul

55 Nakita idi ni Saul ti pannakiranget ni David ken ni Goliat, ket sinaludsodna ken ni Abner a pangulo ti armadana, “Abner, siasino ti ama dayta nga ubing?”

“Diak ammo, Natan-ok nga Ari,” insungbat ni Abner.

56 “Inka ngarud ammoen,” kinuna ni Saul.

57 Isut’ gapuna nga idi agsubli ni David iti kampo kalpasan ti panangpapatayna ken ni Goliat, inayaban ni Abner ket indatagna ken ni Saul. Ig-iggaman pay laeng ni David ti ulo ni Goliat.

58 Sinaludsod ni Saul, “Agtutubo, siasino kadi ti akin-anak kenka?”

“Siak ti anak ni Jesse nga adipenmo a taga-Betlehem,” insungbat ni David.

1 Nalpas ti panagsarita da Saul ken David. Naragsakan ni Jonatan nga anak ni Saul ken ni David ket manipud idin, nasursurona nga impateg a kas iti panangipategna iti bagina.

2 Pinagnaed ni Saul ni David iti sidongna ket dina pinalubosanen nga agawid.

3 Gapu iti panangipateg unay ni Jonatan ken ni David, nagtulagda nga aggayyemda iti agnanayon. Sinapataanda ti nagtulaganda.

4 Inuksob ni Jonatan ti kagayna ket intedna ken ni David. Intedna pay ti kalasag ken ti kampilanna, ti bai ti panana ken ti barikesna.

5 Nagballigi ni David iti amin a nangibaonan ni Saul kenkuana isut’ gapuna a pinagbalin ti ari a maysa nga ofisial iti armadana. Gapu iti pannakaital-o ni David, naragsakan dagiti amin a tattao ni Saul ken dagiti ofisialesna kenkuana.

Agimon ni Saul ken ni David

6 Kalpasan ti panangpatay ni David ken ni Goliat, nagawid ni Ari Saul ken dagiti tattaona. Tunggal ili a malabasanda, sabten ida dagiti babbai nga agsasala ken agkakanta bayat ti panagtokarda kadagiti pandereta ken lira.

7 Kastoyti ikankantada:

“Rinibu ti pinatay ni Saul,

ngem pinullo ribu ti pinatay ni David.”

8 Nasair ti rikna ni Saul iti daytoy a kanta ket kasta unay ti pungtotna. “Pinullo ribu ti kunada a pinatay ni David idinto a rinibu laeng ti ibagada a pinatayko,” kinunana. “Awan duadua nga isarunodanto a pagbalinen nga ari.”

9 Manipud idin, napalalo ti apasna ken ni David.

10 Iti sumuno nga aldaw, bayat ti kaadda ni Saul iti balayna, adda dakes nga espiritu a naggapu iti Dios a nangituray kenkuana. Kasla agmauyong a nagsaosao ni Saul idinto nga agtuktokar ni David iti arpa a kas iti ar-aramidenna iti inaldaw. Siiiggem met ni Saul iti gayang,

11 ket kinunana iti bagina, “Gayangek ni David agingga a masalput ti bagina, ket maipideg iti diding.” Namindua a ginayangna ngem nakalisi ni David.

12 Nagbuteng ni Saul ken ni David, ta ammona nga adda ni Yahweh ken ni David ngem awan ni Yahweh kenkuana.

13 Pinapanawna ngarud ni David ket pinagbalinna a pangulo iti 1,000 a soldado. Impanguloan ni David dagiti tattaona iti paggugubatan.

14 Nagballigi iti amin nga aramidna agsipud ta adda kenkuana ni Yahweh.

15 Immad-adda ti panagbuteng ni Saul ken ni David idi makitana ti balligina.

16 Nupay kasta, inay-ayat dagiti amin nga Israelita ken taga-Juda ni David, ta impanguloanna ida iti amin a pakigubatanda.

Asawaen ni David ti Anak ni Saul

17 Kinuna ni Saul ken ni David, “Yasawak kenka ni Merab nga inauna nga anakko no agserbika kaniak a kas natured a soldado a makiranget kadagiti gubat ni Yahweh. (Napanunot ni Saul nga iti kastoy a pamuspusan, dagiti Filisteo ti mangpatay ken ni David a saan nga isu.)

18 “Siasinoak ken ania ti familiak tapno maikariak nga agbalin a manugang ti ari?” insungbat ni David.

19 Ngem idi dumteng ti tiempo a pannakayasawa ni Merab ken ni David, naited ketdi iti lalaki nga agnagan iti Adriel a taga-Mehola.

20 Nupay kasta, agayat ken ni David ni Mical a sabali nga anak ni Saul, ket naragsakan ni Saul idi maammoanna daytoy.

21 Kinunana iti nakemna, “Itedko ni Mical ken ni David. Isut’ usarek a mangipalab-og ken ni David tapno patayen dagiti Filisteo.”

Ngarud, iti maikadua a daras, kinuna ni Saul ken ni David, “Agbalinka a manugangko.”

22 Binilinna dagiti ofisialesna a kasaoda ni David iti nalimed tapno ibagada, “Maay-ayo kenka ti ari, kasta met dagiti amin nga ofisialesna. Daytoyen ti napintas a gundawaymo a mangasawa iti anakna.”

23 Impakaammoda daytoy ken ni David ket insungbatna, “Dakkel a pakaidayawan ti panagbalin a manugang ti ari. Maysaak laeng a napanglaw ken nanumo a tao.”

24 Imbaga dagiti ofisiales ken ni Saul ti kinuna ni David.

25 Binilin ni Saul ida a kastoy ti ibagada kenkuana: “Awan ti sab-ong a kalikaguman ti ari no di laeng dagiti mageppas a kudil iti murdong ti mabagbagi dagiti 100 a natay a Filisteo, kas panagibalesna kadagiti kabusorna.” (Kastoy ti panangplano ni Saul iti pannakapapatay ni David iti ima dagiti Filisteo.)

26 Imbaga dagiti ofisiales ken ni David ti kinuna ni Saul. Naragsakan ni David iti panagbalinna a manugang ti ari. Sakbay ti naituding nga aldaw ti kasar,

27 rimmuar ni David ken dagiti tattaona ket nangpatayda iti 200 a Filisteo. Impanna dagiti nageppas a kudilda iti ari ket binilangna ida iti sangona tapno maawat a kas manugangna. Inyasawa ngarud ni Saul ni Mical ken ni David.

28 Nalawag ti pannakabigbig ni Saul nga adda ni Yahweh ken ni David ken ay-ayaten met ni Mical nga anakna.

29 Daytoy ti gapuna nga ad-adda manen ti panagbutengna ken ni David ket binusorna iti unos ti panagbiagna.

30 Masansan a rumaut dagiti buyot dagiti Filisteo tapno makigubatda, ngem tunggal umayda, ad-adda ti panagballigi ni David ngem dagiti dadduma nga ofisiales ni Saul. Daytoy ti gapuna a nagdindinamag ni David.

Idadanes ni Saul ni David

1 Imbaga ni Saul ken ni Jonatan nga anakna ken amin nga ofisialesna a kayatna a patayen ni David. Ngem ipatpateg unay ni Jonatan ni David,

2 isut’ gapuna nga imbagana ken ni David ti panggep ni tatangna. Kinuna ni Jonatan, “Agannadka koma inton agsapa no bigat. Aglemmengka iti nalimed a disso ket dika rumrummuar.

3 Kumuyogakto ken ni tatangko a mapan iti away a paglemlemmengam ket kasaokto maipapan kenka. Ipakaammokto kenka ti aniaman a matakuatak.”

4 Indaydayaw ni Jonatan ni David ken ni Saul. Kinunana: “Apo, dika koma agaramid iti dakes ken ni David nga adipenmo. Awan dakes a naaramidna kenka. Kinapudnona, dakkel ti naitulongna kenka ti amin nga inaramidna.

5 Impustana ti biagna idi patayenna ni Goliat, ket inted tiApoti dakkel a balligi iti Israel. Nakitam daytoy nga inaramidna ket naragsakanka. Apay ngarud a patayem ni David nga awan ti gapuna? Apay nga agaramidka iti dakes iti tao nga awan basolna?”

6 Impangag ni Saul ti imbaga ni Jonatan. Insapatana iti nagan ni Yahweh a saanna a patayen ni David.

7 Inayaban ngarud ni Jonatan ni David ket imbagana ti amin kenkuana. Kalpasanna, impanna ni David ken ni Saul ket nagserbi ni David iti ari a kas idi damo.

8 Bimtak manen ti gubat. Dinarup ni David dagiti Filisteo ket pinarigatna ida agingga a nagtatarayda.

9 Iti maysa nga aldaw, adda dakes nga espiritu a naggapu ken ni Yahweh a nangituray ken ni Saul. Adda idi ni Saul iti balayna ket situtugaw a nakaiggem iti gayang. Adda met ni David sadiay nga agtuktokar iti arpa.

10 Kayat ni Saul nga ipideg ni David iti diding babaen iti gayangna, ngem naglisi ni David ket naitugkel ti igam iti diding. Nagtaray ni David ket naglibas.

11 Itidayta met la a rabii, nangibaon ni Saul iti sumagmamano a tattao a mangsiim iti balay ni David. Panggepda a patayen ni David iti kabigatanna, ngem binallaagan ni Mical nga asawana. Kinunana ken ni David, “No saanka nga aglibas ita a rabii, mataykanto inton bigat.”

12 Pinababana ni David iti maysa a tawa ket nagtaray a naglibas ti asawana.

13 Kalpasanna, innala ni Mical ti didiosenda ket impaiddana iti katre. Inikkanna iti pungan a naaramid iti dutdot ti kalding sana inulesan.

14 Idi sumangpet dagiti tattao ni Saul a mangtiliw ken ni David, imbaga ni Mical kadakuada a masakit ti asawana.

15 Ngem pinagsubli ida ni Saul tapno kitaenda a mismo ni David. “Bagkatenyo agraman ti iddana nga ipan ditoy ket patayek,” imbilinna.

16 Nagsubli ngarud dagiti naibaon iti uneg ti balay, ket nasarakanda ti didiosen iti katre ken ti nagpungananna a naaramid iti dutdot ti kalding.

17 “Apay nga inallilawnak iti kastoy ket impalubosmo a naglibas ti kabusorko?” sinaludsod ni Saul ken ni Mical.

“Imbagana ngamin a patayennak no diak tulongan nga aglibas,” insungbatna.

18 Kabayatanna, nakalibas ni David. Napan idiay Rama ket impulongna ken ni Samuel ti amin nga inaramid ni Saul kenkuana. Kalpasanna, nagkuyogda ken Samuel a napan idiay Najot ket nagyanda sadiay.

19 Idi maammoan ni Saul nga adda ni David idiay Najot, maysa a lugar idiay Rama,

20 nangibaon iti sumagmamano a tattao a mangtiliw kenkuana. Nakitadati bunggoy dagiti profeta nga agsasala ken agdidir-i, ket ni Samuel ti panguloda. Inturayan ti espiritu ti Dios dagiti tattao ni Saul ket nagsasala ken nagdidir-ida met.

21 Idi naipadamag daytoy ken ni Saul, nangibaon manen iti ad-adu pay a tattao ket nagsasala ken nagdidir-ida met. Nangibaon manen iti maikatlo a daras kadagiti tattaona, ket kasta met ti napasamak kadakuada.

22 Kalpasanna, isu a mismo ti napan idiay Rama. Idi dimteng iti dakkel a bubon idiay Secu, nagsaludsod no sadino ti ayan da Samuel ken David ket naibaga kenkuana nga addada idiay Najot.

23 Idi magmagna a mapan sadiay, inturayan ti espiritu ti Dios, ket nagsalsala ken nagpukpukkaw agingga a dimmanon idiay Najot.

24 Inuksobnati pagan-anayna ket nagsalsala ken nagpukkapukkaw iti imatang ni Samuel. Nagmalmalem ken nagpatpatnag a nagidda a lamolamo. Daytoy ti nangrugian ti pagsasao, “Apay, profeta kadi metten ni Saul?”

Tulongan ni Jonatan ni David

1 Nagtalaw ni David idiay Najot a sakup ti Rama ket napan ken ni Jonatan. Sinaludsodna ken ni Jonatan, “Ania ti inaramidko? Adda kadi krimen nga inaramidko? Ania aya ti basolko ken ni tatangmo ta kayatnak a patayen?”

2 “Adayo a kasta ti mapasamak,” insungbat ni Jonatan. “Awan ti aramiden ni tatang a dina ipakaammo kaniak, nasken man wenno saan. Diak patien a kayatnaka a patayen!”

3 Ngem simmungbatni David, “Ammo unay ni tatangmo no kasano ti panangipategmo kaniak, ket napanunotna a dina ipalgak kenka ti panggepna nga aramiden amangan no agsakit ti nakemmo. Isapatak kenka a maysa laengen nga addang ti baetmi ken patay!”

4 “Aramidek ti aniaman a tarigagayam,” kinuna ni Jonatan.

5 Insungbatni David, “Fiesta ti Lutuad inton bigat, ket masapul a makilanglangakto iti ari. Ngem palubosannak koma a mapan aglemmeng iti away agingga iti rabii iti sumaruno nga aldaw.

6 No madlawto ni tatangmo nga awanak iti panganan, ibagam kenkuana nga inyunay-unayko kenka a palubosannak nga agawid a dagus idiay Betlehem, agsipud ta idaton ti entero a familiak ti tinawen a sakrifisio.

7 No kunana, ‘Ala, wen,’ awanto ti pakaan-anoak. Ngem no makapungtot isunto ti pakaammoam a pudno a kayatnak a patayen.

8 Pangngaasim ta ipaaymo a naimbag a nakem, ket tungpalem daytoy nasagradoan a karim kaniak. Ngem no nagbasolak, sika a mismo ti mangpatay kaniak. Apay nga ipalubosmo a ni tatangmo ti mangpatay kaniak?”

9 “Dimo panunoten dayta,” insungbat ni Jonatan. “No maammoak a pudno a dangrannaka ni tatang, ibagak nga ibaga kenka.”

10 “Siasinonto ti mangipakaammo kaniak no sungbatannaka a sipupungtot ni tatangmo?” sinaludsod ni David.

11 “Inta idiay away,” insungbat ni Jonatan.

Napanda ngarud iti away,

12 ket kinuna ni Jonatan ken ni David, “Ti komaApoa Dios ti Israel ti agpaay a saksita.Iti kastoy nga oras inton bigat ken iti sumaruno nga aldaw, pagsaludsodakto ni tatang. No nasayaat ti riknana kenka, pakaammoankanto.

13 No panggepnaka a dangran, patayennak koma tiApono dika pakaammoan ket pumanawka nga awan ti pakaan-anoam. Sapay koma ta adda kenka tiApoa kas iti kaaddana idi ken ni tatangko.

14 Ita, no sibibiagak pay met laeng, salimetmetam koma ti nasagradoan a kari ket agtalinaedka a napudno kaniak. Ngem no matayak,

15 aywanamtokoma iti agnanayon ti familiak. Ket kalpasan ti panangdadael a mamimpinsan tiApoiti amin a kabusormo,

16 sapay koma ta dinto mawaswas ti nagtulaganta. No masalungasing, dusaennakanto tiApo.”

17 Pinagkari manen ni Jonatan ni David a taginayonenna ti panangipategna kenkuana ta ipatpateg unay ni David a kas iti panangipateg iti bagina. Nagkari ni David.

18 Kalpasanna, kinuna ni Jonatan ken ni David, “Fiesta ti Lutuad inton bigat, ket no awanka iti panganan, madlawto ti kaawanmo.

19 Iti sumuno nga aldaw, nalaklakanton a madlaw ti kaawanmo.Inka ngarud iti disso a naglemmengam idi, ket aglemmengka iti likudan ti nabunton a bato sadiay.

20 Mangibiatakto iti tallo a pana iti nabunton a bato a kasla isu ti puntaak.

21 Ibagakto a mapan biroken ti adipenko. No kunak kenkuana, ‘Adda dagiti pana dita sikigam; alaem ida,’ kaipapananna nga awan ti pakaan-anoam ket mabalinmo ti rummuar. Isapatak iti nagan ti sibibiag ngaAponga awanto ti pagpeggadam.

22 Ngem no ibagak kenkuana, ‘Adda dagiti pana iti labesmo,’ pumanawkan, agsipud ta papanawennaka tiApo.

23 No maipapan iti nagtulaganta, tiApoti saksita tapno agtalinaed daytoy a kari iti agnanayon.”

24 Naglemmeng ngarud ni David iti away. Iti Fiesta ti Lutuad, simmango ni Saul iti lamisaan ket

25 nagtugaw iti masansan a pagtugtugawanna iti asideg ti diding. Nagtugaw ni Abner iti abayna. Nagtugaw met ni Jonatan iti bangir ti lamisaan a sumangsango iti ari.Bakante ti tugaw ni David,

26 ngem awan ti sinao ni Saul iti dayta nga aldaw, agsipud ta impagarupna nga adda napasamak kenkuana ket saan a nadalus iti imatang ti linteg.

27 Iti sumuno nga aldaw kalpasan ti Fiesta ti Lutuad, bakante pay laeng ti tugaw ni David. Sinaludsod ni Saul ken ni Jonatan, “Apay a saan nga immay nangan ni David ita ken idi kalman?”

28 “Nagpakpakaasi kaniak a palubosak a mapan idiay Betlehem,” insungbat ni Jonatan.

29 “‘Pangngaasim ta palubosannak,’ kinunana, ‘agsipud ta rambakan ti familiak ti fiesta ti daton idiay ilimi, ket imbilin ti kabsatko a lalaki a mapanak sadiay. Ngarud no gayyemnak met laeng, palubosannak a mapan tapno makitak dagiti kabagiak.’ Isut’ gapuna nga awan ni David iti tugawna iti panganan.”

30 Nakapungtot ni Saul ken ni Jonatan ket kinunana kenkuana, “Sika nga anak ti nasukir ken dakes a babai! Ita, ammokon a kankanunongam ni David ket ibabainmo ti bagim ken dayta nga inam!

31 Dimo kad ammo a no sibibiag pay met la ni David, pulos a dikanto makapagari iti daytoy a pagilian? Ita, inka alaen ket yegmo ditoy—masapul a matay!”

32 “Apay a rumbeng a matay?” insungbat ni Jonatan. “Ania kadi ti inaramidna?”

33 Gapu iti daytoy, ginayang ni Saul ni Jonatan tapno patayenna ket nabigbig ni Jonatan a pudno a kayat a patayen ni Saul ni David.

34 Sipupungtot ni Jonatan a pimmanaw iti panganan; saan a nangan iti dayta nga aldaw—ti maikadua nga aldaw ti Fiesta ti Lutuad. Kasta unay ti pannakariribukna maipuon ken ni David agsipud ta imbabain ni Saul.

35 Iti sumuno nga agsapa, napan ni Jonatan iti away tapno agkitada ken ni David a kas nagnumoanda. Nangitugot iti maysa a bumarito.

36 “Agtarayka ket sapulem dagiti pana nga ibiatko,” kinunana kenkuana.

Nagtaray ti ubing ket nangibiat ni Jonatan iti pana iti labes ti adipenna.

37 Idi dumanon ti ubing iti disso a nagdissoan ti pana, impukkaw ni Jonatan kenkuana, “Adda ti pana iti labesmo.

38 Darasem a mapan alaen! Dika agtaktak!”

Pinidut ti ubing ti pana ket nagsubli iti ayan ti apona.

39 Dina ammo no ania ti kaipapanan ti amin. Da Jonatan ken David laeng ti makaammo.

40 Inted ni Jonatan dagiti igamna iti ubing ket imbagana kenkuana nga isublina iti ili.

41 Kalpasan ti ipapanaw ti ubing, rimmuar ni David iti nabunton a bato,namitlo a nagpakleb iti daga a kas panangipakitana iti panagdayawna. Agsangsangitda ken ni Jonatan bayat ti panaginnagekda. Nakarkaro ti panagladingit ni David ngem ni Jonatan.

42 Kinuna ni Jonatan ken ni David, “Dios ti kumuyog kenka. Sapay koma ta tulongannata tiApoa mangsalimetmet iti karinkarita a nasagradoan ket kasta koma met ti panangsalimetmet dagiti kaputotam ken dagiti kaputotak iti agnanayon.”

Pimmanaw ni David, ket nagsubli ni Jonatan iti ili.