Category: 2 Cronicas

Agdawat ni Ari Solomon iti Sirib

1 Natalged ti panagturay ni Solomon nga anak ni Ari David ta binendisionan ni Yahweh a Diosna, ket pinagbalinna a nabileg unay.

2 Pinaayaban ni Ari Solomon dagiti amin nga ofisiales a pangulo dagiti buyot a rinibu ken buyot a ginasut, amin nga ofisiales ti gobierno, amin nga ulo ti familia ken amin a tattao.

3 Imbilinna kadakuada a kumuyogda kenkuana a mapan iti lugar a pagdaydayawan idiay Gabaon, ta adda sadiay ti Tolda ti Dios nga inaramid ni Moises nga adipen ti Dios idi addada idiay let-ang. (

4 Nupaykasta, adda ti Lakasa ti Tulag ti Dios idiay Jerusalem. Naikabil iti tolda a binangon ni Ari David idi innalana ti Lakasa manipud iti Siudad ti Jearim.)

5 Addamet idiay Gabaon ti altar a bronse nga inaramid idi ni Bezalel nga anak ni Uri ken apoko ni Hur. Naikabil ti altar iti sangoanan ti Tolda ti Dios. Napan sadiay ni Solomon ken dagiti amin a tattao ket nagdaydayawda iti Dios.

6 Iti sangoanan ti Tolda, nagdaydayaw ti ari ken ni Yahweh babaen iti panangidatagna kadagiti daton iti rabaw ti altar a bronse. Nangidaton iti 1,000 nga animal ket pinuoranna ida a sibubukel iti rabaw ti altar.

7 Iti dayta a rabii, nagparang ti Dios ken ni Solomon ket sinaludsodna, “Ania ti kayatmo nga itedko kenka?”

8 Simmungbat ni Solomon, “Naimbagkay unay iti daydi amak a David, ket ita, insaadnak nga ari a sukatna.

9 OApoa Dios, natungpalen ti inkarim kenkuana. Insaadnak nga ari dagiti nakaad-adu a tattao a di mabilang ti kaaduda.

10 Itedmo ngarud kaniak ti sirib ken ti ammo a kasapulak iti panangiturayko kadagitoy a tattao. No saan, kasano a matarawidwidak daytoy dakkel a pagilian?”

11 Insungbat ti Dios ken ni Solomon, “Nasayaat ti pinilim. Dimo tinarigagayan ti sanikua, wenno kinabaknang ken dayaw. Dimo met dinawat ti ipapatay dagiti kabusormo, wenno ti napaut a panagbiag, ngem nagkiddawka iti sirib ken ammo tapno maiturayam dagitoy a tattao a nangisaadak kenka nga ari.

12 Ikkanka iti sirib ken pannakaawat. Saan la a dayta. Paraburanka pay iti ad-adu a kinabaknang, sanikua ken dayaw nga awan pay ari a nakaitedanna wenno pakaitedannanto.”

Ti Bileg ken Kinabaknang ni Solomon

13 Pimmanawni Solomon iti pagdaydayawan idiay Gabaon, nga ayan ti nasagradoan a Tolda, ket nagsubli idiay Jerusalem. Sadiay ti nangiturayanna iti Israel.

14 Nangbuangayiti buyot a buklen ti 1,400 a lugan a pakigubat ken 12,000 a mannakigubat a nagkabalio. Inkabilna dagitoy idiay Jerusalem ken iti nadumaduma a siudad.

15 Bayat ti panagturayna, nagbalin a gagangay a kas bato ti kaadu ti pirak ken balitok idiay Jerusalem. Adu ti kayo a sedro a kas iti kaadu dagiti sikamoro kadagiti katurturodan ti Juda.

16 Naggatangdagiti tattaona kadagiti kabalio idiay Musriken Cilicia.

17 Naggatangda pay kadagiti lugan a pakigubat idiay Egipto sada ilako idi kadagiti ari dagiti Heteo ken Siriano; isuda pay ti paggapuan dagiti kabalioda. Agpateg iti 600 a bagi ti pirak ti tunggal lugan a pakigubat ken 150 a bagi ti pirak ti tunggal kabalio.

Ti Pannakaisagana ti Pannakabangon ti Templo

1 Inkeddeng ni Solomon ti mangbangon iti templo a pagdaydayawan ken ni Yahweh ken iti palasio a pagyananna.

2 Nangikabil iti 70,000 a lallaki a para-bunag kadagiti materiales ken 80,000 a para-tikap iti bato iti katurturodan. Agdagup iti 3,600 a lallaki ti mangimaton iti trabaho.

3 Nangipatulod ni Solomon iti mensahe ken ni Hiram nga ari ti Tiro. Kinunana: “Patulodannak kadagiti kayo a sedro kas iti inaramidmo idi binangon ni Ari David nga amak ti palasiona.

4 Ngamin, mangipatakderak iti templo a kas pammadayaw itiApoa Diosko. Maikonsagrar daytoy a pagpuoran iti nabanglo nga insenso iti imatangna. Sadiayto met ti kanayon a pangidatonanmi kenkuana iti nasagradoan a tinapay ken pagpuoranmi kadagiti daton iti tunggal bigat ken rabii, iti tunggal Aldaw a Panaginana, iti tunggal Fiesta ti Lutuad ken kadagiti dadduma a nasantoan nga aldaw a pagdaydayaw itiApoa Diosmi, kas naibilin a maannurot iti agnanayon iti Israel.

5 Dakkel a templo ti rantak a bangonen, ta natantan-ok ti Diosmi ngem dagiti amin a didiosen.

6 Ngemiti kinapudnona, awan ti makabalin a mangbangon iti templo nga agpaay iti Dios, ta uray ti nalawa a langit, saan nga umdas a manglaon kenkuana. Kasano ngarud a makabangonak iti templo a saan laeng a pagpuoran iti insenso a maipaay iti Dios?

7 No mabalin, mangibaonka iti tao a nalaing nga agkitikit, agpanday iti balitok, pirak, gambang, landok, ken eksperto iti lupot nga asul, purpura ken nalabaga. Kaduananto dagiti nalaing nga agtrabaho a taga-Juda ken taga-Jerusalem a pinili daydi David nga amak.

8 Ammok a nalaing nga agpukan dagiti tattaom. Ipatulodannak ngarud kadagiti kayo a sedro, saleng ken sandalo nga aggapu idiay Libano. Sisasaganaak a mangibaon kadagiti tattaok tapno tumulongda kadagiti tattaom

9 a mangisagana iti adu a kayo. Ngamin, dakkel ken nadaeg daytoy a templo a rantak a bangonen.

10 Kas abasto dagiti tattaom, mangipatulodak kenka iti 100,000 a salup a trigo, 100,000 a salup a sebada, 110,000 a galon nga arak ken 110,000 a galon a lana ti olibo.”

11 Kastoy ti insungbat ni Hiram nga ari ti Tiro iti suratna ken ni Solomon: “Gapu ta ay-ayaten tiApodagiti tattaona, insaadnaka nga arida.

12 Madaydayaw koma tiApoa Dios ti Israel a Namarsua iti langit ken iti daga! Inikkanna ni Ari David iti masirib nga anak, mannakaawat ken nalaing, ket ita, rantana ti mangbangon iti templo nga agpaay itiApoken mangbangon iti palasio a pagyananna.

13 Ita, ibaonko nga umay kenka ti maysa a tao a nalaing iti aniaman a kita ti trabaho. Isu ni Huramabi a

14 nagtaud iti tribu ti Dan ti inana. Taga-Tiro ti amana. Nalaing nga agpanday iti balitok, pirak, bronse ken landok, ket batido met kadagiti aramid iti bato ken kayo. Batido met iti trabaho a mainaig iti lupot nga asul, purpura ken nalabaga a lupot ken nafino a linen. Nalaing pay nga agkitikit ket matuladna ti aniaman a maipasakar kenkuana. Kaduananto dagiti tattaom ken dagiti pinagtrabaho daydi Ari David nga amam.

15 “Ipatulodmo ngaruden dagiti trigo, sebada, lana ti olibo ken arak nga inkarim nga ited,

16 ta pukanenmin iti kabakiran ti Libano ti amin a sedro a masapulmo. Aramidenminto ida a balsa a maipaanud iti taaw agingga idiay Joppe a pakabunaganda a maipan idiay Jerusalem.”

Mangrugi ti Pannakabangon ti Templo

17 Pinabilang ni Ari Solomon dagiti amin a ganggannaet nga agnanaed iti Israel, kas iti inaramid daydi amana a David. Natakuatanna nga agdagupda iti 153,600.

18 Nangdutok iti 70,000 kadakuada a para-bunag kadagiti materiales, 80,000 a mapan agtikap iti bato iti kabambantayan ken 3,600 a mangimaton iti trabaho.

1 Insaganaidin ni Ari David nga ama ni Solomon ti lugar a pakabangonan ti Templo. Adda daytoy idiay Jerusalem, iti Bantay Moria, iti disso a nagparangan idi ni Yahweh ken ni David, iti pagir-irikan ni Arauna a Jebuseo. Nangrugi ti trabaho

2 iti maikadua a bulan iti maikapat a tawen a panagari ni Solomon.

3 Adtoy ti rukod ti Templo a binangon ni Ari Solomon: 90 a kadapan ti kaatiddogna ken 30 a kadapan ti kaakabana.

4 Tallopulo met a kadapan ti kaakaba ti masungad a kuarto, kas iti Templo ket 180 a kadapan ti kangatona. Puro a balitok ti naikalupkop iti uneg ti kuarto.

5 Nadidingan iti sedro ti kadakkelan a kuarto: nakalupkopan dagiti diding iti kasayaatan a balitok ket nakitikitan dagitoy kadagiti sinan-kayo a palma ken kawar.

6 Inarkosan ti ari ti Templo iti napintas ken agkakapateg a batbato ken balitok a nagatang iti daga ti Parvaim.

7 Inusarna dagiti balitok a pinangkalupkop kadagiti diding, awanan, dagiti pagserkan ken ruangan ti Templo. Naikitikit kadagiti diding dagiti imahen dagiti kerubim.

8 Tallopuloa kadapan ti kaakaba ti akin-uneg a kuarto a maawagan iti Kasantoan a Disso, ket 30 a kadapan met ti kaatiddogna. Duapulo ket lima a tonelada a balitok ti nausar a naikalupkop kadagiti diding ti Kasantoan a Disso:

9 duapulo nga onsa a balitok ti naaramid a lansa, ket nakalupkopan met iti balitok dagiti diding dagiti akingngato a kuarto.

10 Nagpaaramidpay ti ari iti dua a sinan-kerubim a plata. Pinakalupkopanna ida iti balitok sana inkabil iti Kasantoan a Disso,

11-13 ket pinagabayda ida a sumango iti pagserkan. Sagduduada iti payak. Pito ket kagudua a kadapan ti kaatiddog ti tunggal payak. Ukrad dagiti payakda ket agsinnagidda iti tengnga ti kuarto. Dumanon kadagiti agsumbangir a diding ti sabali a payakda. Tallopulo a kadapan ti nakaukradan dagiti payakda.

14 Addabengbeng a naaramid iti linen ken iti lupot a natina iti asul, purpura ken nalabaga. Naiborda dagiti sinan-kerubim iti daytoy a bengbeng.

Dagiti Dua a Bronse nga Adigi

15 Nagpaaramid ti ari iti dua nga adigi nga agtayag iti 52 a kadapan, ket impatakderna ida iti sango ti Templo. Iti tuktok ti tunggal adigi, adda paratok a pito ket kagudua a kadapan ti kangatona.

16 Naarkosan ti paratok kadagiti nalagalaga a kawar ken 100 a bronse a sinan-granada.

17 Naipatakder dagiti adigi iti agsumbangir a pagserkan iti templo. Jakinti nagan ti adigi nga akin-abagatan; Boazti akin-amianan.

Dagiti Alikamen ti Templo

1 Nagpaaramidni Ari Solomon iti kuadrado nga altar a bronse: 30 a kadapan ken 15 a kadapan ti kangatona.

2 Nangaramid pay iti tangke a sinan-taaw a bronse a nagbukel. Pito ket kagudua a kadapan ti kaunegna, 15 a kadapan ti kalawana ken 45 a kadapan ti aglawlawna.

3 Iti aglikmut iti akinruar a ngarab ti tangke, adda dua a kaintar nga arkos a nagtinnuon. Sinan-toro a baka dagitoy nga arkos ket naisukogda iti tangke.

4 Naisaad ti tangke iti bukot dagiti 12 a sinan-toro a baka a nakasango iti ruar. Tallo ti nakasango iti amianan, tallo iti laud, tallo iti abagatan ken tallo iti daya.

5 Tallo a pulgada ti kapuskol ti tangke. Kasla ngarab ti kopa ti ngarab ti tangke, ket nagsalumpayak a kasla sabong. Aglaon ti tangke iti 15,000 a galon.

6 Nangaramiddamet iti sangapulo a palanggana. Lima ti maikabil iti akin-abagatan a paset ti Templo, ket lima iti akin-amianan. Mausarda a pangbuggoan kadagiti paset ti animal a daton a mapuoran. Pagbuggo dagiti papadi ti danum iti tangke.

7-8 Nangaramiddaiti sangapulo a kandelero a balitok a nasukog a kas iti sigud a pagtuladan. Nangaramidda pay iti sangapulo a lamisaan a naikabil iti kadakkelan a kuarto ti Templo. Lima a kandelero ken lima a lamisaan ti naikabil iti agsumbangir. Nangaramidda met iti 100 a malukong a balitok.

9 Nangaramidda iti akin-uneg a paraangan a pagyanan dagiti papadi ken maysa nga akinruar a paraangan. Nakalupkopan iti bronse dagiti rikep dagiti ruangan nga adda iti nagbaetan dagiti dua a paraangan.

10 Naikabil ti tangke iti asideg ti akin-abagatan a daya a suli ti Templo.

11-16 Nangaramid pay ni Huramabi kadagiti banga, pala ken malukong. Lineppasna amin nga alikamen nga inkarina ken ni Ari Solomon nga agpaay iti Templo:

Dua nga adigi

Dua a sinan-malukong a paratok dagiti adigi

Dagiti arkos a nalagalaga a kawar kadagiti paratok

Uppat a gasut a bronse a sinan-granada a naurnos iti dua nga intar iti likmut ti arkos ti tunggal paratok

Dagiti sangapuloa kariton,

Dagiti sangapulo a palanggana

Ti tangke a sinan-taaw

Dagiti 12 a sinan-toro a baka a nagbatayan ti tangke

Dagiti banga, pala ken tenedor

Inaramid ni Huramabi amin dagitoy nga alikamen.Inaramidna dagitoy iti napasileng a bronse kas imbilin ni Ari Solomon a maaramat iti Templo ni Yahweh.

17 Pinaaramid amin dagitoy ni Ari Solomon iti pagpandayan nga adda iti nagbaetan ti Succot ken Zaretan, iti Tanap ti Jordan.

18 Nakaad-adu ti naaramid ket awan ti makaammo no mano ti pakadagupan ti kadagsen ti bronse a nausar.

19 Nagpaaramid pay ni Ari Solomon kadagiti balitok nga alikamen ti Templo: ti altar, dagiti lamisaan a pakaisaadan dagiti tinapay a maidatag iti Dios;

20 dagiti kandelero ken dagiti pagsilawan a naaramid iti kasayaatan a balitok a mapasgedan iti sangoanan ti Kasantoan a Disso, kas naituding a maaramid;

21 dagiti arkos a sinan-sabong, dagiti pagsilawan ken dagiti sipit;

22 dagiti pagarsangan, dagiti malukong, dagiti alikamen a maaramat iti panagpuor iti insenso ken dagiti palanggana a pagkargaan kadagiti beggang. Naaramid amin dagitoy iti puro a balitok. Nakalupkopan iti balitok dagiti akinruar a ridaw ti Templo ken dagiti ridaw ti Kasantoan a Disso.

1 Idimalpas amin a trabaho iti Templo, impan ni Solomon dagiti amin nga indaton daydi amana a David ken ni Yahweh, iti pagidulinan iti Templo: dagiti alikamen a balitok, pirak ken dagiti dadduma nga alikamen.

Maipan ti Lakasa ti Tulag idiay Templo

2 Inummongni Ari Solomon dagiti panglakayen ti Israel, dagiti pangulo dagiti tribu ken dagiti kapuonan idiay Jerusalem tapno alaenda ti Lakasa ti Tulag ni Yahweh nga adda iti Sion iti Siudad ni David.

3 Nagtitiponda amin iti Fiesta dagiti Abong-abong.

4 Idi naummong dagiti amin a panglakayen, innala dagiti papadi ti Lakasa ti Tulag.

5 Babaen iti tulong dagiti Levita, binagkatda agraman ti nasagradoan a Tolda ken amin nga alikamenna ket impanda iti Templo.

6 Naguummong da Solomon ken dagiti amin nga Israelita iti sangoanan ti Lakasa ti Tulag. Nagidatonda iti adu a karnero ken baka—nakaad-adu ken saan a mabilang.

7 Kalpasanna, inserrek dagiti papadi ti Lakasa ti Tulag iti akin-uneg a kuarto ti Templo, iti Kasantoan a Disso, iti baba dagiti payak dagiti kerubim.

8 Siuukrad dagiti payak dagiti kerubim ket linlinonganda ti lakasa ken dagiti assiwna.

9 Nakaat-atiddog dagiti assiw, isut’ gapuna a makita dagiti murdongda iti masungad a kuarto iti sangoanan ti akin-uneg a santuario. Ngem saan ida a makita iti ruar. Addada pay laeng sadiay kadagitoy nga aldaw.

10 Awankarga ti Lakasa ti Tulag malaksid kadagiti dua a tapi a bato nga inkabil ni Moises idi addada idiay Bantay Sinai, ti bantay a nakitulagan ni Yahweh kadagiti Israelita idi rummuarda idiay Egipto.

Ti Dayag ni Yahweh

11-14 Kinonsagrardagiti amin a papadi nga adda sadiay ti bagbagida, uray ania a bunggoy ti nakaikamenganda. Siaarruat iti linen a pagan-anay dagiti musiko a Levita—da Asaf, Heman, ken Jedutun ken dagiti kameng ti kapuonanda. Nagtakderda iti asideg ti altar iti bangirna iti daya. Nakaiggemda kadagiti piangpiang ken arpa ket kaduada ti 120 a papadi nga agpuypuyot kadagiti trumpeta. Indaydayaw dagiti kumakanta ni Yahweh, a dinanggayan dagiti trumpeta, piangpiang ken dadduma nga instrumento. Inkantada:

“Madaydayaw tiApogapu ta naimbag

ket agnanayon ti ayatna.”

Pagammoan, napno ti Templo iti ulep nga agranraniag iti makapurar a dayag ni Yahweh. Saan a makapagtalinaed dagiti papadi iti balay ti Dios ket dida naituloy ti annongda iti panagdaydayaw.

Ti Bitla ni Solomon kadagiti Tattao

1 Kalpasanna, inkararag ni Solomon:

“Pinilim, OApo, ti agnaed iti ulep ken sipnget.

2 Ita, binangonko ti nadaeg a templo a pagtaengam iti agnanayon.”

3 Agtatakder sadiay dagiti amin nga Israelita. Simmango ti ari kadakuada ket dinawatna ti pamendision ti Dios kadakuada.

4 Kinunana,“Madaydayaw ngaApoa Dios ti Israel! Tinungpalna ti inkarina ken ni amak a David idi imbagana kenkuana,

5 ‘Manipud idi inruarko dagiti tattaok idiay Egipto, awan ti pinilik a siudad iti entero nga Israel a pakabangonanan ti templo a pagdaydayawan dagiti tattao kaniak. Awan met ti siasinoman a pinilik a mangidalan kadagiti tattaok nga Israelita.

6 Ngem ita, pinilik ti Jerusalem a lugar a pakadaydayawak; ken sika, David, a mangituray kadagiti tattaok.’”

7 Ket intuloy ni Solomon: “Pinanggep daydi amak a David ti mangbangon iti templo a pagdaydayawan itiApoa Dios ti Israel.

8 Ngem kinuna tiApokenkuana, ‘Napintas ti tarigagaymo a mangipatakder iti templok

9 ngem saanto a sika ti mangbangon. Tinto mismo nga anakmo ti mangbangon iti templok.’

10 “Ita, tinungpalen tiApoti karina. Siak ti naisaad nga ari ti Israel a sukat ni amak a David ket binangonko ti templo a pagdaydayawan itiApoa Dios ti Israel.

11 Inkabilko iti Templo ti Lakasa ti Tulag a nakaidulinan dagiti tapi ti bato a nakailanadan ti katulagan tiApokadagiti Israelita.”

Ti Kararag ni Solomon

12 Iti imatang dagiti tattao, nagtakder ni Solomon iti sango ti altar sana ingngato dagiti imana a nagkararag. (

13 Nangaramid ni Solomon iti bronse a plataforma ket inkabilna iti tengnga ti paraangan. Kuadrado a walo a kadapan ken lima a kadapan ti kangatona. Immuli iti daytoy a plataforma, nagparintumeng iti disso a pakakitaan kenkuana ti amin ket ingngatona dagiti imana sadi langit.)

14 Inkararagna: “OApoa Dios ti Israel, awan ti Dios a kas kenka, sadi langit wenno ditoy daga. Napudnoka iti pannakitulagmo kadagiti tattaom ket ipakitam kadakuada ti panagayatmo no agbiagda a natulnog kenka iti amin a puso ken riknada.

15 Tinungpalmo ti inkarim ken ni amak a David; ita nga aldaw, tinungpalmo ti saom.

16 Ita,OApoa Dios ti Israel, dawatek a tungpalem met ti sabali a karim ken ni amak a David idi imbagam kenkuana nga addanto latta maysa kadagiti kaputotanna a dutokam nga ari a mangituray iti Israel no la ket ikagumaanda a tungpalen ti Linteg a kas iti panagtungpalna.

17 Ita ngarud, OApoa Dios ti Israel, matungpal koma amin nga inkarim ken ni David nga adipenmo.

18 “Ngempudno aya a mabalin ti Dios ti makipagnaed kadagiti tattao ditoy daga? Di pay umanay ti entero a langit a manglaon kenka; kasano a malaonnaka daytoy Templo a binangonko?

19 OApoa Diosko, adipennak. Timudem kadi ti kararagko ket patgam dagiti dawatko kenka.

20 Bantayamkadi daytoy a Templo iti aldaw ken rabii. Inkarim a ditoy ti pagdaydayawanmi kenka; ipangagnak ngarud no sumangoak iti daytoy a Templo ket agkararagak.

21 Denggem kadi dagiti kararagko ken dagiti kararag dagiti tattaom nga Israelita no sumangoda iti daytoy a lugar ket agkararagda. Iti langit a taengmo, ipangagnakami ket pakawanennakami.

22 “No maidarum ti maysa a tao a nakaaramid iti dakes iti padana a tao ket maidatag iti altarmo iti daytoy a Templo tapno agsapata nga awan basolna,

23 dumngegka, OApo, dita langit ket usigem dagiti adipenmo. Dusaem ti nakabasol a kas kaikarianna ket absueltoem ti awan basolna.

24 “No parmeken dagiti kabusor dagiti tattaom nga Israelita gapu ta nagbasolda kenka ngem agsublida met laeng kenka ket umayda iti daytoy a Templo ket sipapakumbabada nga agdawat kenka iti pammakawan,

25 ipangagmo kad ida dita langit nga ayanmo. Pakawanem dagiti tattaom ket isublim ida iti daga nga intedmo kadakuada ken kadagiti kapuonanda.

26 “No saanmo nga yeg ti tudo gapu ta nagbasol kenka dagiti tattaom ngem agbabawida, sumangoda iti daytoy a Templo ket sipapakumbabada nga agkararag kenka,

27 ipangagmo koma ida dita langit nga ayanmo, OApo, ket pakawanem dagiti basol dagiti adipenmo a tattao ti Israel. Isurom ida iti nasayaat ket yegmo ti tudo iti daytoy a daga nga intedmo kadagiti tattaom a kukuada iti agnanayon.

28 “No adda bisin wenno angol iti pagilian, wenno madadael dagiti mula gapu iti dumardarang nga angin, wenno pangen dagiti dudon, wenno rauten dagiti kabusor dagiti tattaom, wenno dumteng kadakuada ti didigra wenno sakit,

29 ipangagmo koma dagiti kararagda. No adda siasinoman kadagiti tattaom nga Israelita ti sumango iti daytoy a Templo ket itayagna dagiti imana nga agkararag gapu iti naimpusoan a panagbabawina,

30 ipangagmo koma ti kararagna. Denggem ida dita langit a taengmo ket pakawanem ida. Sika laeng ti makaammo iti naguneg ti puso ti tao. Aramidem iti tunggal tao ti kas iti maikari iti aramidna,

31 tapno raemendaka dagiti tattaom ket agtulnogda a kanayon bayat ti panagnaedda iti daga nga intedmo kadagidi kapuonanmi.

32 “No adda ganggannaet a saan nga Israelita iti adayo a daga a makadamag iti kinatan-ok ken kinabilegmo ken ti kinamadadaanmo nga agtignay, ket umay agkararag iti daytoy a Templo,

33 ipangagmo koma ti kararagna. Iti langit a pagnaedam, denggem ti kararagna ket ipangagmo ti dawatna tapno maammoandaka dagiti amin a tattao ditoy lubong ket agbutengda kenka a kas kadagiti tattaom nga Israelita. Ket maammoandanto a daytoy a Templo a binangonko ti lugar a pagdaydayawan kenka.

34 “No bilinem dagiti tattaom a gubatenda dagiti kabusorda ket agkararagda kenka iti sadinoman a yanda, a sisasango iti daytoy a siudad a pinilim ken iti daytoy a Templo a binangonko nga agpaay kenka,

35 ipangagmo koma ti kararagda. Ipangagmo koma ida sadi langit ket pagballigiem ida.

36 “No agbasol dagiti tattaom kenka—ta awan ti tao a saan nga agbasol—ket gapu iti pungtotmo, bay-am a parmeken ida dagiti kabusorda a mangibalud kadakuada iti sabali a pagilian, uray no adayo dayta a pagilian,

37 ipangagmo koma dagiti kararag dagiti tattaom. No iti dayta a daga, agbabawida ken agkararagda kenka ket ipudnoda ti kinamanagbasolda ken ti kinadakesda, timudem, OApo, dagiti kararagda.

38 Iti dayta a daga, no napudno ken napasnek ti panagbabawida ken agkararagda a sumango iti daytoy a daga nga intedmo kadagidi kapuonanmi, iti daytoy a siudad a pinilim ken iti daytoy Templo a binangonko nga agpaay kenka,

39 ipangagmo koma dagiti kararagda. Ipangagmo koma ida iti langit; kaasiam ida ket pakawanem amin a basol dagiti tattaom.

40 “Ita, O Diosko, kitaennakami ket ipangagmo dagiti kararag a nayebkas iti daytoy a lugar.

41 Tumakderka,OApoa Dios, alaem ti Lakasa ti Tulag, ti mangipakita iti pannakabalinmo, sumrekka iti Templo ket agyanka ditoy iti agnanayon. Bendisionam dagiti papadim iti amin nga aramidda ket sapay koma ta naragsak dagiti amin a tattaom gapu iti kinaimbagmo kadakuada.

42 OApoa Dios, dimo koma laksiden ti pinilim nga ari. Laglagipem ti ayat nga impaaymo ken ni David nga adipenmo.”

Ti Pannakaidaton ti Templo

1 Idinalpas ti panagkararag ni Solomon, adda apuy a bimmaba manipud langit ket pinuoranna a namimpinsan dagiti daton. Napno ti Templo iti makapurar a lawag a mangipakita iti kaadda ni Yahweh.

2 Gapu ta napno ti Templo iti makapurar a lawag, saan a makastrek dagiti papadi.

3 Nagpaklebdagiti Israelita idi makitada ti apuy a nagtinnag manipud langit ket napno ti Templo iti lawag. Nagdaydayawda iti Dios ken intan-okda gapu iti kinaimbagna ken ti agnanayon nga ayatna.

4 Kalpasanna, nagidatag ni Solomon ken dagiti amin a tattao kadagiti daton a mapuoran nga agpaay ken ni Yahweh.

5 Nangidaton ni Solomon iti 22,000 a baka ken 120,000 a karnero a daton a pakikappia. Ket indaton ni Solomon ken dagiti amin a tattao ti Templo.

6 Nagyan dagiti papadi kadagiti naituding a pagyananda. Sumangsango kadakuada dagiti Levita. Indaydayawda ni Yahweh babaen iti panagtokarda kadagiti instrumento nga inaramid ni Ari David ken panangkantada iti himno, “Agnanayon ti Ayatna!” a kas iti ar-aramidenda idi sibibiag pay ni David. Pinuyot dagiti papadi dagiti trumpeta bayat ti panagtakder dagiti tattao.

7 Indaton ni Solomon ti akintengnga a paset ti paraangan, ti lugar iti sango ti Templo. Sadiay ti nangidataganna kadagiti animal a sibubukel a daton a mapuoran, dagiti daton a makan ken dagiti taba dagiti animal a naidaton a pakikappia. Ngamin, bassit unay ti altar a bronse nga inaramidna ket dina malaon amin dagitoy a daton.

8 Pito nga aldaw a rinambakan ni Solomon ken dagiti amin nga Israelita ti Fiesta dagiti Abong-abong. Adu ti timmabuno a nakairamanan dagiti tattao nga agnaed iti adayo a lugar a kas iti Bessang ti Hamat iti amianan ken iti beddeng ti Egipto iti abagatan.

9 Pito nga aldawda a nagrarambak iti pannakaidaton ti altar ket pito nga aldawda met a nagrarambak iti fiesta. Iti maudi nga aldaw, naggigimongda a kas pangserrada iti parambak.

10 Iti maika-23 nga aldaw ti maikapito a bulan, pinagawid ni Solomon dagiti tattao. Naragsakan dagiti tattao kadagiti amin a bendision nga inted ni Yahweh kada David ken Solomon ken kadagiti tattaona nga Israelita.

Agparang manen ni Yahweh ken ni Solomon

11 Nasurot nga awan pagkuranganna ti amin a plano ni Ari Solomon iti Templo ken iti palasio. Kalpasan iti panangbangonna kadagitoy patakder,

12 nagparang ni Yahweh kenkuana iti maysa a rabii ket kinunana, “Nangngegko ti kararagmo ket awatek ti Templo a pakaidatagan kadagiti daton kaniak.

13 Tunggal diak pagtudoen wenno tunggal mangyegak kadagiti dudon a mangibus kadagiti apit wenno mangyegak iti didigra kadagiti tattaok

14 no agkararagda kaniak ken agbabawida ket tallikudanda ti dakes nga aramidda, ipangagko ida iti langit, pakawanek dagiti basbasolda ket parang-ayek manen ti dagada.

15 Aywanak daytoy a Templo ket sidadaanak a dumngeg kadagiti amin a kararag a maidatag ditoy.

16 Pinilik daytoy a Templo ket kinonsagrarko a kas pagdaydayawan kaniak iti agnanayon. Kanayonto nga aywanak ket salaknibak iti amin a tiempo.

17 No napudno ti panagserbim kaniak a kas ken ni amam a David, no tungpalem dagiti lintegko ket aramidem amin nga imbilinko kenka,

18 tungpalektodaydi inkarik kenkuana nga addanto latta kaputotanna a mangituray iti Israel.

19 Ngem no salungasingenyo, sika ken dagiti tattaom, dagiti linteg ken bilin nga intedko kadakayo, ket agdaydayawkayo kadagiti didiosen,

20 pagtalawenkayto iti daytoy a daga nga intedko kadakayo. Baybay-akto daytoy a Templo a kinonsagrarko a pagdaydayawanyo kaniak. Lalaisendakayto dagiti tattao iti amin a lugar ket agbalinkayto a nakakatkatawa kadagiti tattao.

21 “Masdaawto dagiti aglabas inton makitada a narba metten daytoy nakadadaeg a Templo ket saludsodendanto: ‘Apay ngata a kastoy ti inaramid tiApoiti daytoy a Templo ken iti daytoy a daga?’

22 Isungbatto dagiti tattao: ‘Gapu ta tinallikudanda tiApoa Diosda a nangiruar kadagidi kapuonanda idiay Egipto. Simmurotda kadagiti didiosen ket nagdaydayawda kadakuada. Daytoy ti gapuna nga indissuor tiApokadakuada daytoy a didigra.’”

Dagiti Gapuanan ni Solomon

1 Duapulo a tawen a binangon ni Solomon ti Templo ken ti palasiona.

2 Tinarimaanna met dagiti siudad nga inted ni Ari Hiram kenkuana sana pinagnaed dagiti Israelita sadiay.

3 Sinakupna ti Hamat-soba

4 ken sinarikedkedanna ti siudad ti Palmiraiti let-ang. Tinarimaanna amin a siudad ti Hamat a pagiduldulinan kadagiti abasto.

5 Tinarimaanna pay dagiti sumaganad: ti Akingngato a Bet-horon ken ti Akimbaba a Bet-horon (nasarikedkedan dagitoy a siudad a mabalin a mabalunetan dagiti ruanganda),

6 ti siudad ti Baalat, dagiti siudad a pagiduldulinanna kadagiti abasto ken dagiti siudad a yan dagiti kabalio ken lugluganna a pakigubat. Binangonna ti amin a kayatna a mabangon idiay Jerusalem, Libano ken iti entero a masakupanna a daga.

7-8 Tinagabu ni Solomon dagiti Heteo, Amorreo, Perezeo, Heveo ken Jebuseo—amin a kaputotan dagiti tattao ti Canaan a saan a napapatay idi sakupen dagiti Israelita ti daga. Pinagtrabahona ida iti inkapilitan ket agpapan ita tagabu pay laeng dagiti kaputotanda.

9 Awan ti Israelita a naaramat iti inkapilitan a panagtrabaho, ngem nagserbida a soldado, ofisiales ti armada, pangulo dagiti agsakay kadagiti lugan a pakigubat ken dagiti nagkabalio.

10 Adda 250 a tattao a mangimaton iti inkapilitan a panagtrabaho kadagiti nadumaduma a mabangbangon a patakder.

11 Innala ni Solomon ti asawana nga anak ti ari ti Egipto iti Siudad ni David, ket impanna iti balay a binangonna nga agpaay kenkuana. Kinunana, “Saan a rumbeng nga agnaed ti asawak iti palasio ni David nga ari ti Israel agsipud ta maibilang a nasantoan ti amin a lugar a nakaikabilan ti Lakasa ti Tulag.”

12 Nagpuor ni Solomon kadagiti daton ken ni Yahweh iti altar a binangonna iti sango ti Templo.

13 Nagidatagkadagiti daton a mapuoran kas mayannurot iti Linteg ni Moises a maipaay iti tunggal nasantoan nga aldaw: iti Aldaw a Panaginana, iti Fiesta ti Lutuad, ken dagiti tallo a fiesta iti tinawen—ti Fiesta ti Tinapay nga Awan Lebadurana, ti Fiesta ti Panagapit ken ti Fiesta dagiti Abong-abong.

14 Sinurotna dagiti alagaden nga intuyang daydi amana a David maipapan iti inaldaw a naituding a trabaho dagiti papadi ken dagiti Levita a tumulong kadakuada iti panagkanta iti himno ken iti panangannongda kadagiti trabahoda. Binunggo-bunggoyna met dagiti guardia ti Templo ket naituding dagiti inaldaw nga annongenda iti tunggal ruangan, kas mayannurot kadagiti bilin ni David a tao ti Dios.

15 Naipatungpal amin dagiti bilin ni David kadagiti papadi ken Levita maipapan kadagiti pagiduldulinan kadagiti abasto ken dadduma pay a banag.

16 Iti daytoy a tiempo, nalpas dagiti amin a proyekto ni Solomon. Naan-anay a nasurot ti amin a trabaho manipud iti pannakaipasdek ti fondasion ti Templo ni Yahweh agingga iti pannakalpasna.

17 Kalpasanna, napan ni Solomon idiay Eziongeber ken Elat, dagiti pagsangladan iti igid ti Baybay ti Aqaba, iti daga ti Edom.

18 Inikkan ni Ari Hiram kadagiti barko nga ipanguloan dagiti bukodna nga ofisiales ken dagiti batido a marinero. Naglayagda a napan iti daga ti Ofir a kaduada dagiti ofisiales ni Solomon. Idi nagsublida, nangyawidda iti dandani 16 a tonelada a balitok nga intedda ken ni Solomon.

Ti Isasarungkar ti Reyna ti Seba

1 Nagdindinamagni Ari Solomon ket naammoan ti reyna ti Seba ti maipapan kenkuana. Ngarud, nagdaliasat a napan idiay Jerusalem tapno suotenna ti ari kadagiti agkakarikut a saludsod. Nangikuyog iti adu a tagabu agraman bunggoy ti kamelio a nagkarga kadagiti rekrekado, alahas ken adu a balitok. Idi addan iti sangoanan ni Solomon, sinaludsodna kenkuana ti amin a saludsod a mapanunotna.

2 Nasungbatan ni Solomon ti amin a saludsodna; awan ti narigat kenkuana nga ilawlawagna.

3 Napaneknekan ti reyna ti Seba ti kinasirib ni Solomon. Nakitana ti palasio nga inaramidna.

4 Nakitana dagiti taraon iti lamisaanna, dagiti pagnaedan dagiti ofisialesna, ti pannakaurnos dagiti agserserbi iti palasio ken dagiti unipormeda, ti pagan-anay dagiti adipen nga agserbi kenkuana kadagiti padaya ken dagiti daton a mapuoran nga idatdatagnaiti Templo. Masmasdaaw a nakakita amin kadagitoy ket kasta unay ti panagdayawna.

5 Kinunana iti ari, “Pudno ti nadamagko iti pagiliak maipapan kenkaken iti kinasiribmo!

6 Ngem narigatko a patien agingga nga immayak ket mismo a napaneknekak. Ngem kurang pay a kaguduana ti nadamagko. Masirsiribka nga adayo ngem ti ibagbaga dagiti tattao.

7 Nagasat dagiti agserserbi kenka. Kanayon nga addada iti imatangmo, ket mangngeganda dagiti nainsiriban a saom!

8 Madaydayaw koma tiApoa Diosmo! Impakitana a maragsakan kenka babaen iti panangisaadna kenka nga ari nga agturay iti naganna. Gapu ta ay-ayatenna dagiti tattaona nga Israelita ket kayatna a mataginayonda, insaadnaka nga arida tapno pagtalinaedem ti linteg ken hustisia.”

9 Indatagna dagiti intugotna a sagut nga agpaay ken ni Ari Solomon: dandani lima a tonelada a balitok ken nakaad-adu a rekrekado ken alahas. Awan pay ti umartap iti kasayaat dagiti rekado a naited ken ni Solomon a kas iti inted kenkuana ti reyna ti Seba.

(

10 Nangyeg pay dagiti tattao ni Ari Hiram ken dagiti tattao ni Ari Solomon a nangyawid idi iti balitok manipud Ofir kadagiti kayo nga algum ken al-alahas.

11 Inaramat ni Solomon dagiti kayo iti panangaramidna kadagiti agdan ti Templo ken iti palasiona, kasta met kadagiti arpa ken lira para kadagiti musiko. Awan pay ti kasta a kita ti nasarakan iti daga ti Juda.)

12 Inted ni Ari Solomon ti amin a kiniddaw ti reyna ti Seba, malaksid laeng kadagiti intedna a sukat dagiti insagutna. Kalpasanna, nagsubli ti reyna ken dagiti kakaduana iti daga ti Seba.

Ti Kinabaknang ni Solomon

13 Tinawen nga umawat ni Ari Solomon iti nasurok a 25 a tonelada a balitok,

14 malaksid la dagiti buis dagiti agtagtagilako ken komersiante. Mangmangted met iti pirak ken balitok dagiti ari ti Arabia ken dagiti gobernador dagiti distrito a pagnaedan dagiti Israelita.

15 Nangaramid ni Solomon iti 200 a dadakkel a kalasag a nakalupkopan iti dandani 15 a libra a napitpit a balitok,

16 ken 300 a babassit a kalasag a nakalupkopan iti dandani walo a libra a napitpit a balitok. Pinaikabilna amin ida iti Salas ti Bakir ti Libano.

17 Nagpaaramid pay ti ari iti dakkel a trono. Adda pasetna a nakalupkopan iti marfil ket puro a balitok ti naikalupkop iti dadduma a pasetna.

18 Adda innem a pangal a mapan iti trono ket adda pagbatayan a nakalupkopan iti balitok iti sango ti trono. Adda pagsadagan ti ima ti trono ket adda sinan-leon a nakatakder iti tunggal sikigan.

19 Adda sangapulo ket dua a sinan-leon kadagiti pangal, dua iti agsipungto iti tunggal pangal. Awan pay trono a kastoy iti uray ania a pagarian.

20 Balitok amin a baso ni Solomon. Puro a balitok met dagiti amin nga alikamen iti Salas ti Bakir ti Libano. Awan ti pateg ti pirak idi tiempo ni Solomon.

21 Adu ti barko ni Solomon nga agbibiahe iti sabali a pagilian a makikuykuyog iti bunggoy ti barko ni Ari Hiram. Tunggal tallo a tawen, agsubli dagiti barko ket agisangpetda iti balitok, pirak, marfil, bakes ken burangen.

22 Awanen ti sabali nga ari a nabakbaknang ken masirsirib ngem ni Ari Solomon.

23 Makiumanda amin kenkuana tapno maammoanda ti kinasirib nga inted ti Dios kenkuana.

24 Mangyeg ti tunggal maysa iti sagutna ken ni Solomon—alikamen a naaramid iti pirak ken balitok, kawes, armas, rekrekado, kabalio ken mulo. Tinawen a kasta ti maaramid.

25 Nagpaaramidpay ni Ari Solomon iti 4,000 a pagyanan dagiti luganna a pakigubat ken kabalio. Adda 12,000 a kabalio a pagsakayan dagiti soldado. Adda dagiti kabalio nga impuestona idiay Jerusalem ket impanna dagiti dadduma kadagiti nadumaduma a siudad.

26 Isuti mangituray kadagiti amin nga ari iti sakupna manipud Karayan Eufrates agingga iti Filistia ken ti beddeng ti Egipto.

27 Bayat ti panagturayna, adu ti pirak idiay Jerusalem a kas iti kaadu ti bato. Adu met ti sedro a kas iti ordinario a sikamoro iti arisadsad dagiti turod ti Juda.

28 Naggatangni Solomon kadagiti kabalio idiay Musriken iti dadduma a pagilian.

Ti Pakagupgupan ti Panagturay ni Solomon

29 Nailanad itiPakasaritaan ni Profeta Natanti dadduma a pakasaritaan ni Solomon manipud panangrugina agingga iti kamaudianna. Nailanad pay itiPadto ni Ahija a taga-Siloken itiParmata ni Profeta Iddo,a nakailanadan met ti panagturay ni Jeroboam nga ari ti Israel.

30 Uppat a pulo a tawen a nagnaed idiay Jerusalem iti panangiturayna iti Israel.

31 Idi matay, naitabon iti Siudad ni David ket ni Rehoboam nga anakna ti simmukat kenkuana nga ari.

Umalsa dagiti Tribu ti Amianan

1 Napan ni Rehoboam idiay Sikem a naguummongan dagiti tattao iti Akin-amianan nga Israel a mangisaad kenkuana nga ari.

2 Idi madamag daytoy ni Jeroboam nga anak ni Nebat, nagawid iti Israel. Adda idi ni Jeroboam idiay Egipto ta nagkamang sadiay idi panggep ni Ari Solomon a patayen.

3 Pinaayaban dagiti tattao kadagiti tribu iti amianan ni Jeroboam ket nagkukuyogda a napan ken ni Ari Rehoboam. Kinunada iti ari,

4 “Nadagsen dagiti impaawit kadakami daydi amam. No palag-anem dagitoy nga awit ket panam-ayem bassit ti biagmi, napudnokaminto nga agserbi kenka.”

5 Insungbat ni Rehoboam, “Ikkandak iti tallo nga aldaw a mangadal iti daytoy ket kalpasanna, agsublikayto.” Pimmanaw ngarud dagiti tattao.

6 Nakiuman ni Ari Rehoboam kadagiti panglakayen a nagserbi idi a kas mammagbaga ken ni amana a Solomon. “Ania ti ibalakadyo nga isungbatko kadagitoy a tattao?” sinaludsodna.

7 Kinunada kenkuana, “No naasika kadagitoy a tattao ket ay-ayoem ida babaen iti nasayaat a saom kadakuada, kanayonto a napudnoda nga agserbi kenka.”

8 Ngem dina impangag ti balakad dagiti panglakayen. Nakiuman ketdi kadagiti agtutubo a kinaubinganna nga agserserbi itan a mammagbaga kenkuana.

9 “Ania ti ibalakadyo nga aramidek?” sinaludsodna. “Ania ti ibagak kadagiti tattao nga agdawat a palag-anak ida?”

10 Insungbatda, “Kastoy ti ibagam kadakuada: ‘Napuspuskol ti kikitko ngem ti siket daydi amak!

11 No nadagsen dagiti impaawit kadakayo daydi amak, nadagdagsen pay ti ipaawitko. Sinaplitnakayo idi ngem ita, latikoenkayo!’”

12 Kalpasan ti tallo nga aldaw, nagsubli ni Jeroboam ken dagiti amin a tattao ken ni Rehoboam a kas imbagana kadakuada.

13 Saan nga impangag ti ari ti balakad dagiti panglakayen ket nagubsang ti panagsaona kadagiti tattao,

14 kas imbalakad dagiti agtutubo kenkuana: “No nadagsen dagidi impaawit kadakayo daydi amak, nadagdagsen pay ti ipaawitko. Sinaplitnakayo idi ngem ita, latikoenkayo!”

15 Pagayatan ni Yahweh a Dios a saan nga ipangag ni Rehoboam dagiti tattao tapno matungpal ti karina ken ni Jeroboam nga imbagana ken ni profeta Ahija.

16 Idimabigbig dagiti tattao a saan nga ipangag ida ti ari, inriawda, “Marpuog koma ni David ken ti familiana! Adda kadin naipaayda a pagimbagantayo? Agawidtayon, tattao ti Israel! Bay-antayo ni Rehoboam a makaammo iti bagina!”

Ngarud, immalsa amin dagiti Israelita.

17 Dagiti laeng tattao nga agnaed iti sakup ti Juda ti natda nga iturayan ni Rehoboam.

18 Kalpasanna, imbaon ni Ari Rehoboam ni Adoniram, ti kapatas ti inkapilitan a panagtrabaho, a mapan kadagiti Israelita ngem binatobatoda agingga a natay. Gapu iti daytoy, dinagdagus ni Rehoboam nga innala ti luganna a pakigubat ket napan nagkamang idiay Jerusalem.

19 Manipud idin, kanayonen a busoren dagiti tattao iti akin-amianan a pagarian ti Israel ti panagturay dagiti kaputotan ni David.