Category: 2 Cronicas

Dagiti Panagbalbaliw maipapan iti Relihion

1 Idi malpas ti fiesta, napan amin dagiti Israelita iti tunggal siudad ti Juda ket rinebbada dagiti adigi a bato, tinumbada dagiti simbolo ni Asera a diosa; rinakrakda dagiti altar ken dagiti disso a pagdaydayawan dagiti pagano. Kasta met ti inaramidda iti entero a sakup ti Juda, Benjamin, Efraim ken Manases. Kalpasanna, nagawidda kadagiti ilida.

2 Binuangay manen ni Ari Hezekias ti bunggoy dagiti papadi ken Levita ket naituding ti rebbengen ti tunggal bunggoy. Dagitoy ti trabahoda: agidatag kadagiti daton a mapuoran ken dagiti daton a pakikappia, tumulong iti panagdaydayaw iti Templo ken panagdayaw ken panagyaman iti nadumaduma a paset ti Templo.

3 Naggapukadagiti arban ken pangen ni Ari Hezekias dagiti animal a daton a mapuoran iti tunggal bigat ken rabii ken dagiti maidaton iti Aldaw a Panaginana, iti Fiesta ti Lutuad, ken kadagiti dadduma a fiesta a kas sagudayen ti Linteg ni Yahweh.

4 Imbilinpay ti ari kadagiti agnaed iti Jerusalem a yegda dagiti datonda a naikeddeng a maited kadagiti papadi ken Levita tapno maipamaysada ti tiempoda nga agtungpal iti Linteg ni Yahweh.

5 Apaman a naipaulog ti bilin, inyeg dagiti Israelita dagiti sagutda: kasayaatan a trigo, arak, lana ti olibo, diro ken dadduma nga apit ti talon; inyegda met dagiti apagkapulloti amin a kukuada.

6 Inyeg dagiti amin a tattao nga agnaed kadagiti siudad ti Juda ti apagkapullo dagiti baka ken karneroda. Nangyegda met iti adu a sagut nga indatonda ken ni Yahweh a Diosda.

7 Nangrugi a nagsangpet dagiti sagut iti maikatlo a bulan ket nagtultuloy a naurnongda iti sumaruno nga uppat a bulan.

8 Idi makita ni Ari Hezekias ken dagiti ofisialesna ti kaadu ti naited, indaydayawda ni Yahweh ken dinaydayawda dagiti tattaona nga Israelita.

9 Nagsao ti ari kadagiti papadi ken Levita maipapan kadagitoy a sagut

10 ket imbaga kenkuana ni Azarias a Nangato a Padi a kaputotan ni Zadok, “Manipud idi rugian dagiti tattao ti mangyeg kadagiti sagutda, saanen nga agkurang ti taraon ket agsobsobraan pay. Adda amin dagitoy kadatayo gapu ta binendisionan tiApodagiti tattaona.”

11 Kas imbilin ti ari, nangisaganada kadagiti kuarto a pagidulinan iti sakup ti Templo

12 ket inkabilda sadiay dagiti amin a sagut ken apagkapullo. Dinutokanda ni Conanias, maysa a Levita, nga agaywan kadagiti pagidulinan ken ni Simei a kabsatna a katulonganna.

13 Sangapulo a Levita ti nadutokan nga agtrabaho iti babaenda: Jehiel, Azazias, Nahat, Asahel, Jerimot, Jozabad, Eliel, Ismakias, Mahat ken Benaias, babaen iti panangdutok kadakuada ni Ari Hezekias ken ni Azarias a Nangato a Padi.

14 Ni Kore nga anak ni Imna ti mangimaton iti pannakaawat kadagiti sagut a maidaton ken ni Yahweh ken ti pannakaibunongda. Maysa a Levita ni Kore. Isu ti pangulo dagiti guardia iti Akindaya a Ruangan ti Templo.

15 Kadagiti siudad a pagnaedan dagiti papadi, siaanep a timmulong kenkuana dagitoy a Levita: Eden, Miniamin, Jesua, Semaias, Amarias ken Secanias. Agpapada ti taraon nga itedda kadagiti padada a Levita segun ti trabahoda

16 a saan ketdi a segun ti familiada. Imbingayanda dagiti amin a lallaki nga agtawen iti tallopulowenno nasursurok pay nga agserserbi iti inaldaw iti Templo segun dagiti trabahoda.

17 Naituding ti annongen dagiti papadi segun ti familiada; ket naited met ti trabaho kadagiti Levita nga agtawen iti 20 wenno nasursurok pay segun ti akem ti bunggoyda.

18 Nailistada amin agraman dagiti assawada, annak ken dadduma a kabbalayda gapu ta masapul a sisasaganada iti amin a tiempo a mangannong kadagiti nasagradoan a trabahoda.

19 No maipapan kadagiti papadi nga agnaed kadagiti siudad a naituding kadagiti kaputotan ni Aaron wenno kadagiti pagpastoran a sakup dagitoy a siudad, adda dagiti nadutokan nga agibunong iti taraon kadagiti amin a lallaki kadagiti familia dagiti papadi ken iti amin a nailista iti familia dagiti Levita.

20 Iti entero a Juda, nalinteg ken makaay-ayo ti inar-aramid ni Ari Hezekias iti imatang ni Yahweh a Diosna.

21 Nagballigi ni Hezekias gapu ta napasnek iti amin nga inaramidna nga agpaay iti Templo wenno aniaman nga adda pannakainaigna iti Linteg. Naan-anay ti kinapudnona iti Diosna.

Rauten ti Asiria ti Jerusalem

1 Kalpasan dagitoy a pasamak a nakakitaan iti napudno a panagserbi ni Hezekias ken ni Yahweh, dimteng ni Senakerib nga emperador ti Asiria tapno sakupenna ti Juda. Linakubna dagiti nasarikedkedan a siudad ket binilinna ti armadana a duprakenda dagiti bakud tapno mastrekda.

2 Idi makita ni Hezekias a panggep met ni Senakerib a rauten ti Jerusalem,

3-4 nagnunumoanda kadagiti ofisialesna a serraanda dagiti pagayusan ti danum iti ruar ti siudad tapno awan ti danum dagiti Asirio inton dumanonda iti Jerusalem. Impanguloan dagiti ofisiales ti adu a tattao a rimmuar ket sinerraanda amin a paggapuan ti danum isut’ gapuna nga awanen ti rummuar a danum.

5 Pinalagda ti ari dagiti sarikedked ti siudad. Pinatarimaanna dagiti nadadael a bakud, sa nagpabangon kadagiti pagwanawanan iti rabawna.Iti ruar dagitoy a bakud, nagpaaramid iti sabali a bakud. Pinatarimaanna met dagiti sarikedked a nabangon iti disso a nagaburaniti bangirna ti daya iti daan a paset ti Jerusalem. Nagpaaramid pay iti adu a pika ken kalasag.

6 Inkabilna dagiti amin a lallaki iti siudad iti babaen dagiti ofisiales ti armada ket pinaummongna ida iti plasa iti ruangan ti siudad sana imbaga kadakuada,

7 “Paturedenyo ti pakinakemyo ket dikay agbuteng iti emperador ti Asiria wenno iti armadana. Dakdakkel ti pannakabalintayo ngem isuda.

8 Aggapu iti tao ti pannakabalinna ngem adda kadatayo tiApoa Diostayo a tumulong kadatayo a makigubat.” Iti daytoy a sinao ni Ari Hezekias, napatured dagiti tattao.

9 Iti saan a mabayag, idi adda pay la idiay Lakis ni Senakerib ken ti armadana, nangibaon kadagiti ofisialesna a mapan ken ni Hezekias ken kadagiti tattao ti Juda a kaduana idiay Jerusalem. Pinaibagana:

10 “Siak ni Senakerib nga emperador ti Asiria. Ania aya ti mangpatpatured kadakayo nga agyan dita Jerusalem idinto a nalakuben?

11 Al-allilawennakayo laeng ni Hezekias iti panangibagbagana nga isalakannakayo tiApoa Diosyo iti pannakabalinmi. Bay-annakayo a matay iti bisin ken waw.

12 Saan aya nga isu ti nangdadael kadagiti altar ken kadagiti lugar a pagdaydayawan itiApo? Saan aya nga imbagana kadagiti tattao ti Juda ken Jerusalem a maysa la nga altar ti pagdaydayawanda ken pagpuoranda iti insenso?

13 Diyo kadi ammo ti inaramid dagidi kapuonak kadagiti tattao dagiti sabali a nasion? Diyo kadi ammo ti inaramidko kadakuada? Naisalakan aya dagiti didiosenda ida iti pannakabalin ti emperador ti Asiria?

14 Adda kadin didiosen dagita a pagilian a nangisalakan iti pagilianda iti pannakabalinmi? Awan! Sinno ti agkuna a maisalakannakayo ti diosyo?

15 Ita, dikay paallilaw wenno payaw-awan ken ni Hezekias. Diyo patpatien! Awan ti didiosen ti uray ania a nasion a nakaisalakan kadagiti tattaona iti pannakabalin ti siasinoman nga emperador ti Asiria! Ngarud, awan duadua a dinakay maisalakan daytoy a diosyo!”

16 Nakarkaro pay ti imbaga dagiti ofisiales ti Asiria a maibusor ken ni Yahweh a Dios ken ni Hezekias nga adipen ni Yahweh.

17 Adda pay surat ti emperador a nanglaisanna ken ni Yahweh a Dios ti Israel. Kastoy ti linaonna: “Saan a naispal dagiti didiosen dagiti nasion dagiti tattaoda iti pannakabalinko; saan met a maisalakan ti dios ni Hezekias dagiti tattaona iti pannakabalinko.”

18 Tapno nalakada a sakupen ti siudad, binutbutengda dagiti adda iti rabaw ti bakud ti Jerusalem babaen iti panangyik-ikkisda kadagitoy a balikas iti pagsasao nga Hebreo.

19 Imbagada a ti Dios ti Jerusalem ket awan dumana kadagiti didiosen dagiti sabali a pagilian—aramid ti tao ida.

20 Nagkararag ni Ari Hezekias, kasta met ni profeta Isaias nga anak ni Amoz. Nagdawatda iti Dios a tulonganna ida.

21 Nangibaon ni Yahweh iti maysa nga anghel a nangpapatay kadagiti natutured a mannakigubat ken ofisiales ti armada ti Asiria. Sibabain a nagawid ti emperador idiay Asiria. Iti maysa nga aldaw, idi adda iti templo ti diosna, sumagmamano kadagiti annakna ti nangpapatay kenkuana iti kampilanda.

22 Kastoy ti panangispal ni Yahweh ken ni Ari Hezekias ken kadagiti tattao ti Jerusalem iti pannakabalin ni Senakerib nga emperador ti Asiria ken kadagiti sabali pay a kabusorda. Gapu kenkuana, naaddaan ni Hezekias ken dagiti tattao iti talnaiti aglawlaw.

23 Adu a tattao ti napan idiay Jerusalem a nangyeg kadagiti datonda ken ni Yahweh ken sagutda ken ni Hezekias. Manipud idin, rinaraem dagiti amin a nasion ni Hezekias.

Ti Sakit ni Hezekias ken ti Kinatangsitna

24 Iti dayta a tiempo, nagsakit ni Ari Hezekias ket nagistayan natay. Nagkararag ket inikkan ni Yahweh iti pagilasinan nga umimbagto.

25 Ngem natangsit unay ni Hezekias ket awan ti imparangarangna a panagyamanna iti imbag nga impaay kenkuana ni Yahweh. Nagsagaba ti Juda ken Jerusalem gapu iti daytoy.

26 Nupay kasta, iti kamaudianna, nagpakumbaba ni Hezekias ken dagiti tattao ti Jerusalem. Iti kasta, saan a dinusa ni Yahweh dagiti tattao iti panawen ni Hezekias.

Ti Kinabaknang ni Hezekias ken ti Kinadayagna

27 Nagbalin a nakabakbaknang ni Hezekias ket rinaraem dagiti tattao. Nagpaaramid kadagiti kuarto a pagidulinan kadagiti balitokna, pirak, agkakapateg a bato, bangbanglo, kalasag ken dadduma a napateg nga alikamen.

28 Nagpaaramid pay kadagiti pagidulinan kadagiti trigo, arak ken lana ti olibo; nagpaaramid pay kadagiti koral dagiti baka ken karnerona.

29 Malaksid kadagitoy, pinaraburan ti Dios kadagiti baka ken karnero ken adu pay a dadduma a kinabaknang isut’ gapuna nga adu ti impasdekna a siudad.

30 Ni Ari Hezekias ti nangserra iti pagruaran ti Ubbog Gihon ket inturongna ti ayus ti danum iti usok a sumrek iti Jerusalem. Nagballigi ni Hezekias iti amin nga inaramidna.

31 Uray idi dimteng dagiti pannakabagi ti Babilonia tapno agdamagda kadagiti karkarna a pasamak iti daga, pinalubosan ti Dios nga aramiden ni Hezekias ti kaykayatna tapno suotenna laeng ti kababalinna.

Ti Panaggibus ti Panagturay ni Hezekias

32 Nailanad itiParmata ni Profeta Isaias nga Anak ni Amozken itiPakasaritaan dagiti Ari ti Juda ken Israelti dadduma a pasamak iti panagturay ni Ari Hezekias ken ti panangipategna ken ni Yahweh.

33 Natay ni Hezekias ket naitabon iti bakras ti turod iti asideg ti pagitantaneman kadagiti ari. Iti pannakatayna, pinadayawan dagiti tattao ti Juda ken Jerusalem. Ni Manases nga anakna ti simmukat kenkuana nga ari.

Ni Manases nga Ari ti Juda

1 Sangapulo ket dua ti tawen ni Manases idi maisaad nga ari iti Juda ket nagturay idiay Jerusalem iti 55 a tawen.

2 Nagbasolken ni Yahweh iti panangsurotna kadagiti makarimon nga ugali dagiti tattao a pinapanaw ni Yahweh iti daga idi sumangpet dagiti tattaona.

3 Tinarimaan ni Manases dagiti lugar a pagdaydayawan a dinadael ni Hezekias nga amana. Nagaramid kadagiti altar a pagdaydayawan ken ni didiosen a Baal. Nangsukog iti imahen ni didiosen nga Asera ken nagdaydayaw kadagiti bituen.

4 Nagaramidkadagiti altar para kadagiti didiosen iti Templo, ti lugar a kinuna idi ni Yahweh a masapul a pagdaydayawan kenkuana iti agnanayon.

5 Kadagiti dua a paraangan iti Templo, nangaramid kadagiti altar a pagdaydayawan kadagiti bituen.

6 Iti Tanap ti Hinnom, pinuoranna dagiti annakna a kas daton. Nagan-anito, nakiuman kadagiti mammadles ken espiritista. Nakaad-adu a kinadakes ti inaramidna a namagpungtot ken ni Yahweh.

7 Nangikabiliti maysa nga imahen iti Templo, ti lugar nga imbaga ni Yahweh ken ni David ken ni Solomon nga anakna idi kinunana kadakuada: “Ditoy Jerusalem, iti daytoy a Templo, ti pinilik iti amin a sakup dagiti 12 a tribu ti Israel a lugar a masapul a pagdaydayawan kaniak.

8 Ket no tungpalen dagiti Israelita dagiti amin a bilinko ken amin a sagudayen ti Linteg nga inted kadakuada ni Moises nga adipenko, diakto ipalubos a mapagtalawda iti daga nga intedko kadagidi kapuonanda.”

9 Insungsong ni Manases dagiti tattao ti Juda ken Jerusalem nga agbasol. Ket ad-adu a kinadakes ti inaramidda ngem dagiti tattao a pinagtalaw ni Yahweh sakbay a dimteng sadiay dagiti tattaona.

Agbabawi ni Manases

10 Saan nga impangag ni Manases ken dagiti tattaona ti panangballaag ni Yahweh kadakuada.

11 Ngarud, pinalubosan ni Yahweh dagiti pangulo ti armada ti Asiria a mangraut iti Juda. Tiniliwda ni Manases babaen kadagiti kawit, kinawaranda sada impan idiay Babilonia.

12 Gapu iti panagsagabana, nagpakumbaba, nagkamang ken ni Yahweh a Diosna ket nagpatulong kenkuana.

13 Impangag ti Dios ti kararag ni Manases ket pinalubosanna nga agsubli idiay Jerusalem tapno agturay manen. Iti kasta, nabigbig ni Manases a ni Yahweh ket Dios.

14 Kalpasan daytoy, pinatayagna ti akinruar a bakud ti daan a Siudad ni David, iti bangirna ti daya manipud iti maysa a paset ti tanap iti asideg ti Ubbog Gihon iti amianan agingga iti Ruangan ti Ikan ken ti paset ti siudad ti Ofel. Nangikabil met iti maysa nga ofisial ti armada a mangipangulo iti maysa a bunggoy dagiti mannakigubat iti tunggal nasarikedkedan a siudad ti Juda.

15 Inikkatna iti Templo dagiti ganggannaet a didiosen ken ti ladawan nga inkabilna sadiay ken dagiti altar dagiti pagano iti turod a nakabangonan ti Templo ken kadagiti dadduma a lugar iti Jerusalem; imbellengna dagitoy iti ruar ti siudad.

16 Tinarimaanna met ti altar a pagdaydayawan ken ni Yahweh ket nagidatag kadagiti daton a pakikappia ken pagyaman sadiay. Binilinna dagiti amin a tattao ti Juda nga agdaydayawda ken ni Yahweh a Dios ti Israel.

17 Uray no intultuloy dagiti tattao ti nagidaton kadagiti sakrifisio kadagiti sabali a lugar a pagdaydayawan, ni laeng Yahweh ti nangipaayanda.

Ti Panaggibus ti Panagturay ni Manases

18 Nailanad itiPakasaritaan dagiti Ari ti Israelti amin nga inaramid ni Manases, ti kararagna iti Diosna ken dagiti mensahe dagiti profeta a nagsao kenkuana iti nagan ni Yahweh a Dios ti Israel.

19 Nailanad itiPakasaritaan dagiti Profetati kararag ti ari ken ti sungbat ti Dios iti dayta a kararag, ti pakasaritaan dagiti basolna, ti kinadakes nga inaramidna, dagiti inaramidna a pagdaydayawan ken dagiti simbolo ni Asera a diosa ken dagiti imahen a nagdaydayawanna.

20 Natay ni Manases ket naitabon iti palasio. Ni Amon nga anakna ti simmukat kenkuana a kas ari.

Ni Amon nga Ari ti Juda

21 Duapulo ket dua ti tawen ni Amon idi maisaad nga ari ti Juda ket nagturay idiay Jerusalem iti dua a tawen.

22 Kas ken ni Manases nga amana, nagbasol ken ni Yahweh ket nagdaydayaw kadagiti didiosen a nagdaydayawan daydi amana.

23 Ngem saan a kas iti daydi amana a nagpakumbaba iti imatang ni Yahweh, ket nakarkaro pay ti panagbasolna.

24 Insikat dagiti ofisialesna ket pinapatayda iti palasio.

25 Ngem pinapatay dagiti tattao ti Juda dagiti nangpapatay ken ni Amon ket insaadda ni Josias nga anakna nga ari.

Ni Josias nga Ari ti Juda

1 Waloti tawen ni Josias idi maisaad nga ari ti Juda ket nagturay idiay Jerusalem iti 31 a tawen.

2 Inaramidna ti makaay-ayo ken ni Yahweh. Tinuladna ti inar-aramid ni Ari David a kapuonanna ket tinungpalna a siiinget dagiti amin a linteg ti Dios.

Pukawen ni Josias ti Panagdaydayaw a Pinapagano

3 Ubing pay laeng ni Josias idi rugianna ti agdaydayaw iti Dios ni Ari David a kapuonanna. Maikawalo idi a tawen ti panagarina. Kalpasan ti uppat a tawen, rinugianna a dinadael dagiti lugar a pagdaydayawan kadagiti didiosen, dagiti simbolo ni Asera a diosa, ken amin nga imahen.

4 Babaeniti panangiturongna, rinebba dagiti tattaona dagiti altar a pagdaydayawan ken ni Baal. Rinippuogda dagiti altar a pagpuoran iti insenso iti asidegda ken rinumrumekda agingga a timmapok dagiti imahen ni Asera ken amin nga imahen dagiti didiosen sada inwaris ti tapok iti tanem dagiti tattao a nagidatdatag iti daton kadakuada.

5 Pinuorannadagiti tulang dagiti papadi a nagserbi ken ni Baal a didiosen kadagiti altar a nagdaydayawanda. Iti panangaramidna amin kadagitoy, nagbalin ti Juda ken Jerusalem a nadalus manen iti imatang ti linteg.

6 Kasta met ti inaramidna kadagiti siudad ken kadagiti nadadael a paset ti Manases, Efraim ken Simeon ken agingga idiay Neftali iti amianan.

7 Iti entero a sakup ti Akin-amianan a Pagarian, rinebbana dagiti altar ken dagiti simbolo ni Asera. Rinumrumekna dagiti imahen ken binurburakna dagiti altar a pagpuoran iti insenso. Kalpasanna, nagsubli idiay Jerusalem.

Masarakan ti Libro ti Linteg

8 Iti maika-18 a tawen a panagturay ni Ari Josias, kalpasan ti panangdalusna iti daga ken iti Templo babaen iti panangpasardengna iti panagdaydayaw iti wagas dagiti pagano, binaonna ti tallo a tattao a mangtarimaan iti Templo. Isuda da Safan nga anak ni Azalias, Maaseias a gobernador ti Jerusalem, ken ni Joas nga anak ni Joahaz.

9 Napanda ken ni Hilkias a Nangato a Padi ket intedda ti kuarta nga inurnong dagiti Levita a guardia iti Templo. (Naur-or ti kuarta kadagiti tattao iti Efraim, Manases ken kadagiti dadduma a tribu iti Akin-amianan a Pagarian, kasta met kadagiti tattao ti Juda, Benjamin ken Jerusalem.)

10 Nayawat daytoy a kuarta kadagiti mangimaton iti pannakatarimaan ti Templo, ket nagpaay a sueldo

11 dagiti karpintero ken dagiti trabahador, ken inggatangda kadagiti bato ken tarikayo a pangtarimaanda kadagiti pasdek a nagrakaya gapu ta binaybay-an dagiti ari ti Juda.

12 Matalek unay dagiti nagtrabaho. Immatonan ida da Jahat ken Obadias iti kapuonan ni Merari a Levita ken da Zacarias ken Mesullam iti kapuonan ni Coat a Levita. (Nalaing a musiko dagiti amin a Levita.)

13 Dagiti dadduma a Levita ti nangtarawidwid iti pannakabunag dagiti materiales ken nangimaton kadagiti tattao kadagiti nadumaduma a trabaho; sabali pay dagiti agaywan kadagiti libro wenno agserbi a guardia.

14 Bayat ti panangiruarda iti kuarta iti kuarto a pagidulinan, nasarakan ni Hilkias ti libro a nakailanadan ti Linteg ni Yahweh, ti Linteg nga inted idi ti Dios ken ni Moises.

15 Kinunana ken ni Safan, “Nasarakak ditoy Templo ti libro ti Linteg.” Intedna ken ni Safan ti libro.

16 Impan ni Safan ti libro iti ari. Imbagana: “Inaramidmi ti amin nga imbilinmo.

17 Innalami ti kuarta a naidulin iti Templo ket intedmi kadagiti agtartrabaho ken kadagiti mangimaton kadakuada.”

18 Sana innayon: “Adtoy ti libro nga inted kaniak ni Hilkias.” Imbasana ti libro iti ari.

19 Idi mangngeg ti ari ti linaon ti libro, rinay-abna ti pagan-anayna gapu iti ladingitna.

20 Binilin ni Hilkias, ni Safan ti sekretario ti palasio, ni Ahikam nga anakna, ni Akbor nga anak ni Micaias ken ni Asaias nga agserserbi iti ari:

21 “Inkayo makiuman itiApoket ammoenyo no ania ti pakainaigak ken dagiti tattao a nabati iti Israel ken Juda iti nailanad iti daytoy a libro. Nagdissuor kadatayo ti pungtot tiApogapu ta saan a tinungpal dagidi kapuonantayo ti sao tiApo. Dida inaramid ti masapul a maaramid kas nailanad iti daytoy a libro.”

22 Kas imbilin ti ari, napan nakiuman ni Hilkias ken dagiti dadduma a naibaon iti maysa a babai nga agnagan iti Hulda, maysa a profeta nga agnaed iti baro a paset ti Jerusalem. (Ni Sallum nga asawana ken anak ni Tokat ken apoko ni Harhas ti agay-aywan kadagiti kawes a maar-aramat iti Templo.) Insaritada kenkuana ti napasamak,

23 ket imbagana kadakuada nga agsublida iti ari ket ibagada kenkuana

24 ti pakaammo ni Yahweh: “Dusaek ti Jerusalem ken amin a tattaona. Aramatek dagiti lunod a nailanad iti libro a naibasa iti ari.

25 Linaksiddak ket nagidatagda kadagiti sakrifisio kadagiti sabali a didiosen. Daytoy ti gapuna a pinagpungtotdak kadagiti amin nga inaramidda. Rimmasuk ti pungtotko iti Jerusalem ket dinto agbaaw.

26 No maipapan iti ari, kastoy ti saok, ni Yahweh a Dios ti Israel: Impangagmo ti naisurat iti libro,

27 ket nagbabawi ken nagpakumbabaka iti imatangko. Rinay-abmo ti pagan-anaymo ken nagsangitka idi mangngegmo a dusaek ti Jerusalem ken dagiti umilina. Nangngegko ti kararagmo

28 ket dimonto makita ti dusa nga idissuorko iti Jerusalem. Ipaluboskonto a natalna ti ipapataymo.”

Nagsubli dagiti naibaon ket impakaammoda ken ni Ari Josias ti sao ni Yahweh.

Makitulag ni Josias ken ni Yahweh

29 Pinaayaban ni Ari Josias dagiti amin a papangulo ti Juda ken ti Jerusalem.

30 Nagkukuyogda a napan iti Templo agraman dagiti papadi ken dagiti Levita ken dagiti dadduma a tattao, nabaknang man wenno napanglaw. Iti imatangda amin, impigsa nga imbasa ti ari ti entero a libro ti tulag a nasarakan iti Templo.

31 Nagtakder ti ari iti abay ti adigiket nakitulag ken ni Yahweh. Inkarina nga agtulnog kenkuana, tungpalenna ti amin a linteg ken bilinna iti amin a puso ken kararuana, ket ipatungpalna dagiti sagudayen ti tulag kas nailanad iti libro.

32 Kalpasanna, pinagkarina dagiti amin a taga-Jerusalem agraman dagiti taga-Benjamin nga annurotenda ti tulag. Iti kasta, tinungpal dagiti tattao ti Jerusalem dagiti sagudayen ti tulag a sinapataanda iti Dios dagiti kapuonanda.

33 Dinadael ni Ari Josias dagiti makarimon nga imahen dagiti Israelita iti daga a sakupda. Iti unos ti panagbiagna, saan a sinalungasing dagiti tattao ti bilinna a masapul nga agserbida ken ni Yahweh a Dios dagiti kapuonanda.

Rambakan ni Josias ti Fiesta ti Paskua

1 Rinambakan ni Ari Josias ti Fiesta ti Paskua idiay Jerusalem a kas pammadayaw ken ni Yahweh. Iti maika-14 nga aldaw ti umuna a bulan, pinartida dagiti animal a maipaay iti fiesta.

2 Intudingna ti annongen dagiti papadi iti Templo, ket imbagana kadakuada nga aramidenda a naimbag ti trabahoda.

3 Binilinna pay dagiti Levita, dagiti mamaestro iti Israel a naikonsagrar ken ni Yahweh. Kinunana kadakuada, “Ipanyo ti Lakasa ti Tulag iti Templo a binangon ni Ari Solomon nga anak ni David. Saanen a masapul a baklayenyo nga ipan iti nadumaduma a lugar; ita, agserbikayon itiApoa Diosyo ken dagiti tattaona nga Israelita.

4 Agyanti tunggal familia iti lugarna iti Templo kas mayannurot iti annongen nga intuding kadakayo ni Ari David ken ni Ari Solomon nga anakna.

5 Urnosenyo dagiti bagbagiyo tapno sisasagana ti dadduma kadakayo a tumulong iti tunggal familia dagiti Israelita.

6 Partienyo dagiti Pamaskua a karnero ken kalding. Ita, dalusanyo dagiti bagbagiyo iti imatang ti linteg, ket isaganayo dagiti daton tapno suroten dagiti padayo nga Israelita dagiti alagaden nga inted tiApoken ni Moises.”

7 Nangted ni Ari Josias iti 30,000 a karnero, urbon ti karnero ken urbon ti kalding ken 3,000 a toro a baka nga usaren dagiti tattao iti Fiesta ti Paskua. Naala amin dagitoy iti arbanna.

8 Nangted met dagiti ofisialesna iti usaren dagiti tattao, dagiti papadi ken dagiti Levita. Naikkan met dagiti papadi iti 2,600 nga urbon ti karnero ken urbon ti kalding ken 300 a toro a baka a maidaton bayat ti fiesta. Naggapu dagitoy kadagiti mangimaton iti Templo, da Hilkias a Nangato a Padi, Zacarias ken Jehiel.

9 Nangted met dagiti papangulo dagiti Levita, da Conanias, Semaias ken ni Netanel a kabsatna, Hasabias, Jeiel ken ni Jozabad iti 5,000 nga urbon ti karnero ken urbon ti kalding ken 500 a toro a baka. Agpaay kadagiti Levita dagitoy nga animal tapno idatonda.

10 Idi naisagana aminen a masapsapul iti Fiesta ti Paskua, napan dagiti papadi ken Levita iti nairanta a lugarda kas imbilin ti ari.

11 Naparti dagiti urbon ti karnero ken kalding, ket inwarsi dagiti papadi ti dara iti altar idinto a linalat dagiti Levita dagiti animal.

12 Kalpasanna, inlasinda dagiti animal a mapuoran a daton ken imbunongda kadagiti tattao segun ti grupo ti familiada tapno maidatagda dagitoy kas mayannurot iti alagaden iti Linteg ni Moises.

13 Kasmayannurot kadagiti alagaden, linetsonda dagiti animal a daton iti Paskua. Inangerda dagiti nasagradoan a daton kadagiti banga, kaldero ken pariok, ket dinagdagusda nga imbunong ti karne kadagiti tattao.

14 Kalpasan daytoy, nangisagana dagiti Levita iti kanenda; insaganaanda met dagiti papadi a nagtaud ken ni Aaron, agsipud ta nagmalmalemda a nagpupuor kadagiti daton ken dagiti taba dagiti animal.

15 Addadagiti musiko a nagtaud iti familia ni Asaf iti lugar a naituding a pagyananda segun ti alagaden nga impaulog ni Ari David. Saan a masapul a panawan dagiti familia da Asaf, Heman, Jedutun, ti profeta ti ari ken dagiti guardia ti ruangan ti Templo ti lugar nga ayanda gapu ta insagana dagiti Levita ti Fiesta ti Paskua para kadakuada.

16 Iti kasta, kas imbilin ni Ari Josias, naaramid amin dagitoy iti dayta nga aldaw kas pagdaydayawda ken ni Yahweh, ti pannakarambak ti Fiesta ti Paskua ken ti pannakaidatag dagiti daton a mapuoran iti rabaw ti altar.

17 Pitonga aldaw a rinambakan dagiti amin nga Israelita nga adda sadiay ti Fiesta ti Paskua ken ti Fiesta ti Tinapay nga Awan Lebadurana.

18 Manipud idi panawen ni profeta Samuel, awan pay kasta a pannakarambak ti Fiesta ti Paskua. Awan met ti sabali nga ari ti Israel ti nangrambak iti Fiesta ti Paskua a kas iti panangrambak ni Ari Josias, dagiti papadi, dagiti Levita ken dagiti tattao ti Juda, Israel ken Jerusalem.

19 Narambakan daytoy iti maika-18 a tawen a panagturay ni Josias.

Ti Panaggibus ti Turay ni Josias

20 Idi malpas ni Ari Josias ti amin nga aramidna nga agpaay iti Templo, dimteng ni Neco nga ari ti Egipto ken ti armadana tapno makigubatda idiay Carkemis iti asideg ti Karayan Eufrates. Kayat a lapdan ni Josias,

21 ngem nangibaon ni Neco kadagiti tattaona a mapan kenkuana ket imbagada, “Saan a sika, Ari ti Juda, ti umayko rauten. Saanak nga immay a manggubat kenka; dagiti kabusorko ti gubatek. Imbaga ti Dios kaniak nga agdardarasak. Dimo supringen ti Dios a mangkadkadua kaniak, amangan no dadaelennaka.”

22 Ngem inkeddengen ni Josias ti pannakigubatna. Saanna nga impangag ti Dios ta dina pinati ti imbaga ni Neco. Nanglimlimo ket napan iti tanap ti Megiddo tapno makigubat kenkuana.

23 Idi madama ti gubat, napuntaan ni Ari Josias kadagiti pana dagiti Egipcio. Iti kasta, binilinna dagiti adipenna nga ipanawda iti paggugubatan ta nakaro ti sugatna.

24 Indissaagda iti luganna a pakigubat ket inkabilda iti sabali a lugan a pakigubat nga adda sadiay sada impan idiay Jerusalem. Sadiay ti nakatayanna ket nagdung-aw dagiti amin a tattao ti Juda ken Jerusalem. Naitabon iti tanem dagiti ari.

25 Nangputar ni profeta Jeremias iti dung-aw a maipaay ken ni Ari Josias; agpapan ita, daytoy pay laeng ti us-usaren dagiti kumakanta iti Israel no dung-awanda ni Josias. Nailanad daytoy a dung-aw iti Libro dagiti Dung-aw.

26 Amin nga inaramid ni Josias—ti panangipategna ken ni Yahweh, ti panagtulnogna iti Linteg,

27 ti pakasaritaan ti biagna manipud rugi agingga iti ipapatayna—nailanadda itiPakasaritaan dagiti Ari ti Israel ken Juda.

Ni Joahaz nga Ari ti Juda

1 Pinili dagiti tattao ti Juda ni Joahaz nga anak ni Josias, ket kinonsagrarda nga ari idiay Jerusalem.

2 Agtawen iti 23 ni Joahaz idi maisaad nga ari ti Juda ket tallo a bulan a nagturay idiay Jerusalem.

3 Innala ni Neco nga ari ti Egipto a kas balud, ket pinagbuisna ti Juda iti 7,500 a libra a pirak ken 75 a libra a balitok.

4 Insaadni Neco ni Eliakim a kabsat ni Joahaz nga ari ti Juda ket sinukatanna ti naganna iti Jehoyakim. Naipan ni Joahaz idiay Egipto.

Ni Jehoyakim nga Ari ti Juda

5 Agtaweniti 25 ni Jehoyakim idi maisaad nga ari iti Juda ket 11 a tawen a nagturay idiay Jerusalem. Nagbasol ken ni Yahweh a Diosna.

6 Rinautni Nebucadnesar nga ari ti Babilonia ti Juda. Tiniliwna ni Jehoyakim, ket kinawaranna nga impan idiay Babilonia.

7 Impanna met iti palasiona dagiti dadduma a gameng ti Templo.

8 Nailanad itiPakasaritaan dagiti Ari ti Israel ken Judadagiti amin nga inar-aramid ni Jehoyakim, agraman dagiti makarimon nga ugalina ken dakes nga inar-aramidna. Ni Jehoyakin nga anakna ti simmukat kenkuana nga ari.

Ni Jehoyakin nga Ari ti Juda

9 Agtawen iti 18 ni Jehoyakin idi maisaad nga ari ti Juda, ket tallo a bulan ken sangapulo nga aldaw a nagturay idiay Jerusalem. Nagbasol met ken ni Yahweh.

10 Itipanangrugi ti tawen, innala ni Ari Nebucadnesar ni Jehoyakin ket impanna a kas balud idiay Babilonia. Innalana met dagiti gameng ti templo. Insaad ni Nebucadnesar ni Zedekias a kabsat ni Jehoyakin a kas ari ti Juda ken Jerusalem.

Ni Zedekias nga Ari ti Juda

11 Agtaweniti 21 ni Zedekias idi maisaad nga ari ti Juda, ket 11 a tawen a nagturay idiay Jerusalem.

12 Nagbasol ken ni Yahweh. Saan a nagpakumbaba ket dina impangag ni profeta Jeremias a nangipakaammo iti sao ni Yahweh.

Ti Pannakaparmek ti Jerusalem

13 Immalsani Zedekias a maibusor ken ni Ari Nebucadnesar a nangpilit kenkuana nga agsapata iti Dios tapno agtalinaed a napudno. Natangken ti ulona ket dina kinayat ti agbabawi ken agsubli ken ni Yahweh a Dios ti Israel.

14 Maysa pay, tinulad dagiti papangulo ti Juda, dagiti papadi ken dagiti tattao ti aramid dagiti nasion iti aglawlawda; nagdaydayawda met kadagiti imahen ket natulawan ti Templo a pinagbalin ni Yahweh a nasantoan.

15 Kayat ni Yahweh a Dios dagiti kapuonanda nga ispalen dagiti tattaona ken ti Templona, isu nga intultuloyna ti nangibaon kadagiti mangballaag kadakuada.

16 Ngem rinabrabakda laeng dagiti naibaon ken dagiti profetana ket kinatkatawaanda ti aniaman nga ibagada. Nagangayanna, napunnoan ni Yahweh ket simged ti pungtotna kadagiti tattaona.

17 Imbaonni Yahweh ti ari ti Babilonia a mangraut kadakuada. Pinatay ti ari dagiti lallaki nga agtutubo ti Juda iti Templo. Awan ti kinaasianna—ubbing wenno nataengan, lallaki wenno babbai, masakit wenno nasalun-at. Inyawat amin ida ti Dios iti pannakabalin ti ari.

18 Sinamsam ti ari ti Babilonia ti amin nga alikamen iti uneg ti Templo agraman dagiti sanikua ti ari ken dagiti ofisialesna, ket impanna dagitoy idiay Babilonia.

19 Pinuorannati Templo ken ti siudad agraman dagiti amin a palasio ken kinabaknang ti siudad, ket rinebbana dagiti bakud ti siudad.

20 Impanna idiay Babilonia dagiti tattao a saan a napapatay. Sadiay, nagserbida a tagabu kenkuana ken kadagiti kaputotanna agingga a pimmigsa ti pagarian ti Persia.

21 Ketnatungpal ti sao ni Yahweh idi imbagana ken ni profeta Jeremias, “Aginananto ti daga iti uneg ti 70 a tawen a sukat dagiti Tawen a Panaginana a saan a nangilin.”

Ibilin ni Ari Ciro nga Agsubli dagiti Judio

22 Tapno matungpal ti impaltiing ni Yahweh ken ni profeta Jeremias, tinignayna ni Ciro nga emperador ti Persia tapno mangipaulog iti bilin a maibasa iti entero a paset ti pagarianna. Napasamak daytoy iti umuna a tawen a panagturay ni Ciro.

23 Kastoyti nailanad: “Bilin daytoy ni Ciro nga emperador ti Persia. Insaadnak tiApoa Dios ti Langit tapno iturayak ti entero a lubong. Impaannongna kaniak ti pannakabangon iti maysa a pasdek nga agpaay a templona idiay Jerusalem iti Juda. Ita, siasinoman a maibilang kadagiti tattao ti Dios, ibilinko ti ipapanyo idiay Jerusalem. Sapay koma ta kumuyog kadakayo tiApoa Diosyo.”