Category: Dagiti Aramid

Ti Naikari nga Espiritu Santo

1 Ay-ayateka Teofilo,

Iti immuna a librok, insuratko amin nga inar-aramid ken insursuro ni Jesus, manipud panangirugina iti trabahona

2 agingga iti aldaw a yuulina sadi langit. Sakbay ti yuulina babaen iti pannakabalin ti Espiritu Santo, binilinna dagiti pinilina nga apostoles.

3 Iti las-ud ti 40 nga aldaw kalpasan ti ipapatayna, namin-adu a nagparang kadakuada iti nadumaduma a wagas a mangpaneknek a pudno a sibibiag. Nakitada ni Jesus ket sinaritana kadakuada ti maipapan iti Pagarian ti Dios.

4 Idinaguurnongda,imbilin ni Jesus kadakuada: “Dikayo pumampanaw ditoy Jerusalem, ta urayenyo ti inkari ti Ama kas imbagak kadakayo.

5 Namuniagni Juan iti danum, ngem kalpasan ti sumagmamano pay nga aldaw, mabuniagankaytoiti Espiritu Santo.”

Ti Pannakayuli ni Jesus sadi Langit

6 Idi naguurnong dagiti apostoles, sinaludsodda ken ni Jesus, “Apo, isublim kadi itan ti Pagarian iti Israel?”

7 Simmungbat ni Jesus: “Intuding ni Amak, babaen iti turayna, dagiti tiempo ken pasamak ket saan a masapul a maammoanyo ida.

8 Ngeminton umay kadakayo ti Espiritu Santo, maikkankayto iti pannakabalin. Dakayto ti mangpaneknek iti maipapan kaniak idiay Jerusalem, iti entero a Judea ken Samaria, agingga iti amin a suli ti daga.”

9 Kalpasanti panangisaona iti daytoy, nakitada a nayuli sadi langit, ket adda ulep a nanglinged kenkuana iti imatangda.

10 Tumangtangadda pay laeng a kumitkita kenkuana idi pagammoan, nagparang iti abayda ti dua a lallaki a nagkawes iti puraw.

11 “Lallaki a taga-Galilea,” kinunada, “apay nga agtaktakderkayo a tumangtangad iti langit? Daytoy Jesus a nayuli sadiay a naggapu iti ayanyo, agsublinto iti wagas a kas iti pannakakitayo kenkuana a napan sadiay.”

Mapili ti Sumukat ken ni Judas

12 Nagsubli dagiti apostoles idiay Jerusalem manipud idiay Bantay Olivo. Agarup a maysa a kilometroti nagbaetan dagitoy dua a disso.

13 Idimakagtengda sadiay, napanda iti dagusda a balay ket nagtarusda iti akingngato a kuarto. Isuda da Pedro, Juan, Santiago ken Andres, Felipe ken Tomas, Bartolome ken Mateo, Santiago nga anak ni Alfeo, Simon a Patriota ken ni Judas nga anak ni Santiago.

14 Masansan a sangsangkamaysada amin nga agkarkararag agraman dagiti sumagmamano a babbai ken ni Maria nga ina ni Jesus ken dagiti lallaki a kakabsatna.

15 Kalpasan ti sumagmamano nga aldaw, naguurnong ti agsangagasut ket duapulo a mamati. Nagtakder ni Pedro iti sangoananda ket kinunana:

16 “Kakabsatko, masapul a matungpal ti paset ti Nasantoan a Surat, kas impadto ti Espiritu Santo babaen ken ni David iti maipapan ken ni Judas a nangidaulo kadagiti nangtiliw ken ni Jesus.

17 Kaduami idi, ta napili met a makipagakem iti daytoy a panagserbi.”

(

18 Sangadissoa daga ti nakaigatangan ti kuarta nga inawat ni Judas a kas supapak iti dakes nga inaramidna. Sadiay ti nakatayanna idi matnag nga immuna a nagdisso ti ulona. Bimtak ti tianna ket naiwarawara dagiti bagisna.

19 Nadamag daytoy dagiti amin nga agnanaed idiay Jerusalem ket pinanagananda dayta a daga iti “Akeldama” a kayatna a sawen, “Daga ti Dara.”)

20 “Nailanaditi libro dagiti Salmo:

‘Mabaybay-an ti balayna,

Ket awan ti agyan iti unegna.’

Naisurat pay:

‘Adda sabali a mangala iti akemna.’

21-22 “Pumilitayongarud iti maysa a kaduami a kas saksi iti panagungar ni Apo Jesus. Masapul a maysa kadatayo a kanayon a kimmuykuyog kenkuana, manipud panangikasaba ni Juan iti mensahena iti pannakabuniagagingga iti pannakayuli ni Jesus sadi langit.”

23 Ngarud, nangisingasingda iti dua a lallaki: ni Matias ken ni Jose a managan “Barsabas” (managan pay “Justo”).

24 Kalpasanna, inkararagda, “Apo, ammom ti pampanunoten ti tunggal maysa. Ipakitam koma kadakami no siasino kadagiti dua ti pinilim

25 nga agserbi a kas apostol a mangsukat ken ni Judas a napan iti lugar a kaikarianna.”

26 Nagbibinnunotda ket napili ni Matias. Nainayon kadagiti sangapulo ket maysa nga apostoles.

Ti Yaay ti Espiritu Santo

1 Ididumteng ti aldaw ti Pentecostes, naurnongda amin iti maysa a lugar.

2 Pagammoan, nakangngegda iti daranudor a naggapu sadi langit; kasla ungor ti napigsa nga angin a nangpunno iti entero a balay nga ayanda.

3 Nakakitada kadagiti sinan-dila nga apuy a nagwaras ken saggaysa a nagdisso iti tunggal maysa kadagiti adda sadiay.

4 Iti kasta, napnoda amin iti Espiritu Santo ket nangrugida nga agsao iti nadumaduma a pagsasao, kas inted ti Espiritu kadakuada.

5 Adda dagiti relihioso a tattao nga agnanaed idiay Jerusalem a naggapu iti nadumaduma a pagilian ditoy lubong.

6 Idi mangngegda ti daranudor, nagsasangpet ti adu a tattao. Nasdaawda amin ta nangngegda ida nga agsasao kadagiti bukodda a pagsasao.

7 Gapu iti napalalo a siddaawda, kinunada, “Saan aya a taga-Galilea dagitoy a tattao?

8 Apay ngarud nga agsasaoda iti nakayanakantayo a pagsasao?

9 Adda kadatayo ti taga-Partia, Media ken Elam; taga-Mesopotamia, Judea, Capadocia, Ponto ken Asia.

10 Adda pay kadatayo dagiti taga-Frigia ken Pamfilia, Egipto ken dagiti sakup ti Libya, iti asideg ti Cirene. Adda met taga-Roma, Judio ken Hentil a napasurot iti Judaismo.

11 Naggapu met ti dadduma idiay Creta ken Arabia. Nupay kasta, mangngegtayo amin ida nga agsasao iti pagsasaotayo maipapan kadagiti naindaklan nga aramid ti Dios!”

12 Nasdaawda amin ket saanda a mailawlawag daytoy, isu a nagsisinnaludsodda, “Ania ti kaipapanan daytoy?”

13 Ngem adda dagiti nangrabrabak kadagiti mamati. “Nabartek dagitoy a tattao,” kinunada.

Ti Mensahe ni Pedro iti Aldaw ti Pentecostes

14 Timmakder ngarud ni Pedro ken dagiti 11 nga apostoles, ket kinunana iti napigsa a timek, “Padak a Judio ken kadakayo nga agnaed iti Jerusalem! Palubosandak a mangilawlawag iti kaipapanan daytoy.

15 Saan a nabartek dagitoy a tattao a kas ipagarupyo, gapu ta alas nuebe pay laeng iti bigat.

16 Ngem daytoy ti kinuna ni profeta Joel:

17 ‘Daytoyti aramidekto kadagiti maud-udi nga aldaw, kuna ti Dios,

Ibuyatkonto ti Espirituk iti sangkataoan.

Ipakaammonto dagiti annakyo ti mensahek;

Makakitanto iti sirmata dagiti agtutuboyo a lallaki;

Ket agtagtagainepto dagiti lallakay kadakayo.

18 Uray kadagiti adipenko, lalaki man wenno babai,

Ibuyatkonto ti Espirituk kadagita nga aldaw,

Ket ipakaammodanto ti mensahek.

19 Agipakitaakto kadagiti pagsidsiddaawan sadi langit,

Ken milagro ditoy daga.

Addanto dara, apuy, ken napuskol nga asuk.

20 Agsipngetto ti init,

Ket kaslanto dara a lumabaga ti bulan

Sakbay ti idadateng ti naindaklan ken nadayag nga Aldaw ti Apo.

21 Ket maisalakanto ti amin nga agpatulong iti Apo.’

22 “Kakabsat nga Israelita, denggenyo dagitoy innak ibalikas! Nadiosan a panggep ti nakaibaonan ni Jesus a taga-Nazaret. Napaneknekan kadagiti milagro, datdatlag ken pagilasinan nga inaramid ti Dios babaen kenkuana. Ammoyo daytoy ta naaramidda iti imatangyo.

23 Kasmayannurot iti bukodna a plano, inkeddengna a mayawat ni Jesus kadakayo. Pinapatayyo—pinalubosanyo dagiti managbasol a nangilansa kenkuana iti krus.

24 Ngempinagungar ti Dios agsipud ta winayawayaanna manipud pannakabalin ni patay. Saan ngamin a mabalin nga iturayan ni patay.

25 Takinuna ni David maipapan kenkuana:

‘Kankanayon a makitak ti Apo iti sangoanak;

Adda iti makannawanko tapno awan makagaraw kaniak.

26 Gapu iti daytoy, naragsak toy pusok,

napnoan rag-o toy dilak;

Ket nupay maysaak la a tao,

sitatalgedak a mangnamnama.

27 Iti lubong dagiti nataydimonto baybay-an toy kararua;

Dimonto ipalubos nga agrupsa toy nasantoan nga adipenmo.

28 Impakaammom kaniak ti dalan nga agturong iti biag.

Iti sidongmo, iti rag-o malapunosak.’

29 “Kakabsat, masapul nga ilawlawagko kadakayo ti maipapan ken ni Ari David a kapuonantayo. Natay ken naitanem, ket agpapan ita adda ti tanemna iti sidongtayo.

30 Maysaa profeta ni Ari David ket ammona ti inkari ti Dios kenkuana. Insapata ti Dios a pagbalinennanto nga ari a kas kenkuana ti maysa kadagiti kaputotanna.

31 Ammo ni David a mapasamakto daytoy ket nagsao ti maipapan iti panagungar ti Cristo idi kinunana:

‘Saan a nabaybay-an iti lubong dagiti natay,

Saan a nagrupsa ti bagina.’

32 Daytoy met laeng a Jesus ti pinagungar ti Dios. Nasaksianmi amin daytoy a banag.

33 Naitan-ok iti makannawan ti Dios nga Amana ket inawatna kenkuana ti Espiritu Santo kas inkarina. Daytoy ti imbuyatna kas makitkita ken mangmangngegyo ita.

34 Tasaan a ni David ti immuli sadi langit, ngem kinunana ketdi:

‘Kinuna ti Apo iti Apok:

Agtugawka ditoy makannawanko,

35 Agingga a maparmekko dagiti kabusormo

Ket addada iti babaem.’

36 “Ammoen ngarud ti amin a tattao iti Israel nga awan duadua a daytoy Jesus nga inlansayo iti krus ket pinagbalin ti Dios nga Apo ken Cristo!”

37 Kasta unay ti pannakariribuk dagiti tattao idi mangngegda daytoy. Kinunada ken ni Pedro ken kadagiti apostoles, “Ania ngarud ti aramidenmi, kakabsat?”

38 Kinuna kadakuada ni Pedro, “Agbabawikayo kadagiti basbasolyo. Pabuniagankayoiti nagan ni Jesu-Cristo tapno mapakawan dagiti basbasolyo ket awatenyonto ti sagut ti Espiritu Santo.

39 Agpaay daytoy a kari kadakayo ken kadagiti annakyo, kasta met kadagiti amin nga adda iti adayo. Wen, maipaay iti tunggal maysa nga ayabanto ti Apo a Diostayo iti sidongna.”

40 Adu pay ti insao ni Pedro a pammaneknek a pangguyugoyna kadakuada. Kinunana, “Isalakanyo dagiti bagbagiyo iti dusa a maipatayto iti daytoy managdakdakes a kaputotan!”

41 Adu kadakuada ti namati iti saona ket nabuniaganda. Iti dayta nga aldaw, ag-3,000 a tattao ti nainayon kadakuada.

42 Inaramatda ti tiempoda a nagsursuro kadagiti apostoles. Nakikadkaduada kadakuada, nakipimpinnisida iti tinapay ken nagmaymaysada iti panagkarkararag.

Ti Panagbiag dagiti Mamati

43 Adu a milagro ken pagilasinan ti inaramid dagiti apostoles, ket timmaud kadagiti tattao ti panagbuteng ken panagraem.

44 Nadekketti panaglalangen dagiti amin a mamati ken nagririnnanudda iti sanikua.

45 Inlakoda dagiti dagdaga ken dadduma pay a sanikuada sada imbunong ti naglakoanda, segun ti kasapulan ti tunggal maysa.

46 Inaldaw a mapanda a sangsangkamaysa iti Templo. Siaayat ken siraragsakda a nagkakapangan kadagiti balbalayda.

47 Indaydayawda ti Dios ket nagraem kadakuada dagiti amin a tao. Tunggal aldaw, innayon ti Apo iti gimongda dagiti tattao a maisalakan.

Mapaimbag ti Tao a Pilay

1 Iti maysa a malem, iti alas tres nga oras ti panagkararag, napan da Pedro ken Juan iti Templo.

2 Iti asideg ti ruangan nga aw-awagan dagiti tattao iti “Napintas a Ruangan,” adda maysa a lalaki a pilay. Nayanak a pilay ket inaldaw a bagkatenda nga ipan sadiay tapno makilimos kadagiti sumrek iti Templo.

3 Idi makitana da Pedro ken Juan a sumrek iti Templo, dinawatna a limosanda.

4 Pinerrengda ti lalaki ket kinuna ni Pedro, “Kitaennakami.”

5 Kimmita a dagus kadakuada a namnamaenna nga adda itedda kenkuana.

6 Kinuna ni Pedro, “Awan kuartak, ngem itedko kenka ti adda kaniak: iti nagan ni Jesu-Cristo a taga-Nazaret, ibilinko a magnaka!”

7 Iniggamanna ti makannawan nga ima ti pilay sana tinulongan a timmakder. Timmibker a dagus dagiti susuop ti pilay;

8 napalagto a timmakder, ket rinugianna ti nagna. Naglaglagto a kimmuyog kadakuada a simrek iti Templo ket sadiay, indaydayawna ti Dios.

9 Nakita dagiti amin a tattao ti pannagna ken panangidaydayawna iti Dios.

10 Idi mabigbigda nga isu ti agtugtugaw a makilimlimos iti “Napintas a Ruangan” ti Templo, nasdaaw ken nagmalangada gapu iti naaramid kenkuana.

Ti Mensahe ni Pedro idiay Templo

11 Idi kumkumpet ti lalaki kada Pedro ken Juan, nasdaaw dagiti tattao ket nagtatarayda nga immasideg kadakuada iti Pasilio ni Solomon.

12 Idi makita ni Pedro dagiti tattao, kinunana kadakuada, “Kakabsat nga Israelita, apay a masdaawkayo iti daytoy a napasamak? Apay a kasta ti panagkitayo kadakami? Pagarupenyo aya a pinapagnami daytoy a tao iti bukodmi a pannakabalin wenno kinasanto?

13 TiDios da Abraham, Isaac ken Jacob—ti Dios dagiti kapuonantayo—intan-okna ni Jesus nga adipenna, ni Jesus nga inyawatyo kadagiti agtuturay, ket linaksidyo iti saklang ni Pilato uray idi nalpasnan nga inkeddeng ti pannakawayawayana.

14 Wen,linaksidyo ti Nasantoan ken Nalinteg. Dinawatyo ketdi a wayawayaan ni Pilato ti maysa a mammapatay.

15 Pinatayyo ti mangiturong iti pudno a biag, ngem pinagungar ti Dios, ket dakami ti makapaneknek iti daytoy a banag.

16 Ti pannakabalin ti naganna ti nangpapigsa iti daytoy a tao. Ti makita ken ammoyo ket naaramid babaen ti pammati ti naganna; ti pammati ken ni Jesus ti nangpaimbag iti daytoy a tao kas makitayo amin.

17 “Kakabsatko, ammok a diyo ammo ti inaramidyo, kasta met dagiti turayenyo.

18 Ngem kastoy ti panangipatungpal ti Dios iti nabayagen nga impakaammona babaen kadagiti amin a profeta, a masapul nga agsagaba ti Cristona.

19 Agbabawikayo ngarud ket agsublikay iti Dios tapno pakawanenna dagiti basbasolyo. No aramidenyo daytoy,

20 yegto ni Apo Dios dagiti panawen a panaginanayo, ket ibaonnanto pay ni Jesus, ti Cristo a tinudingannan nga agpaay kadakayo.

21 Masapul nga agtaeng sadi langit agingga iti tiempo a pannakapabaro ti amin kas impakaammo ti Dios babaen kadagiti nasantoan a profetana kadagidi immun-una nga aldaw.

22 Kinunani Moises: ‘Ibaonto kadakayo ti Apo a Diosyo ti maysa a profeta a kas iti panangibaonna kaniak,ket maysanto kadagiti tattaoyo. Masapul a tungpalenyo ti amin nga ibagana nga aramidenyo.

23 Tisiasinoman a saan nga agtungpal iti sao dayta a profeta, mailaksidto kadagiti tattao ti Dios ket madadaelto.’

24 Impakdaar dagiti profeta, manipud ken ni Samuel ken dagiti simmarsaruno kenkuana, ti maipapan kadagiti paspasamak kadagitoy nga aldaw.

25 Agpaaykadakayo dagiti inkari ti Dios babaen kadagiti profeta, ket mairamankay iti katulagan ti Dios kadagiti kapuonanyo idi kinunana ken ni Abraham: ‘Bendisionakto amin a tattao ditoy daga babaen kadagiti kaputotam.’

26 Daytoy ti gapuna a pinili ti Dios ti Adipenna ket imbaonna nga immuna kadakayo tapno bendisionannakayo babaen iti panamagbabawina kadakayo kadagiti kinadakesyo.”

Da Pedro ken Juan iti Saklang ti Sanhedrin

1 Madama pay la nga agsasao da Pedro ken Juan kadagiti tattao idi sumangpet dagiti papadi, dagiti Saduceo ken ti kapitan dagiti guardia iti Templo.

2 Napalalo ti rurodda gapu ta isursuro dagiti dua nga apostoles kadagiti tattao a nagungar ni Jesus ket daytoy ti pammaneknek nga agungarto dagiti natay.

3 Tiniliwda ida, ket agsipud ta rumabiin, impupokda ida iti pagbaludan inggana iti sumaruno nga aldaw.

4 Ngem adu ti namati kadagiti nakangngeg iti mensahe da Pedro ken Juan. Aglimaribun ti bilang dagiti lallaki.

5 Kabigatanna, naguummong idiay Jerusalem dagiti papangulo a Judio, dagiti panglakayen ken dagiti mamaestro iti Linteg.

6 Nakimitingda kada Anas a Kangatoan a Padi, da Caifas ken Juan, ni Alejandro ken dadduma pay a kamkameng ti familia ti Kangatoan a Padi.

7 Pinatakderda da Pedro ken Juan iti sangoananda sada sinaludsod, “Kasano a naaramidyo daytoy? Ania a pannakabalin wenno ania a nagan ti inaramatyo?”

8 Simmungbat ni Pedro a napno iti Espiritu Santo: “Appo nga agtuturay ken panglakayen,

9 no mausigkami ita nga aldaw gapu iti imbag nga impaaymi iti daytoy a pilay ken no kasano a naimbagan,

10 rebbengyo amin nga ammoen, kasta met dagiti amin a tattao iti Israel, a sitatakder ita iti imatangyo daytoy a tao a pudno a naimbaganen babaen iti pannakabalin ti nagan ni Jesu-Cristo a taga-Nazaret—isu nga inlansayo iti krus ngem pinagungar ti Dios.

11 NiJesus ti sarsaritaen daytoy a paset ti Nasantoan a Surat:

‘Ti bato nga imbellengyo, dakayo nga agpatpatakder,

Nagbalin a kangrunaan a bato.’

12 Isu laeng ti pakasarakantayo iti pannakaisalakan. Iti entero a lubong, awan sabali a nagan nga inted ti Dios kadagiti tattao a mabalintayo a pakaisalakanan.”

13 Nasdaaw dagiti kamkameng ti Sanhedrin iti tured nga impakita da Pedro ken Juan, aglalo idi naammoanda a tattaoda laeng a gagangay ken awanan adal. Daytoy ti nakailasinanda a kadua ida idi ni Jesus.

14 Ngem awan maibagada a maibusor kadakuada agsipud ta kitkitaenda ti napaimbag a lalaki nga agtatakder iti abay da Pedro ken Juan.

15 Imbilinda a pumanaw dagiti apostoles iti kuarto ti Konseho. Kalpasanda, nagsasaritada ket kinunada iti tunggal maysa,

16 “Ania ti aramidentayo kadagita a tattao? Ammo amin nga agnaed iti Jerusalem nga isuda ti akin-aramid iti daytoy naisangsangayan a milagro, ket ditayo mailibak.

17 Ngem tapno matiped ti ad-adda a panagwaras daytoy a banag, masapul a ballaagantay ida a didan agsao iti siasinoman iti nagan ni Jesus.”

18 Pinastrekda manen dagiti dua nga apostoles ket imbilinda kadakuada a didan agsao wenno mangisuro iti nagan ni Jesus.

19 Insungbat da Pedro ken Juan, “Dakayo ti mangikeddeng no ania ti nalinteg iti imatang ti Dios: agtulnogkami kadakayo wenno agtulnogkami iti Dios?

20 Saan a mabalin a dimi ipakaammo dagiti nakita ken nangngegmi.”

21 Naing-inget ti panangballaag ti Sanhedrin kadakuada. Kalpasanna, pinapanawda ida. Nakitada nga awan pambaranda a mangdusa kadakuada, ta indaydayaw dagiti amin a tattao ti Dios gapu iti napasamak.

22 Nasurok a 40 ti tawen ti lalaki a nakaaramidan iti daytoy a milagro.

Ikararag dagiti Mamati a Mapaturedda

23 Apaman a nawayawayaan da Pedro ken Juan, nagsublida iti ayan dagiti kakaduada. Impadamagda ti kinuna dagiti panguloen a papadi ken dagiti panglakayen.

24 Idimangngegda daytoy, nagmaymaysada a nagkararag iti Dios. Kinunada, “O Apo a Namarsua iti langit ken daga, iti taaw ken kadagiti amin nga adda kadakuada!

25 Sikati nagsao babaen iti Espiritu Santo a nangtignay ken ni David nga adipenmo ken kapuonanmi idi kinunana:

‘Apay a kasta unay ti pungtot dagiti Hentil?

Apay a nagpanggep dagiti tattao iti awan serserbina?

26 Nagsagana a makigubat dagiti ari ditoy daga,

Naguurnong dagiti agtuturay

A bumusor iti Apo a Dios ken iti Cristona.’

27 Awanduadua a kasta ti napasamak: nagtataripnong da Herodes ken Poncio Pilato, agraman dagiti Hentil ken dagiti Israelita iti daytoy a siudad. Nagplanoda iti maibusor ken ni Jesus a nasantoan nga Adipenmo, isu a dinutokam a Cristo.

28 Nagmimitingda a mangipatungpal iti amin a maaramid nga inkeddengmo idin babaen iti pannakabalin ken pagayatam.

29 Ita, Apo, denggem dagiti pammutbutengda. Tulongannakami nga adipenmo a mangipakaammo a situtured iti mensahem

30 babaen iti panangpaimbagmo kadagiti masakit ken panangaramidmo kadagiti milagro iti nagan ni Jesus a nasantoan nga Adipenmo.”

31 Nagunggon ti balay a naguummonganda kalpasan ti panagkararagda. Napnoda amin iti Espiritu Santo, ket situturedda a nangiwaragawag iti sao ti Dios.

Nainkakabsatan a Panagkakadua

32 Sangsangkamaysaidi ti puso ken nakem dagiti mamati. Awan ti nangibilang a bukodna ti aniaman a kukuana, no di nagbibingayanda ti amin nga adda kadakuada.

33 Babaen iti naindaklan a pannakabalin, pinaneknekan dagiti apostoles a nagungar ni Apo Jesus. Ket nawadwad a parabur ti inted ti Dios kadakuada amin.

34 Awan nagkurangan ti uray maysa kadakuada. Dagiti addaan iti talon wenno balay inlakoda dagitoy a kukuada sada inted ti naglakoanda

35 kadagiti apostoles. Naibunong ti kuarta segun ti kasapulan ti tunggal maysa.

36 Adda idi maysa a Levita nga agnagan Jose a nayanak idiay Chipre ken pinanaganan dagiti apostoles iti Bernabe (a kayatna a sawen, “Anak a Mangliwliwa”).

37 Inlakona ti talonna ket impanna ti kuarta kadagiti apostoles.

Da Ananias ken Safira

1 Ngem adda maysa a lalaki nga agnagan Ananias. Safira ti nagan ti asawana. Nangilako iti dagada

2 ngem nangilemmeng iti paset ti naglakoanna, babaen iti yaanamong ti asawana, sana inted ti dadduma kadagiti apostoles.

3 Kinuna ni Pedro, “Ananias, apay a pinaiturayanka ken ni Satanas ket inulbodmo ti Espiritu Santo babaen iti panangilemmengmo iti dadduma a naglakoam?

4 Sakbay nga inlakom ti daga, saan aya a sika ti akinkukua? Ket idi inlakom, saan aya a sika ti akinkukua iti naglakoan? Apay ngarud a napanunotmo nga aramiden ti kasta? Saan a tao ti inulbodmo, no di ket ti Dios!”

5 Apaman a nangngeg ni Ananias daytoy, napasag ket natay. Nagbuteng amin a nakadamag iti daytoy.

6 Simrek dagiti agtutubo a lallaki, binungonda ti bangkay ni Ananias sada inruar a napan intanem.

7 Agarup tallo nga oras ti napalabas idi sumrek met ni Safira. Dina ammo ti napasamak iti asawana.

8 “Ibagam kaniak,” kinuna ni Pedro, “daytoy kadi laeng ti naglakoanyo iti dagayo?”

“Wen,” insungbat ti babai, “dayta la ti naglakoanmi.”

9 Iti kasta, kinuna ni Pedro, “Apay a nagtulaganyo nga agassawa a suoten ti Espiritu ti Apo? Denggem dagiti arimpadek! Addan iti ruangan dagiti lallaki a napan nangitanem iti asawam. Umaydaka met iruar!”

10 Napasag a dagus ni Safira iti sakaanan ni Pedro ket natay. Idi sumrek dagiti agtutubo a lallaki, nakitada a natayen ni Safira. Inruarda sada napan intanem iti abay ti asawana.

11 Napalalo a buteng ti entero nga iglesia ken amin a nakadamag iti napasamak.

Adu a Milagro ken Datdatlag ti Maaramid

12 Adu a milagro ken datdatlag a banag ti inaramid dagiti apostoles ket nasaksian dagiti tattao. Masansan nga aguurnong dagiti amin a mamati idiay Pasilio ni Solomon.

13 Awan ti nakaitured a tumipon iti bunggoyda a saanda a kadua. Ngem kasta unay ti panangidayaw dagiti tattao kadakuada.

14 Immadu nga immadu ti timmipon kadakuada—lallaki ken babbai a namati iti Apo.

15 Gapu iti ar-aramiden dagiti apostoles, naipan dagiti masakit kadagiti kalkalsada. Naipaiddada kadagiti papag ken ikamen tapno no lumabas ni Pedro, uray ti anniniwanna laeng ti manglinong iti dadduma kadakuada.

16 Manipud kadagiti il-ili a kabangibang ti Jerusalem, inyeg dagiti tattao dagiti masakit ken dagiti addaan iti dakes nga espiritu. Ket immimbagda amin.

Maidadanes dagiti Apostoles

17 Napalalo ti apal ti Kangatoan a Padi ken dagiti pasurotna a kamkameng ti bunggoy dagiti Saduceo, ket nagtutulaganda ti aramidenda.

18 Pinatiliwda dagiti apostoles sada pinaibalud ida.

19 Ngem iti dayta a rabii, maysa nga anghel ti Apo ti nanglukat kadagiti ruangan ti pagbaludan ket inruarna dagiti apostoles. Kinunana kadakuada,

20 “Inkay idiay Templo ket ibagayo kadagiti tattao ti amin a maipapan iti daytoy baro a biag.”

21 Nagtungpal dagiti apostoles. Idi bumigaten, simrekda iti Templo ket nangisuroda.

Pinaayaban ti Kangatoan a Padi ken dagiti pasurotna dagiti amin a panglakayen a Judio ket naangay ti maysa a miting ti entero a Sanhedrin. Kalpasanna, pinaalada dagiti apostoles iti pagbaludan tapno maidatagda iti Sanhedrin.

22 Ngem idi dumteng dagiti ofisiales iti pagbaludan, dida nasarakan dagiti apostoles. Iti kasta, nagsublida ket impakaammoda iti Sanhedrin,

23 “Itay sumangpetkam iti pagbaludan, nakitami a nakandadoan a naimbag dagiti ruangan ket agbambantay dagiti guardia. Ngem idi luktanmi dagiti ruangan, awan nasarakanmi iti uneg!”

24 Idi mangngeg daytoy ti kapitan dagiti guardia ti Templo ken dagiti panguloen a papadi, nasdaawda no ania ti napasamak kadagiti apostoles.

25 Dimteng ti maysa a lalaki ket imbagana kadakuada, “Denggenyo! Adda idiay Templo dagiti lallaki a pinaipupokyo iti pagbaludan. Madamada a mangisursuro kadagiti tattao.”

26 Napan ti kapitan ken dagiti soldadona iti Templo, ket innalada dagiti apostoles. Dida pinilit ida ta maamakda amangan no uboren ida dagiti tattao.

27 Idi maidatag dagiti apostoles, iti sangoanan ti Sanhedrin, inusig ida ti Kangatoan a Padi. Kinunana,

28 “Naingetti panangbilinmi kadakayo a dikay mangisuro iti nagan daytoy a tao. Kitaenyo ti aramidyo! Nagwarasen ti pannursuroyo iti entero a Jerusalem, ket kayatyo pay nga ipabasol kadakami ti ipapatayna.”

29 Simmungbat ni Pedro ken dagiti dadduma nga apostoles, “Masapul nga agtungpalkam iti Dios, saan nga iti tao.

30 Ti Dios dagiti kapuonantayo ti nangpagungar ken ni Jesus a pinapatayyo babaen iti panangilansayo iti krus.

31 Intan-ok ti Dios iti makannawanna, kas Pangulo ken Mangisalakan, tapno ikkanna dagiti Israelita iti gundaway nga agbabawi kadagiti basbasolda ket mapakawanda.

32 Dakami ti makapaneknek kadagitoy, kasta met ti Espiritu Santo nga isu a sagut ti Dios kadagiti agtulnog kenkuana.”

33 Kasta unay ti pungtot dagiti kamkameng ti Sanhedrin a nakangngeg iti daytoy ket kayatda a mapapatay dagiti apostoles.

34 Ngem timmakder ti maysa kadakuada, ni Gamaliel a maysa a Fariseo ken maestro iti Linteg a pagraeman dagiti amin a tattao. Imbilinna a mairuar pay laeng dagiti apostoles.

35 Kalpasanna, kinuna iti Sanhedrin, “Kakabsat nga Israelita, panunotenyo koma a nalaing no ania ti aramidenyo kadagitoy a tattao.

36 Saan pay a nabayag a timmaud ni Teudas a nagpammarang a naindaklan a pangulo; aguppat a gasut dagiti lallaki a simmurot kenkuana. Ngem idi napapatay, nawarawara dagiti pasurotna ket nagpukaw ti tignay nga inrugina.

37 Kalpasanna, nagparang met ni Judas a taga-Galilea idi panawen ti sensus ket adu ti napasurotna. Napapatay ni Judas ket nawarawara met dagiti pasurotna.

38 “Ngarud, daytoy ti isingasingko kadakayo: Diyo bibiangan dagitoy a tattao. Bay-anyo ida! No nagtaud iti tao daytoy a plano ken aramidda, awanto ti pagbanaganna.

39 Ngemno nakem ti Dios, diyo mabalin a parmeken ida. Diyo busoren ida amangan no ti Dios met laeng ti busbusorenyo!”

Impangag ti Sanhedrin ti patigmaan ni Gamaliel.

40 Pinastrekda dagiti apostoles. Pinasaplitda ida sada imballaag manen kadakuada a dida agsasao iti nagan ni Jesus. Kalpasanna, winayawayaanda ida.

41 Pimmanaw dagiti apostoles iti saklang ti Sanhedrin. Kasta unay ti ragsakda ta imbilang ida ti Dios a maikari nga agsagaba iti pannakaibabain gapu ken ni Jesus.

42 Tunggal aldaw, idiay Templo ken kadagiti balbalay dagiti tattao, intuloyda ti nangisuro ken nangikasaba iti Naimbag a Damag maipapan ken ni Jesus, ti Cristo.

Mapili dagiti Pito a Katulongan

1 Kadagidi nga aldaw, idi umadu nga umadu ti bilang dagiti adalan, timmaud ti riri dagiti Judio a Griego ti pagsasaodaken dagiti sigud a Judio. Nagreklamo dagiti Judio a Griego ti pagsasaoda a nabaybay-an dagiti babbai a balo iti bunggoyda iti inaldaw a pannakaiwaras ti rasion.

2 Inayaban ngarud dagiti sangapulo ket dua nga apostoles dagiti amin nga adalan ket kinunada, “Saan a rumbeng a baybay-anmi ti pannakaikaskasaba ti sao ti Dios tapno tamingenmi ti pannakaiwaras dagiti rasion.

3 Pumilikayo ngarud, kakabsat, iti pito a lallaki iti grupoyo a nasayaat ti damagna, masirib ken napno iti Espiritu Santo. Isuda ti isaadtayo a mangasikaso kadagitoy a bambanag.

4 Iti kasta, maipamaysami ti agkararag ken mangasaba.”

5 Naragsakanda amin iti imbaga dagiti apostoles. Pinilida ni Esteban, maysa a lalaki a natibker iti pammati ken napno iti Espiritu Santo, agraman da Felipe, Procoro, Nicanor, Timon, Parmenas ken ni Nicolas, maysa a Hentil a taga-Antiokia a napasurot dagiti Judio.

6 Indatagda ida kadagiti apostoles. Kalpasan ti panagkararagda, impatayda ti imada kadakuada.

7 Nagtuloy a nagsaknap ti sao ti Dios. Immadu dagiti adalan idiay Jerusalem ken adu dagiti papadi a simmurot iti pammati.

Ti Pannakatiliw ni Esteban

8 Napnoan parabur ni Esteban ken naan-anay ti pannakabalin nga inted kenkuana ti Dios. Naindaklan dagiti milagro ken datdatlag a pagilasinan ti inaramidna iti imatang dagiti tattao.

9 Ngem adda dagiti simmupiat kenkuana. Isuda dagiti kamkameng ti maysa a grupo a maaw-awagan iti “Nawayawayaan a Tattao.”Judio dagitoy a taga-Cirene ken Alejandria. Kaduada dagiti dadduma a Judio a taga-Cilicia ken Asia a nakisuppiat ken ni Esteban.

10 Ngem natakuatanda a dida kabaelan ni Esteban gapu iti kinasiribna ken iti Espiritu a nangibaga iti sawenna.

11 Iti kasta, pinasuksokanda ti sumagmamano a lallaki a mangibaga, “Nangngegmi ni Esteban a nagsao iti maibusor ken ni Moises ken iti Dios.”

12 Kasta ti panangsugsogda nga agpungtot kenkuana dagiti tattao, dagiti panglakayen ken dagiti mamaestro iti Linteg. Tiniliwda ni Esteban sada indatag iti Sanhedrin.

13 Nagiparangda kadagiti ulbod a saksi a nagkuna, “Di mamingga nga agsasao daytoy a tao kadagiti maibusor iti daytoy nasagradoan a Templotayo ken iti Linteg ni Moises.

14 Nangngegmi a kunana a rebbaen daytoy Jesus a taga-Nazaret ti Templo ket balbaliwanna dagiti ugali nga impatawid ni Moises kadatayo!”

15 Minatmatan dagiti amin a kamkameng ti Sanhedrin ni Esteban ket nakitada a kasla rupa ti maysa nga anghel ti rupana.

Ti Panagpalawag ni Esteban

1 Sinaludsod ti Kangatoan a Padi ken ni Esteban, “Agpayso kadi daytoy?”

2 Nagpalawagni Esteban, “Ammak ken kakabsatko ida! Dumngegkayo kaniak. Idi adda ni kapuonantayo nga Abraham idiay Mesopotamia sakbay a napan nagnaed idiay Haran, nagparang kenkuana ti nadayag a Dios

3 ket kinunana, ‘Panawam ti pagiliam ken dagiti kakabagiam ket inka iti daga nga ibagak a papanam.’

4 “Itikasta, pinanawanna ti pagilianna ket napan nagnaed idiay Haran. Kalpasan ti ipapatay ti amana, pimmanaw iti dayta a lugar ket imbaon ti Dios nga umay ditoy a pagilian a pagnanaedanyo ita.

5 Awanti sanikua nga inted ti Dios ken ni Abraham, uray la koma sangkadakulapan a daga, ngem inkarina nga agpaay daytoy a daga kenkuana ken kadagiti kaputotannanto uray awan pay anakna idi.

6 “Kinunati Dios kenkuana, ‘Agnaedto dagiti kaputotam a kas ganggannaet iti sabali a pagilian. Sadiay, matagabudanto ket maparparigatdanto iti uneg ti 400 a tawen.

7 Ngemdusaekto dagiti tattao a mangtagabu kadakuada. Pumanawto dagiti kaputotam iti dayta a daga ket agdaydayawdanto kaniak iti daytoy a lugar.’

8 “Kaspakakitaan iti daytoy a tulag, inted ti Dios ken ni Abraham ti seremonia ti pannakakugit. Daytoy ti gapuna a kinugit ni Abraham ni Isaac iti maikawalo nga aldaw kalpasan ti pannakayanakna. Kinugit met ni Isaac ni Jacob. Kasta met ti inaramid ni Jacob kadagiti sangapulo ket dua nga annakna a lallaki, dagiti nalatak a kapuonan ti pulitayo.

9 “Gapuiti apal dagiti annak ni Jacob, inlakoda ni Jose a kabsatda ket naipan a kas tagabu idiay Egipto. Ngem adda ti Dios kenkuana.

10 Tinulonganti Dios iti aniaman a pakarigatanna. Inikkanna iti sirib ken naimbag a kababalin idi agparang iti Faraon nga ari ti Egipto. Dinutokan ti Faraon ni Jose a gobernador iti Egipto ken iti entero a familiana.

11 “Dimtengti panagbisin a nakaigapuan ti nakaro a panagsagaba iti entero nga Egipto ken Canaan. Awan makan a masarakan dagidi kapuonantayo.

12 Idi madamag ni Jacob nga adda makan idiay Egipto, imbaonna a mapan sadiay dagiti annakna, isuda a kapuonantayo. Daytoy ti damo nga ipapanda idiay Egipto.

13 Itimaikadua nga isasarungkarda, impudno ni Jose kadagiti kakabsatna ti kinasiasinona ket naammoan ti ari ti Egipto ti maipapan iti familiana.

14 Itikasta, pinaala ni Jose ni Jacob nga amana, kasta met dagiti kakabagianna; 75 ti dagupda amin.

15 “Napanngarud ni Jacob idiay Egipto ket sadiay ti nakatayanna agraman dagiti kapuonantayo.

16 Naipandagiti bangkayda idiay Sikem, ket naikabilda iti tanem a ginatang ni Abraham kadagiti annak ni Hamor.

17 “Nakaad-adundagiti kadaraantayo idiay Egipto idi umasideg ti tiempo a panangtungpal ti Dios iti karina ken ni Abraham.

18 Mangrugrugi idi nga agturay ti maysa nga ari a saan a makaam-ammo ken ni Jose.

19 Sinikapannadagiti kapuonantayo. Naranggas kadakuada ket napilitanda a mangbaybay-a kadagiti tagtagibida iti ruar ti balayda tapno matayda.

20 “Kadagidia tiempo, nayanak ni Moises, maysa a nalungpo unay nga ubing. Tallo a bulan a tinagibi dagiti nagannak kenkuana.

21 Idinabaybay-an iti ruar, innala ti babai nga anak ti Faraon, ket pinadakkelna a kas anakna.

22 Iti kasta, naisuro kenkuana ti amin a sirib dagiti taga-Egipto ket nagbalin a naindaklan a tao iti sao ken aramid.

23 “Idi40 ti tawen ni Moises, napanunotna a sarungkaran dagiti padana nga Israelita tapno ammoenna ti kasasaadda.

24 Nakitana a rangranggasan ti maysa nga Egipcio ti maysa kadakuada. Napanna tinulongan ket pinatayna ti Egipcio a kas panangibalesna iti kadaraanna. (

25 Impagarup ni Moises a maawatan dagiti kadaraanna nga isut’ usaren ti Dios a mangwayawaya kadakuada. Ngem dida naawatan.)

26 “Iti sumuno nga aldaw, nakakita iti dua nga Israelita nga agap-apa ket kayatna a pagkappiaen ida. ‘Gagayyem, agpadakayo nga Israelita?’ kinunana. ‘Apay nga agkinkinnabilkayo?’

27 “Ngem induron ti lalaki a mangluglugob iti kadaraanna ket kinunana, ‘Siasino ti nangisaad kenka a mangituray ken mangukom kadakami?

28 Kayatnak kadi a patayen met a kas iti panangpataymo iti Egipcio idi kalman?’

29 “Gapuiti daytoy a sao, nagtalaw ni Moises ket napan nagnaed iti daga ti Midian. Sadiay, nangasawa ket naaddaan iti dua nga annak a lallaki.

30 “Kalpasanti uppat a pulo a tawen, nagparang ti maysa nga anghel ti Dios ken ni Moises iti sumsumged a bassit a kayo iti let-ang nga asideg ti Bantay Sinai.

31 Nasdaaw ni Moises iti naimatanganna. Idi asitganna tapno kitaenna a naimbag, nangngegna ti timek ti Apo:

32 ‘Siak ti Dios dagiti kapuonam, ti Dios ni Abraham, ni Isaac ken ni Jacob.’

“Nagpigerger ni Moises gapu iti butengna ket dina naitured ti kumita.

33 Kinuna ti Apo kenkuana, ‘Ikkatem ta sandaliasmo ta nasantoan a lugar ti pagtaktakderam.

34 Nakitak ti pannakaparparigat dagiti tattaok idiay Egipto. Nangngegko ti asugda ket bimmabaak a mangisalakan kadakuada. Umayka ta ibaonka idiay Egipto.’

35 “Daytoymet la a Moises ti linaksid dagiti Israelita idi kinunada, ‘Siasino ti nangisaad kenka a mangituray ken mangukom kadakami?’ Isu ti imbaon ti Dios a mangituray ken mangisalakan kadakuada babaen iti tulong ti anghel a nagparang kenkuana iti sumsumged a kayo.

36 “Inruarnadagiti tattao manipud Egipto, kalpasan ti panagaramidna kadagiti milagro ken pagsidsiddaawan, kasta met idiay Nalabaga a Baybay ken idiay let-ang iti las-ud ti 40 a tawen.

37 Daytoymet la a Moises ti nagkuna kadagiti Israelita, ‘Mangibaonto ti Dios iti maysa a profeta nga agtaud iti pagilianyo a kas iti panangibaonna kaniak.’

38 Isudaydi adda idiay let-ang a nakitaripnong kadagiti Israelita. Nakikadkadua kadagiti kapuonantayo agraman ti anghel a nagsao kenkuana idiay Bantay Sinai. Inawatna dagiti sibibiag a mensahe ti Dios tapno itedna kadatayo.

39 “Ngem saan a nagtulnog kenkuana dagiti kapuonantayo. Inwalinda ket tinarigagayanda ti agsubli idiay Egipto.

40 Isut’gapuna a kinunada ken ni Aaron:‘Yaramidannakami kadagiti didiosen a mangidalan kadakami. Dimi ammo no ania ti napasamak iti daydiay a Moises a nangiruar kadatayo idiay Egipto.’

41 “Nangaramiddangarud iti didiosen a sinan-urbon a baka. Nagidatonanda iti sakrifisio ken infiestaanda ti aramid ti bukodda nga ima.

42 “Itikasta, binaybay-an ida ti Dios. Inyawatna ida nga agdaydayaw kadagiti bituen ti langit, kas naisurat iti libro dagiti profeta:

‘Tattao ti Israel! Saan a siak

ti nangipaayanyo kadagiti naparti nga animal ken daton,

bayat ti uppat a pulo a tawen a kaaddayo iti let-ang.

43 Ngem inawityo ti tolda ni Moloch,

ken ti ladawan ti bituen ti didiosenyo a Refam.

Inaramidyo dagitoy a ladawan a pagdaydayawanyo.

Isut’ gapuna nga ibellengkayto iti labes ti Babilonia.’

44 “Aw-awitendagidi kapuonantayo ti Tolda ti Tulag idi addada idiay let-ang. Imbilin ti Dios ken ni Moises nga aramidenna ti tolda, kas mayannurot iti ladawan a nakita ni Moises.

45 Kalpasanna,tinawid dagiti kapuonantayo ti tolda kadagiti ammada ket intugotda idi kimmuyogda ken ni Josue a nangsakup iti daga dagiti tattao a pinapanaw ti Dios iti imatang dagiti kapuonantayo. Nagyan sadiay agingga iti tiempo ni David.

46 Naay-ayoti Dios ken ni David ket dinawatna a mapalubosan a mangbangon iti balay ti Dios ni Jacob.

47 Ngemni Solomon ti nangpatakder iti balay nga agpaay iti Dios.

48 “Nupay kasta, saan nga agnaed ti Kangatoan a Dios kadagiti balay nga aramid ti tao. Kas kuna ti profeta:

49 ‘Tilangit isu ti tronok, kuna ti Apo,

Ket ti daga ti pagsaadan dagiti sakak.

Ania a kita ti bangonenyo koma a balayko?

Sadino ti lugar a mabalinko a paginanaan?

50 Saan aya a siak ti nangaramid amin kadagitoy?’

51 “Nagtangkenmet ti uloyon! Kaskayo la agpuspuso a pagano! Anian a kinatulengyo iti mensahe ti Dios! Awan dumayo kadagiti kapuonanyo. Kanayon a sukirenyo met ti Espiritu Santo.

52 Adda kadi profeta a saan a pinagsagaba dagidi kapuonanyo? Pinatayda dagiti imbaon ti Dios, isuda a nangipakaammo idi iti yaay ti Nalinteg nga Adipen. Ket ita, liniputan ken pinatayyo.

53 Dakayo ti immawat iti linteg ti Dios nga inted dagiti angheles ngem diyo met tinungpal!”

Ti Pannakaubor ni Esteban

54 Bayat ti panagdengngeg dagiti kamkameng ti Sanhedrin, agburburek ti darada ket urayda la agngarngariet iti pungtotda ken ni Esteban.

55 Ngem napno ni Esteban iti Espiritu Santo. Timmangad sadi langit ket nakitana ti dayag ti Dios ken ni Jesus nga agtaktakder iti makannawan ti Dios.

56 “Kitaenyo!” kinunana, “silulukat ti ruangan ti langit ket makitak ti Anak ti Tao a sitatakder iti makannawan ti Dios!”

57 Nagriawda iti napigsa ket inapputda dagiti lapayagda. Sangsangkamaysada a dimmarup kenkuana,

58 ket inruarda iti siudad sada inubor. Imbati dagiti saksi dagiti akinruar a pagan-anayda iti aywan ti maysa nga agtutubo nga agnagan Saulo.

59 Idi ub-uborenda ni Esteban, nagkararag iti Apo ket kinunana, “Apo Jesus, awatem toy kararuak!”

60 Nagparintumeng ket impukkawna, “Apo, dimo koma ipabasol daytoy kadakuada.” Ket natay apaman a naisaona daytoy.

Idadanes ni Saulo ti Iglesia

1-2 Immanamong ni Saulo iti pannakapapatay ni Esteban. Sumagmamano a lallaki a relihioso ti nangitanem ken ni Esteban, ket kasta unay ti panangdung-awda kenkuana.

Iti dayta met la nga aldaw, nangrugi ti nakaro a pannakaidadanes ti iglesia idiay Jerusalem. Malaksid kadagiti apostoles, nawarawara dagiti amin a mamati iti entero a Judea ken Samaria.

3 Kabayatanna,pinanggep ni Saulo a pukawen ti iglesia. Inulina dagiti balbalay dagiti mamati, inyulogna ida—lallaki man wenno babbai—ket pinaibaludna ida.

Maikaskasaba ti Naimbag a Damag idiay Samaria

4 No maipapan kadagiti nawarawara a mamati, inkaskasabada ti mensahe iti amin a lugar a napananda.

5 Simmalog ni Felipe iti kangrunaan a siudadti Samaria ket inkaskasabana ti maipapan iti Cristo.

6 Sipapasnek dagiti tattao a dimngeg iti mensahe ni Felipe, gapu ta nadamagda ken mismo a nakitada dagiti milagro nga inaramidna.

7 Nagik-ikkis a rimmuar dagiti dakes nga espiritu iti adu a naluganan a tattao. Adu pay ti naimbagan a paralitiko ken pilay.

8 Ket kasta unay ti rag-o dagiti tattao iti dayta a siudad.

9 Agnanaed sadiay ti maysa a lalaki nga agnagan Simon. Nagsalsalamangka idi ket nabayag a pinagsidsiddaawna dagiti Samaritano. Imbagbagana nga isu ket naindaklan a tao,

10 ket sipapasnek dagiti amin nga agnaed sadiay a dimngeg kenkuana, baknang man wenno napanglaw. “Dayta a tao isu ti bileg ti Dios a managan iti Naindaklan,” kinunada.

11 Sigagagarda a dimngeg kenkuana ta nabayag a pinagsiddaawna ida babaen ti panagsalamangkana.

12 Ngem idi inkasaba ni Felipe ti maipapan iti Naimbag a Damag ti Pagarian ti Dios ken ti maipapan ken ni Jesu-Cristo, namatida ket nabuniagandaamin, lallaki man wenno babbai.

13 Namati met ni Simon ket kalpasan ti pannakabuniagna, simmurot ken ni Felipe. Kasta unay ti siddaawna idi makitana dagiti milagro ken pagilasinan nga ar-aramiden ni Felipe.

14 Nadamag dagiti apostoles idiay Jerusalem nga inawat dagiti taga-Samaria ti sao ti Dios ket imbaonda sadiay da Pedro ken Juan.

15 Idi simmangpetda, inkararaganda dagiti Samaritano tapno awatenda met ti Espiritu Santo.

16 Saan pay ngamin a bimmaba kadakuada ti Espiritu Santo. Nabuniaganda laeng iti nagan ni Apo Jesus.

17 Ket impatay da Pedro ken Juan ti imada kadakuada ket inawatda ti Espiritu Santo.

18 Nakita ni Simon a naited ti Espiritu Santo kadagiti mamati idi impatay dagiti apostoles dagiti imada kadakuada. Iti kasta, pinanggepna nga ikkan da Pedro ken Juan iti kuarta

19 ket kinunana, “Itedyo met kaniak daytoy a pannakabalin tapno ti siasinoman a pangipatayak kadagiti imak awatenna met ti Espiritu Santo.”

20 Ngem kinuna ni Pedro kenkuana, “Mailunodka koma agraman ti kuartam ta ipagarupmo a magatang ti sagut ti Dios!

21 Awan pakaibiangam wenno kalintegam iti trabahomi. Ammo ti Dios a saan a nadalus ti pusom.

22 Agbabawika iti dayta dakes a panunotmo ket agdawatka iti Apo a pakawanennaka.

23 Makitak a naapalka unay ken sibabaludka iti basol.”

24 Kinuna ni Simon kada Pedro ken Juan, “Pangngaasiyo ta idawdawatandak iti Apo tapno saan a mapasamak kaniak ti uray ania kadagitoy.”

25 Nagsubli da Pedro ken Juan idiay Jerusalem kalpasan ti panangibingayda kadagiti tattao iti ammoda maipapan iti mensahe ti Apo. Iti dalanda, inkaskasabada ti Naimbag a Damag iti adu a barrio ti Samaria.

Ni Felipe ken ti Ofisial a taga-Etiopia

26 Kinuna ti maysa nga anghel ti Apo ken ni Felipe, “Agsaganaka a mapan iti abagatan. Surotem ti dalan nga agturong idiay Gaza manipud Jerusalem.” (Saanen a madaldalanan daytoy a kalsada.)

27-28 Nagrubbuat ngarud ni Felipe. Iti dalan, adda maysa nga eunoko a taga-Etiopia, maysa nga ofisial a mangimaton iti amin a kinabaknang ti Candace wenno Reyna ti Etiopia. Napan nagdaydayaw iti Dios idiay Jerusalem. Agawid idin ket silulugan iti karuahena. Bayat ti panagtaray ti lugan, basbasaenna ti libro nga insurat ni profeta Isaias.

29 Kinuna ti Espiritu Santo ken ni Felipe, “Magnaka iti asideg ti lugan.”

30 Nagtaray ni Felipe nga immasideg ket nangngegna ti ofisial nga agbasbasa iti libro ni profeta Isaias. Sinaludsod ni Felipe, “Maawatam met laeng ti basbasaem?”

31 Insungbat ti ofisial, “Kasano a maawatak no awan met mangipalawag kaniak?” Ket inawisna ni Felipe a makilugan kenkuana.

32 Daytoya paset ti Nasantoan a Surat ti basbasaenna:

“Kasla karnero a maipan iti pagpartian,

Kasla urbon ti karnero a naulimek no mapukisan,

Ket awan a pulos ti inyesngawna.

33 Iti pannakairurumenna, naikkat ti kalinteganna.

Awanto ti makaibaga maipapan iti kaputotanna,

Ta naggibusen ti biagna ditoy daga.”

34 Kinuna ti ofisial ken ni Felipe, “Sinno kadi ti sarsaritaen ti profeta? Ti bagina kadi wenno sabali?”

35 Nagsao ni Felipe ket manipud iti daytoy a paset ti Nasantoan a Surat, sinarita ni Felipe ti Naimbag a Damag maipapan ken ni Jesus.

36 Intuloyda ti panagdaliasatda agingga a dimtengda iti lugar nga adda danum. Kinuna ti ofisial ken ni Felipe, “Adtoy ti danum. Ania ti makatiped iti panagbuniagko?”

38 Pinagsardeng ngarud ti ofisial ti lugan. Napanda a dua iti danum ket binuniaganni Felipe.

39 Idi makasang-atdan, impanaw ti Espiritu ti Apo ni Felipe ket saanen a nakita ti ofisial. Intuloy ti ofisial ti panagawidna a siraragsak.

40 Idi makadlaw ni Felipe, adda gayamen idiay Azoto. Inkaskasabana ti Naimbag a Damag kadagiti amin nga il-ili a napagnaanna ingganat nakasangpet idiay Cesarea.

Agbalin a Mamati ni Saulo

1 Intuloy ni Saulo ti panamutbutengna a mangpapatay kadagiti adalan ti Apo. Napan iti Kangatoan a Padi

2 ket dimmawat iti surat a mangyam-ammo kenkuana kadagiti sinagoga dagiti Judio idiay Damasco tapno mapalubosan a mangtiliw iti siasinoman a masarakanna a sumursurot iti Baro a Dalan, lalaki man wenno babai, ket ipanna ida idiay Jerusalem.

3 Iti dalanna nga agpa-Damasco, idi makaasidegen iti siudad, pagammoan la ta nagraniag ti lawlawna iti makasisirap a lawag a naggapu iti tangatang.

4 Napasag iti daga ket nangngegna ti timek a nagkuna, “Saulo, Saulo, apay nga idadanesnak?”

5 “Siasinoka, Apo?” sinaludsod ni Saulo.

“Siak ni Jesus nga idaddadanesmo,” kinuna ti timek.

6 “Ngem tumakderka, ket inka iti siudad ket maibaganto kenka ti aramidem.”

7 Nagsardeng dagiti lallaki a kinakuyog ni Saulo ket napaumelda. Nangngegda ti timek ngem awan ti nakitada a tao.

8 Timmakder ni Saulo, immulagatna dagiti matana ngem saanen a makakita. Iti kasta, kinibinda nga impan idiay Damasco.

9 Tallo nga aldaw a di makakita. Saan met a nangan wenno imminum.

10 Idiay Damasco, adda maysa nga adalan nga agnagan Ananias. Iti maysa a parmata, kinuna ti Apo kenkuana, “Ananias!”

“Adtoyak, Apo,” insungbat ni Ananias.

11 “Tumakderka,” kinuna ti Apo, “ket inka iti kalsada a managan Nalinteg. Inka iti balay ni Judas. Damagem sadiay ti maysa a lalaki nga agnagan Saulo a taga-Tarso. Madama nga agkarkararag ita.

12 Nakitana iti maysa a parmatati maysa a lalaki nga agnagan Ananias a simrek iti yanna ket impatayna dagiti imana kenkuana tapno makakita manen.”

13 Ngem insungbat ni Ananias, “Apo, adun ti nadamdamagko maipapan iti daytoy a lalaki ken kadagiti nakabutbuteng nga inaramidna kadagiti tattaom idiay Jerusalem.

14 Immay ditoy Damasco nga addaan pammalubos dagiti panguloen a papadi tapno tiliwenna dagiti amin nga agdaydayaw kenka.”

15 Kinuna ti Apo kenkuana, “Mapanka, ta isu ti pinilik nga agserbi kaniak, tapno ipakaammona ti naganko kadagiti Hentil, kadagiti ari ken kadagiti Israelita.

16 Ipakitakto kenkuana dagiti amin a masapul a sagabaenna gapu kaniak.”

17 Iti kasta, napan ni Ananias. Simrek iti balay ket impatayna dagiti imana ken ni Saulo. “Kabsat a Saulo,” kinunana, “imbaonnak ni Apo Jesus a nagparang kenka iti dalan idi umayka ditoy tapno makakitaka manen ken mapnoka iti Espiritu Santo.”

18 Dagusa naregreg dagiti kasla siksik ti ikan manipud kadagiti mata ni Saulo ket nakakita manen. Timmakder ket nabuniagan.

19 Kalpasan ti pannanganna, simmubli ti pigsana.

Mangasaba ni Saulo idiay Damasco

Sumagmamano nga aldaw a nakipagyan ni Saulo kadagiti adalan idiay Damasco.

20 Napan a dagus kadagiti sinagoga ket inkaskasabana ti maipapan ken ni Jesus. “Isu ti Anak ti Dios,” kinunana.

21 Nasdaaw dagiti amin a nakangngeg kenkuana ket kinunada, “Saan aya nga isu daytoy ti nangparparigat kadagiti tattao nga umaw-awag iti nagan ni Jesus idiay Jerusalem? Saan aya nga immay ditoy tapno tiliwenna dagiti mamati ket ipanna ida a sirereppet kadagiti panguloen a papadi?”

22 Ngem immad-adda ti bileg ni Saulo a mangasaba ket sipipinget a nangpaneknek a ni Jesus isu ti Cristo. Saan a nakasungbat dagiti Judio nga agnaed idiay Damasco.

23 Kalpasanti adu nga aldaw, nagmimiting dagiti Judio ket nagtutulaganda a patayen ni Saulo.

24 Ngem naipakaammo kenkuana ti panggepda. Aldaw-rabii a pinadpadaananda iti ruangan ti siudad tapno patayenda.

25 Ngem iti maysa a rabii, innala dagiti pasurotna ket inkabilda iti kuribot sada imbaba iti abut ti bakud ti siudad.

Ni Saulo idiay Jerusalem

26 Napan ni Saulo idiay Jerusalem ket pinanggepna ti makitipon kadagiti adalan. Ngem saanda a namati a maysa nga adalan ket nagbutengda amin kenkuana.

27 Iti kasta, napan tinulongan ni Bernabe ket intulodna kadagiti apostoles. Impalawag ni Bernabe kadakuada no kasano ti pannakakita ni Saulo iti Apo iti dalan ken ti pannakisao ti Apo kenkuana. Impadamagna pay kadakuada ti tured ni Saulo a nangaskasaba idiay Damasco iti nagan ni Jesus.

28 Iti kasta, nakipagyan ni Saulo kadakuada. Sinursorna ti entero a Jerusalem ket awan butengna a nangasaba iti nagan ti Apo.

29 Nagsao ken nakisuppiat pay kadagiti Judio a Griego ti pagsasaona, ngem kayatda a papatayen.

30 Idi maammoan daytoy dagiti kakabsat iti pammati, impanda ni Saulo idiay Cesarea ket pinagawidda idiay Tarso.

31 Iti kasta, awanen ti panagsagaba ti iglesia iti entero a Judea, Galilea ken Samaria. Babaen iti tulong ti Espiritu Santo, pimmigsa ken immadu dagiti mamati ket nagbiag dagiti kamkameng a managbuteng iti Dios.

Ni Pedro idiay Lidda ken Joppe

32 Sinursor ni Pedro ti amin a lugar. Iti naminsan, sinarungkaranna dagiti tattao ti Dios nga agnaed idiay Lidda.

33 Nasarakanna sadiay ti maysa a lalaki nga agnagan iti Eneas. Paralitiko daytoy ket walo a tawenen a sidadalit.

34 Kinuna ni Pedro kenkuana, “Eneas, paimbagennaka ni Jesu-Cristo. Bumangonka ket idulinmo ta iddam.”

Dinagdagus ni Eneas ti bimmangon.

35 Nakita dagiti amin a taga-Lidda ken taga-Sarona ni Eneas ket namatida iti Apo.

36 Idiay met Joppe, adda adalan a babai nga agnagan Tabita.Imbukbokna ti amin a panawenna nga agaramid kadagiti naimbag ken tumulong kadagiti napanglaw.

37 Iti dayta a tiempo nagsakit ni Dorcas ket natay. Binuggoanda ti bangkayna sada immassayag iti akingngato a kuarto.

38 Asideg ti Joppe idiay Lidda. Idi nadamag dagiti adalan a taga-Joppe nga adda ni Pedro idiay Lidda, nangibaonda iti dua a lallaki a mangkiddaw kenkuana a dagdagusenna koma ti mapan idiay Joppe.

39 Nagrubbuat ngarud ni Pedro ket nakikuyog kadakuada. Idi sumangpetda, impanda ni Pedro iti kuarto nga akingngato. Agsangsangit nga immaribungbong dagiti amin a balo a babbai iti abay ni Pedro ket impakitada kenkuana dagiti kagay ken dadduma pay a pagan-anay a dinait ni Dorcas idi sibibiag pay.

40 Pinaruarna amin ida sa nagparintumeng a nagkararag. Kalpasanna, sinangona ti bangkay ket kinunana, “Tabita, bumangonka.”

Nagmulagat ni Dorcas, kinitana ni Pedro ket nagtugaw.

41 Iniggaman ni Pedro ti imana sana pinatakder. Inayabanna dagiti tattao ti Dios ken dagiti balo ket imparangna kadakuada ni Dorcas a sibibiag.

42 Nagdinamag daytoy a pasamak iti entero a Joppe ket adu dagiti namati iti Apo.

43 Nagyan ni Pedro idiay Joppe iti adu nga aldaw, iti balay ni Simon nga agkurkurte iti lalat.

Da Pedro ken Cornelio

1 Adda idi idiay Cesarea ti maysa a lalaki nga agnagan Cornelio a kapitan dagiti soldado iti rehimento ti armada ti Roma a maaw-awagan “Rehimento Italiana.”

2 Relihioso ken managdaydayaw iti Dios, kasta met ti familiana. Adun ti intultulongna kadagiti napanglaw a Judio ken kanayon nga agkararag iti Dios.

3 Agarup alas tres iti malem idi agparmata: nakitana a simrek iti balayna ti maysa nga anghel ti Dios ket kinunana kenkuana, “Cornelio.”

4 Sibubuteng a minatmatan ni Cornelio ti anghel ket kinunana, “Ania kadi, Apo?”

Kinuna ti anghel, “Impangag ti Dios dagiti kararagmo ken nakitana ti panangtultulongmo kadagiti napanglaw.

5 Mangibaonka kadagiti tattao a mapan idiay Joppe tapno sukonenda ti maysa a tao nga agnagan iti Simon nga aw-awaganda iti Pedro.

6 Adda ita a sangaili ti maysa nga agkurkurte iti lalat, ni Simon nga agnaed iti igid ti baybay.”

7 Idi nakapanawen ti anghel, inayaban ni Cornelio ti dua kadagiti babaonenna ken maysa a soldado a managbuteng iti Dios ken agserserbi kenkuana.

8 Imbagana kadakuada ti napasamak sana imbaon ida idiay Joppe.

9 Kabigatanna,idi adda dagiti naibaon iti dalanda ket asidegdan idiay Joppe, napan ni Pedro iti tuktokti balay idi dandani tengnga ti aldaw tapno agkararag.

10 Nabisinan bayat ti panagkarkararagna ket kayatna ti mangan. Ngem idi maisagsagana ti kanenna, nagparmata.

11 Nakitana a naglukat ti langit ket adda kasla dakkel nga ules a maipabpababa babaen kadagiti uppat a sulina.

12 Iti unegna, adda dagiti amin a kita ti animal, agkarkarayam ken atap a tumatayab.

13 Kinuna ti maysa a timek, “Pedro, tumakderka. Pumartika ket manganka.”

14 Ngem kinuna ni Pedro, “Saanko a maaramid dayta, Apo. Ni kaanoman, diak pay nangan iti maibilang a narugit wenno di rumbeng a kanen.”

15 Nagsao manen ti timek, “Dimo ibilang a narugit ti dinalusan ti Dios.”

16 Namitlo daytoy a naaramid ket kalpasanna, naguyod a naipangato sadi langit ti banag a nakitana.

17 Bayat ti panangut-utob ni Pedro iti kaipapanan ti nakitana iti parmata, simmangpet metten dagiti imbaon ni Cornelio. Naammoanda no sadino ti ayan ti balay ni Simon ket idi addadan nga agtatakder iti ruangan,

18 dinamagda no adda Simon Pedro a nagdagus sadiay.

19 Ut-utoben pay laeng ni Pedro no ania ti kayat a sawen ti parmata, idi kinuna kenkuana ti Espiritu, “Adda tallo a lallaki nga agsapsapul kenka.

20 Tumakderka ket umulogka. Dika agkedked a kumuyog kadakuada ta imbaonko ida.”

21 Immulog ni Pedro ket kinunana kadagiti lallaki, “Siak ti sapsapulenyo. Apay kadi?”

22 Insungbatda, “Imbaonnakami ni kapitan Cornelio, maysa a tao a nalinteg, managdaydayaw iti Dios ken raraemen dagiti amin a Judio. Binilin ti anghel ti Dios nga awisennaka nga umay iti balayna tapno denggenna ti aniaman nga ibagam.”

23 Pinastrek ni Pedro ida ket pinaummianna ida.

Kabigatanna, nagrubbuat ni Pedro ket simmurot kadakuada. Kimmuyog met ti sumagmamano a kakabsat a taga-Joppe.

24 Dimtengda idiay Cesarea iti sumuno nga aldaw. Paspasungaden ida ni Cornelio agraman dagiti inawisna a kakabagian ken nadekket a gagayyemna.

25 Idi sumrek ni Pedro, sinabat ni Cornelio a nagparintumeng ken nagrukbab iti sangoananna.

26 Ngem pinatakder ni Pedro ket kinunana, “Tumakderka, ta taoak met a kas kenka!”

27 Nakisarsarita ni Pedro kenkuana idi sumrekda iti balay. Sadiay, nakitana ti adu a tattao a natipontipon.

28 Kinunana kadakuada, “Pagaammoyo nga iparit ti Lintegmi a makilangen wenno sumarungkarkami iti saan a Judio. Ngem impakita kaniak ti Dios a saanko nga ibilang ti siasinoman a narugit wenno natulawan.

29 Iti kasta, idi pinaayabannak, immayak a situtulok. Damagek ngarud no apay nga inayabannak.”

30 Kinuna ni Cornelio, “Iti agarup kastoy nga oras tallo nga aldawen ti napalabas, agkarkararagak ditoy balay iti alas tres ti malem. Pagammoan, nagtakder iti sangoanak ti maysa a lalaki a makapurar ti kawesna.

31 Kinunana, ‘Cornelio, impangag ti Dios ti kararagmo ken nakitana dagiti ar-aramidem a pangtultulong kadagiti napanglaw.

32 Mangibaonka iti mapan idiay Joppe a mangayab ken ni Simon Pedro. Agdagdagus iti balay ni Simon nga agkurkurte iti lalat, nga agnaed iti igid ti baybay.’

33 “Daytoy ti gapuna a pinaayabanka a dagus ket naimbag ta nayan-anusmo ti immay. Ita, addakami amin ditoy iti imatang ti Dios. Agur-uraykami a dumngeg iti aniaman nga imbaga ti Apo nga ipakaammom.”

Agpalawag ni Pedro idiay Balay ni Cornelio

34 Kalpasanna,nagsao ni Pedro: “Makitakon a pudno nga awan tao nga idumduma ti Dios.

35 Awatenna ti siasinoman nga agbuteng kenkuana ken agaramid iti nalinteg, uray ania a puli ti nagtaudanna.

36 Ammoyo ti mensahe nga inted ti Dios kadagiti Israelita, idi impakaammona ti Naimbag a Damag maipapan iti kappia babaen ken ni Jesu-Cristo nga Apo ti amin a tao.

37 Ammoyo ti naidumduma a pasamak a naaramid iti entero a daga ti Judea. Nangrugi amin idiay Galilea kalpasan ti panangikasaba ni Juan ti maipapan iti pannakabuniag.

38 “Ammoyo ti maipapan ken ni Jesus a taga-Nazaret, ken ti panangkonsagrar ti Dios kenkuana babaen iti pannangtedna kenkuana iti Espiritu Santo ken pannakabalin. Iti sadinoman a lugar a napanan ni Jesus, nagar-aramid iti naimbag ken nangpapaimbag kadagiti pinarparigat ti Diablo, gapu ta adda kenkuana ti Dios.

39 Dakami ti mangpaneknek iti amin nga inar-aramidna iti daga dagiti Judio ken idiay Jerusalem. Ket pinatayda babaen iti panangilansada kenkuana iti krus.

40 Ngem iti maikatlo nga aldaw, pinagungar ti Dios ket nagparang,

41 saan a kadagiti amin a tattao no di kadakami laeng a saksi a pinili ti Dios—dakami a nakilanglang kenkuana iti panganan kalpasan ti panagungarna.

42 Binilinnakam a mangikasaba iti ebanghelio ken mangpaneknek nga isu ti dinutokan ti Dios a mangukom kadagiti nabiag ken natay.

43 Saksian dagiti amin a profeta ti maipapan ken ni Jesus a ti siasinoman a mamati kenkuana, mapakawanto dagiti basbasolna babaen iti pannakabalin ti naganna.”

Awaten dagiti Hentil ti Espiritu Santo

44 Agsasao pay laeng ni Pedro idi bimmaba ti Espiritu Santo kadagiti amin nga agdengdengngeg iti mensahe.

45 Nasdaaw dagiti mamati a Judio a kinakuyog ni Pedro a naggapu idiay Joppe gapu ta inted met ti Dios ti Espiritu Santo kadagiti Hentil.

46 Nangngegda nga agsasaoda kadagiti sabali a pagsasao ken itantan-okda ti Dios.

Kinuna ni Pedro,

47 “Inawat dagitoy a tattao ti Espiritu Santo a kas met iti panangawattayo idi. Adda aya makaiparit iti pannakabuniagda iti danum?”

48 Iti kasta, imbilinna a mabuniaganda iti nagan ni Jesu-Cristo. Kalpasanna, dinawatda ken ni Pedro a makipagyan kadakuada iti sumagmamano nga aldaw.