Category: Dagiti Aramid

Ti Impadamag ni Pedro iti Iglesia idiay Jerusalem

1 Nadamag dagiti apostoles ken dagiti kakabsat iti pammati idiay Judea nga inawat met dagiti Hentil ti sao ti Dios.

2 Idi simmang-at ni Pedro idiay Jerusalem, binabalaw ti grupo dagiti Judio nga umanamong iti seremonia ti pannakakugit.

3 Kinunada, “Napanka gayam iti balay dagiti tattao a saan a nakugit ket nakipanganka pay kadakuada!”

4 Ngarud, sinarita ni Pedro ti amin a napasamak manipud rugina. Kinunana:

5 “Addaak idi iti siudad ti Joppe ket madamaak nga agkarkararag idi nagparmataak. Nakitak ti kasla dakkel nga ules a maipabpababa kadagiti uppat a sulina manipud iti langit. Nagdisso iti asidegko.

6 Minatmatak a naimbag ti unegna. Nakitak dagiti nadumaduma a kita ti animal, dagiti narungsot nga ayup, dagiti agkarkarayam ken dagiti atap a tumatayab.

7 Nangngegko ti maysa a timek a nagkuna, ‘Tumakderka, Pedro. Pumartika ket agsidaka.’

8 “Ngem kinunak, ‘Saanko a maaramid dayta, Apo! Awan pay impaunegko a maibilang a natulawan wenno saan a rumbeng a kanen.’

9 “Nagsao manen ti timek a naggapu sadi langit, ‘Dimo ibilang a narugit ti dinalusan ti Dios.’

10 Namitlo a naaramid daytoy. Kalpasanna, naipangato amin sadi langit.

11 “Iti dayta a kanito, simmangpet iti dagusko a balay dagiti tallo a lallaki a naggapu idiay Cesarea a mangayab kaniak.

12 Imbaga kaniak ti Espiritu a diak agkedked a kumuyog kadakuada. Kimmuyog met dagiti innem a kakabsat iti pammati a taga-Joppe ket napankam idiay Cesarea. Simrekkami iti balay ni Cornelio.

13 “Imbaga ni Cornelio kadakami a nakitana ti maysa nga anghel nga agtaktakder iti balayna. Kinuna kano ti anghel, ‘Mangibaonka iti mapan idiay Joppe a mangayab iti tao nga agnagan Simon Pedro.

14 Ipalawagnanto kenka ti mensahe a pakaisalakanam ken ti amin a familiam.’

15 “Idi rugiak ti agsao, bimmaba ti Espiritu Santo kadakuada a kas met iti panagbabana kadatayo idi damo.

16 Nalagipkoti kinuna ti Apo, ‘Namuniag ni Juan iti danum, ngem mabuniagankayto iti Espiritu Santo.’

17 “Nalawag nga inted ti Dios kadakuada ti isu met laeng a sagut nga intedna kadatay idi namatitayo ken ni Apo Jesu-Cristo. Siasinoak ngarud a mangsuppiat iti Dios?”

18 Idi mangngegda daytoy, nagsardengda a mangbabalaw kenkuana. Indaydayawda ti Dios. Kinunkunada, “No kasta ngarud, inted met ti Dios kadagiti Hentil ti gundaway nga agbabawi ken agbiag!”

Ti Iglesia idiay Antiokia

19 Idinawarawara dagiti mamati gapu iti pannakaidadanes a rimsua idi napapatay ni Esteban, nakadanon ti sumagmamano kadakuada idiay Fenicia, Chipre ken Antiokia. Impakaammoda ti mensahe kadagiti Judio laeng.

20 Ngem adda met dagiti napan idiay Antiokia, dagiti mamati a taga-Chipre ken Cirene, ket inkaskasabada ti mensahe kadagiti Hentil.Impakaammoda kadakuada ti Naimbag a Damag maipapan ken ni Apo Jesus.

21 Adda kadakuada ti pannakabalin ti Apo ket adu dagiti namati ken simmurot iti Apo.

22 Nadamag daytoy ti iglesia idiay Jerusalem ket imbaonda ni Bernabe idiay Antiokia.

23 Idi sumangpet ni Bernabe, naragsakan a nakakita iti parabur ti Dios kadagitoy a mamati. Binalakadanna ida nga agtalinaed a sipupudno iti Apo iti amin a pusoda.

24 Naimbag a tao ni Bernabe ket napno iti Espiritu Santo ken pammati. Iti kasta, adu ti naawisna a nainayon kadagiti pasurot ti Apo.

25 Napan ngarud ni Bernabe idiay Tarso tapno sapulenna ni Saulo.

26 Idi nasarakanna, inkuyogna idiay Antiokia. Makatawen a nakipulpulapolda iti iglesia ket adu dagiti tattao a sinursuroanda. Idiay Antiokia ti immuna a nakapanaganan dagiti adalan iti Kristiano.

27 Kadagidi nga aldaw, simmalog idiay Antiokia dagiti profeta a naggapu idiay Jerusalem.

28 Babaeniti pannakabalin ti Espiritu, impadto ni Agabo, maysa kadagiti profeta, nga adda dakkel a bisin a dandani dumteng iti entero a lubong. (Napasamak daytoy idi emperador ni Claudio.)

29 Nagnunumoan dagiti adalan ti mangted iti tulong kadagiti kakabsat nga agnaed idiay Judea segun ti kabaelan nga ited ti tunggal maysa.

30 Inaramidda daytoy ket impaw-itda ti kuarta kadagiti panglakayen sadiay babaen kada Bernabe ken Saulo.

Mapapatay ni Santiago ken Maibalud ni Pedro

1 Kadagidi a tiempo, pinarigat ni Ari Herodesdagiti sumagmamano a kamkameng ti iglesia.

2 Pinaputolanna ni Santiago a kabsat ni Juan.

3 Idi makitana a naragsakan dagiti Judio, pinatiliwna met ni Pedro. (Napasamak daytoy iti Fiesta ti Tinapay nga awan Lebadurana.)

4 Kalpasanti pannakatiliw ni Pedro, pinaibaludna sana pinabantayan iti uppat a grupo ti soldado. Uppat a soldado ti mangbukel iti tunggal grupo nga agsisinnublat a mangbantay kenkuana. Panggep ni Herodes a pausig ni Pedro iti publiko kalpasan ti Fiesta ti Paskua.

5 Iti kasta, nagtalinaed ni Pedro iti pagbaludan. Ngem impasnek dagiti kamkameng ti iglesia ti nangikararag kenkuana iti Dios.

Mairuar ni Pedro iti Pagbaludan

6 Iti rabii sakbay ti panangyawat koma ni Herodes ken ni Pedro kadagiti tattao, sikakawar a matmaturog iti nagbaetan ti dua a soldado. Adda met dagiti guardia iti ruangan ti pagbaludan.

7 Pagammoan, nagparang ti maysa nga anghel ti Apo ket adda silaw a nagraniag iti pagbaludan. Ginunggon ti anghel ti abaga ni Pedro ket kinunana, “Bumangonkan! Darasem!”

Dagus a naikkat ti kawar dagiti ima ni Pedro.

8 Kinuna ti anghel, “Agbadoka ket agsandaliaska!”

Nagtungpal ni Pedro.

Kinuna manen ti anghel, “Agkagayka ket surotennak.”

9 Sinurotna ti anghel a rimmuar iti pagbaludan. Dina ammo no agpaypayso ti ar-aramiden ti anghel. Impagarupna nga agparparmata.

10 Linabasanda ti umuna a grupo dagiti guardia, sa ti maikadua ket dimtengda iti landok a ruangan nga agturong iti siudad. Naglukat ti ruangan nga awan nangsagsagid ket rimmuarda. Idi magmagnada iti maysa a kalsada, pagammoan la ta nagpukaw ti anghel.

11 Naawatan ni Pedro ti napasamak kenkuana. “Ita, ammokon a pudno daytoy,” kinunana. “Imbaon ti Dios ti anghelna nga umay mangisalakan kaniak iti pannakabalin ni Herodes ken iti amin a panggep nga aramiden dagiti Judio kaniak.”

12 Idi madlaw ni Pedro ti kasasaadna, napan iti balay ni Maria nga ina ni Juan Marcos. Sadiay, naguurnong ti adu a tattao nga agkarkararag.

13 Nagtugtog ni Pedro iti ruangan ket maysa a babaonen a babai nga agnagan Roda ti napan nangammo no siasino ti nagtuktok.

14 Nailasinna ti timek ni Pedro. Iti napalalo a ragsakna, dinan linuktan ti ruangan no di ket nagtaray a napan iti uneg ket impakaammona kadagiti tattao nga adda ni Pedro iti ruar.

15 “Mauyongka!” kinunada kenkuana. Ngem impapilitna a pudno ti imbagana. “Anghelna dayta,” kinunada.

16 Kabayatanna, saan nga insardeng ni Pedro ti nagtugtugtog. Idi luktanda ti ruangan, kasta unay ti siddaawda a nakakita kenkuana.

17 Nagsenias nga agulimekda ket sinaritana kadakuada no kasano ti panangiruar ti Apo kenkuana iti pagbaludan. “Ibagayo daytoy ken ni Santiago ken kadagiti kakabsat,” kinunana. Kalpasanna, pimmanaw a napan iti sabali a lugar.

18 Kabigatanna, napalalo ti pannakariribuk dagiti guardia gapu iti panagpukaw ni Pedro. Dida ammo no ania ti napasamak kenkuana.

19 Pinasapul ni Herodes ni Pedro ngem saanda a nabirokan. Iti kasta, pinaimbestigarna dagiti soldado ket imbilinna a mapapatayda.

Pimmanaw ni Herodes idiay Judea ket napan nagyan idiay Cesarea iti sumagmamano nga aldaw.

Matay ni Herodes

20 Napalalo ti pungtot ni Herodes kadagiti taga-Tiro ken taga-Sidon. Gapu iti daytoy, inkeddeng dagiti umili a sangsangkamaysada a mangibaon kadagiti pannakabagida a mapan ken ni Herodes. Immuna nga inallukoyda ni Blasto a mayordomo iti palasio a tumulong kadakuada a makikappia ken ni Herodes. Aggapu ngamin ti taraonda kadagiti daga a masakupan ti Herodes.

21 Iti naituding nga aldaw, inkawes ni Herodes ti pagan-anayna a kas ari, nagtugaw iti tronona sa nagbitla iti sangoanan dagiti tattao.

22 “Maysa a dios ti agsarsarita, saan a tao!” impukkaw dagiti tattao.

23 Iti dayta met la a kanito, dinusa ti anghel ti Apo ni Herodes agsipud ta innalana ti pammadayaw nga agpaay koma iti Dios. Inigges agingga a natay.

24 Nagtultuloy a nagsaknap ti sao ti Dios ket immadu dagiti mamati.

25 Idi natungpalen da Bernabe ken Saulo ti aramid a nakaibaonanda, nagawidda manipudJerusalem ket inkuyogda ni Juan Marcos.

Mapili ken Maibaon da Bernabe ken Saulo

1 Iti iglesia idiay Antiokia, adda idi sumagmamano a profeta ken mamaestro: isuda da Bernabe, Simeon (a maaw-awagan Negro), Lucio (a taga-Cirene), Manaen (a kinaubingan ni Herodes a gobernador) ken Saulo.

2 Kabayatan ti panagdaydayawda iti Apo ken panagay-ayunarda, kinuna ti Espiritu Santo kadakuada, “Ilasinyo da Bernabe ken Saulo. Isuda ti pinilik a mangaramid iti trabaho a naituding kadakuada.”

3 Kalpasan ti panagayunar ken panagkararagda, impatayda dagiti imada kada Bernabe ken Saulo sada imbaon ida.

Mangasaba da Bernabe ken Saulo idiay Chipre

4 Iti kasta, simmalog idiay Seleucia da Bernabe ken Saulo nga imbaon ti Espiritu Santo. Manipud sadiay, nagbarkoda a nagturong iti isla ti Chipre.

5 Idi dumtengda idiay Salamina, inkasabada ti sao ti Dios kadagiti sinagoga dagiti Judio. Inkuyogda ni Juan Marcos a tumulong kadakuada iti trabaho.

6 Sinursorda ti puro agingga idiay Pafo a nakasarakanda iti maysa a salamangkero nga agnagan iti Bar-Jesus. Judio ni Bar-Jesus ket imbilangna ti bagina a profeta uray no saan.

7 Aggayyemda iti gobernador iti dayta a puro, ni Sergio Paulo, maysa a nasaririt a tao. Kayat a denggen ti gobernador ti sao ti Dios, isu a pinaayabanna da Bernabe ken Saulo.

8 Ngem linapdan ida ti salamangkero (Elimas ti naganna iti Griego), ta kayatna a mayadayo ti gobernador iti pammati.

9 Iti kasta, ni Saulo a maaw-awagan pay iti Pablo, isu a napno ti Espiritu Santo, pinerrengna ti salamangkero

10 sana kinuna: “Sika nga anak ti Diablo! Sika ti kabusor ti amin a kinalinteg. Nasikapka la unay. Apay a kankanayonmo a balballikugen ti kinapudno maipapan iti Apo?

11 Ita, dissoannaka ti ima ti Apo: Agbulsekka ket dimo makita ti lawag ti init iti sumagmamano nga aldaw.” Dagus a narikna ni Elimas a kinullaapan ti sipnget dagiti matana, ket nagar-arikap a nangsapul iti mangkibin kenkuana.

12 Namati ti gobernador idi maimatanganna ti napasamak. Napalalo ti siddaawna iti sursuro maipapan iti Apo.

Da Pablo ken Bernabe idiay Antiokia ti Pisidia

13 Manipud Pafo, nagbarko ni Pablo ken dagiti kinakuyogna. Dimtengda idiay Perge, maysa nga ili iti Pamfilia. Ngem pinanawan ni Juan Marcos ida sadiay ket nagsubli idiay Jerusalem.

14 Manipud Perge, dimtengda iti ili ti Antiokia, idiay Pisidia. Iti Aldaw a Panaginana, simrekda iti sinagoga ket nagtugawda.

15 Kalpasan ti pannakaibasa ti maysa a paset ti Linteg ni Moises ken Dagiti Sursurat dagiti Profeta,adda pinaibaga kadakuada dagiti pangulo ti sinagoga. “Kakabsat,” kinunada, “kayatmi nga agsaokayo kadagiti tattao, no adda mensaheyo a pammaregta kadakuada.”

16 Timmakder ni Pablo, sineniasanna ida nga agulimekda ket nagsao:

“Padak nga Israelita ken dakayo nga agdaydayaw iti Dios, dumngegkayo!

17 TiDios dagiti Israelita ti nangpili kadagidi kapuonantayo ket pinagbalinna ida a naindaklan a pagilian bayat ti panagnaedda a kas ganggannaet idiay Egipto. Inruarna ida sadiay babaen iti naindaklan a pannakabalinna.

18 Itiaguppat a pulo a tawen, inanusannaida idiay let-ang.

19 Pinarmeknati pito a nasion iti daga ti Canaan. Intedna dayta a daga a tagikuaen dagiti tattaona.

20 Naaramidamin dagitoy iti uneg ti ag-450 a tawen.

“Kalpasanna, inikkanna ida kadagiti ukom agingga iti tiempo a dimteng ni profeta Samuel.

21 Ididimmawatda iti ari, intedna nga arida ni Saulo nga anak ni Kis a nagtaud iti tribu ni Benjamin. Nagturay ni Saulo iti uppat a pulo a tawen.

22 Kalpasanti panangikkat ti Dios kenkuana, insaadna ni David a kas arida. Kastoy ti kinuna ti Dios maipapan kenkuana, ‘Nasarakak a ni David nga anak ni Jesse ti lalaki a makatungpal iti amin a pagayatak!’

23 “Kas inkari ti Dios, pinagbalinna a Mangisalakan iti Israel ti maysa kadagiti kaputotan ni David. Isu ni Jesus.

24 Sakbaynga inrugi ni Jesus ti trabahona, inkasaba ni Juan kadagiti amin nga Israelita a masapul nga agbabawida kadagiti basbasolda ken pabuniaganda.

25 Ididandanin malpas ni Juan ti nakaibaonanna, kinunana kadagiti tattao, ‘Siasinoak iti panagkunayo? Saan a siak ti ur-urayenyo no di ket ti sumaruno kaniak. Saanak pay a maikari a mangikkat iti sandaliasna.’

26 “Kakabsatko, dakayo a nagtaud iti kaputotan ni Abraham ken dakayo a Hentil nga adda ditoy nga agdaydayaw iti Dios: datayo ti nakaitedan ti mensahe ti pannakaisalakan!

27 Ta saan a nabigbig dagiti agnaed idiay Jerusalem ken dagiti panguloda a ni Jesus ti Mangisalakan. Dida met naawatan ti sao dagiti profeta a maibasbasa iti tunggal Aldaw a Panaginana. Ngem isuda met laeng ti nangipatungpal iti sao dagiti profeta idi inukomda ni Jesus.

28 Keturay no awan nasarakanda a pakaigapuan a makedngan a matay, dinawatda ken Pilato a papapatayna.

29 Idinaaramiddan ti amin a nailanad iti Nasantoan a Surat maipapan kenkuana, imbabada iti krus sada intanem.

30 “Ngem pinagungar ti Dios.

31 Adunga aldaw a nagparparang kadagidi kinadkaduana manipud Galilea agingga idiay Jerusalem. Isuda itan dagiti saksina kadagiti tattao.

32 Ket addakami ditoy a mangyeg kadakayo iti Naimbag a Damag nga inkari ti Dios nga aramidenna kadagiti kapuonantayo.

33 Tinungpalnanita kadatayo a kaputotanda babaen iti panangpagungarna ken ni Jesus. Kas nailanad iti maikadua a Salmo:

‘Sika ti Anakko;

Ita nga aldaw, nagbalinak nga Amam.’

34 Nomaipapan iti panangpagungar ti Dios ken ni Jesus a ni kaanoman dinto agsublin iti panagrupsa, kastoy ti kinunana:

‘Itedkonto kenka ti nasantoan ken di pagduaduaan a bendision

nga inkarik ken David.’

35 Isut’gapuna a kinunana pay iti sabali a salmo:

‘Dimonto ipalubos nga agrupsa ti nasantoan nga adipenmo.’

36 Ta idi panawen ni David, kalpasan ti panangipatungpalna iti pagayatan ti Dios, natay ken naikali iti denna dagiti kapuonanna, ket nagrupsa ti bangkayna.

37 Ngem saan a nagrupsa daytoy a pinagungar ti Dios.

38 Rebbengyo ngarud nga ammoen, kakabsat, a babaen ken ni Jesus, maipakaammo kadakayo ti pannakapakawan dagiti basbasol.

39 Rebbengyo pay nga ammoen a ti siasinoman a mamati kenkuana mapakawan iti amin a basol a saan a mapakawan segun ti Linteg ni Moises.

40 Agannadkayo ngarud tapno saan a mapasamak kadakayo ti kinuna dagiti profeta:

41 ‘Kitaenyo,dakayo a nauyaw!

Agsiddaaw ken mataykayo!

Ta ti ar-aramidek iti panawenyo,

Pulos a diyonto patien,

Uray no adda mangilawlawag kadakayo.’”

42 Idi rummuar da Pablo ken Bernabe iti sinagoga, inawis dagiti tattao ida nga agsubli iti sumuno nga Aldaw a Panaginana tapno agsaoda pay maipapan kadagitoy a bambanag.

43 Idi nakapanawen dagiti tattao iti sinagoga, simmurot kada Pablo ken Bernabe dagiti adu a Judio ken dagiti Hentil a napasurot iti Judaismo. Iti kasta, binalakadanda ida tapno agtalinaedda nga agbiag iti parabur ti Dios.

44 Iti sumuno nga Aldaw a Panaginana, dimteng ti dandani amin a tattao iti dayta nga ili tapno dumngegda iti sao ti Apo.

45 Idi makita dagiti Judio dagiti adu a tattao, napalalo ti apasda ket imbagada nga ulbod ti sasawen ni Pablo. Pinagsasaoanda pay ni Pablo.

46 Ngem situtured a nagsao da Pablo ken Bernabe. “Rebbengna a dakayo ti umuna a pakaipalawagan ti sao ti Dios,” kinunada, “ngem agsipud ta laksidenyo ken diyo ibilang a maikarikayo iti biag nga agnanayon, panawandakayo ket inkami kadagiti Hentil.

47 Tadaytoy ti bilin ti Apo kadakami:

‘Insaadka a mangsilaw kadagiti Hentil,

Tapno maisalakan ti entero a lubong.’”

48 Idi mangngeg daytoy dagiti Hentil, nagrag-oda ket dinaydayawda ti mensahe ti Apo. Ket nagbalin a mamati dagiti naituding iti biag nga agnanayon.

49 Nagsaknap ti sao ti Apo iti amin a disso iti dayta a lugar.

50 Ngem sinulbog dagiti Judio dagiti nalatak a lallaki iti ili, kasta met dagiti babaknang a babbai nga agdaydayaw iti Dios. Inrugida ti pannakaidadanes da Pablo ken Bernabe ket kapilitan a nagtalawda iti lugarda.

51 Pinampagdangarud ti tapok kadagiti sakada a maibusor kadakuada ket nagturongda idiay Iconio.

52 Idiay Antiokia, kasta unay ti rag-o dagiti adalan ket naan-anay ti panangituray kadakuada ti Espiritu Santo.

Da Pablo ken Bernabe idiay Iconio

1 Kasta met ti napasamak idiay Iconio. Napan da Pablo ken Bernabe iti sinagoga ket adu a Judio ken Hentil ti nagbalin a mamati gapu iti napintas a panangasabada.

2 Ngem adda dagiti Judio a saan a mamati iti ikaskasabada. Sinulbogda dagiti Hentil ket sinabidonganda ti panunotda a bumusor kadagiti kakabsat.

3 Nabayag a nagtaeng sadiay da Pablo ken Bernabe. Situturedda a nagsao maipapan iti Apo. Pinaneknekan ti Apo a pudno ti mensaheda maipapan iti paraburna babaen iti pannangtedna iti pannakabalinda nga agaramid iti milagro ken pagilasinan.

4 Nabingay dagiti tattao iti siudad: Adda dagiti immanamong kadagiti sasawen dagiti Judio idinto a dagiti dadduma, inayonanda dagiti apostoles.

5 Inkeddeng dagiti Hentil ken dagiti Judio agraman dagiti panguloda a dangran ken uborenda dagiti apostoles.

6 Ngem naammoan dagiti apostoles daytoy ket napanda nagkamang idiay Listra ken Derbe, il-ili iti Licaonia, ken kadagiti kabangibang a luglugar.

7 Sadiay ti nangikasabaanda iti Naimbag a Damag.

Da Pablo ken Bernabe idiay Listra

8 Idiay Listra, adda lalaki a saan a makapagna ket pulos a dina pay naaramat dagiti sakana gapu ta nayanak a paralitiko.

9 Agtugtugaw a dumdumngeg ken ni Pablo. Idi makita ni Pablo nga adda pammati daytoy a tao a mapaimbag, pinerrengna

10 sana kinuna iti napigsa, “Tumakderka!”

Ket limmagto ti lalaki ket nagpagnapagna.

11 Idi makita dagiti tattao ti inaramid ni Pablo, impukkawda iti pagsasaoda a taga-Licaonia, “Nagbalin a tao dagiti dios ket bimmabada kadatayo!”

12 Pinanagananda ni Bernabe iti Zeus. Agsipud ta ni Pablo ti para sao, pinanagananda iti Hermes.

13 Adda ti templo ni Zeusiti ruar ti ili. Kayat ti padi ni Zeus ken dagiti tattao ti agidaton kadagiti apostoles. Iti kasta, nangipan ti padi kadagiti toro a baka ken sabsabong iti ruangan ti ili.

14 Ngem idi maammoan da Bernabe ken Pablo ti kayatda nga aramiden, rinay-abda dagiti pagan-anayda sada timmaray nga immasideg kadagiti tattao.

15 “Kakabsat,”impukkawda, “apay nga aramidenyo daytoy? Tattaokami laeng a kas kadakayo. Addakami ditoy a mangipakaammo iti Naimbag a Damag tapno panawanyo dagitoy a kinaubbaw ket agturongkayo iti sibibiag a Dios a namarsua iti langit, daga, taaw ken amin nga adda kadakuada.

16 Iti napalabas, pinalubosanna amin a tattao nga agaramid iti kinaykayatda.

17 Nupay kasta, dina impalubos nga awan pakakitaan iti kaaddana kadagiti aramidna a naimbag: Ikkannakay iti tudo manipud langit ken iti adu nga apit; ikkannakay iti taraon ken ragsak a mangpunno kadagiti pusoyo.”

18 Uray no imbaga da Pablo ken Bernabe dagitoy, narigatanda a nangatipa kadagiti tattao iti panangipaayda iti daton kadakuada.

19 Ngem simmangpet ti sumagmamano a Judio a naggapu idiay Antiokia ken Iconio. Naallukoyda dagiti tattao a mamati iti sasawenda. Inuborda ni Pablo ket gapu ta impagarupda a natayen, ginuyodda nga inruar iti ili.

20 Ngem idi inaribungbongan dagiti mamati, timmakder ni Pablo ket nagsubli iti ili. Iti sumuno nga aldaw, napan da Pablo ken Bernabe idiay Derbe.

Ti Panagsubli da Pablo ken Bernabe idiay Antiokia ti Siria

21 Inkasaba da Pablo ken Bernabe ti Naimbag a Damag idiay Derbe, ket adu ti naawisda nga agbalin nga adalan. Kalpasanna, nagsublida idiay Listra, Iconio ken Antiokia idiay Pisidia.

22 Pinatibkerda dagiti mamati ket binalakadanda ida nga agtalinaed a sipupudno iti pammati. Imbagada, “Masapul nga aglasattay iti adu a rigat sakbay a sumrektay iti Pagarian ti Dios.”

23 Nangdutokda kadagiti panglakayen nga agpaay iti tunggal iglesia, ket kalpasan ti panagkararag ken panagayunarda, inyawatda ida iti aywan ti Apo a nangitedanda iti panagtalekda.

24 Linasat da Pablo ken Bernabe ti sakup ti Pisidia, ket dimtengda idiay Pamfilia.

25 Inkasabada ti mensahe idiay Perge sada simmalog idiay Atalia.

26 Manipud Atalia, nagbarkoda a nagsubli idiay Antiokia. Ditoy ti damo a nakaitalkanda iti Dios tapno aywananna ida iti trabaho a kalkalpasda nga inaramid.

27 Idi sumangpetda idiay Antiokia, inurnongda dagiti kamkameng ti iglesia. Sinaritada ti amin nga inaramid ti Dios babaen kadakuada ken no kasano ti pananglukat ti Dios iti dalan tapno mamati dagiti Hentil.

28 Nabayag a nakipagtaengda kadagiti mamati sadiay.

Ti Taripnong idiay Jerusalem

1 Addasumagmamano a lallaki a naggapu idiay Judea a napan idiay Antiokia. Insursuroda dagiti kakabsat sadiay a dida maisalakan no dida makugit kas mayannurot iti Linteg ni Moises.

2 Rimsua ti napudot a pannakisuppiat da Pablo ken Bernabe kadakuada. Daytoy ti gapuna a natudingan da Pablo ken Bernabe, kasta met ti sumagmamano a taga-Antiokia a mapan idiay Jerusalem tapno makisaritada kadagiti apostoles ken kadagiti panglakayen maipapan iti daytoy a parikut.

3 Pinarubbuatan ida dagiti kamkameng ti iglesia. Bayat ti ilalabasda idiay Fenicia ken Samaria, impadpadamagda kadagiti mamati sadiay no kasano a nakombertir dagiti Hentil. Ket napalalo a rag-o dagiti kakabsat iti daytoy.

4 Idi sumangpetda idiay Jerusalem, sinangaili ida ti iglesia, dagiti apostoles ken dagiti panglakayen. Insalaysayda ti amin nga inaramid ti Dios kadakuada.

5 Ngem timmakder ti dadduma kadagiti mamati a kamkameng ti partido dagiti Fariseo. Kinunada, “Masapul a makugit dagiti Hentil ket maibilin a tungpalenda ti Linteg ni Moises.”

6 Nagmimiting dagiti apostoles ken dagiti panglakayen tapno adalenda daytoy a banag.

7 Kalpasanti nabayag a panagsusuppiatda, timmakder ni Pedro ket kinunana, “Kakabsatko, pagaammoyo a kadagiti immun-una nga aldaw, siak a maysa kadakayo, pinilinak ti Dios a mangikasaba iti Naimbag a Damag kadagiti Hentil tapno dumngeg ken mamatida.

8 Ketti Dios a makaammo iti pampanunoten ti amin, impakitana ti yaanamongna kadagiti Hentil babaen iti pannangtedna kadakuada iti Espiritu Santo a kas iti pannangtedna kadatayo.

9 Agpapadatayo iti imatang ti Dios ket awan pakaidumaantayo kadakuada. Pinakawanna dagiti basolda agsipud ta namatida.

10 Apay ngarud a suotenyo ti Dios? Apay nga ipabaklayyo kadagiti mamati ti awit a di nabaelan dagiti kapuonantayo ken uray pay datayo?

11 Ngem mamatitayo a maisalakantayo babaen iti parabur ni Apo Jesus, ket kasta met ti panangisalakan kadakuada ti Dios.”

12 Nagulimek ti entero a taripnong. Dimngegda kada Bernabe ken Pablo a nagipadamag kadagiti pagilasinan ken milagro nga inaramid ti Dios kadagiti Hentil babaen kadakuada.

13 Idi malpasda, nagsao met ni Santiago.“Kakabsat,” kinunana, “denggendak kadi!

14 Kaipalpalawag ni Simon ti panangipakita ti Dios iti panangipategna kadagiti Hentil, babaen iti panangpilina kadagiti tattao a maipaay iti naganna.

15 Paneknekan daytoy ti kinuna dagiti profeta, kas nailanad iti Nasantoan a Surat:

16 ‘Agsubliaktokalpasan daytoy, kuna ti Apo,

ket bangonek manen ti pagarian ni David.

Tarimaanekto dagiti narba

a pasetna ket palagdaek manen.

17 Iti kasta, umayto kaniak dagiti dadduma pay iti sangkataoan,

amin a Hentil nga inayabak nga agbalin a kukuak.

18 Kasta ti kuna ti Apo a nangipakaammo iti daytoy iti nabayagen a tiempo.’”

19 Intuloy ni Santiago, “Iti panagkunak, ditay koma parigaten dagiti Hentil nga agturong iti Dios.

20 Suratantayoketdi ida ket ibagatayo dagitoy: ‘Dikay mangan kadagiti taraon a naidaton kadagiti didiosen. Lisianyo ti immoralidad. Dikay agsida iti saan a napadara nga animal ken iti dara.’

21 Nabayagen a naibasbasa ti Linteg ni Moises kadagiti sinagoga iti Aldaw a Panaginana, ket maikaskasaba dagiti saona iti tunggal ili.”

Ti Surat kadagiti Mamati a Hentil

22 Nagnunumoan dagiti apostoles ken dagiti panglakayen, agraman ti entero nga iglesia a pumilida iti sumagmamano a lallaki iti grupoda. Ibaonda ida a kumuyog kada Pablo ken Bernabe a mapan idiay Antiokia. Pinilida ti dua a lallaki a raraemen unay dagiti kakabsat, ni Judas a managan Barsabas ken ni Silas.

23 Kastoy ti linaon ti impaw-itda a surat kadakuada: “Ay-ayatenmi a kakabsat a Hentil nga agnanaed dita Antiokia, Siria ken Cilicia:

24 Nadamagmi nga immay dita ti sumagmamano a lallaki a naggapu iti grupomi, ket nariribuk ken nagduaduakayo gapu kadagiti saoda. Saanmi nga imbilin a kasta ti aramidenda.

25 Isut’ gapuna a nagtataripnongkami ket sangsangkamaysakami a nangpili kadagiti ibaonmi nga umay kadakayo. Kumuyogda kada patpatgenmi a Bernabe ken Pablo

26 a nangipusta iti biagda iti panagserbi ken ni Apotayo a Jesu-Cristo.

27 Ibaonmi ngarud da Judas ken Silas a mangipakaammo a personal kadagitoy nga insuratmi.

28 Ta inkeddeng ti Espiritu Santo, ken inkeddengmi met a saandakayo a padagsenan malaksid dagitoy nasken nga alagaden:

29 Dikayo mangan iti kanen a naidaton kadagiti didiosen. Dikay agsida iti dara. Dikay agsida iti saan a napadara nga animal. Adaywanyo met ti immoralidad. Naimbag ti pagbanaganyo no diyo aramiden dagitoy. Dios ti mangsalluad kadakayo. Dagitoy kakabsatyo, Apostoles ken Panglakayen.”

30 Naparubbuatan dagiti naibaon ket napanda idiay Antiokia. Sadiay, tinipontiponda dagiti amin a mamati sada inted kadakuada ti surat.

31 Idi nabasa dagiti tattao ti surat, napalalo ti rag-oda, gapu kadagiti balakad a linaonna.

32 Profeta met da Judas ken Silas. Nabayag a nagsaoda ket pinapigsada ti pakinakem dagiti kakabsat.

33 Kalpasan ti pannakipagtaengda sadiay iti sumagmamano nga aldaw, pinalubosan ken binendisionan ida dagiti kakabsat, ket nagsublida kadagiti nangibaon kadakuada.

35 Ngem nagbati da Pablo ken Bernabe idiay Antiokia. Babaen iti tulong dagiti adu pay a kakabsat, insursuro ken inkaskasabada ti sao ti Apo.

Agsuppiat da Pablo ken Bernabe ket Agsinada

36 Kalpasan ti sumagmamano nga aldaw, kinuna ni Pablo ken ni Bernabe, “Inta sarungkaran dagiti kakabsat iti tunggal siudad a nangikaskasabaanta iti sao ti Apo. Kitaenta no kasano ti kasasaadda.”

37 Kayat ni Bernabe nga ikuyog ni Juan Marcos,

38 ngeminkeddeng ni Pablo a saan a nasayaat nga ikuyogda gapu ta saan a nakikadkadua kadakuada agingga a nalpas ti trabahoda no di ket nagsubli ket pinanawanna ida idiay Pamfilia.

39 Rimsua ti nabara a panagsuppiatda ket daytoy ti gapuna a nagsinada.

Inkuyog ni Bernabe ni Marcos ket naglayagda a nagturong idiay Chipre.

40 Pinili met ni Pablo ni Silas a kaduana ket inkumit ida dagiti kakabsat iti parabur ti Dios, sada nagluas.

41 Sinursorda ti Siria ken Cilicia a nangpabpabileg kadagiti iglesia.

Kumuyog ni Timoteo kada Pablo ken Silas

1 Napan pay ni Pablo idiay Derbe ken idiay Listra a pagnaedan ti maysa a mamati nga agnagan Timoteo. Judio ti inana ket maysa met a mamati, ngem Griego ti amana.

2 Pinaneknekan dagiti kakabsat idiay Listra ken Iconio ti kinaimbag ni Timoteo.

3 Kinugit ni Pablo ni Timoteo ta kayatna nga ikuyog. Inaramidna daytoy gapu ta ammo dagiti Judio nga agnaed sadiay, a Griego ti amana.

4 Iti tunggal ili a papananda, impakaammoda kadagiti mamati ti alagaden a nagnunummoan dagiti apostoles ken panglakayen idiay Jerusalem, ket impaganetgetda a tungpalenda.

5 Iti kasta, pimmigsa ti pammati dagiti kamkameng dagiti iglesia ket inaldaw nga immadu dagiti mamati.

Ti Parmata ni Pablo idiay Troas

6 Dinalliasatda ti sakup ti Frigia ken Galacia, ta saan a pinalubosan ida ti Espiritu Santo a mangikasaba iti mensahe iti probinsia ti Asia.

7 Idi dumtengda iti beddeng ti Misia, pinanggepda ti sumrek idiay Bitinia, ngem saan manen a pinalubosan ida ti Espiritu ni Jesus.

8 Linabasanda ngarud ti Misia ket nagtarusda idiay Troas.

9 Iti rabii, adda parmata ni Pablo ket nakitana ti maysa a lalaki a taga-Macedonia a sitatakder nga agpakpakaasi kenkuana. “Umayka koma idiay Macedonia,” kinunana, “ta tulongannakami!”

10 Kalpasan ti parmatana, nagrubbuatkami a dagus a nagturong idiay Macedonia. Awan duaduami nga inawagannakami ti Dios a mangikasaba iti Naimbag a Damag kadagiti tattao sadiay.

Ti Isusurot ni Lydia iti Pammati idiay Filipos

11 Nagbarkokami manipud Troas ket nagtaruskam idiay Samotracia. Iti sumuno nga aldaw, simmangladkami idiay Neapolis.

12 Manipud sadiay, immunegkami a napan idiay Filipos, maysa a siudad iti umuna a distrito ti Macedonia,ken sakup ti Roma. Nagyankami iti dayta a siudad iti sumagmamano nga aldaw.

13 Iti Aldaw a Panaginana, rimmuarkam iti siudad ket napankam iti igid ti karayan, iti lugar nga impagarupmi nga adda pagkararagan. Nagtugawkami ket nakisaokami kadagiti babbai a nagtataripnong sadiay.

14 Mairaman kadagiti nagdengngeg kadakami ti maysa nga aglaklako iti nangingina a lupot. Lydia ti naganna ken taga-Tiatira ken agdaydayaw iti Dios; linuktan ti Apo ti panunotna ket naawatanna dagiti ibagbaga ni Pablo.

15 Nagbuniag ni Lydia ken dagiti kabbalayna. Kalpasanna, inawisnakam a kunana, “No namnamaenyo a mamatiak a sipupudno iti Apo, umaykay agdagus idiay balay.” Ket saankami a nakapagkedked.

Ti Pannakaibalud da Silas ken Pablo idiay Filipos

16 Iti maysa nga aldaw, bayat ti ipapanmi iti disso a pagkararagan, sinabatnakami ti maysa a tagabu a balasang. Linuganan ti dakes nga espiritu a mangted kenkuana iti pannakabalin a mangibaga iti mapasamak iti masakbayan. Adu a kuarta ti matgedan dagiti appona babaen iti panagpadlesna.

17 Sinursurotnakami kada Pablo ket ipukpukkawna, “Adipen ti Kangatoan a Dios dagitoy a tattao. Ipakaammoda kadakayo ti dalan a pakaisalakanan!”

18 Adu nga aldaw a kasta ti ar-aramidenna agingga iti nauma ni Pablo ket sinangona ti balasang sana kinuna iti espiritu, “Iti nagan ni Jesu-Cristo, ibilinko a rummuarka iti dayta a babai.”

Dagus a rimmuar ti espiritu kenkuana.

19 Idi makita dagiti appo ti balasang nga awanen ti pangkukuartaanda, tiniliwda da Pablo ken Silas. Ginuyodguyodda ida nga impan iti plasa sada indatag ida kadagiti ofisiales ti siudad.

20 Insaklangda ida kadagiti Romano nga agtuturay. Kinunada, “Judio dagitoy ket rirriribukenda ti siudadtayo.

21 Isursuroda dagiti ugali a maisalungasing iti lintegtayo. Umilitayo iti Roma ket ditay mabalin nga awaten ken tungpalen dagita nga ugali!”

22 Rimmaman dagiti tattao a nangkabkabil kada Pablo ken Silas. Inuksoban ida dagiti agtuturay sada imbilin a masaplitda.

23 Naibaludda kalpasan ti nakaro a pannakasaplitda ket nabilin ti guardia a bantayanna ida a naimbag.

24 Apaman a naawatna ti bilin, impanna ida iti akin-uneg a paset ti pagbaludan ket inipitna dagiti saksakada iti kayo.

25 Idi tumengnga ti rabii, agkarkararag da Pablo ken Silas ken agkankantada kadagiti himno a pagdaydayaw iti Dios. Agdengdengngeg kadakuada dagiti dadduma a balud.

26 Pagammoan, nagginggined iti napigsa. Nagunggon ti entero a fondasion ti pagbaludan. Naglukat a dagus dagiti amin a ridaw ket naikkat ti kawar dagiti amin a balud.

27 Nakariing ti agbambantay. Idi makitana a nalukatan ti pagbaludan, impagarupna a naglibasen dagiti balud. Iti kasta, inasutna ti kampilanna ket papatayenna koman ti bagina.

28 Ngem impukkaw ni Pablo, “Dimo ranggasan ta bagim! Addakam amin ditoy!”

29 Nagpaala ti agbambantay iti silaw. Simrek a dagus iti ayanda ket agtigtigerger iti buteng a nagrukbab iti sakaanan da Pablo ken Silas.

30 Kalpasanna, inruarna ida. “Appo, ania ti rumbeng nga aramidek tapno maisalakanak?” sinaludsodna.

31 Kinunada, “Mamatika ken ni Apo Jesus ket maisalakankanto, sika ken ti familiam.”

32 Inlawlawagda kenkuana ken iti amin nga adda iti balayna ti mensahe maipapan iti Apo.

33 Iti dayta met la nga oras iti rabii, nupay naladawen, innalana ida sana binuggoan dagiti sugsugatda. Dagus a nabuniaganda a sangafamiliaan.

34 Inyawidna da Pablo ken Silas sana pinakan ida. Nagrag-oda a sangafamiliaan agsipud ta mamatidan iti Dios.

35 Kabigatanna, imbilin dagiti agtuturay kadagiti polis a kunada, “Paruarenyo dagidiay a tattao.”

36 Iti kasta, imbaga ti agbambantay iti pagbaludan ken ni Pablo, “Imbilin dagiti agtuturay a mapalubosankayon. Rummuarkayo ngaruden ket pumanawkayo a sitatalna.”

37 Ngem kinuna ni Pablo kadagiti polis, “Nupay awan nasarakanda a basolmi, pinasaplitdakam iti sangoanan ti adu a tattao idinto nga umilikam iti Roma. Kalpasanna, pinaibaluddakami. Ita, kayatdakami a papanawen iti nalimed. Saan a mabalin! Dagiti met laeng agtuturay ti umay mangiruar kadakami.”

38 Impadamag dagiti polis daytoy a sao kadagiti agtuturay. Nagbutengda idi madamagda nga umili iti Roma da Pablo ken Silas.

39 Isut’ gapuna a napanda nagpadispensar kadakuada. Inruarda ida iti pagbaludan sada dinawat a pumanawda iti dayta a siudad.

40 Rimmuar da Pablo ken Silas iti pagbaludan ket nagtarusda iti balay ni Lydia. Sadiay, nadanonda dagiti kakabsat iti pammati ket pinapigsada ti pakinakemda babaen iti balakadda. Kalpasanna, pimmanawda iti siudad.

Ti Riribuk idiay Tesalonica

1 Sinursor da Pablo ken Silas ti Amfipolis ken Apolonia ket dimtengda idiay Tesalonica a yan ti maysa a sinagoga dagiti Judio.

2 Kas iti masansan nga aramiden ni Pablo, napan iti sinagoga, ket iti las-ud ti tallo nga Aldaw a Panaginana, nakisarsarita kadagiti tattao. Inaramatna dagiti Nasantoan a Sursurat

3 iti panangilawlawag ken panangipaneknekna a masapul nga agsagaba ken agungar ti Cristo. “Daytoy Jesus nga ipakaammok kadakayo,” kinunana, “isu ti Cristo.”

4 Sumagmamano kadakuada ti namati a pudno ti saona. Kimmaduada kada Pablo ken Silas, kasta met ti adu a Griego nga agdaydayaw iti Dios ken adu kadagiti nalatak a babbai iti kagimongan.

5 Ngem nagilem dagiti Judio. Inurnongda dagiti bulakbol iti kalkalsada sada nangparnuay iti riribuk iti siudad. Rinautda ti balay ti maysa a tao nga agnagan iti Jason, ta birbirokenda da Pablo ken Silas tapno idatagda ida kadagiti tattao.

6 Idi saanda a masarakan dagiti dua, inulodda ni Jason agraman sumagmamano a kakabsat. Impanda ida iti saklang dagiti ofisiales ti siudad.

“Mangriribuk dagitoy a tattao iti sadinoman a papananda,” impukpukkawda. “Ita, immayda ditoy siudadtayo,

7 ket pinadagus ida ni Jason iti balayna. Isuda amin, salsalungasingenda dagiti linteg ti Emperador. Kunkunada nga adda sabali nga ari a managan Jesus.”

8 Kasta unay ti pannakariribuk dagiti tattao ken dagiti turayen ti siudad a nakangngeg iti daytoy.

9 Sakbay a napalubosan ni Jason ken dagiti dadduma a kakabsat, pinagfiansa ida dagiti agtuturay.

Da Pablo ken Silas idiay Berea

10 Apaman a dimteng ti rabii, imbaon dagiti mamati da Pablo ken Silas idiay Berea. Idi makasangpetda sadiay, napanda a dagus iti sinagoga dagiti Judio.

11 Mannakaawat dagiti taga-Berea. Saanda a kas kadagiti taga-Tesalonica. Sigagagarda a nagdengngeg iti mensahe. Inaldaw nga adalenda dagiti Nasantoan a Sursurat tapno ammoenda no pudno met laeng ti sasawen ni Pablo.

12 Adu kadakuada ti namati agraman ti adu a Griego—dagiti mararaem a babbai ken lallaki iti kagimongan.

13 Ngem idi madamag dagiti Judio idiay Tesalonica nga inkasaba met ni Pablo ti sao ti Dios idiay Berea, napanda sadiay ket sinugsoganda dagiti tattao a mangriribuk.

14 Dinagdagus dagiti kakabsat nga imbaon ni Pablo a mapan iti igid ti baybay, ngem nagbati da Silas ken Timoteo.

15 Sumagmamano a lallaki ti nangitulod ken ni Pablo idiay Atenas. Sakbay a nagsubli idiay Berea, imbilin ni Pablo kadakuada: “Masapul a sumurot kaniak da Silas ken Timoteo iti kabiitan a tiempo.”

Ni Pablo idiay Atenas

16 Bayat ti panaguray ni Pablo kada Silas ken Timoteo idiay Atenas, napalalo ti pannakariribukna gapu iti kaadu ti didiosen a nakitana iti siudad.

17 Iti kasta, iti sinagoga, nakisarsarita kadagiti Judio ken kadagiti Hentil nga agdaydayaw iti Dios. Inaldaw met a kinasaona dagiti tattao a maisar-ong iti tiendaan.

18 Nakisuppiat met kenkuana dagiti mamaestro nga Epicureo ken Estoico. Kinuna ti sumagmamano kadakuada, “Ania ti salsalawasawen daytoy aginsisirib a tao?” Kinuna met ti dadduma, “Kasla sabali a dios ti ikaskasabana.” Kinunada daytoy agsipud ta ikaskasaba ni Pablo ti maipapan ken ni Jesus ken iti panagungar.

19 Inawisda ni Pablo ket inkuyogda iti taripnong ti konseho ti siudad a maaw-awagan iti Areopago. “Kayatmi nga ammoen daytoy baro a pannursuro a sarsaritaem,” kinunada.

20 “Karkarna dagiti sasawem ket kayatmi a maammoan ti kaipapananda!” (

21 Magustoan dagiti taga-Atenas ken dagiti ganggannaet nga agnanaed sadiay ti agsarsarita ken agdengdengngeg kadagiti kabarbaro a banag.)

22 Timmakder ni Pablo iti sangoanan ti Areopago ket kinunana kadagiti taga-Atenas, “Makitak a relihiosokayo iti amin a banag.

23 Ta iti panagpasiarko iti siudadyo ken pannakakitak kadagiti disso a pagdaydayawanyo, nasarakak ti maysa nga altar a nakaisuratan ti kastoy: ‘Maipaay iti Dios a di Am-ammo.’ Nupay diyo am-ammo dayta a pagdaydayawanyo, isu ita ti ipakaammok kadakayo.

24 TiDios a namarsua iti lubong ken kadagiti amin a linaonna, isu ti Apo ti langit ken daga. Saan nga agnaed kadagiti templo nga aramid ti tao.

25 Dina met masapul ti aniaman nga ited ti tao babaen iti panagserbina kenkuana, ta isu ti mangted iti biag iti amin a parsua, ken iti isuamin a banag.

26 Pinarsuana ti amin a kita ti puli iti sangkataoan, ket pinagnaedna ida iti amin a paset ti daga. Isu a mismo ti nangikeddeng kadagiti tiempo ken pagpatinggaan dagiti disso a pagnaedanda.

27 Inaramidna daytoy tapno sapulenda ti Dios, bareng no masarakanda bayat ti panagar-arikapda a mangbirok kenkuana. Nupay kasta, saan nga adayo ti Dios iti uray siasinoman kadatayo,

28 ta kastay kunadan,

‘Agbiag, aggunay ken addatayo kenkuana.’

Kas iti kuna ti sumagmamano a mannaniwyo,

‘Ta uray datayo, annakna met.’

29 Yantangay ta annaknatayo ti Dios, ditay koma ipagarup nga umasping ti Dios iti ladawan a balitok wenno pirak wenno bato a sinukog ti kinalaing ken kabaelan ti tao.

30 Pinalabas ti Dios dagiti tiempo a di pannakaammo kenkuana ti tao. Ngem ita, bilinenna ti amin a tattao a tallikudanda ti kinadakesda.

31 Ta intudingna ti aldaw a panangukomnanto a sililinteg iti entero a lubong babaen iti pinilina a tao. Intedna ti pammaneknek kadagiti amin a tattao babaen iti panangpagungarna iti dayta a tao.”

32 Idi mangngegda a nagsao ni Pablo maipapan iti panagungar ti natay, rinabrabak ti sumagmamano kadakuada, ngem kinuna met ti dadduma, “Kayatmi ti dumngegto manen kenka maipapan iti daytoy.”

33 Iti kasta, pinanawan ni Pablo ti taripnong.

34 Adda dagiti naallukoyna ket namatida. Mairaman kadakuada ni Dionisio a kameng ti Areopago ken ti maysa a babai nga agnagan Damaris. Ket adda pay dagiti dadduma a namati.

Ni Pablo idiay Corinto

1 Kalpasan daytoy, pimmanaw ni Pablo idiay Atenas ket nagturong idiay Corinto.

2 Nasarakanna sadiay ti maysa a Judio nga agnagan Akila a nayanak idiay Ponto. Kagapgapu ni Akila idiay Italia agraman ni Priscila nga asawana agsipud ta pinapanaw ni Emperador Claudio dagiti amin a Judio idiay Roma. Sinarungkaran ni Pablo ida

3 ket nakipagnaed ken nakipagtrabaho kadakuada iti panagaramid iti tolda, ta agpapadada iti pagsapulan.

4 Iti tunggal Aldaw a Panaginana, nakilinnawag idiay sinagoga, ket inkagumaanna a maallukoy a mamati dagiti Judio ken Griego.

5 Idi sumangpet da Silas ken Timoteo a naggapu idiay Macedonia, impamaysa ni Pablo ti panangaskasabana ket nangted kadagiti pammaneknek kadagiti Judio a ni Jesus isu ti Cristo.

6 Ngem idi supringen ken pagsasawanda, winagwagna ti tapok iti pagan-anayna ket kinunana: “No saankayo a maisalakan, dakayo ti akimbasol, saan a siak. Manipud ita, panawankayon ket innak mangasaba kadagiti Hentil.”

7 Pinanawanna ida ket napan nakipagtaeng iti balay ti maysa a Hentil nga agnagan Ticio Justo a managdaydayaw iti Dios. Adda ti balayna iti abay ti sinagoga.

8 Namati met iti Apo ni Crispo a pangulo ti sinagoga agraman ti familiana. Adu pay ti namati ken nabuniagan kadagiti taga-Corinto a nakangngeg iti inkasaba ni Pablo.

9 Iti maysa a rabii, adda parmata ni Pablo. Kinuna ti Apo kenkuana: “Dika agbuteng. Ituloymo latta ti agsao ket dika maupay,

10 ta addaak kenka. Awanto ti mangranggas kenka, agsipud ta adu ti taok iti daytoy a siudad.”

11 Maysa ket gudua a tawen a nagyan ni Pablo idiay Corinto a nangisursuro kadagiti tattao iti maipapan iti sao ti Dios.

12 Idi maisaad ni Galion a gobernador iti Acaya, nagtataripnong dagiti Judio, tiniliwda ni Pablo sada insaklang iti pangukoman.

13 “Guyguyugoyen daytoy a lalaki dagiti tattao tapno agdaydayawda iti Dios iti wagas a maikontra iti lintegmi!” kinunada.

14 Ngem idi agsao koma ni Pablo, kinuna ni Galion kadagiti Judio: “No maipanggep iti panagsalungasing wenno dakes nga aramid, adda koma karbengak a dumngeg kadakayo.

15 Ngem yantangay ta daytoy ket maysa laeng a suppiat maipapan kadagiti sao ken nagnagan, ken iti linteg a mayaplikar la kadakayo, dakayo ti mangrisut. Saan a siak ti mangeddeng no ania ti dakes ken no ania ti naimbag.”

16 Ket pinapanawna ida iti pangukoman.

17 Tiniliwda ngarud ni Sostenes a pangulo ti sinagoga sada kinabkabil iti sangoanan ti pangukoman, ngem saan nga inkaskaso ni Galion.

Agsubli ni Pablo idiay Antiokia

18 Nakipagtaengni Pablo kadagiti kakabsat idiay Corinto. Kalpasan ti adu nga aldaw, nagbarko a kaduana da Priscila ken Akila a nagturong idiay Siria. Sakbay a naglayagda manipud Cencrea, nagpakalbo ni Pablo ta adda kari a sinapataanna.

19 Dimtengda idiay Efeso a nangibatian ni Pablo kada Priscila ken Akila. Simrek iti sinagoga ket nakisinnuppiat kadagiti Judio.

20 Indawatda kenkuana nga agbayag koma sadiay, ngem saan nga immannugot.

21 Ngem idi agpakada kadakuada, kinunana, “No ipalubos ti Dios, agsubliakto kadakayo.”

Naglugan iti barko ket nagluas manipud Efeso.

22 Apaman a simmangpet idiay Cesarea, simmang-at idiay Jerusalem ket kinablaawanna ti iglesia sa naglayon idiay Antiokia.

23 Pimmanaw manen kalpasan iti panagyanna sadiay iti sumagmamano nga aldaw. Nagsubli idiay Galacia ken Frigia. Sinursorna dagitoy a luglugar ket pinapigsana ti pakinakem dagiti amin a mamati.

Mangasaba ni Apolos idiay Efeso

24 Dimteng idiay Efeso ti maysa a Judio a nayanak idiay Alejandria. Apolos ti naganna. Nalaing nga agbitla ken adu ti ammona maipapan kadagiti Nasantoan a Sursurat.

25 Nasursuroan iti Dalan ti Apo. Sigaganetget a nagsao ket awan pagkurangan ti panangisurona iti maipapan ken ni Jesus. Nupay kasta, ti laeng panamuniag ni Juan ti ammona.

26 Situtured a nagsao idiay sinagoga. Idi mangngeg da Priscila ken Akila, inawisda ni Apolos iti balayda ket inlawlawagda a naimbag kenkuana ti Dalan ti Dios.

27 Inkeddeng ni Apolos ti mapan idiay Acaya. Tinulongan dagiti mamati idiay Efeso ket nagsuratda kadagiti kakabsat idiay Acaya tapno awatenda ni Apolos. Idi addan sadiay, dakkel ti naitulongna kadagiti nagbalin a mamati babaen iti parabur ti Dios.

28 Ta sibibileg a nakidebate kadagiti Judio iti plasa ket inabakna ida. Babaen kadagiti Nasantoan a Sursurat, pinaneknekanna a ni Jesus isu ti Cristo.

Ni Pablo idiay Efeso

1 Bayat ti kaadda ni Apolos idiay Corinto, dinaliasat met ni Pablo dagiti naseksek a lugar ti probinsia. Idi dumteng idiay Efeso, nasarakanna ti sumagmamano nga adalan.

2 “Inawatyo kadin ti Espiritu Santo idi nagbalinkayo a mamati?” sinaludsodna kadakuada.

“Saan,” insungbatda. “Dimi pay nangnangngeg nga adda Espiritu Santo.”

3 Kinuna ni Pablo, “Ania ngarud a kita ti buniagti inawatyo?”

“Ti panamuniag ni Juan,” insungbatda.

4 Kinunani Pablo, “Ti panamuniag ni Juan maipaay kadagiti agbabawi kadagiti basolda. Imbaga ni Juan kadagiti tattao a masapul a patienda ti sumaruno kenkuana nga isu ni Jesus.”

5 Idi nangngegda daytoy, nabuniaganda iti nagan ni Apo Jesus.

6 Impatay ni Pablo ti imana kadakuada, ket bimmaba ti Espiritu Santo kadakuada. Nagsaoda iti nadumaduma a pagsasao ket impakaammoda met ti sao ti Dios.

7 Agsangapulo ket dua dagitoy a lallaki.

8 Tallo a bulan a napnapan ni Pablo iti sinagoga. Iti sangoanan dagiti tattao, situtured a nagsao ken nagilawlawag ken nangguyugoy kadakuada a pudno ti sasawenna maipapan iti Pagarian ti Dios.

9 Ngem adda dagiti nasukir kadakuada ket dida namati. Linalaisda ti Dalan ti Apo iti sangoanan ti entero a grupo. Isut’ gapuna a pimmanaw sadiay ni Pablo a kaduana dagiti adalan. Inaldawa makiin-innadal iti pangisursuroan a kukua ni Tirano.

10 Nagtuloy daytoy iti las-ud ti dua a tawen. Ket nangngeg dagiti amin a Judio ken Hentil nga agnanaed iti probinsia ti Asia ti mensahe maipapan iti Apo.

Dagiti Lallaki nga Annak ni Sceva

11 Nagar-aramid ti Dios kadagiti nakaskasdaaw a milagro babaen iti panangaramatna ken ni Pablo.

12 Uray dagiti panio ken apronnga inaramatna, naipanda kadagiti masakit. Napaimbagda ket napaksiat dagiti dakes nga espiritu kadakuada.

13 Adda sumagmamano nga agpaspasiar a Judio ket mamakpaksiatda met kadagiti dakes nga espiritu. Pinadasda nga aramaten ti nagan ni Apo Jesus. Kunkunada kadagiti dakes nga espiritu: “Iti nagan ni Jesus nga ikaskasaba ni Pablo, bilinenkayo a rummuar iti dayta a tao.”

14 Mairaman kadakuada dagiti pito a lallaki nga annak ti Nangato a Padi dagiti Judio nga agnagan Sceva.

15 Ngem kinuna ti dakes nga espiritu kadakuada, “Am-ammok ni Jesus ket am-ammok met ni Pablo. Ngem siasinokayo?”

16 Dinarup ida ti tao a linuganan ti dakes nga espiritu ket kasta unay ti panangkabkabilna kadakuada agingga a naparmekna ida. Lamolamo ken sugat-sugatda a nagtataray a rimmuar iti balay.

17 Nadamag dagiti amin a Judio ken dagiti Hentil nga agnanaed idiay Efeso ti napasamak. Napnoanda amin iti buteng ket ad-adda manen nga intan-okda ti nagan ni Apo Jesus.

18 Adu kadagiti mamati ti immay ket silalatak nga inaklon ken impudnoda dagiti kakastoy nga inaramidda.

19 Adu kadagiti managsalamangka ti nangurnong kadagiti libroda sada pinuoran iti sangoanan ti amin a tao. Aganay a 50,000 a bagi ti pirak ti nakuentada a gatad dagiti libro.

20 Iti kasta, nagsaknap ken bimmileg ti sao ti Apo.

Ti Riribuk idiay Efeso

21 Kalpasan dagitoy a pasamak, inkeddeng ni Pabloti agdaliasat idiay Macedonia ken Acaya sakbay a mapan idiay Jerusalem. “Inton aggapuak idiay Jerusalem,” kinunana, “masapul nga innak met kitaen ti Roma.”

22 Imbaonna ngarud da Timoteo ken Erasto, dua kadagiti katulonganna, a mapan idiay Macedonia, idinto a nagtaeng pay bassit idiay probinsia ti Asia.

23 Iti dayta a tiempo, timmaud ti nakaro a riribuk idiay Efeso gapu iti Dalan ti Apo.

24 Adda platero nga agnagan Demetrio. Agar-aramid iti babassit a pirak a sinan-templo ni Artemis a diosa, ket nawadwad ti mateggedan dagiti mangmangged iti daytoy a negosiona.

25 Inummong ni Demetrio dagiti amin a trabahadorna ken dagiti padana a platero ket kinunana kadakuada: “Kakadua, ammoyo a daytoy a trabaho ti pagrang-ayantayo.

26 Makita ken mangngegyo a mismo ti ar-aramiden dayta a Pablo. Kunkunana a saan a dios dagiti didiosen nga aramid ti tao. Ket adun ti nakumbinsirna a mamati a pudno ti ibagbagana, saan laeng a ditoy Efeso no di pay ket iti isuamin a lugar iti probinsia ti Asia.

27 Ngarud, agpeggadtayo. Dakesto ti pakasarsaritaan daytoy a pagsapulantayo ket saanton a raemen dagiti tattao ti templo ni Artemis. Saandanton nga ibilang a naindaklan daytoy a diosa, ti diosa a pagrukbaban iti amin nga Asia ken iti sangalubongan!”

28 Idi mangngegda daytoy, nakapungtotda ket inriawda, “Agbiag ni Artemis! Agbiag ni Artemis ti Efeso!”

29 Nabuak ti entero a siudad, ket immad-adu a tattao ti nagririaw. Ginammatan dagiti tattao ti dua a taga-Macedonia, da Gayo ken Aristarco a kakadua ni Pablo; inulod-ulodda nga impan dagitoy iti auditorium ti plasa.

30 Kayat ni Pablo ti mapan iti sangoanan dagiti tattao ngem saan a pinalubosan dagiti mamati.

31 Pinaibaga met ti sumagmamano a gagayyemna a nangato nga agtuturay iti probinsia a saan koma nga agparparang iti auditorium.

32 Kabayatanna, naariwawa ti ummong ta aggigiddiat ti yik-ikkis dagiti tattao, ket kaaduanna kadakuada ti saan a makaammo no apay nga addada sadiay.

33 Impagarup ti sumagmamano a tattao nga aramid daytoy ni Alejandro, agsipud ta pinauli dagiti Judio iti sangoanan. Sineniasan ida ni Alejandro tapno agpalawag koma,

34 ngem idi mabigbigda a Judio, sangsangkamaysada a nangipukpukkaw iti las-ud ti dua nga oras: “Agbiag ni Artemis! Agbiag ni Artemis ti Efeso!”

35 Kamaudiananna, napagtalna met laeng ida ti sekretario ti siudad. “Kakabsat a taga-Efeso,” kinunana, “ammoyo amin a ti siudad ti Efeso ti mangay-aywan iti templo ni Artemis a naindaklan a diosa ken iti nasantoan a bato a nagtinnag manipud langit.

36 Awan ti makailibak iti daytoy. Ngarud, masapul nga agtalnakayo ket dikay agdardarasudos.

37 Inyegyo ditoy dagitoy a lallaki, nupay awan tinakawanda a templo wenno insaoda a maikontra iti diosatayo.

38 No adda pangidaruman da Demetrio ken dagiti platerona iti siasinoman, adda dagiti aldaw a silulukat ti pangukoman ket adda dagiti agturay a mangukom. Sadiay ti pagidarumanda.

39 Ngem no adda sabali a masapulyo, masapul nga usigen dayta ti taripnong dagiti umili.

40 Ta mabalin a maidarumtay iti panangriribuk gapu iti napasamak ita nga aldaw. Awan pagpambartay iti daytoy a riribuk, ket awan met mairasontayo.”

41 Idi maisaonan daytoy, pinagawidna dagiti tattao.

Mapan ni Pablo idiay Macedonia ken Grecia

1 Idi agsardengen ti riribuk, inummong ni Pablo dagiti mamati ket kalpasan ti panagsaona a kas pammaregtana kadakuada, nagpakada sa pimmanaw a nagturong idiay Macedonia.

2 Sinursorna dagitoy a luglugar. Pinarparegtana dagiti tattao iti adu a pammagbaga. Dimteng idiay Grecia.

3 Tallo a bulanna sadiay. Nakasaganan a mapan idiay Siria idi naammoanna nga isiksikat dagiti Judio. Daytoy ti gapu a napanunotna ti agsubli a lumasat idiay Macedonia.

4 Kimmuyog kenkuana ni Sopatro nga anak ni Pirro a taga-Berea. Kimmuyog met da Aristarco ken Segundo a taga-Tesalonica, ni Gayo a taga-Derbe, ni Timoteo agraman da Tikico ken Trofimo iti probinsia ti Asia.

5 Immunada ket inuraydakami idiay Troas.

6 Kalpasan ti Fiesta ti Tinapay nga awan Lebadurana, nagbarkokami manipud Filipos iti las-ud ti lima nga aldaw, ket nadanonmi ida idiay Troas. Nagyankami sadiay iti makadomingo.

Maudi nga Isasarungkar ni Pablo idiay Troas

7 Iti umuna nga aldaw ti lawas, naggigimongkami tapno rambakanmi ti pannakapispisi ti tinapay. Nagsao ni Pablo kadagiti tattao ket saan a nagsardeng agingga iti tengnga ti rabii. Pumanaw ngamin iti kabigatanna.

8 Adu ti silaw iti akingngato a kuarto a nagtataripnonganmi.

9 Adda maysa a baro nga agnagan Eutico a nakatugaw iti tawa. Agdungdungsa ni Eutico bayat ti panagsao ni Pablo. Idi nakaturog iti nairut, natnag iti daga manipud iti maikatlo a kadsaaran. Natay nga inakupda.

10 Ngem immulog ni Pablo ket nagtaray a nangarakup kenkuana. “Dikay agdanag,” kinunana, “sibibiag pay laeng!”

11 Immuli manen ni Pablo, pinisina ti tinapay sa nangan. Kalpasanna, nakisarsarita kadakuada agingga iti aglawag sa pimmanaw.

12 Kinuyogda a nagawid ti agtutubo. Kasta unay ti pannakabang-arda.

Ti Ipapanda idiay Mileto manipud Troas

13 Immunakami a nagrubbuat ket nagbarkokami a nagturong idiay Asson a pangdagasanmi ken ni Pablo. Kasta ti imbagana kadakami agsipud ta magmagna a mapan sadiay.

14 Idi agkikitakam idiay Asson, pinaluganmi iti barko ket nagturongkami idiay Mitilene.

15 Intuloymi ti naglayag ket iti sumuno nga aldaw, simmangpetkam iti ballasiw ti Chio. Kalpasan ti maysa nga aldaw, dimtengkam idiay Samos. Kabigatanna, nakadanonkam idiay Mileto.

16 Inkeddeng ni Pablo a saanen a dumagas idiay Efeso tapno saan a mataktak idiay probinsia ti Asia. Maganatan ngamin a dumanon idiay Jerusalem, ket no adda pannakabalinna, sumangpet sadiay iti kaaldawan ti Pentecostes.

Agpakada ni Pablo kadagiti Panglakayen ti Efeso

17 Idi adda ni Pablo idiay Mileto, pinaayabanna dagiti panglakayen ti iglesia idiay Efeso.

18 Idi sumangpetda, kinunana kadakuada, “Ammoyo no kasano ti panangibukbukko iti amin a panawenko iti panagyanko kadakayo manipud pay idi umuna nga aldaw a bimmaddekak iti probinsia ti Asia.

19 Sipapakumbabaak a nagtrabaho a kas adipen ti Apo ket adu a luluak ti nagarubos kadagiti tiempo ti adu a rigat a linak-amko gapu kadagiti panangisikat dagiti Judio.

20 Ammoyo met a diak impaidam ti aniaman a makatulong kadakayo bayat ti panangaskasabak ken panangisursurok kadakayo iti publiko ken kadagiti balbalayyo.

21 Binallaagak dagiti Judio ken dagiti Hentil a masapul nga agbabawida kadagiti basbasolda ket agturongda iti Dios, ken mamatida ken ni Apotayo a Jesus.

22 Ita ngarud, agtulnogak iti Espiritu Santo. Mapanak idiay Jerusalem, nupay diak ammo ti mapasamak kaniak sadiay.

23 Ammok laeng nga iti amin a siudad, iparparikna ti Espiritu Santo nga agur-uray kaniak ti pagbaludan ken ti pannakaparigat.

24 Ngemsaan a nasken no agbiagak man wenno matayak. Matungpalko la ketdi ti nakaibaonak ket maileppasko ti trabaho nga inted kaniak ni Apo Jesus—ti panangiwaragawagko iti Naimbag a Damag maipapan iti parabur ti Dios.

25 “Inkaskasabak ti Pagarian ti Dios kadakay amin ket ita, ammok nga awanton kadakayo ti makakita kaniak.

26 Isut’ gapuna nga ita nga aldaw, iti sangoanan ti Dios, isapatak a no adda mapukaw kadakayo, saan a siak ti akimbasol.

27 Ta diak nagliway a nangipakpakaammo kadakayo iti amin a panggep ti Dios.

28 Annadanyo ngarud ti bagbagiyo ken ti amin nga arban nga impaaywan ti Espiritu Santo kadakayo. Wen, aywananyo ti iglesia ti Diosa ginatangna babaen iti dara ti Anakna.

29 Ammok nga inton awanakon, umayto kadakayo dagiti narungsot a lobo ket didanto mamingga no dida madangran ti arban.

30 Saan la a dayta, dumtengto ti tiempo nga agsao iti ulbod ti sumagmamano kadakayo tapno sumina dagiti mamati ket sumurotda kadakuada.

31 Ngarud, agannadkayo ket laglagipenyo nga aldaw ken rabii, iti baet ti adu a panagsagabak, a sinursuroankay amin iti las-ud ti tallo a tawen.

32 “Ket ita, italekkay iti Dios ken iti paraburna a makaparang-ay ken makaited kadakay iti bendision nga insaganana kadagiti amin a tattaona.

33 Diak tinarigagayan nga alaen ti pirak, balitok wenno pagan-anay ti siasinoman.

34 Dakayo a mismo, ammoyo a nagtartrabahoak ket tineggedko ti umanay a kuarta nga inggatangko kadagiti masapsapulmi nga agkakadua.

35 Iti kastoy, impakitak kadakayo a babaen iti napasnek a panagtrabaho, masapul a tulongantayo dagiti nakapuy. Laglagipentayo ti kinuna ni Apo Jesus, ‘Nagasgasat ti mangted ngem ti umawat.’”

36 Idi naisaon ni Pablo dagitoy, nagparintumengda amin a nagkararag.

37 Nagsasangitda amin a nangapungol ken nangagek kenkuana.

38 Maladingitanda unay iti saona a didanton makita. Kalpasanna, intulodda iti barko.