Category: Dagiti Proverbio

Ti Pateg dagiti Proberbio

1 Dagitiproberbio ni Solomon nga anak ni David ken ari ti Israel.

2 Adtoy dagiti proberbio a makatulong kadakayo tapno mailasinyo ti kinasirib ken nasayaat a pammagbaga, tapno maawatanyo dagiti pagsasao a nauneg ti kaipapananda.

3 Maisurodakayo nga agbiag a manakem, agbiag iti kinalinteg, kinapudno ken kinatakneng.

4 Mapagbalinda a masirib dagiti awan padasna ket matulonganda dagiti agtutubo a lallaki a mangusar iti panunotda.

5 Manayonan dagitoy a proberbio ti pannakaammo dagiti masirib. Maidalanda dagiti adda adalna,

6 tapno maawatanda dagiti naitalimeng a kaipapanan dagiti proberbio ken dagiti salsaludsod dagiti masirib.

Balakad kadagiti Agtutubo a Lallaki

7 Tapnomaaddaanka iti ammo, masapul nga agdayaw ken agbutengka itiApo.Laisen dagiti maag ti kinasirib ket dida kayat ti agsursuro.

8 Anakko, ipangagmo ti ibaga da amam ken inam kenka.

9 Ti pannursuroda pasayaatenna ti kababalinmo. Mayarigda iti napintas a turban wenno kuentas a mangpapintas iti langam.

10 Anakko, no sulisogendaka dagiti managbasol, dika sumuko.

11 Kunada, “Umayka ta intay agbirok iti patayentayo. Pagang-angawantayo a darupen dagiti awan basolna a tattao.

12 Nalabit a nakaradkad ken sibibiagda no masarakantay ida, ngem nataydanton no malpastayo ti kaykayattayo kadakuada.

13 Makasaraktayto iti amin a kita ti kinabaknang, ket punnoentayo dagiti balbalaytay iti masamsam.

14 Umayka kumuyog kadakami ket pagbibingayantayto dagiti matakawtayo.”

15 Anakko, dika makikuyog kadagiti kakasta a tattao. Adaywam ida.

16 Aggagarda unay nga agaramid iti dakes ken madadaanda a pumatay.

17 Awan serserbi ti iket a maiwayat no kitkitaen ti tumatayab a kayatmo a tiliwen.

18 Ngem agiwayat dagiti kakasta a tattao iti silo a pakatiliwan ken pakatayandanto met laeng.

19 Awan duadua a ti panagarang, isunto met laeng ti pakatayan ti agarang. Kasta ti pagbanaganti siasinoman nga agbiag iti kinaranggas.

Ti Awis ti Kinasirib

20 Denggem!Umaw-awag ti kinasirib kadagiti kalsada ken kadagiti plasa.

21 Um-umkis kadagiti ruangan ti siudad, ken iti sadinoman a paguummongan dagiti tattao. Kunana:

22 “Dakayo a maag, kasano pay kabayag ti kayatyo a kastoy ti kasasaadyo? Kaanonto a maumakayo a manglalais iti pannakaammo? Dikay kadi makasursuro?

23 Ipangagdak no tubngarenkayo. Balakadankay iti naimbag, ket ipakaammok kadakayo ti adda kaniak a kinasirib.

24 Inay-ayabankayo, inaw-awiskayo nga umay ngem didak impangag. Didak inkaskaso.

25 Diyo intaltalek dagiti pammagbagak ket diyo impalubos nga aturenkayo.

26 Iti kasta, no adda mapagtengyo a rigat, katawaankayto. Pagang-angawankayto inton adda kabutengyo.

27 Inton dumteng kadakayo a kas bagio, mangyeg iti nadawel nga angin ti rigat ket aglak-amkay iti ut-ot ken tuok.

28 Inton mapasamak dagitoy, tarigagayanyonto ti sirib ngem dikayto ipangag. Birokendakto iti amin a suli ngem didakton masarakan.

29 Kinagurayo ti pannakaammo ken diyo kinayat ti agbuteng itiApo.

30 Diyo inawat ti pammagbagak ket dikay nangikaskaso idi binabalawkayo.

31 Ngarud, lak-amenyonto ti bunga ti aramidyo, ket pagsakitennakayto dagiti aramidyo.

32 Matay dagiti tattao nga awan padpadasna ta linaisda ti sirib. Madadael dagiti maag gapu iti dida panangikankano.

33 Ngem natalgedto ti panagbiag ti siasinoman a dumngeg kaniak. Natalgedto ket awanto ti pagbutnganna.”

Dagiti Bendision nga Ipaay ti Kinasirib

1 Anakko, adalem ti isurok kenka, ket dimo liplipatan ti ibagak nga aramidem.

2 Ipangagmo ti kinasirib, ket ikagumaam nga awaten.

3 Agdawatka a maikkanka iti saririt ken agpakpakaasika a maaddaanka iti pannakaawat.

4 Birokem ti kinasirib a kas iti panangbirokmo iti pirak, wenno iti nailemmeng a gameng.

5 No aramidem ti kasta, maammoam ti kaipapanan ti panagbuteng itiApoket awan duadua a masursuromto ti maipapan iti Dios.

6 TatiApoti mangted iti kinasirib. Isut’ pagtaudan ti ammo ken pannakaawat.

7 Tulongan ken salaknibanna dagiti nalinteg ken dagiti nasingpet.

8 Aywananna dagiti saan a mangidumduma, ket saluadanna dagiti napudno kenkuana.

9 No ipangagnak, maawatamto no ania ti naimbag, nalinteg ken ti saan a panangidumduma. Ammomto no ania ti rumbeng nga aramidem.

10 Agbalinkanto a masirib ket paragsakennakanto ti kinasiribmo.

11 Saluadannakanto ti sirmata ken pannakaawatmo;

12 ket ilisidakanto iti panagaramidmo iti dakes. Yadayodakanto kadagiti mangpataud iti riribuk babaen iti pamadpadakesda—

13 tattao a simmiasi iti nalinteg a panagbiag tapno agtaengda iti kinasipnget ti basol.

14 Pagragsakan dagiti kakasta a tattao ti panagaramidda iti dakes ken ti awan serserbina a kinakillo.

15 Saanda a mapangnamnamaan ket saanda a mapagtalkan.

16 Malisiamto ti panangsulisog kenka ti siasinoman a balangkantis a babai babaen iti makaallukoy a saona,

17 ti babai a saan a napudno iti asawana ket malipatanna ti nasantoan a karina.

18 No inka iti balayna agdaliasatka iti dalan ni patay. No inka sadiay, umasidegka iti lubong dagiti natay.

19 Saanen nga agsubli ti mapan kenkuana. Pulos a saanen nga agsubli iti dalan nga agturong iti biag.

20 Surotem ngarud ti ulidan dagiti naimbag a tattao ket agbiagka a nalinteg.

21 Agtaengto ditoy dagatayo dagiti nalinteg, tattao a natakneng ken nadalus ti panagbiagna.

22 Ngem rabsutento ti Dios dagiti managdakdakes iti daytoy a pagilian; parutennanto dagiti managbasol iti daga a kasla iti pannakaparut iti mula.

Pammagbaga kadagiti Agtutubo a Lallaki

1 Anakko, dimo liplipatan ti isurok kenka. Laglagipem a kanayon dagiti ibagak nga aramidem.

2 Napaut ken narang-ay a panagbiag ti itedto kenka ti pannursurok.

3 Dimo baybay-an ti ayat ken kinapudno. Ibitinmo ida iti tengngedmo ken isuratmo ida iti pusom.

4 Noaramidem daytoy, maay-ayonto kenka ti Dios ken dagiti tattao.

5 Agtalekka itiApoiti amin a pusom. Dika agtalek iti ipagarupmo nga ammom.

6 Laglagipem tiApoiti amin nga aramidmo, ket isuronanto kenka ti rumbeng a dalan.

7 Dimoipagarup a masiribka; agbutengka ketdi itiApoket dika agaramid iti dakes.

8 No aramidem ti kasta, mayarigto iti agas a mangpaimbag kadagiti sugatmo ken mangikkat kadagiti saksakitmo.

9 Padayawam tiApobabaen iti panangidatagmo kenkuana iti kasayaatan nga apitmo.

10 No aramidem ti kasta, mapnonto dagiti kamaligmo, ket aglippiasto iti arak dagiti burnaymo.

11 Anakko,no tubngarennaka tiApoikasom a nalaing ket ibilangmo a kas ballaagna.

12 BabalawentiApodagiti ay-ayatenna, a kas iti panangbabalaw ti maysa nga ama iti anak nga ipatpategna.

13 Nagasat ti tao nga agbalin a masirib, ti tao a makagun-od iti pannakaawat.

14 Ad-adu ti magunggona iti sirib ngem iti pirak; napatpateg nga adayo ngem ti balitok.

15 Napatpateg nga adayo ti kinasirib ngem ti alahas; saan a maartapan ti uray ania a tarigagayam.

16 Ipaayna kenka ti atiddog a biag, kasta met ti kinabaknang ken dayaw.

17 Ti kinasirib mabalinna a paragsaken ti panagbiagmo. Maidalannaka iti panagbiagmo nga awan pakaan-anoam.

18 Nagasat dagiti agbalin a masirib. Ti kinasirib ikkannanto ida iti biag.

19 Pinarsua tiApoti daga babaen iti kinasiribna;

insaadna dagiti langit babaen iti pannakaawatna.

20 Babaen iti siribna, nagayus dagiti karayan,

ket nagtudo iti daga.

21 Anakko, dimo pukawen ti kinasirib ken sirmatam. Dimo ipalubos a maikkatda kenka.

22 Isudanto ti mangted iti natalinaay ken naragsak a biag.

23 Awanto ti pakaan-anoam iti dalanmo ket pulos a dikanto maitibkol.

24 Awanto ti kabutengmo no agiddaka, ket naimasto latta ti turogmo iti agpatnag.

25 Dikanto agdanag iti aniaman a didigra a kellaat a dumteng kas kadagiti didigra a kasla bagio a mangdadael kadagiti managdakdakes.

26 Salaknibannaka tiApoket dinanto ipalubos a maipalab-ogka.

27 Noadda gundawaymo a mangipaay iti imbag, ipaaymo kadagiti makasapul.

28 Dimo pagurayen agingga iti bigat ti kaarrubam no mabalinmo a tulongan itan.

29 Dimo panggepen a dangran ti kaarrubam; agnaed iti asidegmo ket agtaltalek kenka.

30 Dika makiriri iti siasinoman no awan ti gapuna, ket awan dakes nga inaramidna kenka.

31 Dimo apalan dagiti nauyong a tattao. Dimo tultuladen dagiti aramidda,

32 ta kagura tiApodagiti agaramid iti dakes ngem maragsakan kadagiti nalinteg.

33 Ilunod tiApoti balay dagiti managdakdakes ngem bendisionanna ti taeng dagiti nalinteg.

34 Dinapagan-ano dagiti natangsit ngem paraburanna dagiti napakumbaba.

35 Dayaw ti magun-odto dagiti masirib ngem naynayonan laeng dagiti maag ti pannakaibabainda.

Ti Maited ti Kinasirib

1 Annakko, ipangagyo ti pannursuro ni amayo. Imdenganyo a nalaing ket maaddaankayto iti pannakaawat.

2 Naimbag ti isursurok kadakayo, isut’ gapuna a laglagipenyo amin ida.

3 Idi ubingak pay laeng—maysaak a bugbugtong nga anak—

4 isursuronak idi ni amak ket kunkunana: “Dimo liplipatan dagiti saok. Tungpalem dagiti bilinko ket agbiagkanto.

5 Gun-odem ti kinasirib ken sirmata. Dimo liplipatan dagiti ibagbagak.

6 Dimo baybay-an ti kinasirib ket salaknibannakanto; ayatem ket aywanannakanto.

7 Kangrunaan unay ti pananggun-odmo iti kinasirib. Ipanmo ti amin a kabaelam a manggun-od iti pannakaawat.

8 Ipategmo ti kinasirib ket itan-oknakanto. Awatem ket idaydayawnakanto.

9 Tinto kinasirib ti nadayag a balangatmo.”

10 Denggennak, anakko. Ipapusom dagiti saok tapno atiddogto ti panagbiagmo.

11 Insurok kenka ti kinasirib ken ti rumbeng a panagbiag.

12 Awanto ti manglapped iti dalanmo no magnaka a nainsiriban. No agtarayka, saankanto a maitikleb.

13 Laglagipem a kankanayon ti inadalmo. Ti adalmo isut’ biagmo—aluadam a naimbag.

14 Dika magna iti dalan dagiti managdakdakes. Dimo tuladen ti aramid dagiti nakillo.

15 Dika agaramid iti dakes! Liklikam! Laksidem ket inka iti papanam.

16 Saan a makaturog dagiti managdakdakes no dida makaaramid iti dakes. Agiddada a siririing no awan pay rinanggasanda.

17 Pannakatinapay ken pannadanumda ti kinadakes ken kinaranggas.

18 Mayarig iti bannawag ti dalan a pagnaan dagiti nalinteg. Rumaniag a rumaniag agingga a makatangkayagen ti init.

19 Ngem nasipnget a kas iti rabii ti dalan dagiti managdakdakes. Maitiklebda ngem dida makita no ania ti nakaitibkolanda.

20 Anakko, imdengam dagiti saok. Denggem dagiti pammagbagak.

21 Tantandaam ket ipategmo ida.

22 Ta dagitoy ti mangted iti biag ken salun-at iti siasinoman a makaawat kadakuada.

23 Annadam ti panagpampanunotmo. Ti pampanunotem ti mangikeddeng iti panagbiagmo.

24 Dika agsasao iti saan a pudno. Dika agul-ulbod ken liklikam dagiti makaallilaw a sao.

25 Kitaem a situtured ti masangoanam. Dika agdumdumog gapu iti bainmo.

26 Planoema nalaing ti aramidem, ket agbanagto a naimbag ti aniaman nga aramidem.

27 Liklikam ti kinadakes ket magnaka iti nalinteg a dalan. Dika sumiasi iti tumutop a pagnaan.

Ballaag a Maipapan iti Pannakikamalala

1 Anakko, dumngegka ket ipangagmo ti kinasirib ken sirmatak.

2 No aramidem ti kasta, naimbagto ti kababalinmo, ket ipakitanto dagiti balikasmo nga adda sursurom.

3 Mabalin a nasam-it a kas diro ti bibig ti asawa ti sabali a lalaki, ken nalamuyot a kas lana ti olibo dagiti agekna.

4 Ngem inton malpasen ti amin awan ti ibatina kenka no di la pait ken saem.

5 Ipannakanto iti lubong dagiti natay. Magna iti dalan nga agturong ken patay.

6 Saan nga agtalinaediti dalan ti biag. Sumiasi ngem saanna nga ammo ti mapaspasamak.

7 Ita, annakko, denggendak, ket diyo liplipatan ti ibagak.

8 Adaywanyo ti kasta a babai! Dikay umasideg uray la no iti ruangan ti balayna!

9 No aramidenyo latta daytoy, sublatento dagiti dadduma ti dayaw nga adda idi kadakayo. Ubbingkayto pay a patayen dagiti naranggas a tattao.

10 Wen, alaento dagiti ganggannaet ti amin a sanikuayo ket tagikuaento ti sabali ti nagbannoganyo.

11 Pagbanaganna, agas-asugkayto a matay iti iddayo. Marunotto dagiti lasag ken piskelyo.

12 Kunayonto, “Apay a diak la nakasursuro? Apay a diak kinayat ti patubngar?

13 Diak impangpangag dagiti mamaestrok. Diak inkaskaso ida.

14 Idi agbalawakon, nasarakak laengen ti bagika naibabain iti imatang ti publiko.”

15 Napudnoka koma iti asawam ket isu laeng ti pangibukbokam iti ayatmo.

16 Awan imbag a maited kenka dagiti annakmo iti ruar.

17 Dumakkel koma dagiti annakmo tapno tulongandaka, a saan ketdi a dagiti ganggannaet.

18 Ngarud, ti asawam ti pagragsakam ket sarakem ti rag-o iti babai nga inkasarmo.

19 Napintas ti asawam ken naparagsit a kas iti ugsa. Paragsakennaka koma dagiti makaawis a sagudayna, ket lapunosennaka iti ayatna.

20 Anakko, apay a pakayawanka iti sabali a babai? Apay a kaykayatmo ti pangaw-awis ti asawa ti sabali a lalaki?

21 Makita tiApoti amin nga aramidmo. Sipsiputannaka iti sadinoman a papanam.

22 Matiliw ti managdakdakes iti kinadakesna, ket ti bunga ti basolna ti mangipalab-og kenkuana.

23 Matay gapu ta dina ammo a saluadan ti bagina. Ti kinamaagna ti mangipanto kenkuana iti tanemna.

Dadduma Pay a Ballaag

1 Anakko,inkarim kadi a sika ti sumungbat iti utang ti sabali?

2 Natiliwanka kadin gapu iti saom, ket nasiloanka gapu kadagiti karim?

3 No kasta, anakko, addaka iti pannakabalin dayta a tao ngem kastoy ti aramidem tapno mailisika: dagusem ti mapan kenkuana ket agpakpakaasika a wayawayaannaka.

4 Dimo ipalubos a makaturogka wenno aginanaka.

5 Lumapsutka iti silo a kas iti tumatayab, wenno ugsa nga itartarayanna ti mangnganup.

6 Rumbeng nga adalen dagiti nasadut a tattao ti panagbiag dagiti kuton.

7 Awan panguloda, wenno ofisial a mangituray kadakuada,

8 ngem agurnongda iti taraon iti kalgaw tapno adda kanenda iti tiempo ti tudtudo.

9 Kasano ti kabayag ti panagidda ti sadut? Kaanonto ti ibabangonna?

10 Kunana,“Maturogak lat’ bassit, agdalikepkepak ket aginanaak iti mabiit.”

11 Ngem bayat ti pannaturogna, dumteng ti kinapanglaw a mangdarup kenkuana, a kas iti mannanakaw nga adda armasna.

12 Agsursor a mamadpadakes dagiti awan serserbina ken nadangkes.

13 Agkiddayken agseniasda a mangallilaw kenka.

14 Ngem dakes ti pangpanggependa ket pataudenda ti riribuk iti sadinoman nga ayanda.

15 Gapu iti daytoy, kellaat a madidigrada; masugatdanto iti nasaem a pakaigapuan ti ipapatayda.

16-19 Pito a banag ti guraen ken saan a kayat tiApoa maaramid:

Natangsit a langa,

naulbod a dila,

ti mangpapatay iti awan basolna,

ti agpanggep iti dakes,

ti agdardaras a mapan agaramid iti maikaniwas,

ti saksi nga agsao iti pasig nga ulbod,

ken ti mangyeg iti pagapaan dagiti aggagayyem.

Ballaag a Maibusor iti Pannakikamalala

20 Anakko, tungpalem ti ibaga ni amam, ket dimo liplipatan ti isursuro ni inam.

21 Imulam iti panunotmo ti saoda ket ipempenmo ida ita pusom.

22 Idalandakanto dagiti pannursuroda no agbiaheka; salaknibandaka iti rabii ket bagbagaandaka iti aldaw.

23 Mayarig iti naraniag a silaw dagiti pannursuroda; isurodaka nga agbiag.

24 Ilisinaka kadagiti dakes a babbai, kadagiti makagargari a sao ti asawa ti sabali.

25 Dika masulisog iti kinapintasda; dika paikulbo iti makagargari nga ikikitada.

26 Mabalin a gatad ti tinapay ti ibayad ti maysa a lalaki iti balangkantis ngem ti pannakikamalala ti mangpukaw iti amin nga adda kenkuana.

27 Mabalinmo aya nga awiten ti apuy iti barukongmo a saan a mauram ti badom?

28 Makapagnaka aya iti beggang a saan a masinit dagiti dapanmo?

29 Kasta ti kapeggad ti pannakikaidda iti asawa ti sabali. Agsagaba ti agaramid iti kasta.

30 Saan a mauyaw ti mannanakaw no takawenna ti kanenna a pamedpedna iti bisinna.

31 Ngem no matiliwan, itedna ti mamimpito a gatad ti tinakawna—itedna amin nga adda kenkuana.

32 Ngem maag ti tao a makikamalala. Dadaelenna laeng ti bagina.

33 Maibabain ken makabil ket dinto mapunas ti pannakaibabainna.

34 Awan sabali a puon ti napalalo a pungtot ti maysa a lalaki no di ti panagimon; saan a mangngaasi no agibales.

35 Saanna nga awaten ti maibayad kenkuana. Uray mano ti isagutmo, di agbaaw ti pungtotna.

1 Anakko, ipangagmo dagiti saok, ket tungpalem a tungpalen ti ibagak nga aramidem.

2 Aramidem ti saok tapno agbiagka. Ipategmo dagiti pannursurok a kas iti panangipategmo kadagiti matam.

3 Laglagipem a kanayon ti pannursurok. Isuratmo iti pusom.

4 Ibilangmo ti kinasirib a kas kabsatmo a babai, ken ti sirmata a kas kasingedan a gayyemmo.

5 Ilisidaka iti asawa ti sabali ken iti babai a makagargari ti saona.

Ti Balangkantis a Babai

6 Naminsan, timman-awak iti tawa ti balayko.

7 Nakitak ti adu nga agtutubo nga awan padasna. Nadlawko ti maysa nga agtutubo a maag.

8 Magmagna iti kalsada iti nagsulian, iti asideg ti balay ti maysa a babai. Lumabas iti pagnaedanna

9 iti sardam nga apagsipnget.

10 Ket sinabat ti babai; nagkawes a kas iti balangkantis ken adda panggepna.

11 Natured ken awan babainna, kanayon a magmagna iti kalsada.

12 Agur-uray iti uray sadino a nagkurosan. No dadduma, adda iti tiendaan wenno kadagiti kalsada.

13 Inarakupna ti barito sana inagkan, pinerrengna ket kinunana:

14 “Nangidatagak iti datonko ita nga aldaw, ket nangilasinak iti karne a paset ti sakrifisio.

15 Isu a rimmuarak a mangbirok kenka. Sika ti sapsapulek ket ita adtoykan!

16 Inarpawak ti katrek iti dekolor a linen-Egipto.

17 Binangbangloak iti mirra, aloe ken kanela.

18 Umaykan! Agpatpatnagta nga aginnayat. Aginnarakupta ket agragsakta.

19 Awan ni lakayko iti balay. Nagbiahe iti adayo.

20 Nangitugot iti adu a kuarta, ket agsublinto kalpasan ti dua a lawas.”

21 Ginargarina ti barito babaen iti pintasna ket nasulisog iti nalamuyot a panagsaona.

22 Pagammoan, simmurot ti lalaki kenkuana, kas iti baka a maipan iti pagpartian, kas iti ugsa a sipaparagsit nga agturong iti palab-og

23 a pangsalputan ti pana iti pusona. Kasla billit a sumrek iti silo—dina ammo nga agpeggad ti biagna.

24 Ita ngarud, annakko, denggendak. Imdenganyo a naimbag ti ibagak.

25 Diyo itulok a masulisogkayo iti kasta a babai. Dikay mayaw-awan iti panangsapulyo kenkuana.

26 Isu ti nakaigapuan ti pannakadadael ti adu a lallaki ket saan a mabilang dagiti natay gapu kenkuana.

27 No inkay iti balayna, agturongkayo iti lubong dagiti natay. Ababa a dalan nga agtungpal ken patay ti balayna.

Panangitan-ok iti Kinasirib

1 Denggem!Umaw-awag ti Kinasirib.

Agpukpukkaw iti pannakaawat.

2 Agtakder iti tapaw dagiti turod

iti asideg ti dalan,

ken kadagiti nagsasapalan.

3 Iti pagserkan ti siudad,

iti abay dagiti ruangan, ipukkawna:

4 “Agdawatak kadakayo, sangkataoan;

awagak ti tunggal maysa iti rabaw ti daga.

5 Inuubing kadi ti panagpampanunotyo? Agnakemkayo.

Maagkayo kadi? Sursuroenyo ti makaawat.

6 Denggenyo dagiti napintas a balikasko;

naimbag amin nga ibagak kadakayo.

7 Kinapudno amin nga ibagak;

kagurak ti ulbod.

8 Pudno ti amin a sawek;

awan ti natiri wenno nakillo.

9 Iti tao nga addaan sirmata, nalawag ti amin a banag; iti tao nga adu ti ammona, nabatad amin kenkuana.

10 Piliem ti pannursurok a saan ketdi a ti pirak.

Piliem ti pannakaammo saan a ti puro a balitok.

11 “Siakni Kinasirib; nasaysayaatak ngem ti alahas;

awan ti napateg a sanikua a pumada kaniak.

12 Siak ni Kinasirib ket addaanak iti sirmata,

addaanak iti ammo, husto ti aniaman a pangngeddengko.

13 Ti panagraem itiApoisut’ pananggura iti dakes;

kagurak ti kinatangsit ken kinapalangguad,

dakes a kababalin ken pammarpardaya.

14 Agplanoak ket aramidek,

addaanak iti pannakaawat ket napigsaak.

15 Tulongak nga agturay dagiti ari;

tulongak dagiti agturay nga agaramid kadagiti nasayaat a linteg.

16 Tulongak nga agturay dagiti pangulo ditoy daga,

dagiti nangato ken natan-ok a tattao.

17 Ay-ayatek dagiti agayat kaniak,

masarakannak ti mangsapul kaniak.

18 Adda itedko a kinabaknang ken dayaw,

balligi ken kinarang-ay.

19 Nasaysayaat ngem puro a balitok ti maalam kaniak,

nasaysayaat ngem ti kasudian a pirak.

20 Surotek ti dalan ti kinalinteg;

magnaak iti dalan ti hustisia.

21 Pabaknangek dagiti agayat kaniak,

punnoek iti gameng dagiti balbalayda.

22 “Siakti immuna kadagiti pinarsua tiApo;

idi un-unana, addaakon a pinarsuana.

23 Nabukelak idi punganay

sakbay ti panangrugi ti lubong.

24 Addaakon idi awan pay dagiti taaw,

idi awan pay dagiti ubbog.

25 Naipasngayak sakbay a naisaad dagiti bantay,

sakbay a naipasdek dagiti turod,

26 sakbay a pinarsua ti Dios ti daga ken dagiti taltalon

wenno uray ti umuna a sangarakem a daga.

27 Addaakidi parsuaenna ti tangatang

idi yukradna iti ngatoen dagiti taaw,

28 idi ikabilna dagiti ulep iti langit,

idi luktanna dagiti ubbog ti taaw,

29 idi ikkanna ti pagpatinggaan dagiti taaw.

Addaak idi isaadna ti puon ti daga.

30 Addaak iti abayna a kas arkitekto,

siak ti inaldaw a pagtaudan ti ragsakna

ket kanayon a naragsakak iti imatangna—

31 naragsakanak iti lubong

ket nasarakak ti ragsakko kadagiti tattao.

32 “Ita,denggendak, dakayo nga agtutubo.

Aramidenyo ti ibagak ket naragsakkayto.

33 Ipangagyo ti maisuro kadakayo.

Agsiribkayo ket diyo baybay-an ti kinasirib.

34 Nagasat ti tao a dumngeg kaniak—

ti tao nga inaldaw nga adda iti ruanganko,

nga agur-uray iti ridawko.

35 Ti makasarak kaniak masarakanna ti biag,

ket magun-odna ti parabur tiApo.

36 Ti di makasarak kaniak, dangranna ti bagina,

ket ti gumura kaniak, ni patay ti ayatenna.”

Kinasirib ken Kinamaag

1 Binangon ni Kinasirib ti balayna, ket nangipatakder iti pito nga adigi a pagsaadanna.

2 Nangparti iti animal a para iti padaya, nangtempla iti arak ket insaganana ti lamisaan.

3 Imbaonna dagiti katulonganna a babbai iti kangatoan a disso iti ili a mangipakaammo:

4 “Umaykayo, dakayo nga ignorante!” Ket kadagiti maag, kinunana:

5 “Umaykayo, kanenyo ti taraonko ket inumenyo ti tinemplak nga arak.

6 Bay-anyo ti bunggoy dagiti ignorante a tattao ket agbiagkayto. Surotenyo ti dalan ti kinasirib.”

7 No babalawem tapno suroam ti tao a mangipagarup a ti bagina ti kasayaatan, mapabainanka laeng. No tubngarem ti dakes a tao, masaktanka laeng.

8 Dimo babalawen tapno isurom ti tao a mangipagarup a ti bagina ti kasayaatan; kaguranaka iti kasta nga aramidem. Ngem no tubngarem ti masirib, raemennaka.

9 Aniaman nga ibagam iti masirib, manayonan pay ti kinasiribna. Aniaman nga ibagam iti nalinteg, mainayon iti ammona.

10 Tapnoagbalinka a masirib, umuna pay nga agdaydayawka a sibubuteng itiApo. No ammom ti Nasantoan, addaanka iti pannakaawat.

11 Paatiddogen ti kinasirib ti panagbiagmo.

12 No addaanka iti kinasirib, sika ti aglak-am iti imbag. Ket no laksidem ti kinasirib, sika ti agsagaba.

13 Mayarig ti kinamaag iti babai a naariwawa, awan ammona ken awan babainna.

14 Agtugaw iti ridaw ti balayna, wenno iti kangatoan a lugar iti ili,

15 ket padagasenna dagiti aglabas a maringgoran kadagiti aramidda.

16 Kunana, “Sumrekkayo, dakay a nengneng!” Kunana iti maag,

17 “Nasam-it ti tinakaw a danum; naimas ti tinakaw a tinapay.”

18 Saan nga ammo dagiti ayabanna a matay dagiti mapan sadiay, a dagiti nakastreken addadan iti lubong dagiti natay.

Dagiti Proberbio ni Solomon

1 Adtoy dagiti proberbio ni Solomon.

No masiribka nga anak, pagtangsitnaka ni amam; no maagka, pagladingitem ni inam.

2 Awan imbag nga ited kenka ti kinabaknang a nagtaud iti allilaw, ngem ti kinalinteg ti mangyadayo kenka ken patay.

3 Saan nga ipalubos tiApoa mabisinan ti nalinteg a tao, ngem dina ipalubos a magun-od ti dakes a tao ti tarigagayanna.

4 No nasadutka, pumanglawka, ngem no nagagetka, bumaknangka.

5 Agani ti manakem a tao no tiempo ti panagani; nakababain ti maturog iti tiempo ti panagani.

6 Mabendisionan ti naimbag a tao. Ti sao ti nadangkes abbonganna ti naranggas a katataona.

7 Malaglagipto a kas bendision ti naimbag a tao, ngem awanton pakalaglagipan iti nadangkes.

8 Ipangag ti manakem ti naimbag a pammagbaga. Madadaelto ti tao nga agsao iti minamaag.

9 Natalged ken awan pakaan-anoan ti naimbag a tao, ngem matiliwto dagiti nakillo.

10 Riribuk ti patauden ti tao a saan a mangibaga iti pudno. Ngem ti situtured nga agdillaw, agtrabaho iti para iti kappia.

11 Ubbog ti biag ti sao ti naimbag a tao, ngem ti sao ti nadangkes abbonganna ti naranggas a katataona.

12 Riribukti patauden ti gura, ngem abbongan ti ayat ti amin a biddut.

13 Adda kinasirib iti sao ti nalaing a tao, ngem masapul a madusa dagiti maag.

14 Gun-oden dagiti masirib ti amin a pannakaammo a kabaelanda a gun-oden. No agsao ti maag, umas-asibay latta ti riribuk.

15 Ti sanikua ti salaknib ti nabaknang, ngem ti kinakurapay ti pakadadaelan ti napanglaw.

16 Biag ti gunggona ti naimbag a tao, ngem ti basol pataudenna ti ad-adu pay a basol.

17 Agbiag ti tao a mangipangag iti panangisuro, ngem agpeggad ti tao a di mangawat iti biddutna.

18 Ulbod ti tao a mangilemmeng iti gurana. Maag ti agiwaras iti pammadpadakes.

19 No saoka la a sao, dakdakkel ti gundawaymo nga agbasol. No masiribka, agulimekka.

20 Mayarig iti nasudi a pirak ti sao ti naimbag a tao; awan serserbi ti panunot ti managdakdakes.

21 Adu a tattao ti matulongan ti sao ti naimbag a tao, ngem mabalin a pakatayam ti kinamaagmo.

22 Ti bendision tiApopabaknangenna ti maysa a tao. Mabalin a saan a manayonan ti kinabaknangna iti kinagagetna unay.

23 Maag ti tao a pagragsakanna ti agaramid iti dakes. Pagragsakan ti nasaririt a tao ti kinasirib.

24 Magun-od ti nalinteg a tao ti aniaman a tarigagayanna, ngem lak-amen ti managdakdakes ti kabutengna unay a dumteng.

25 No dumteng ti bagio, mapukaw dagiti managdakdakes, ngem kanayon a natalged ti nalinteg a tao.

26 Dimo ayaban ti sadut a mangaramid iti kayatmo a maaramid; mayarig dayta a tao iti suka a makaalino iti ngipen wenno asuk iti matam.

27 Agbutengka itiApoket umatiddog ti biagmo, ngem ababa ti biag dagiti managdakdakes.

28 Dagiti namnama dagiti naimbag a tao pataudenda ti rag-o, ngem awan ti mauray dagiti managdakdakes.

29 Salakniban tiApodagiti awan basolna, ngem dadaelenna dagiti agaramid iti dakes.

30 Natalged latta dagiti nalinteg a tattao, ngem saan nga agpaut iti daga ti managdakdakes.

31 Kinasirib ti sawen ti nalinteg a tao, ngem mapasardeng ti dila nga agsao kadagiti dakes a banag.

32 Ammo ti nalinteg ti nasayaat nga ibalikasna, ngem makapasakit ti sasawen ti managdakdakes.