Category: Dagiti Proverbio

1 Nalaka nga idalan tiApoti panunot ti ari, a kas iti kalaka ti panangiturongna iti ayus ti waig.

2 Mabalin nga ipagarupmo a naimbag amin nga aramidmo, ngem laglagipem a tingitingen tiApodagiti panggepmo.

3 Aramidem ti naimbag ken nainkalintegan; ad-adda a maragsakan ni Yahweh iti dayta ngem ti panangidatagmo iti daton.

4 Kinatangsit ken kinapalangguad ti mangituray kadagiti managdakdakes ket maibilang a basol dagitoy.

5 Agplanoka a siaannad ket maaddaankanto iti nawadwad; no gangganatem ti aramidmo, agkurangkanto iti kasapulan.

6 Mabiit a mapukaw ti sanikua a nagun-odmo iti sinasaur, ket mayarig iti silo a mangiturong kenka iti ngiwat ni patay.

7 Matnag dagiti managdakdakes iti kinaranggasda. Dida kayat ti agaramid iti nalinteg.

8 Nakillo ti dalan dagiti adda basolna; naimbag ti aramid dagiti nalinteg.

9 Nasaysayaatti agnaed iti tuktok ti balay, ngem ti makidenna iti mannakisubang nga asawa.

10 Kanayon a mawaw dagiti managdakdakes nga agaramid iti dakes; awan a pulos ti asida iti padada a tao.

11 No madusa ti maysa a tao a mangipagarup a ti la bagina ti naimbag, uray pay ti nengneng sumirib. Makaadal ti masirib iti maisuro kenkuana.

12 Ammo ti nalinteg a Dios ti mapaspasamak iti balbalay dagiti managdakdakes, ket yegna ti pakadadaelanda.

13 No dimo ipangag ti asug ti napanglaw, saankanto met a maipangag inton sika ti umawag.

14 No kapungtotnaka ti maysa a tao, sagutam iti nalimed ket agbaaw ti pungtotna.

15 No maipakat ti hustisia, maragsakan dagiti naimbag a tattao, ngem maladingitan dagiti managdakdakes.

16 Ur-urayen ni patay ti maysa a tao a sumina iti naimbag a dalan.

17 No naayatka iti ragragsak, arak ken agkakaimas a taraon, pulos a dika bumaknang.

18 Sagabaen dagiti managdakdakes ti rigat a panggepda nga ipalak-am kadagiti naimbag a tattao.

19 Naim-imbag ti agbiag a maymaysa iti let-ang ngem ti makikabbalay iti naunget ken managreklamo nga asawa.

20 Agbiag iti kinabaknang ken kinanam-ay dagiti masirib, ngem ti maag busbosenna a sipapardas ti natgedanna.

21 No naasi ken nalintegka, napautto ti panagbiagmo; raemendakanto dagiti tattao ket kalangendakanto a nasayaat.

22 Ti nasikap a heneral kabaelanna a sakupen ti maysa a siudad a salsalakniban dagiti napipigsa a lallaki, ket dadaelenna dagiti bakud a pagtaltalkanda.

23 Annadam ti panagsaritam no kayatmo nga awan ti pakaisagsagmakam.

24 Ipakitam kaniak ti maysa a tao a mangipagarup a ti bagina ti kasayaatan, ket ipakitak kenka ti maysa a tao a natangsit, napalangguad, ken dina bigbigen ti kabaelan ti sabali.

25 Ti nasadut a tao a dina kayat ti agtrabaho, patayenna met la ti bagina.

26 Awan ti sabali nga aramidna no di la ti panangpampanunotna iti kayatna a tagikuaen. Nupay kasta, mangted a sibubuslon ti nalinteg.

27 KaguratiApodagiti managdakdakes nga agidatag kadagiti daton kenkuana, nangruna no dakes ti panggepda.

28 Awan ti mamati iti pammaneknek ti naulbod; ngem maawat ti sao ti tao a mangpanunot a naimbag kadagiti bambanag.

29 Ammo ti nalinteg ti ar-aramidenna saan a kas iti managdakdakes nga aginkukuna ket ipanna ti amin a kabaelanna nga agpamarang.

30 No makapungtot kenka tiApo, saannaka a matulongan ti kinasirib, kinalaing ken sirmatam.

31 Mabalinmo nga isagana dagiti kabalio a pakigubat, ngem tiApoti mangted iti balligi.

1 Nasaysayaat a piliem ti naimbag a nagan ngem ti kinabaknang.

2 Awan paggiddiatan ti nabaknang ken ti napanglaw, agsipud ta agpadpadada a pinarsua tiApo.

3 Makita ti manakem ti dumteng a riribuk ket liklikanna, ngem sarakusoken ti saan nga agpampanunot a tao ket agbabawi kalpasanna.

4 Agbutengka itiApo, agpakumbabaka, ket magun-odmonto ti kinabaknang, dayaw ken atiddog a biag.

5 No ipatpategmo ti biagmo, lissiam dagiti palab-og iti dalan a pakatnagan dagiti managdakdakes.

6 Iruammoti ubing iti umno a dalan ket uray inton lumakayen dinanto panawan.

7 Tagabu dagiti nabaknang dagiti napanglaw. Umutangka ket tagabunaka ti nagpautang kenka.

8 No agmulaka iti bukel ti kinakillo, rumusing ti didigra, ket aggibusto ti panangidadanesmo iti sabali a tao.

9 Agparaburka ket ibingayam dagiti napanglaw iti taraonmo. Mabendisionankanto iti daytoy nga aramidmo.

10 Lisiam ti tao a mangipagarup nga isu la ti nalaing, ket sumardeng ti suppiat, panagaapa ken panangpabpabain.

11 No nadalus ti pusom ket nasayaat ti panagsaom, agbalinto a gayyemmo ti ari.

12 Salakniban tiApoti kinapudno babaen iti saanna a panangkanunong iti sao dagiti naulbod.

13 Agyan ti nasadut a tao iti uneg ti balay. Kunana a no rummuar amangan no tukmaan ti maysa a leon.

14 Maysa a palab-og ti pannakikamalala. Ipalab-ogna dagiti tattao a kapungtot tiApo.

15 Gagangay nga agaramid dagiti ubbing iti kinamaag ken dagiti awan serserbina a bambanag, ngem ti panagbaut ti mangisuro kadakuada nga agaramid iti naimbag.

16 No sagutam dagiti nabaknang wenno idadanesmo dagiti napanglaw tapno bumaknangka, agbalinkanto met la a napanglaw.

Dagiti Tallopulo a Nainsiriban a Pagsasao

17 Dumngegka ket isuroka kadagiti sao dagiti masirib. Adalem dagiti pannursuroda.

18 Maaddaankanto iti ragsak no malagipmo ida ken mabalinmonto met nga isasao ida.

19 Kayatko nga agtalekka itiApo, isut’ gapuna nga ibagak dagitoy kenka itan.

20 Nangisuratak iti 30 a pagsasao nga agpaay kenka. Mangted ti tunggal maysa kadakuada iti ammo ken naimbag a pammagbaga,

21 ket isurodaka no ania ti napaypayso a kinapudno. Kalpasanna, no maibaonka a mangbirok iti kinapudno, yawidmonto ti tumutop a sungbat.

-1-

22 Dimo gundawayan dagiti napanglaw gapu laeng ta kabaelam nga aramiden; dimo gundawayan dagiti awan gawayna a naidarum iti pangukoman.

23 Ikalinteganto tiApoida, ket pukawennanto ti biag dagiti dakes ti panggepna kadakuada.

-2-

24 Dika makigayyem kadagiti tattao a napudot ti ulona ken nalaka nga agpungtot.

25 Amangan no masursurom ti kababalinda ket dikanton makapagbalbaliw.

-3-

26 Dika agkari a sika ti sumungbat iti utang ti sabali.

27 No dimo mabayadan, alaendanto uray pay ti iddam.

-4-

28 Dimo yalis ti daan a mohon nga insaad dagiti kapuonam.

-5-

29 Ipakitaannak iti tao a napintas ti trabahona ket ipakitak kenka ti tao a nasaysayaat ngem ti kaaduan ken maikari a makikadua kadagiti ari.

-6-

1 No makilanglangka iti natan-ok a tao, dimo liplipatan ti kinasiasinona.

2 No nalaingka a mangan, timbengem ti pannanganmo.

3 Dimo aguman dagiti naimas a taraon nga ipasangona, ta mabalin nga al-allilawennaka.

-7-

4 Agpanunotka a nalaing ket dimo bannogen ta bagim iti tarigagaymo a bumaknang.

5 Mabalin a mapukaw ti kuartam iti apagdarikmat a kasla ketdin naaddaan iti payak ket tumayab a kasla agila.

-8-

6 Dika makilanglang iti nakirmet a tao wenno aguman dagiti naimas a taraon nga idasarna.

7 “Mangalaka pay,” kunana ngem aginkukuna laeng. No ania ti pampanunotenna, isu ti pudno a kinataona.

8 Isarruamto ti kinnanmo ket awanto ti serserbi ti panagpatiray-okmo.

-9-

9 Dika agsao iti nainsiriban iti maysa a maag, ta dina ammo nga ipateg ti sao.

-10-

10 Dimo yalis ti daan a mohon ti daga wenno sakupen ti talon a kukua dagiti ulila.

11 TiApoti napigsa a mangikaluya kadakuada ket isunto ti mangirupir iti kalinteganda a maibusor kenka.

-11-

12 Ipasnekmo ti dumngeg iti sursuro ken tagikuaem ti pudno nga adal.

-12-

13 Dika bumdeng a mangdisiplina iti ubing. Saanna nga ipatay ti panangbautmo kenkuana.

14 Kinapudnona, mabalin a daytoy ti pakaisalakanan ti biagna.

-13-

15 Anakko, no agbalinka a masirib, maragsakanakto la unay.

16 Agrag-oakto no mangngegka nga agsao kadagiti nainsiriban a balikas.

-14-

17 Dimo apalan dagiti managbasol: ti panagraemmo itiApoti ad-adda koma a pakaseknam.

18 No kasta ti aramidem, nasayaatto ti masakbayam.

-15-

19 Dumngegka, anakko; agsiribka ket panunotem a naimbag ti panagbiagmo.

20 Dika kumuyog kadagiti mammartek wenno kadagiti narawet.

21 Agbalinto a marigrigat dagiti mammartek ken dagiti buklis. No mangan ken maturog laeng ti aramidmo, agrutayrutaykanto.

-16-

22 Ipangagmo ni amam a nangputot kenka ken dimo uyawen ti kinabaket ni inam.

23 Kinapudno, kinasirib, sursuro ken naimbag a nakem—maikarida a paggastoan ngem napategda unay ket dimo kayat nga ilako.

24 Maragsakan unay ti ama ti nalinteg nga anak. Mabalinmo a pagpannakkel ti masirib nga anakmo.

25 Pagtangsitdaka koma dagiti nagannak kenka. Ipaaymo dayta a ragsak iti inam.

-17-

26 Anakko, tantandaanam ti saok ket pagulidanam ti panagbiagko.

27 Nakabutbuteng a palab-og ti kayarigan dagiti balangkantis ken dakes a babbai.

28 Kasda la mannanakaw nga agsaneb ket isuda ti pakaigapuan ti pananggulib dagiti lallaki kadagiti assawada.

-18-

29-30 Ipakitam kaniak ti tao a nalaing nga uminum ti arak, ti tao a mangpadas kadagiti nasanger nga inumen, ket ipakitak kenka ti maysa a tao a naliday ken mangay-ay iti bagina, kanayon a makiringgor ken managreklamo. Nalablabbaga ti matana ket adda dagiti dunorna a nalisianna koma.

31 Dika pasulisog iti arak, uray no kasta unay ti labbagana, ket nasin-aw iti uneg ti kopa ken nalamuyot a tilmonen.

32 Ngem iti kabigatanna, kaska la kinagat ti nagita nga uleg.

33 Kalpasanna, agparang kenka dagiti nakabutbuteng a buya ket saan a nalawag ti panagpanunotmo ken panagsaom.

34 Kaska la adda iti taaw a mayallo-allon, maul-ulawka ket kaska la adda iti palo ti maibagbagio a barko.

35 Kunamto, “Kinabildak sa. Pinang-ordak ngata ngem diak malagip. Apay a diak makariing? Uminumak pay maminsan.”

-19-

1 Dimo apalan dagiti managdakdakes ket dimo tarigagayan ti makigayyem kadakuada.

2 Ta pampanunotenda laeng ti mangriribuk, ket tunggal agsaoda adda mapasakitan.

-20-

3 Mabangon dagiti balbalay iti kinasirib ken pannakaawat.

4 No sadino ti ayan ti pannakaammo mapunno dagiti kuartona kadagiti agkakapateg ken agkakapintas a bambanag.

-21-

5 Nasaysayaat ti masirib ngem ti napigsa;wen, naim-imbag ti ammo ngem ti pigsa.

6 Kinaagpaysona, masapul nga adda naannad a panagplano sakbay a mapanka iti paggugubatan, ket no ad-adu ti naimbag a pammagbaga, dakdakkel ti namnama ti panagballigi.

-22-

7 Saan a maawatan ti maag dagiti nainsiriban a pagsasao. Saanna a mabalin ti makipartisipar kadagiti importante a pagsasaritaan.

-23-

8 No kanayon nga agpanggepka iti dakes, agdindinamagkanto a manangriribuk.

9 Basol ti aniaman a panggep ti maag. Kagura dagiti tattao ti tao a mangipagarup nga isu laeng ti nalaing.

-24-

10 No nakapuyka iti tiempo ti riribuk, awan duadua a nakapsutka.

-25-

11 Dika bumdeng a mangispal iti tao a mapapatay nga awan gapgapuna.

12 Nalabit a kunam nga awan bibiangmo, ngem ammo ti Dios ti adda iti panunotmo ket ammona dagiti panggepmo, ta kanayon a sipsiputannaka. Supapakanna dagiti tattao kadagiti aramidda.

-26-

13 Anakko, manganka iti diro ta pagsayaatam. Kas iti diro a maala iti rara a nasam-it iti panagramanmo,

14 kasta met a ti ammo ken sirib pagsayaatan ti kararua. Ikagumaam ti maaddaan iti kinasirib ket naraniagto ti masakbayam.

-27-

15 Dimo panggepen a takawan ti nalinteg a tao wenno agawen ti balayna. Dakes ti kasta nga aramid.

16 Uray no mamin-ano a matuang ti nalinteg, bumangon latta. Ngem dadaelen ti didigra ti managdakdakes.

-28-

17 Dika agragsak no madidigra ti kabusormo ket dika met agrag-o no maitibkol.

18 Ammo tiApo, ket dina kayat ti aramidmo. Dinanto pay ket patuloyenen a dusaen.

-29-

19 Dimo ipalubos a mariribukka gapu kadagiti managdakdakes ken dimo apalan ida.

20 Awan ti masakbayan ti dakes a tao, ket awan namnamaenna.

-30-

21 Anakko, agbutengka itiApoken agraemka iti ari. Dika makibiang kadagiti mangsukir kadakuada.

22 Saan a mamin-ano a madadael dagiti kakasta a tattao. Ammom kadi ti didigra a mabalin nga idissuor ti Dios wenno ti ari?

Dadduma Pay a Nainsiriban a Pagsasao

23 Sao met dagiti masirib a tattao dagitoy:

Saan a nasayaat a mangidumduma ti ukom.

24 No ikeddengna a nakabasol ti awan basolna, ilunod ken guraento ti tunggal maysa.

25 Ngem rumang-ay ken nasayaatto ti pakasarsaritaan dagiti ukom a mangdusa kadagiti nakabasol.

26 Ti mangted iti tumutop a sungbat, arigna iti panangagek iti bibig.

27 Sakbay nga agbalay ken mangasawaka, isaganam pay nga umuna ti talonmo ken sumapulka iti panggeddam.

28 Dika agsaksi iti maibusor iti kaarrubam no awan ti gapuna wenno agsao iti maibusor kenkuana.

29 Dimo kunaen, “Aramidek kenkuana ti inaramidna kaniak tapno makabalesak!”

30 Nagnaak iti talon ken kaubasan ti nasadut ken maag a tao.

31 Nasaknapandan kadagiti sisiitan ken nagkaruotanen. Nargaay metten ti bakudda a bato.

32 Kinitak daytoy ken pinampanunotko, ket daytoy ti naadalko:

33 Ala,agiddaka; maturogka latta. Agdalikepkepka ken aginanaka,

34 ngem bayat ti pannaturogmo, dumteng kenka ti kinapanglaw a kas iti idadateng ti siaarmas a mannanakaw.

Nayon ti Nainsiriban a Sao ni Solomon

1 Dagitoy pay dagiti nainsiriban a sao ni Solomon. Kinopia dagiti tattao iti pangukoman ni Ezekias nga ari ti Juda.

2 Dayawentayo ti Dios kadagiti ilimlimedna; raementayo met dagiti ari gapu kadagiti ilawlawagda.

3 Ditay ammo ti pampanunoten ti ari, ta nangato a kas iti langit wenno nauneg a kas iti taaw.

4 No naikkaten ti rituer ti pirak, mabalin ti mammanday ti mangpartuat iti maysa a banag a napintas.

5 Papanawem dagiti dakes a mammagbaga ti ari, ket agdinamagto ti kinalinteg iti pagarianna.

6 Nodumatagka iti sangoanan ti ari, dika agpamarang a kasla importante a tao.

7 Nasaysayaat a maibaga kenka nga akmem ti nangatngato a saad ngem ti maibaga kenka nga itedmo ti saadmo iti tao a nangatngato ngem sika.

8 Dika agdardarasudos a mangipakaammo iti pangukoman ti maipapan iti nakitam. No addanto saksi a mangpaneknek a nagriroka, dika aya maibabain?

9 No adda saanyo a pagkinnaawatan iti kaarrubam, aglinnawagkayo a dakdakayo ngem dimo ipalgak ti aniaman a palimed.

10 Ta no kasta ti aramidem, maammoanto ti amin a dika makailemmeng iti palimed, ket dinto maikkat ti pannakaibabainmo.

11 Ti sao a nasayaat ti pannakayebkasna mayarig iti balitok a naimontar iti pirak.

12 Napatpateg ngem ti singsing a balitok wenno alahas a naaramid iti kasayaatan a balitok ti ballaag ti tao a masirib iti siasinoman a sisasagana a dumngeg.

13 Makapabang-ar ti matalek a babaonen iti mangibaon kenkuana, kas iti nalamiis a danum iti kapudot ti panagani.

14 Mayarig iti ulep ken angin a di mangyeg iti tudo dagiti tattao nga agkari a mangted ngem dida met ited ti inkarida.

15 Ti naanus a panangallukoy mabalinna a parukmaen ti napinget nga isusuppiat, ket maguyugoyna pay dagiti agtuturay.

16 Dimo palaloan ti mangan iti diro amangan no agsarruaka.

17 Dika sarungkar a sarungkar iti kaarrubam, amangan no mauma ket kaguranaka.

18 Ti pammadpadakes, arigna iti natadem a kampilan wenno pang-or wenno natirad a pana.

19 Ti agtalek iti mangliliput a tao iti tiempo ti riribuk, mayarig iti panagngalngal babaen iti agwaliwali a ngipen wenno pannagna babaen iti nablo a saka.

20 Mayarig iti pananguksob iti kawes iti tiempo ti lam-ek wenno panangradrad ti sugat iti asin ti panangkanta kadagiti naragsak a kanta iti tao a madagdagsenan.

21 Pakanemti kabusormo no mabisin, ken painumem no mawaw,

22 tapno malmes iti bain, ket gunggonaannakanto tiApo.

23 Ti panagpardaya yegna ti pungtot, kas iti angin nga awan duadua a mangyeg iti tudo.

24 Nasaysayaat ti agnaed iti tuktok ti balay, ngem ti makipagnaed iti asawa a managunget ken managreklamo.

25 Ti pannakangngeg iti naimbag a damag manipud iti adayo a daga, mayarig iti nalamiis a danum no namaga ti karabukob ken mawawka.

26 Ti naimbag a tao a sumurot iti pagayatan ti managdakdakes, ipalagipna kenka ti narugit nga ubbog wenno nasabidongan a bubon.

27 Saan a naimbag ti mangan iti adu unay a diro, ken saan met a naimbag a gun-oden ti adu a pammadayaw.

28 No dimo matengngel ti pungtotmo, mayarigka iti siudad nga awan bakudna ket nalaka a rauten dagiti kabusor.

1 Saan a maiparbeng a padayawan ti maag. Mayarig daytoy iti yelo nga agtinnag iti kalgaw wenno iti tudo iti tiempo ti panagani.

2 Saannaka a dangran dagiti lunod malaksid no rumbeng nga agpaay kenka. Mayarigda kadagiti agtayab a billit ken saan nga agdisso.

3 Masapul a bautem ti kabalio, busalam ti asno, ket masapul a kabilem ti maag.

4 No sungbatam ti awan serserbina a saludsod, maibilangka a maag a kas iti nagsaludsod.

5 Sungbatam ti maag kas mayannurot iti kinamaagna amangan no agbalinka met a kas kenkuana.

6 No maag ti ibaonmo a mangidanon iti mensahe, naimbag pay a putdem ti sakam. Agbirbirokka la iti riribuk.

7 Mausar ti maag ti maysa a pagsasao a kas iti panangusar ti pilay kadagiti sakana.

8 Ti mangpadayaw iti maysa a maag, mayarig iti tao a mangigalut iti bato iti palsiitna.

9 No agsao ti maag iti proberbio, ipalagipna kenka ti maysa a mammartek a mangpadas a mangikkat iti siit iti imana.

10 Ti manangdan iti maag a mayat a sumrek nga agtrabaho, paspasakitanna laeng dagiti maseknan.

11 Timaag a mangulit iti minamaag nga aramidna, mayarig iti aso a mangan iti sarruana.

12 Naim-imbag ti kamaagan a maag ngem ti tao a mangipagarup a masirib uray no saan.

13 Apay a saan a rummuar iti balay ti tao a nasadut? Ania ti kabutengna? Dagiti kadi leon?

14 Agballikid ti sadut iti iddana. Saan a makaadayo, kas iti ridaw nga agpusipos kadagiti bisagrana.

15 Adda dagiti tattao a napalalo ti sadutda—kasadutda pay nga isubo ti kanenda.

16 Ipagarup ti sadut a nasirsirib ngem iti pito a lallaki a makailawlawag a naimbag iti kapanunotanda.

17 Ti makibiang iti panagsusuppiat mayarig iti tao a mapan iti kalsada ket tiliwenna ti aso iti lapayagna.

18-19 No allilawem ti padam a tao samo kuna nga agang-angawka laeng, arigmo iti agmauyong nga agabalbalay iti makapatay nga armas.

20 Maiddep ti apuy no maibusan iti sungrod; agsardeng met ti panagaapa no awan ti mamadpadakes.

21 No adda la ketdi uging, agtalinaed ti beggang, no adda la ketdi kayo, saan a maiddep ti apuy; kasta met a rubroban dagiti mannakiringgor ti panagaapa.

22 Kasla naimas a taraon ti pammadpadakes; magustoantayo nga ipauneg!

23 Ti saan a naimpusoana panagsao a mangilinged iti pudno a pampanunotem mayarig iti piraka nakalupkopan iti damili.

24 Ilemmeng ti maag ti gurana babaen iti patiray-okna.

25 Napintas a denggen, ngem dimo patpatien, agsipud ta adda pito a makarimon iti pusona.

26 Mabalin a mailemmengna ti gurana, ngem maiparangarang latta ti dakes nga aramidna.

27 Dagitimangkali iti palab-og nga agpaay kadagiti sabsabali isudanto met laeng ti maipalab-og. Dagiti mangirugi iti reggaay, isudanto met laeng ti magaburan.

28 Kagurguram ti maysa a tao no padpadaksem. Awan ti patauden ti panagpatiray-ok no di pannakadadael.

1 Dimopagpasindayag ti masakbayan. Dimo ammo ti mapasamak manipud ita agingga no bigat.

2 Bay-am a ti sabali a tao ti mangidayaw kenka—uray ganggannaet. Dimo itan-ok ti bukodmo a bagi.

3 Nalag-an ti bato ken darat no idilig iti dagsen ti parikut nga ited ti kinamaag.

4 Naranggas ken nadawel ti pungtot, ngem nakarkaro pay ti imon.

5 Nasaysayaat ti napanayag a panagtubngar ngem ti nalimed a panangipateg.

6 Naimbag ti panggep ti maysa a gayyem uray no mapasakitannaka. Ngem no sallabayennaka ti kabusor—agannadka!

7 No nabsog ti tao, dina kayat ti diro, ngem no mabisin, uray ti napait a taraon nasam-it latta kenkuana.

8 Ti tao nga adayo iti pagtaenganna, mayarig iti billit nga adayo iti umokna.

9 Paragsakennaka ti bangbanglo ken nabanglo a lana, ket ti nasinged a pannakigayyem paregtaennaka.

10 Dimo liplipatan dagiti gagayyemmo wenno dagiti gagayyem ni tatangmo. No adda parikutmo, dika agpatulong iti kabsatmo. Ad-adu ti maitulong ti kaarrubam nga adda iti asidegmo ngem ti kabsatmo nga adda iti adayo.

11 Agsiribka, anakko, ket maragsakanakto. Addanto maisungbatko kadagiti mangbabalaw kaniak.

12 Makita ti manakem ti umay a riribuk ket liklikanna, ngem sumarakusok ti gagangay a tao ket pagbabawiannanto iti kamaudianna.

13 Siasinoman a maag a mangikari nga isu ti sumungbat iti utang ti maysa a ganggannaet,masapul a matengngel ti sanikuana a kas salda tapno mabayadan ti utang.

14 No kablaawam ti maysa a gayyem iti napigsa tapno makariing, kasmo la inlunoden.

15 Ti naunget ken managreklamo nga asawa awan dumana iti aldaw a di agressat ti tudona.

16 Kasano a pagulimekem? Napadasmo kadin a pasardengen ti angin wenno mangiggem iti sangkabassit a lana?

17 Makasursuro ti tao iti padana a tao kas iti panangpatadem ti landok iti sabali a landok.

18 Aywanam a naimbag ti igos ket mangankanto iti bungana. Maidaydayawto ti adipen nga agserbi a siaayat iti amongna.

19 Ti bukodmo a rupa ti maanninawam iti danum ket ti kinataom ti makitam iti pusom.

20 Mayarig dagiti tarigagay ti tao iti lubong dagiti natay—adda latta pagyanan.

21 Ti apuy ti manggugor iti pirak ken balitok. Matingiting met ti tao gapu iti pakasarsaritaanna.

22 Uray kabilem ti maag agingga a dandani matay, dimo maikkat ti kinamaagna.

23 Aywanam a nalaing dagiti karnero ken bakam,

24 agsipud ta saan nga agpaut ti kinabaknang. Uray dagiti nasion saanda nga agtalinaed iti agnanayon.

25 Patpatem ti garami, kalpasanna patpatem met dagiti ruot kadagiti bakras ti turod bayat ti panagdakkel dagiti sumaruno nga apit a garami.

26 Makaabelkanto kadagiti pagan-anaymo iti dutdot dagiti karnerom. Makagatangkanto iti talon iti kuarta a naglakoam kadagiti dadduma a kaldingmo.

27 Dagiti dadduma a kalding ti pagtaudanto iti gatas nga agpaay a taraonmo, agraman ti familiam ken dagiti adipenmo a babbai.

1 Agtaray ti managdakdakes uray awan kumamkamat kenkuana, ngem ti nalinteg natured a kas iti leon.

2 Napigsa ken natalged ti nasion no addaan kadagiti masirib ken mannakaawat a pangulo. Ngem no agbasol ti maysa a nasion masukansukat dagiti pangulona.

3 Ti agturay a mangidadanes kadagiti napanglaw, mayarig iti bumayakabak a tudo a mangdadael kadagiti mula.

4 No dimo bigbigen ti linteg, kaduam dagiti managdakdakes, ngem no tungpalem ti linteg busorem ida.

5 Saan a maawatan dagiti managdakdakes ti hustisia, ngem maawatan dagiti agdaydayaw ken ni Yahweh.

6 Nasaysayaat ti napanglaw nga awan pakasarsaritaanna, ngem ti nabaknang a dakes ti panagbiagna.

7 Masirib nga agtutubo ti mangtungpal iti linteg. Ti makikadua kadagiti awan serserbina a tattao, pakaibabainan ti amana.

8 No bumaknangka babaen iti panagpaanakmo iti pirak ken pananggundawaymo kadagiti tao, maitedto ti kinabaknangmo iti tao a naasi kadagiti napanglaw.

9 No dika agtungpal iti linteg, makarimon iti Dios dagiti kararagmo.

10 No sulisogem ti nalinteg a tao nga agaramid iti dakes, sika met laeng ti matnag iti palab-ogmo. Magunggonaanto a naimbag dagiti awan basolna.

11 Ipagarup dagiti nabaknang a masiribda, ngem ad-adu ti ammo ti napanglaw nga adda sirmatana.

12 No agturay ti nalinteg a tao, agrarambak dagiti umili, ngem aglemmengda no dagiti nadangkes ti agturay.

13 Pulos a dikanto agballigi no padasem nga ilemmeng dagiti basolmo. Ipudnom ida ken agbabawika, ket kaasiannakanto ti Dios.

14 Agbutengka a kanayon itiApo, ket naragsakkanto. No natangken ti ulom, madadaelkanto.

15 Nakakaasi dagiti napanglaw a bumusor iti dakes nga agturay. Narungsot a kas iti ngumerngernger a leon wenno agdakdakiwas nga oso.

16 Naranggas ti agturay nga awan naimbag a panunotna. Atiddog ti panagturay ti gumura iti dakes.

17 Ti tao a pimmatay iti padana a tao, agkalkali iti bukodna a tanem. Dimo paspasardengen.

18 Dika agsasaur ket awanto ti pakaan-anoam. Agsaurka ket dikanto agballigi.

19 Adunto ti taraon ti nagaget a mannalon, ngem napanglawto latta dagiti mangdaddadael iti tiempona.

20 Ti tao a di agsaur, agturong iti naan-anay ken naragsak a biag. Ngem no gumanatka a bumaknang, madusakanto.

21 Saan a naimbag ti panangidumduma. Ngem agbasol dagiti dadduma nga ukom nga umawat uray iti kabassitan a pasuksok.

22 Gumanat a bumaknang ti nakirmet a tao, ket dina ammo ti kanito nga idadateng ti kinapanglaw.

23 Tubngarem ti maysa a tao ket ad-addanto nga ipategna ti inaramidmo ngem ti panangpatiray-okmo kenkuana.

24 No ipagarupmo a saan a biddut ti panangtakawmo iti sanikua dagiti nagannak kenka, awan dumam iti gagangay a mannanakaw.

25 Riribuk ti patauden ti kinaimut. Narangrang-ayka no agtalekka itiApo.

26 Kinamaag ti agtalek iti bukod a kapanunotan. Natalgedka no surotem ti pannursuro dagiti masirib.

27 Mangtedka kadagiti napanglaw ket awanto ti pagkurangam. Ngem no dika mangngaasi, adunto ti mangilunod kenka.

28 No agturay dagiti managdakdakes, aglemmeng dagiti tattao. Ngem no maikkatda, agturay manen dagiti nalinteg.

1 No sumuksukirka tunggal mababalawka, addanto aldaw a maitibkolka ket saankanton a makabangon.

2 Ipakitam kaniak ti agturay a nalinteg, ket ipakitak kenka dagiti naragsak a tattao. Ipakitam kaniak ti agturay a managdakdakes, ket ipakitak kenka dagiti saan a naragsak a tattao.

3 No patiem ti kinasirib, ipagpannakkelnaka ni amam.

Maysa a kinamaag ti mangbusbos iti kuartana kadagiti balangkantis a babbai.

4 No kinalinteg ti pakaringgoran ti ari, napigsa ti pagilian, ngem no ti la kuarta ti ipangpangrunana dadaelenna ti dagana.

5 No patiray-okam dagiti gagayyemmo, agaramidka iti pakasiloan ti bukod a sakam.

6 Masiloan dagiti managdakdakes kadagiti basbasolda met laeng, ngem naragsak ken siwawaya dagiti nalinteg.

7 Ammo ti naimbag a tao ti kalintegan ti napanglaw, ngem saan a maawatan dagiti managdakdakes dagita a bambanag.

8 Dagiti tattao a saan a mangbigbig iti kalintegan ti padada a tao kabaelanda a riribuken ti entero a siudad. Pagtalnaen dagiti masirib dagiti amin a banag.

9 No idarum ti masirib ti maysa a maag, agkatawa laeng ti maag, ket ageskandalo ken makisubang.

10 Kagura dagiti mammapatay ti tao a saan nga agsasaur, ngem salaknibandagiti nalinteg ti kasta a tao.

11 Bulosan ti maag ti pungtotna, ngem naanus ti masirib ket tenglenna ti riknana.

12 No ipangag ti agturay ti saan a pudno a damag, ulbod dagiti amin nga ofisialesna.

13 Adda pagpadaan ti napanglaw ken ti mangidadanes kenkuana: agpadada nga inikkan ni Yahweh iti mata.

14 No salakniban ti ari ti kalintegan dagiti napanglaw, mabayagto ti panagturayna.

15 Pagimbagan dagiti ubbing ti panangisuro ken panangdisiplina. No mabaybay-an ti ubing nga agaramid iti kaykayatna, ibabainnanto ti inana.

16 No agturay dagiti managdakdakes, umadu ti basol. Ngem maimatanganto dagiti nalinteg ti pannakarpuogda.

17 Disiplinaam ti anakmo a lalaki ket mabalinmonto nga ipagpannakkel. Saannakanto nga ikkan iti pakaibabainam.

18 No saan nga idalan ti Dios ti maysa a nasion, awan urnos ti pagilian. Nagasat ti tao a mangsalimetmet iti linteg ti Dios!

19 Dimomadisiplinaan ti adipen babaen iti sao laeng. Nalabit a maawatannaka, ngem dinaka patpatien.

20 Dakdakkel ti namnama ti nengneng a maag, ngem ti tao a dina panunoten nga umuna ti isawangna.

21 No itedmo ti amin a kayat ti adipenmo manipud kinaubingna, dumtengto ti tiempo nga alaenna amin a sanikuam.

22 Ti tao a nalaka nga agpungtot pataudenna ti ringgor ken riribuk.

23 Ti kinatangsit ti tao isut’ mangipababa kenkuana, ngem mararaem no napakumbaba.

24 Ti kadua ti mannanakaw kagurana ti biagna. Ammona dagiti panangilunod, ngem awan ti ipudnona.

25 Ti buteng isu ti pakadadaelam, ngem no agtalekka itiApo, awan ti pakaan-anoam.

26 Kayat ti tunggal maysa a gun-oden ti naimbag a nakem ti agturay, ngem tiApolaeng ti pakagun-odam iti kinalinteg.

27 Guraen dagiti nalinteg a tao dagiti managdakdakes. Guraen met dagiti managdakdakes dagiti nalinteg.

Dagiti Sao ni Agur

1 Dagitoy dagiti sao ni Agur nga anak ni Jakeh:

“Awan ti Dios kaniak, awan ti Dios kaniak,

ket nakakaasiak.

2 Umas-aspingakon iti animal ket saan a kas tao;

awan kaniak ti panunot nga adda koma iti tao.

3 Awan nasursurok a kinasirib,

ket awan ammok maipapan iti Dios.

4 Siasino ti nakagun-oden iti nailangitan a pannakaammo?

Siasino ti nakaiggemen iti angin?

Siasino ti nakabungonen iti danum iti lupot?

Siasino ti nakaipasdeken kadagiti beddeng ti daga?

Ammom no siasino? Siasino ti anakna a lalaki?

5 “Tungpalen ti Dios ti amin a karina. Mayarig iti kalasag kadagiti amin nga agbirok iti panangsalaknibna.

6 Dimo nayonan ti saona amangan no tubngarennaka ket maduktalan nga ulbodka.”

Dadduma Pay a Pagsasao

7 Adda dua a banag a dawatek kenka, O Dios, sakbay a matayak:

8 dimo ipalubos nga agulbodak ken saanak koma a napanglaw wenno baknang. Ti laeng umanay a taraonko ti itedmo.

9 No adu ti sanikuak, amangan no ibagak a saankan a masapul. Ngem no napanglawak, amangan no agtakawak ket ibabainko ti nagan ti Diosko.

10 Dimo padpadaksen ti adipen iti apona amangan no ilunodnaka ket agsagabaka.

11 Adda dagiti tattao a mangilunod kadagiti ammada ket awan a pulos panagraemda kadagiti innada.

12 Adda dagiti tattao a mangipagarup a nadalus ti biagda idinto nga iti kinapudnona, kasta unay ti kinarugitda.

13 Adda dagiti tattao a mangipagarup a naimbagda—ket anian a nagimbag ti panangipagarupda kadagiti bagbagida!

14 Adda dagiti tattao a sirurungsot a manggundaway kadagiti napanglaw ken nakakaasi—kasta ti pagsapulanda.

15 Adda dua a babbai nga annak ti alimatek, ket napanagananda a dua iti “Ikkannak!”

Adda tallo a pulos a di mapnek;

uppat a saan nga agkuna, “Huston:”

16 ti lubong dagiti natay,

ti babai nga awan annakna,

ti natikag a daga a makasapul iti tudo,

ken ti apuy a saan nga agkuna, “Huston.”

17 Ti tao a manglais iti amana wenno mangumsi iti kinabaket ti inana,rumbeng a maipakan kadagiti agila wenno tuktoken dagiti narungsot a wak ti matana.

18 Adda tallo a datdatlag kaniak; wen, uppat a diak maawatan:

19 tiagila nga agtaytayab iti tangatang,

ti panaguyas ti uleg iti bato,

ti panaglasat ti barko iti taaw,

ti panaginnayat ti baro ken ti balasang.

20 Kastoy ti aramid ti babai a saan a napudno iti asawana: makikamalala, agdigos, ket ibagana nga awan dakes nga aramidna.

21 Adda tallo a pagbutngan ti daga; wen, uppat a saan a maanusan:

22 ti tagabu nga agbalin nga ari,

ti maag nga addaan iti amin a kayatna a kanen,

23 ti saan a maipatpateg a babai a makiasawa,

ken ti adipen a babai nga asawaen ti amongna.

24 Adda uppat a babassit nga animal ditoy lubong, ngem nakasirsiribda:

25 Dagiti kuton: nakapsutda ngem agurnongda iti taraonda iti kalgaw.

26 Dagiti koneho: nakapsutda met ngem agbalayda kadagiti rangkis.

27 Dagiti dudon: awan arida ngem naurnos ti panaggunayda.

28 Dagiti alutiit: mabalinmo a tiliwen ngem masarakam ida kadagiti palasio.

29 Adda tallo a nadaeg ti pannagnada; wen, uppat a nataraki ti panagaksawda:

30 ti leon a kapigsaan kadagiti animal ken pulos nga awanan buteng,

31 dagiti kalding, dagiti nataraki a kawitan,

ken dagiti ari iti sangoanan dagiti tattaona.

32 No kaska la maag a natangsit, ket adda dakes a panggepmo, sumardengka ket agpanunotka!

33 Batilem ti gatas, ket maaddaanka iti mantikilia. Danogem ti agong ti maysa a tao ket agdara. Pataudem ti riribuk ket maisagmakka.