Category: Daniel

Dagiti Agtutubo nga Israelita iti Palasio ni Nebucadnesar

1 Itimaikatlo a tawen a panagturay ni Jehoyakim nga ari ti Juda, rinaut ni Nebucadnesar nga ari ti Babilonia ti Jerusalem, ket linakubna ti siudad.

2 Binay-anti Apo a matnag ni Ari Jehoyakim iti pannakabalin ni Nebucadnesar; ket pinalubosanna nga agsamsam kadagiti gameng iti Templo. Impan ni Nebucadnesar iti templo dagiti didiosenna idiay Babilonia dagiti innalana a balud. Inkabilna met dagiti gameng iti pagiduldulinan ti templo.

3 Binilin ti ari ni Aspenaz, ti kangatoan nga ofisialna, a pumili iti sumagmamano a balud nga Israelita a nagtaud iti familia ti ari ken kadagiti dadduma a natan-ok a familia.

4 Masapul nga agtutubo ken nataer dagiti pilienna; awan depekto ti bagida, masirib, nasanay ken nalaka a makasursuro tapno maikarida nga agserbi iti palasio. Isuro ida ni Aspenaz nga agbasa ken agsurat iti lengguahe dagiti taga-Babilonia.

5 Imbilin pay ti ari a maikkanda iti inaldaw a taraon ken arak, kas kadagiti kamkameng iti palasio. Tallo a tawen nga agsanayda sakbay a maidatagda iti ari.

6 Kadagiti napili, mairaman da Daniel, Hananias, Misael ken Azarias. Taga-Judada amin.

7 Binaliwan ni Aspenaz ti naganda. Beltesazar ti impanaganna ken ni Daniel; Sedrac ken ni Hananias; Mesac ken ni Misael; ken Abednego ken ni Azarias.

8 Inkeddeng ni Daniel a saan a mangan iti taraon ken uminum iti arak nga aggapu iti palasio tapno saan a matulawan. Nagpatulong ken ni Aspenaz.

9 Indalan met ti Dios ti ofisial a makipagrikna ket palugodanna ni Daniel.

10 Nupay kasta, kinuna ni Aspenaz ken ni Daniel, “Mabutengak iti natan-ok nga ari. Imbilinna no ania ti kanen ken inumem, ket no saanka a nasalun-at a kas kadagiti dadduma nga agtutubo, amangan no papapataynak.”

11 Napan ngarud ni Daniel iti guardia a dinutokan ni Aspenaz a mangaywan kenkuana ken kadagiti tallo a gagayyemna.

12 Kinunana, “Paliiwennakami iti uneg ti sangapulo nga aldaw. Ikkannakami laeng iti natnateng a taraon ken danum nga inumen.

13 Kalpasanna, idilignakami kadagiti agtutubo a mangmangan iti taraon ti ari, ket no anianto ti makitam a langami, isunto ti pangibatayam iti pangngeddengmo.”

14 Immannugot ti guardia a padasenda ti kasta iti uneg ti sangapulo nga aldaw.

15 Kalpasan ti 10 nga aldaw, nakitana a nasalsalun-at ken naluklukmegda ngem dagiti agtutubo a nangan iti nabaknang a taraon ti ari.

16 Manipud idin, impalubos ti guardia nga ituloyda ti agsida iti natnateng a saan ket a ti taraon ti ari.

17 Pinaraburan ti Dios dagiti uppat nga agtutubo iti kinasirib iti amin a kita ti sursuro iti literatura ken filosofia. Saan la a dayta, pinaraburanna pay ni Daniel iti laing a mangibaga iti kaipapanan ti parmata ken tagtagainep.

18 Naggibus ti tallo a tawen nga intuding ti ari. Innala ni Aspenaz dagiti amin nga agtutubo a lallaki ket indatagna ida ken ni Nebucadnesar.

19 Kinasao amin ida ti ari ket awan nasarakanna a nalalaing ngem da Daniel, Hananias, Misael ken Azarias. Iti kasta, nagbalinda a kamkameng dagiti agserserbi iti palasio.

20 Uray ania ti saludsoden ti ari kadakuada, wenno uray ania a problema ti saludsodenna, natakuatanna a dagiti uppat nalalaingda nga amang ngem ti uray siasinoman a mammuyon wenno salamangkero iti entero a pagarian.

21 Nagserbi ni Daniel iti palasio agingga a sinakup ni Ciro nga emperador ti Persia ti Babilonia.

Ti Tagtagainep ni Nebucadnesar

1 Iti maikadua a tawen a panagturay ni Nebucadnesar, adda natagtagainepna a nangriribuk unay kenkuana ken puon ti saanna a nakaturturogan.

2 Iti kasta, pinaayabanna dagiti amin a mammuyon, salamangkero, baglan ken managanito tapno ibagada ti kaipapanan ti tagtagainepna. Idi dimmatagda,

3 kinuna ti ari kadakuada, “Mariribukanak iti natagtagainepko. Kayatko a maammoan ti kaipapananna.”

4 Simmungbatda ket kinunada iti pagsasao nga Arameo,“Sapay koma ta agbiag ti Natan-ok nga Ari iti agnanayon! Ibagam ti tagtagainepmo ket ipalawagmi ti kaipapananna.”

5 Kinuna ti ari kadakuada, “Naikeddengkon a no diyo maibaga kaniak ti tagtagainep ken ti kaipapananna, marangrangkaykayto ket marakrakto pay dagiti balbalayyo.

6 Ngem no maibagayo kaniak ti tagtagainep ken ti kaipapananna, gunggonaankayo babaen ti pannangtedko kadagiti sagut ken pammadayaw. Ibagayo ngarud kaniak ita ti tagtagainep ken ti kaipapananna.”

7 Kinunada manen nga insungbat, “Natan-ok nga Ari, no ibagam kadakami ti tagtagainepmo, ipalawagmi kenka ti kaipapananna.”

8 Gapu iti daytoy, kinuna ti ari, “Husto tay kunak. Kayatyo a dadaelen ti tiempo agsipud ta makitayo a naikeddengkon ti rumbeng a mapasamak.

9 No saanyo a maibaga ti tagtagainepko, agpapada ti dusayo. Nagnunumoanyo nga ulbodendak bareng no agbaliw ti panunotko. Ibagayo ngarud kaniak ti tagtagainep; iti kasta, maammoak no kabaelanyo pay nga ibaga ti kaipapananna.”

10 Simmungbat dagiti mammagbaga, “Awan ti tao ditoy rabaw ti daga a makaibaga iti kalikagumam, O Ari. Awan pay ari, uray pay isu ti katan-okan ken kabilgan, a nagdawat iti kastoy kadagiti mammuyon, salamangkero, wenno baglan.

11 Natan-ok nga Ari, awan ti makaibaga iti sungbat ti saludsodmo malaksid dagiti didiosen, ngem saanda met a makipagtaeng kadagiti tattao.”

12 Gapu iti dayta, kasta unay ti pungtot ni Nebucadnesar, ket imbilinna a mapapatay amin a mammagbaga iti ari iti Babilonia.

13 Naipaulog ti bilin a mapapatayda amin agraman ni Daniel ken dagiti gagayyemna.

Ipakita ti Dios ken ni Daniel ti Kaipapanan ti Tagtagainep

14 Napan ni Daniel ken ni Arioc a kapitan dagiti guardia ti ari ken nabilin a mangipatungpal iti pannakapapatay dagiti mamasirib iti Babilonia.

15 Sinaludsodna ken ni Arioc no apay a nangipaulog ti ari iti kasta a bilin. Iti kasta, imbaga ni Arioc kenkuana ti napasamak.

16 Dinagdagus ni Daniel ti napan iti ari ket kiniddawna ti ad-adu a tiempo tapno maibagana kenkuana ti kaipapanan ti tagtagainep.

17 Kalpasanna, nagawid ni Daniel ket impakaammona kada Hananias, Misael ken Azarias ti napasamak.

18 Imbagana kadakuada nga agdawatda iti kaasi ti Dios ti langit tapno ipaltiingna kadakuada ti tagtagainep ket saanda a mairaman a mapapatay kadagiti mammagbaga iti Babilonia.

19 Iti dayta a rabii, babaen iti maysa a parmata, naipakaammo ken ni Daniel ti nasao a palimed. Iti kasta, dinaydayawna ti Dios ti langit. Kinunana:

20 “Masirib ken mannakabalin ti Dios!

Madaydayaw iti agnanayon awan inggana.

21 Iturayanna dagiti panawen ken tiempo;

isu ti mangisaad ken mangikkat kadagiti ari.

Ikkanna dagiti tattao iti sirib ken pannakaawat.

22 Ipakaammona dagiti nauneg ken nalimed a banag;

ammona dagiti nailemmeng iti nasipnget,

ket ti Dios nalawlaw iti lawag.

23 Agdaydayaw ken agraemak kenka,

O Dios dagidi kapuonak.

Inikkannak iti sirib ken pigsa;

impangagmo ti kararagko,

ket impakaammom kadakami ti tagtagainep ti ari.”

Ibaga ni Daniel ti Tagtagainep iti Ari

24 Napan ngarud ni Daniel ken ni Arioc a dinutokan ti ari a mangpapatay kadagiti mamasirib ti Babilonia. Kinunana, “Dimo patpatayen ida. Itulodnak iti ari ta ibagak kenkuana ti kaipapanan ti tagtagainepna.”

25 Dinardaras ni Arioc nga impan ni Daniel iti sangoanan ni Nebucadnesar. Kinunana iti ari, “Adtoy ti maysa kadagiti Judio a napagtalaw a kas balud a nasarakak a makaibaga kenka iti kaipapanan ti tagtagainepmo.”

26 Sinaludsod ti ari ken ni Daniel (a napanagan pay iti Beltesazar), “Maibagam kadi kaniak ti natagtagainepko ken ti kaipapananna?”

27 Simmungbat ni Daniel, “Natan-ok nga Ari, awan ti baglan, salamangkero, mammuyon wenno astrologo a makaibaga iti dayta.

28 Ngem adda Dios sadi langit a makaibaga kadagiti palimed. Impakaammona kenka, Natan-ok nga Ari, ti mapasamak iti masakbayan. Daytoy ti tagtagainep, ti parmatam idi matmaturogka.

29 “Idi matmaturogka, O Natan-ok nga Ari, natagtagainepmo ti maipapan iti masakbayan; ket ti Dios a mangipakaammo kadagiti palimed impakitana kenka ti mapasamakto.

30 Ita, naipaltiing kaniak ti palimed, saan a gapu ta masirsiribak ngem ti siasinoman a tao, no di ket tapno maipakaammo kenka ti kaipapanan ti tagtagainepmo ket maawatam dagiti pampanunot a dimteng kenka.

31 “Natagtagainepmo, O Ari, ti maysa a dakkel nga estatua a naraniag ken agrimrimat. Nagtakder iti sangoanam ket nakabutbuteng a matmatan.

32 Puro a balitok ti ulona. Pirak ti barukong ken takkiagna, ket bronse ti tian ken dagiti luppona.

33 Landok dagiti gurongna; landok ken damili dagiti sakana.

34 Idi kitkitaem ti estatua, adda dakkel a bato a nagreggaay iti bantay. Nagdisso ti bato kadagiti landok ken damili a saka ti estatua, ket naburburakda.

35 Dagus a narumrumek ti landok, damili, bronse, pirak ken balitok; nagbalinda a kasla tapok iti pagtaltagan no tiempo ti kalgaw. Nayanginda amin ket pulos nga awan ti nabati a paset ti estatua. Ngem nagbalin a dakkel a bantay daydi bato a nagdisso iti estatua, ket nadappatanna ti entero a daga.

36 “Daytoy ti tagtagainepmo ket daytoy met ti kaipapananna.

37 Sika, Apo, ti katan-okan kadagiti amin nga ari. Pinagbalinnaka ti Dios ti langit nga ari ket inikkannaka iti pannakabalin, bileg ken dayaw.

38 Pinagturaynaka iti amin a tao, animal ken tumatayab iti amin a lugar. Sika ti ulo a balitok.

39 Kalpasan ti panagturaymo, tumaudto ti sabali nga imperio, ngem saanto a mannakabalin a kas iti pagariam. Kalpasanna, addanto tumaud a maikatlo nga imperio a bronse a mangituray iti entero a daga.

40 Natangkento met a kas iti landok ti maikapat a pagarian. No kasano ti panangburak ken panangdadael ti landokiti amin, kastanto ti panangburak ken panangrumek daytoy a pagarian kadagiti immun-una a pagarian.

41 Nakitam met a naglaok a damili ken landok dagiti saka ken ramayna. Kayatna a sawen, a mabingbingayto a kas imperio. Ngem natangkento a kas iti landok, uray no naglaok a landok ken damili.

42 Kastoy met ti kayat a sawen ti sakana a naaramid iti naglaok a landok ken damili: napigsanto ti pagarian, ngem nalakanto a marpuog.

43 Nakitam pay a naglaok ti landok ken damili. Kayatna a sawen a padasento dagiti agtuturay a pagkaykaysaen dagiti familiada babaen iti panagiinnasawada, ngem didanto agtalinaed iti kasta a kasasaad kas iti saan a mabalin a panaglaok ti landok ken damili.

44 Iti panawen dagitoy nga agturay, mangipasdekto ti Dios ti langit iti pagarian a pulos a dinto agpatingga. Saanto a maparmek dayta a pagarian ngem gibusannanto dagiti amin a pagarian. Isu laeng ti agpaut iti agnanayon.

45 Nakitam a nargaay ti bato manipud iti bantay ket rinumrumekna ti estatua a landok, bronse, damili, pirak ken balitok. Ipakaammo ti naindaklan a Dios iti Natan-ok nga Ari ti mapasamak iti masakbayan. Imbagak ti pudno a tagtagainepmo ken ti napaypayso a kaipapananna.”

Gunggonaan ti Ari ni Daniel

46 Nagpakleb ni Ari Nebucadnesar kas pammadayawna ken ni Daniel. Kalpasanna, imbilinna a maidatag ken ni Daniel dagiti sakrifisio ken daton.

47 Kinuna ti ari ken ni Daniel, “Ti Diosmo ti katan-okan kadagiti amin a didiosen, ti Apo dagiti ar-ari. Isu ti mangipalgak kadagiti palimed agsipud ta naipalawagmo daytoy a palimed.”

48 Insaadna ni Daniel iti nangato a pagtakeman. Inikkanna iti adu a sagut ket pinagbalinna a gobernador iti entero a probinsia ti Babilonia. Isu pay ti insaadna a pangulo dagiti amin a mammagbaga iti pagarian.

49 Pinatgan ti ari ti kiddawna a madutokan da Sedrac, Mesac ken Abednego a mangimaton kadagiti aramid iti probinsia ti Babilonia. Nagbati ni Daniel iti palasio.

Ibilin ti Ari nga Agdaydayaw ti Amin iti Balitok nga Estatua

1 Nagpaaramid ni Ari Nebucadnesar iti estatua a balitok nga agtayag iti 27 a metro ken tallo a metro ti kaakabana. Pinaipasdekna daytoy iti tanap ti Dura, iti probinsia ti Babilonia.

2 Kalpasanna, imbilinna a maummong dagiti ofisiales—dagiti agtuturay, dagiti gobernador, dagiti diputado, dagiti mammagbaga, dagiti tesorero, dagiti hues, dagiti kamkameng ti konseho ken amin nga ofisiales ti probinsia. Masapul a tumabunoda iti pannakaidaton ti estatua nga impasdek ni Ari Nebucadnesar.

3 Idi naguummongen dagitoy nga ofisiales, nagtakderda iti sangoanan ti estatua.

4 Impukkaw ti agipakpakdaar, “Tattao iti amin a nasion, puli ken pagsasao!

5 Mangngegyonto ti uni ti trumpeta, flauta, lira, sakabutse, ken arpa a sarunoen a danggayan dagiti dadduma a kita ti instrumento. Apaman a mangrugi ti tokar, agpakleb ken agdaydayawkayo iti estatua a balitok nga impasdek ni Ari Nebucadnesar.

6 No adda saan nga agpakleb ken di agdaydayaw, maitappuakto a dagus iti gumilgil-ayab nga urno.”

7 Ngarud, idi mangngeg dagiti tattao ti uni dagiti instrumento, nagpakleb dagiti tattao iti amin a nasion, puli ken pagsasao ket nagdaydayawda iti estatua a balitok nga impasdek ni Ari Nebucadnesar.

Maidarum dagiti Tallo nga Judio

8 Sumagmamano kadagiti taga-Babilonia ti nangala iti daytoy a gundaway a nangbabalaw kadagiti Judio.

9 Kinunada ken ni Ari Nebucadnesar, “Natan-ok nga Ari, manayon koma ti panagbiagmo.

10 Imbilinmo, O Ari, nga apaman a mangrugi ti tokar, masapul nga agpakleb dagiti amin a tattao ket agdaydayawda iti balitok nga estatua.

11 Siasinoman a di agrukbab ken agdaydayaw, maitappuak iti gumilgil-ayab nga urno.

12 Adda sumagmamano a Judio a dinutokam a mangimaton iti probinsia ti Babilonia—da Sedrac, Mesac ken Abednego—a di nangtungpal iti bilinmo, O Ari. Saanda nga agdaydayaw iti diosmo ket saanda met nga agrukbab iti estatua nga impasdekmo.”

13 Gapu iti daytoy, nagpungtot ni Nebucadnesar, ket pinaayabanna da Sedrac, Mesac ken Abednego.

14 Kinunana kadakuada, “Agpayso kadi, Sedrac, Mesac ken Abednego, a diyo kayat ti agdaydayaw iti diosko ken diyo kayat ti agrukbab iti balitok nga estatua nga impasdekko?

15 Ita ngarud, apaman a mangngegyo ti uni ti trumpeta, flauta, lira, sakabutse ken arpa, ken dagiti dadduma nga instrumento, agrukbab ken agdaydayawkayo iti estatua. Ngem no dikay agdaydayaw, maitappuakkayo a dagus iti gumilgil-ayab nga urno. Kitaek man no adda dios a makaisalakan kadakayo.”

16 Simmungbat da Sedrac, Mesac ken Abednego, “Natan-ok nga Ari, saan a masapul nga ikalinteganmi dagiti bagbagimi.

17 No ti Dios a pagserserbianmi mabalinnakami nga isalakan iti gumilgil-ayab nga urno ken iti pannakabalinmo, aramidenna dayta.

18 Ngem uray no dinakam isalakan, ammoem, O Natan-ok nga Ari, a dikam agdaydayaw iti diosmo, ket dikam agrukbab iti estatua a balitok nga impasdekmo.”

Maikeddeng a Mapapatay dagiti Tallo

19 Limmabbaga ti rupa ni Nebucadnesar gapu iti napalalo a pungtotna kada Sedrac, Mesac ken Abednego. Imbilinna a marubroban ti urno iti mamimpito a kapudot ti sigud a pudotna.

20 Binilinna met dagiti kapigsaan a soldadona a reppetenda dagiti tallo a lallaki sada itappuak ida iti gumilgil-ayab nga urno.

21 Rineppetda ngarud ida a sikakawes—bado, kagay, kallugong ken amin nga adda iti bagida—ket impurruakda ida iti gumilgil-ayab nga urno.

22 Gapu iti bilin ti ari, kasta unay ti pudot ti urno ket natay iti gil-ayab ti apuy dagiti nangitappuak kada Sedrac, Mesac ken Abednego.

23 Kabayatanna, natnag dagitoy a tallo iti gumilgil-ayab nga apuy. Sirereppetda pay laeng.

24 Pagammoan, uray la napalagto ni Nebucadnesar gapu iti siddaawna. Sinaludsodna kadagiti ofisialesna, “Saan aya a tallo a lallaki ti rineppettayo nga intappuak iti gumilgil-ayab nga urno?”

“Wen, O Natan-ok nga Ari,” insungbatda.

25 “Apay ngarud nga uppat a lallaki ti makitak a magmagna iti apuy?” sinaludsod ti ari. “Saanda a nareppet, ken saanda met a maan-ano—ket kalanglanga ti maysa nga anghelti maikapat.”

Mawayawayaan ken Maipangato ti Saad dagiti Tallo nga Judio

26 Iti kasta, napan ni Nebucadnesar iti ruangan ti gumilgil-ayab nga urno ket impukkawna, “Sedrac, Mesac ken Abednego nga adipen ti Kangatoan a Dios, rummuarkayo!” Dinagdagus dagiti tallo ti rimmuar iti urno.

27 Naguummong dagiti turayen, dagiti gobernador, dagiti diputado ken dagiti dadduma nga ofisiales ti ari tapno kitaenda dagiti tallo a lallaki a di inan-ano ti apuy. Saan a nasiraman ti buokda, saan a naan-ano dagiti pagan-anayda ket saanda nga agat-asuk.

28 Kinuna ni Nebucadnesar, “Madaydayaw ti Dios da Sedrac, Mesac ken Abednego! Imbaonna ti anghelna a mangisalakan kadagitoy a lallaki nga agserbi ken agtalek kenkuana. Kinaykayatda a salungasingen ti bilinko ket impustada ti biagda ngem iti agrukbab ken agdaydayaw iti sabali a dios malaksid iti Diosda.

29 “Ita, ibilinko a no adda siasinoman iti uray ania a nasion, puli wenno pagsasao nga agsao iti maibusor iti Dios da Sedrac, Mesac ken Abednego, marangrangkayda ken marakrak ti balayda. Awan ti sabali a dios a makaisalakan iti kastoy.”

30 Ket impangato ti ari ti saad da Sedrac, Mesac ken Abednego iti probinsia ti Babilonia.

Ti Maikadua a Tagtagainep ni Nebucadnesar

1 Impatulod ni Ari Nebucadnesar daytoy a mensahena kadagiti amin a tattao ti amin a nasion ken puli iti lubong: “Patpatgek a kailiak:

2 Denggenyo ti ipakaammok kadakayo maipapan kadagiti datdatlag ken nakaskasdaaw nga impakita kaniak ti Kangatoan a Dios.

3 “Naindaklan dagiti datdatlag

nga ipakita ti Dios kadatayo!

Nabileg unay dagiti nakaskasdaaw

a banag nga aramidenna!

Agnanayon ti pagarianna

ket agturay iti amin a tiempo.

4 “Natalna idi ti pakinakemko nga agnanaed iti palasiok, iti baet ti narang-ay ken nabuslon a panagbiag.

5 Ngem adda nakabutbuteng a tagtagainepko; nakaal-alliaw dagiti parmatak bayat ti pannaturogko.

6 Pinaayabak dagiti amin a mamasirib iti Babilonia tapno ibagada ti kaipapanan ti tagtagainepko.

7 Dimmatag ngarud kaniak dagiti mammadles, salamangkero, mammuyon ken astrologo. Sinaritak kadakuada ti tagtagainepko, ngem dida maibaga ti kaipapananna.

8 Kamaudiananna, immay ni Daniel. (Beltesazar ti sabali a naganna, a kas iti nagan ti didiosek.) Adda kenkuana ti nasantoan nga espiritu dagiti didiosen,isu nga imbagak kenkuana ti tagtagainepko. Kinunak,

9 Beltesazar, sika a pangulo dagiti mammadles, ammok nga adda kenka ti espiritu dagiti nasantoan a didiosen, ket maawatam dagiti amin a palimed. Daytoy ti tagtagainepko, ket ilawlawagmo kaniak.

10 “Idi matmaturogak, naparmatak ti nakataytayag a kayo iti tengnga ti daga.

11 Dimmakkel a dimmakkel agingga a timmukno sadi langit, ket makita ti entero a lubong.

12 Napintas dagiti bulongna. Nakaad-adu ti bungana nga umdas a kanen dagiti tattao iti entero a lubong. Naglinong dagiti atap nga animal iti sirokna. Nagumok dagiti billit iti sangana ket nangan dagiti amin a nabiag a parsua iti bungana.

13 “Idi pampanunotek daytoy a parmata, nakitak ti maysa nga anghel a nasiglat ken agsipsiput a bimmaba manipud sadi langit.

14 Impukkawna, ‘Pukanem dayta a kayo ket sip-akem dagiti sangana! Rurosem dagiti bulongna ken iwarawaram dagiti bungana. Bugawem dagiti animal iti sirokna ken dagiti tumatayab kadagiti sangana.

15 Ngem ibatim ti pungdol iti daga. Pulipolam iti landok ken bronse. Ibatim iti karuotan iti tay-ak.

“‘Bay-am a malinnaawan daytoy a tao ken agtaeng iti tay-ak a kaduana dagiti animal ken mulmula.

16 Masuktanto ti panunotna ket agpanunotto a kas animal agingga a lumabas ti pito a tawen.

17 Daytoy ti inkeddeng dagiti nasiglat ken managsiput nga angheles. Maammoan koma ngarud dagiti amin a tattao iti amin a lugar nga adda pannakabalin ti Kangatoan a Dios kadagiti pagarian dagiti tattao, ket mabalinna nga ited dagiti pagarian iti siasinoman a pilienna—uray ti kanumoan a tao.’

18 “Daytoy ti natagtagainepko,” kinuna ni Ari Nebucadnesar. “Ita, Beltesazar, ibagam kaniak ti kayatna a sawen. Awan kadagiti mammagbaga iti palasio ti makaibaga kaniak iti kayatna a sawen. Ngem maibagam kaniak agsipud ta adda kenka ti espiritu dagiti nasantoan a didiosen.”

Ilawlawag ni Daniel ti Tagtagainep

19 Nabayag a nailabeg ni Daniel (a managan pay iti Beltesazar) ket nagdanag iti pampanunotenna. Kinuna ti ari kenkuana, “Beltesazar, saanka a mariribuk gapu iti tagtagainepko ken ti kaipapananna.”

Simmungbat ni Beltesazar, “Natan-ok nga Ari, dagiti la koman kabusormo ti pakapasamakan ti kayat a sawen ti tagtagainepmo.

20 Timmukno sadi langit ti natayag ken natibker a kayo, ket makita ti amin a tao ditoy lubong.

21 Napipintas dagiti bulongna ket umdas dagiti bungana a taraon ti sangalubongan. Naglinong dagiti atap nga animal iti sirokna ken nagumok dagiti tumatayab kadagiti sangana.

22 “Natan-ok nga Ari, sika ti kayo. Nagbalinka a naindaklan ken nabileg ket matuknom ti langit. Dumanon ti pagturayam kadagiti adayo a paset ti lubong.

23 Idi buybuyaem ti kayo, Natan-ok nga Ari, adda anghel a naggapu sadi langit. Imbagana a pukanem ti kayo ket dadaelem, ngem ibatim ti pungdolna ken parautam iti landok ken bronse. Imbagana pay a bay-am nga agyan daytoy a tao iti tay-ak ken malinnaawan ken makipagyan kadagiti animal iti uneg ti pito a tawen.”

24 “Daytoy ti kaipapananna ti tagtagainepmo, Natan-ok nga Ari. Kastoy ti inkeddeng ti Kangatoan a Dios a mapasamakto kenka.

25 Maibellengkanto iti tay-ak ket agyankanto sadiay a kaduam dagiti atap nga animal. Pitonto a tawen a mangmanganka iti ruot a kas iti baka ken maturog iti ruar a malinlinnaawan. Kalpasanna, annugotemto nga iturayan ti Dios a Kangatoan ti amin a pagarian ti tao ken mabalinna nga isaad nga ari ti siasinoman a pilienna.

26 Naibilin a mabati ti pungdol iti daga. Kayatna a sawen a maisaadkanto met la nga ari inton bigbigem a ti Dios ti agturay iti sangalubongan.

27 Ipangagmo ngarud, Natan-ok nga Ari, daytoy balakadko: Isardengmon ti panagbasolmo, agaramidka iti naimbag, ket kaasiam dagiti napanglawtapno manayonto ti kinarang-aymo.”

28 Napasamak amin dagitoy ken ni Ari Nebucadnesar.

29 Limmabas ti maysa a tawen. Iti naminsan, magmagna iti atep ti palasiona idiay Babilonia.

30 Kinunana, “Anian a nagpintas ti Babilonia! Binangonko a kabeserak a pakakitaan iti pannakabalin ken bilegko, iti dayag ken kinatan-okko.”

31 Agsasao pay laeng ti ari idi adda timek a naggapu sadi langit. Kinunana, “Ari Nebucadnesar, naikkaten kenka ti saadmo a kas ari.

32 Mapagtalawkanto iti arpad dagiti tattao. Pitonto a tawen a makipagnaedka kadagiti atap nga animal ket mangankanto iti ruot a kas iti baka. Kalpasanna, annugotemto nga iturayan ti Kangatoan a Dios ti amin a pagarian dagiti tattao ket mabalinna nga ited dagitoy a pagarian iti siasinoman a pilienna.”

33 Iti dayta met la a kanito, napasamak daytoy ken ni Nebucadnesar. Napagtalaw iti arpad dagiti tattao ket nangan iti ruot a kas iti baka. Nalinlinnaawan. Immatiddog dagiti buokna a kasla iti dutdot ti agila, ket immatiddog ti kukona a kas iti kuko ti tumatayab.

Idaydayaw ni Nebucadnesar ti Dios

34 Kinuna ti ari, “Kalpasan ti pito a tawen, timmangadak sadi langit ket nagsubli ti sigud a panunotko. Indaydayawko ti Kangatoan a Dios ket impaayko ti dayaw ken dayag iti agnanayon a sibibiag. Kinunak,

“Agturay iti agnanayon,

agpautto ti pagarianna iti amin a tiempo.

35 Ibilangna dagiti tattao ti daga a kasla awan serserbida;

iturayanna dagiti angheles sadi langit

ken dagiti tattao ditoy daga.

Awan ti sumupring iti pagayatanna,

wenno mangbabalaw iti aramidna.

36 “Idi nagsubli ti sigud a panunotko, naisubli kaniak ti dayag ti pagariak, ti dayawko ken ti kinatan-okko. Siraragsak dagiti ofisialesko ken dagiti natan-ok a tattaok a nangawat kaniak. Naisubli manen ti turayko a kas ari, ket ad-adda ti pannakabalinko ngem idi.

37 “Ita, siak a Nebucadnesar, idayaw ken itan-okko ti Ari ti langit. Umno ken nainkalintegan amin nga aramidna ket mabalinna nga ipababa ti siasinoman a napalangguad.”

Ti Padaya ni Belsazar

1 Iti maysa a rabii, inawis ni Ari Belsazar ti sangaribu nga ofisialesna a dumar-ay iti dakkel a padaya, ket nagiinumda iti arak.

2 Idi agiinumda, pinaala ni Belsazar dagiti alikamen a balitok ken pirak a sinamsam ni tatangnaa Nebucadnesar iti Templo idiay Jerusalem. Pinaalana ida tapno paginumanda kadagiti ofisialesna, dagiti assawa ken kamalalana.

3 Dagus a naipan dagiti alikamen a balitok ken pirak, ket naginumanda,

4 bayat ti panagdaydayawda kadagiti didiosen a naaramid iti balitok, pirak, bronse, landok, kayo ken bato.

5 Pagammoan, nagparang ti ima ti maysa a tao ket nagsurat iti napalitadaan a diding ti palasio, iti lugar a maraniagan unay ti silaw. Nakita ti ari ti ima nga agsursurat.

6 Bimsag gapu iti kasta unay a butengna, ket uray la nagkutokot dagiti tumengna.

7 Iti napigsa a timek, pinaayabanna dagiti salamangkero, dagiti mammadles ken dagiti astrologo. Idi dumtengda, kinuna ti ari kadakuada, “Ikkak iti pammadayaw ti siasinoman a makabasa iti naisurat ken makailawlawag iti kayatna a sawen. Makawesanto iti napateg a lupot a nalabaga, maukkoranto iti kuentas a balitok ken maisaadto a maikatlo a kangatoan nga agturay iti pagarian.”

8 Immasideg dagiti mammagbaga iti ari ngem awan makabasa iti naisurat wenno makaibaga iti ari iti kaipapananna.

9 Gapu iti daytoy, immad-adda manen ti bessag ken danag ni Ari Belsazar. Saan nga ammo dagiti ofisialesna ti aramidenda.

10 Nangngeg ti reyna nga ina ni Belsazar ti panagsasarita ti ari ken dagiti ofisialesna, ket simrek iti kuarto a pagrarambakanda. Kinunana, “Manayon koma ti panagbiag ti ari! Dika koma agdanag ken bumsag.

11 Adda lalaki ditoy pagariam a naparaburan iti espiritu dagiti nasantoan a didiosen.Idi ni tatangmoti ari, impakita daytoy a tao a naparaburan iti nasayaat a pannakaawat, pannakaammo ken sirib a kas iti sirib dagiti didiosen. Daytoy ti gapuna a dinutokan idi ni Ari Nebucadnesar a tatangmo a mangipangulo kadagiti mammadles, salamangkero, mammuyon ken astrologo.

12 Adda naisangsangayan a kabaelanna ket masirib. Nalaing a mangibaga iti kaipapanan ti tagtagainep, mangipalawag kadagiti burburtia ken mangilawlawag kadagiti palimed. Paayabam ngarud daytoy a tao, ni Daniel (a pinanaganan ti ari iti Beltesazar) ket paipalawagmo kenkuana ti kaipapan amin dagitoy.”

Ipalawag ni Daniel ti Naisurat

13 Dagus a naidatag ni Daniel iti sangoanan ti ari. Kinuna ti ari, “Sika kadi ni Daniel a maysa kadagiti Judio a napagtalaw nga innala ni amak idiay Juda?

14 Nadamagko nga adda kenka ti espiritu dagiti didiosen ket nalaingka, addaanka iti pannakaawat ken sirib.

15 Naayaban dagiti mammagbaga ken salamangkero tapno basaen ken ibagada ti kayat a sawen ti naisurat ngem dida naibaga ti kaipapananna.

16 Ita adda agkuna a kabaelam nga ibaga dagiti nailemmeng a kaipapanan ken ammom nga ilawlawag dagiti palimed. No mabasam ti naisurat ket ibagam kaniak ti kaipapananna, ikkanka iti pammadayaw. Makawesankanto iti napateg a lupot a nalabaga, makuentasankanto iti balitok ken maisaadkanto a maikatlo a kangatoan iti turay iti pagarian.”

17 Insungbat ni Daniel iti ari, “Saandak nga ikkan iti sagut, Natan-ok nga Ari, wenno itedmo laengen iti sabali ti gunggona nga itedmo. Basaek ti naisurat ket ilawlawagko kenka ti kaipapananna.

18 “Pinagbalin ti Kangatoan a Dios ni tatangmo a Nebucadnesar a naindaklan nga ari. Inikkanna iti tan-ok ken dayag.

19 Gapu iti nagpaiduma a pannakabalinna, nagbuteng ken nagtigerger iti sangoananna dagiti amin a tattao ti nadumaduma a puli ken pagsasao. Pinapatayna dagiti kayatna a mapapatay ket inispalna dagiti kayatna a maispal. Intan-okna dagiti kayatna nga itan-ok ket impababana dagiti kayatna nga ipababa.

20 Ngem gapu ta nagbalin a natangsit, napalangguad ken naranggas, naikkat a kas ari ket napukawna ti nadayag a saadna.

21 Napagtalaw iti gimong dagiti tattao. Nagbalin ti panunotna a kas iti panunot ti animal. Nakipagtaeng kadagiti atap nga asno. Nangan iti ruot a kas iti baka. Naturog iti ruar ket nalinlinnaawan. Kamaudianna, binigbigna nga iturayan ti Kangatoan a Dios ti amin a pagarian dagiti tattao, ket isaadna nga ari ti siasinoman a pilienna.

22 “Ngem sika nga anakna, dika nagpakumbaba nupay ammom amin dagitoy.

23 Nagaramidka iti maibusor iti Apo ti langit ket innalam dagiti tasa ken malukong iti Templona. Inusarmo ida a naginumam iti arak a kaduam dagiti ofisialesmo, dagiti assawam ken dagiti kamalalam. Nagdaydayawkayo kadagiti didiosen a naaramid iti balitok, pirak, bronse, landok, kayo ken bato, didiosen a di makakita wenno makangngeg ken awan ammona. Ngem dimo pinadayawan ti Dios a mangtengtengngel iti biagmo ken iti amin nga aramidmo.

24 Daytoy ti gapuna nga imbaon ti Dios ti ima a nangisurat kadagitoy a sao.

25 “Dagitoy ti naisurat:‘Mene, mene, tekel, parsin.’

26 Ket kastoy ti kaipapananna:mene, nabilangen ti Dios dagiti aldaw a panagpaut ti pagariam ket inkeddengnan a gibusan.

27 Tekel, natimbangkan ket nasarakan a kurang ti dagsenmo.

28 Parsin, nabingayen ti pagariam ket naited kadagiti taga-Medo ken taga-Persia.”

29 Imbilin a dagus ni Belsazar a maikkan ni Daniel iti pammadayaw. Nakawesan iti napateg a lupot a nalabaga, naukkoran iti kuentas a balitok ket naisaad a maikatlo a kangatoan iti turay iti pagarian.

30 Iti dayta met la a rabii, napapatay ni Belsazar nga ari ti Babilonia.

31 Inagaw ni Dario a taga-Media ti pagarian. (Agtawen idi ni Dario iti 62.)

Maitappuak ni Daniel iti Rukib dagiti Leon

1 Nangdutok ni Dario iti 120 a gobernador iti entero a pagarian.

2 Saan la a dayta. Pinilina ni Daniel ken dua a kaduana a mangipangulo kadagiti gobernador ken mangkita iti pagsayaatan ti ari.

3 Iti saan a nabayag, impakita ni Daniel a nasaysayaat ti trabahona ngem dagiti dadduma a mangipangulo ken dagiti gobernador. Agsipud ta naisangsangayan ti kabaelanna, pinanggep ti ari nga isaad ni Daniel a mangimaton iti entero a pagarian.

4 Nagbirbirok dagiti dadduma a pangulo ken dagiti gobernador iti pangbabalawanda ken ni Daniel iti panangimatonna iti pagarian. Ngem awan ti nasarakanda a biddut wenno pakapilawanna, agsipud ta mapagtalkan ket awan ti dakes wenno nakillo nga aramidna.

5 Kinunada iti tunggal maysa, “Awan ti pambarantayo a mangidarum ken ni Daniel malaksid ti maipapan iti relihionna.”

6 Iti kasta, dimmatagda iti ari ket kinunada, “Ari Dario, manayon koma ti panagbiagmo!

7 Nagnunummoanmi amin a papangulo iti pagarian, dagiti mangimaton, dagiti gobernador, dagiti agtuturay ken dagiti dadduma nga ofisiales a dawatenmi kenka, O Ari, a mangipaulogka iti bilin nga inkapilitan ti pannakatungpalna. Ibilinmo nga iti las-ud ti tallopulo nga aldaw manipud ita, awan ti mapalubosan nga agkararag iti uray ania a didiosen wenno tao malaksid kenka, Natan-ok nga Ari. Madusa ti mangsalungasing iti daytoy a bilin, ket maitappuak iti rukib a napno iti leon.

8 Ita ngarud, O Ari, ipaulogmo koma ti bilin ket firmaam tapno saan a mabalin a baliwan a kas iti linteg dagiti taga-Media ken taga-Persia.”

9 Finirmaan ngarud ni Ari Dario ti bilin.

10 Nagawid ni Daniel idi madamagna a nafirmaanen ti bilin. Iti akingngato a kadsaaran ti balayna, adda kuarto a tallo ti tawana a sumango iti Jerusalem. Kas iti masansan nga ar-aramidenna, nagparintumeng iti sangoanan dagiti nakalukat a tawa ket nagkararag iti Dios iti mamitlo iti maysa nga aldaw.

11 Nagur-uray dagiti kabusor ni Daniel iti gundawayda a mangtiliw kenkuana. Idi natiliwanda nga agkarkararag iti Diosna,

12 nagkukuyogda a napan iti ari ket indarumda ni Daniel. Kinunada, “Natan-ok nga Ari, adda finirmaam a bilin nga iti uneg ti tallopulo nga aldaw, siasinoman nga agkararag iti uray ania a didiosen wenno tao malaksid kenka, maitappuak iti rukib a napno iti leon.”

“Wen,” insungbat ti ari. “Masapul a maannurot ti bilin ta saan a mabaliwan ti linteg dagiti Medos ken Persiano.”

13 Kinunada iti ari, “Ni Daniel a maysa kadagiti napagtalaw a kas balud idiay Juda, saannaka a raemen a kas ari ket dina tungpalen ti impaulogmo nga bilin. Mamitlo nga agkararag iti maysa nga aldaw.”

14 Napalalo ti pannakariribuk ti ari idi mangngegna ti imbagada. Nagbirok iti pamuspusan a mangispal ken ni Daniel. Nagmalmalem a nagpampanunot no ania ti aramidenna.

15 Ngem dimmatag manen dagiti lallaki iti ari ket kinunada kenkuana, “Pagaammom, O Ari, nga awan ti linteg nga ipaulog ti ari a mabalbaliwan kas mayannurot iti linteg dagiti Medos ken Persiano.”

16 Nagbilin ngarud ti ari a maala ni Daniel ket maitappuak iti rukib dagiti leon. Sakbay a maitappuak ni Daniel, kinuna ti ari kenkuana, “Isalakannaka koma ti Diosmo a pagserserbiam a sipupudno.”

17 Nangalada iti bato ket inserrada iti ngarab ti rukib. Tapno awan ti makaisalakan ken ni Daniel, tinimbrean ti ari iti bukodna a selio, kasta met iti selio dagiti papangulo.

18 Nagawid ti ari iti palasiona. Nagpatpatnag a saan a nakaturog. Saan a nangan ket awan ti naipan iti kuartona a nanglinglingay kenkuana.

19 Iti parbangon, bimmangon ti ari ket nagdardaras a napan iti rukib.

20 Idi makaasideg sadiay, sidadanag nga inawaganna ni Daniel, “Daniel nga adipen ti Dios a sibibiag, naisalakannaka kadi kadagiti leon ti Dios a pagserserbiam a sipupudno?”

21 Insungbat ni Daniel, “Natan-ok nga Ari, manayon koma ti panagbiagmo!

22 Imbaonti Dios ti anghelna ket pinagkaemna ti ngiwat dagiti leon tapno saandak a dangran. Inaramidna daytoy agsipud ta ammona nga awan basolko kenka, O Natan-ok nga Ari!”

23 Kasta unay ti ragsak ti ari. Imbilinna a mairuar ni Daniel iti rukib. Idi nayaonda ni Daniel, nakitada nga awan a pulos ti dunorna agsipud ta nagtalek iti Dios.

24 Kalpasanna, pinatiliw ti ari dagiti amin a lallaki a nangidarum ken ni Daniel ket pinaitappuakna ida iti rukib dagiti leon, agraman dagiti annak ken assawada. Dida pay nagdisso iti rukib, sinikbaben dagiti leon ida. Narumrumek dagiti tulangda.

25 Nagsurat ni Ari Dario kadagiti tattao ti nadumaduma a puli ken pagsasao iti entero a daga. Kinunana:

“Napateg a kailiak.

26 Ibilinko nga iti entero a masakupan ti pagariak, masapul nga agbuteng ken agraem dagiti tattao iti Dios ni Daniel.

“Isu ti sibibiag a Dios,

ket agturay iti agnanayon.

Pulos a dinto madadael ti pagarianna,

ket dinto met agpatingga ti pannakabalinna.

27 Mangisalakan ken mangispal;

agiparang kadagiti nakaskasdaaw ken milagro

sadi langit ken ditoy daga.

Insalakanna ni Daniel

iti panangpatay dagiti leon.”

28 Rimmang-ay ni Daniel idi tiempo ti panagturay ni Dario ken iti tiempo ni Ciro a Persiano.

Parmata maipapan kadagiti Uppat a Narungsot nga Animal

1 Umuna idi a tawen a panagturay ni Ari Belsazar idiay Babilonia. Iti maysa a rabii a nakaiddaak, nagtagtagainepak ket nakakitaak iti maysa a parmata. Insuratko ti tagtagainepko, ket daytoy

2 ti nakitak iti dayta a rabii:

Agang-angin iti napigsa manipud iti amin a suli ket kibkiburenna ti rabaw ti taaw.

3 Manipuditi taaw, timpuar ti uppat a narungsot nga animal. Agdudumada iti langa.

4 Kaslaleon ti umuna ngem adda payakna a kasla agila. Nakitak a naparut dagiti payakna. Naipangato iti rabaw ti daga, ket nagtakder a kasla tao. Naikkan iti panunot ti tao.

5 Kasla oso ti maikadua nga animal. Agtaktakder kadagiti kammaudi a sakana ket tallo a paragpag ti kagkagatenna. Adda timek a nagkuna kenkuana, “Sige, agpennekka nga aglamut iti karne.”

6 Bayat ti panagbuybuyak, adda sabali nga animal a nakitak. Kasla leopardo ti langana. Adda uppat a payak iti bukotna a kasla payak ti tumatayab. Uppat ti ulona. Kasla adda pannakabalinna.

7 Madamapay la nga agbuybuyaak idi makitak ti maikapat a narungsot nga animal. Nakabutbuteng a matmatan ken kasla nagpaiduma ti pigsana. Dadakkel dagiti ngipenna a landok; kinaremkem ken linamotna dagiti tiniliwna sana imbaddebaddek dagiti aniaman a natda. Saan a kas kadagiti immun-una nga animal. Adda sangapulo a sarana.

8 Idibuybuyaek dagiti sarana, nagtubo a kellaat ti maysa a bassit a sara iti nagbabaetanda. Pinarutna ti tallo kadagiti sara a sigud nga adda sadiay. Adda mata ti tao iti sara ket adda ngiwatna nga agsasao a napalangguad.

Ti Parmata maipapan iti Sibibiag iti Agnanayon

9 Bayatti panagbuybuyak, adda nangikabil kadagiti trono. Nagtugaw iti maysa kadagitoy ti maysa a sibibiag iti agnanayon. Napudaw a kas iti niebe ti kawesna, ket kasla puro a de lana ti buokna. Gumilgil-ayab ti tronona a naisaad kadagiti dumardarang a pilid.

10 Agay-ayusnga apuy ti aggapu iti trono. Rinibribu dagiti agserserbi kenkuana ket linaklaksa dagiti adda iti sangoananna. Nangrugi ti panangukom ket naluktan dagiti libro.

11 Bayat ti panagbuybuyak, mangngegko pay laeng ti panagparparammag ken panagpalpalangguad ti bassit a sara. Idi kitkitaek, napapatay ti maikapat nga animal ket naipurruak ti bangkayna iti apuy.

12 Naikkat ti pannakabalin dagiti dadduma a narungsot nga animal, ngem napalubosanda nga agbiag iti ababa a tiempo.

13 Itiparmatak iti dayta a rabii, nakitak ti kasla anak ti tao a bumabbaba a linikmut dagiti ulep. Immasideg iti Sibibiag iti Agnanayon ket naidatag kenkuana.

14 Inawatnasadiay ti pannakabalin, dayaw ken ti naarian a panagturay tapno agserbi kenkuana dagiti tattao iti amin a nasion, puli ken pagsasao. Agnanayonto ti pannakabalinna, ket dinto agpatingga ti pagarianna.

Mailawlawag ti Kaipapanan dagiti Parmata

15 Nagbutengak kadagiti parmata, ket nariribukak iti kasta unay.

16 Immasidegak iti maysa kadagiti nakatakder sadiay ket dinawatko nga ibagana ti kaipapanan dagiti nakitak. Impalawagna ngarud kaniak ti kaipapananda.

17 Kinunana: “Dagiti uppat a dadakkel a narungsot nga animal, isuda dagiti uppat a pagarian a tumaudto ditoy daga.

18 Awatentodagiti tattao ti Kangatoan a Dios ti pannakabalin a mangituray iti pagarian ket tagikuaendanto iti agnanayon nga awan inggana.”

19 Tinarigagayak nga ammoen ti maipapan iti maikapat a narungsot nga animal a naigiddiat ti langana kadagiti dadduma. Ngamin, nakabutbuteng gapu kadagiti ngipenna a landok ken bronse a kukona a pinanglasanglasangna kadagiti pinapatayna sana imbaddebaddek ida.

20 Tinarigagayak pay nga ammoen ti maipapan kadagiti sangapulo a sara iti ulona, ken iti bassit a sara a nagtubo a nakaigapuan ti pannakaparut ti tallo kadagiti sara. Adda ngiwatna ket kasta unay ti palangguadna. Ad-adda a nakabutbuteng ti langana ngem dagiti dadduma a sara.

21 Bayatti panagbuybuyak, ginubat dayta a sara dagiti tattao ti Dios agingga a naparmekda.

22 Kalpasanna,dimteng ti sibibiag iti agnanayon ket inkalinteganna dagiti tattao ti Kangatoan a Dios. Dimtengen ti tiempo a panangawat dagiti tattao ti Dios iti pannakabalin a mangituray iti pagarian.

23 Daytoy ti kayatna a sawen kas naipalawag kaniak: “Ti maikapat a narungsot nga animal, isu ti maikapat a pagarian a tumaudto ditoy rabaw ti daga. Maigiddiatto kadagiti dadduma a pagarian. Ikisapnanto ti entero a daga ket payatpayatennanto agingga a marumrumek.

24 Dagitisangapulo a sara isuda dagiti sangapulo nga ari a mangiturayto iti dayta a pagarian. Kalpasanna, tumaudto ti sabali nga ari a maigiddiat unay kadagiti sinarunona. Parmekennanto dagiti tallo nga ari.

25 Agsaontoiti maibusor iti Kangatoan a Dios, ket idadanesnanto dagiti tattao ti Dios. Kayatnanto a baliwan dagiti linteg ken dagiti panawen. Tallonto ket kagudua a tawennga iturayanna dagiti tattao ti Dios.

26 Kalpasanna, mangukomto iti pangukoman ti langit, ikkatendanto ti pannakabalinna ket dadaelendanto a mamimpinsan.

27 Maitedtoti pannakabalin ken ti kinatan-ok dagiti amin a pagarian ditoy lubong kadagiti tattao ti Kangatoan a Dios. Agturaydanto iti agnanayon ket agserbi ken agtulnogto kadakuada dagiti amin a pagarian ditoy daga.”

28 Daytoy ti pagpatinggaan ti pakasaritaan ti napasamak. Kasta unay ti butengko isut’ gapuna a bimsagak ngem awan nangibagbagaak iti daytoy.

Ti Parmata maipapan iti Karnero ken iti Kalding

1 Iti maikatlo a tawen a panagturay ni Ari Belsazar, adda manen parmatak a kaasping iti immuna.

2 Iti parmata, pagammoan la ta nadlawko nga addaak iti nabakudan a siudad ti Susa, iti probinsia ti Elam. Agtaktakderak iti igid ti Karayan Ulai,

3 ket nakitak sadiay ti maysa a kalakian a karnero. Adda dua a dadakkel a sarana ngem at-atiddog ti sara a naudi a timmubo.

4 Binuybuyak ti kalakian a karnero nga agwangwang-it a nakasango iti laud, amianan ken abagatan. Awan ti animal a makaparmek kenkuana wenno makalisi iti pannakabalinna. Inaramidna ti kinaykayatna ket timmangsit.

5 Idi ut-utobek ti kaipapanan daytoy, pagammoan la ta rimmuar ti maysa a bulog a kalding a naggapu iti laud. Kasta unay ti pardas ti tarayna ket saan a nagdisso dagiti sakana iti daga. Nakaddidillaw ti sarana iti nagbaetan dagiti matana.

6 Nagturong ti kalding iti karnero nga adda dua a sarana a nakitak iti igid ti karayan sana sinangdo a sirurungsot.

7 Binuyak ti panangdarupna iti karnero. Kasta unay ti pungtotna a simmangdo ket natukkol dagiti dua a sara ti karnero. Awan ti pigsa ti karnero a makiranget. Natulid ken nabaddebaddekan ket awan ti nakaikaluya kenkuana.

8 Timmangsit a timmangsit ti kalding, ngem idi kapigsa ti pannakabalinna, natukkol ti sarana. Iti nakaikkatanna, nagtubo ti uppat a dadakkel a sara. Aggigiddiat ti turong ti tunggal sara.

9 Adda bassit a sara a nagtubo iti maysa kadagitoy uppat a sara. Dimmanon ti pannakabalinna iti abagatan, iti daya ken iti Naikari a Daga.

10 Bimmilegiti kasta unay ket dinarupna ti armada ti langit, dagiti mismo a bituen. Impurruakna ditoy daga ti sumagmamano kadakuada sana binaddebaddek ida.

11 Kinaritna pay ti ari ti armada ti langit. Pinasardengna ti pannakaidatag ti inaldaw a daton nga agpaay iti ari. Tinulawanna ti Templo.

12 Nagbasol sadiay dagiti tattao imbes nga agidatagda kadagiti tumutop nga inaldaw a sakrifisio ket nailupitlupit ti kinapudno. Nagballigi ti sara iti amin nga inaramidna.

13 Kalpasanna, nangngegko ti maysa nga anghel a nagsaludsod iti sabali nga anghel, “Kasano ti kabayag dagiti napasamak iti parmata? Kasano ti kabayag ti makarimon a basol a suno dagiti inaldaw a daton, ken ti pannakaibaddebaddek ti Templo ken ti armada ti langit?”

14 Nangngegko ti sungbat ti sabali nga anghel, “Agpaut iti 1,150 nga aldaw. Kabayatan dayta a tiempo, awan ti maidatag a daton iti bigat ken malem.Kalpasanna, agsublinton ti sigud a kasasaad ti Templo.”

Ilawlawag ni Gabriel ti Parmata

15 Idi ut-utobek ti kayat a sawen ti parmata, kellaat nga adda nakitak a kasla tao a nakatakder iti sangoanak.

16 Nangngegkoti pukkaw ti maysa a tao iti ballasiw ti Karayan Ulai. Kinunana, “Gabriel, ilawlawagmo iti daytoy a tao ti kaipapanan ti parmata a nakitana.”

17 Immay nagtakder ni Gabriel iti abayko. Napalalo ti butengko ket napasagak. Kinunana kaniak, “Anak ti tao, awatem ti kayatna a sawen. Adda kaipapanan ti parmata kadagiti mapasamak iti panungpalan.”

18 Idi makisasao kaniak, napukawko ti puotko ket natuangak. Ngem iniggamannak sanak pinatakder,

19 ket kinunana, “Ipakaammok kenka ti pagbanaganto ti pungtot ti Dios. Iladawan ti parmata ti tiempo ti panungpalan.

20 “Ti nakitam a kalakian a karnero a dua ti sarana, iladawanna dagiti pagarian ti Media ken Persia.

21 Ti bulog a kalding isu ti pagarian ti Grecia ket ti dakkel a sara iti nagbaetan dagiti matana isu ti umuna nga ari.

22 Dagiti uppat a sara a nagtubo iti nakabungtolan ti umuna a sara isuda dagiti uppat a pagarian a pakabingbingayan dayta a nasion, ngem saandanto a nabileg a kas iti umuna a pagarian.

23 “Inton umadani ti panungpalan dagita a pagarian, ket kasta unayen ti kinadakesda a masapul a madusada, addanto tumaud nga ari a nasukir, nauyong ken manangallilaw.

24 Bumilegto, ngem saan a babaen iti bukodna a pannakabalin. Nakaronto ti panagdadaelna ket agballiginto iti amin nga aramidna. Parmekennanto dagiti mamaingel a tattao agraman dagiti tattao ti Dios.

25 Gapu ta nasikap, agballiginto kadagiti makaallilaw nga aramidna. Pagpannakkelnanto ti bagina ket papatayennanto ti adu a tao a dida mapakpakadaan. Sukirennanto pay ti Katan-okan nga Ari, ngem madadaelto. Saanto a bileg ti tao ti mangdadael kenkuana.

26 Matungpalto ti nailawlawag kenka a parmata maipapan iti panagidaton iti bigat ken rabii. Ngem ilimedmo ti parmata gapu ta mabayag pay ti pannakatungpalna.”

27 Kimmapsutak ket nagsakitak iti sumagmamano nga aldaw. Kalpasanna, bimmangonak ket intuloyko ti trabaho nga inted ti ari kaniak, ngem mailablabegak iti parmata a diak maawatan.

Ikararagan ni Daniel dagiti Kailianna

1 Taga-Mediani Dario nga anak ni Xerxes. Inturayanna ti pagarian ti Babilonia.

2 Itiumuna a tawen a panagarina, ad-adalek dagiti nasagradoan a sursurat ket ut-utobek ti kaipapanan dagiti 70 a tawen a panaglangalangto ti Jerusalem kas imbaga ni Yahweh ken ni profeta Jeremias.

3 Gapu iti daytoy, impasnekko ti nagkararag ken nagdawat ken ni Apo Dios. Nagayunarak, nagkawesak iti nakersang a lupot ken nagtugawak iti dapu.

4 Nagkararagak ken ni Yahweh a Diosko ket impudnok ti basol dagiti kailiak. Kastoy ti kararagko:

“Apo Dios, naindaklanka ket agraemkami kenka. Napudnoka iti nakitulagam, ket ipakitam ti di agbalbaliw nga ayatmo kadagiti agayat kenka ken agtungpal iti aniaman a bilinmo.

5 Nagbasolkami. Dakeskami, ket saan a naimbag ti inaramidmi. Sinukirmi dagiti imbilinmo nga aramidenmi. Tinallikudanmi ti naimbag nga impakitam kadakami.

6 Dimi impangag dagiti adipenmo a profeta a nagsao iti naganmo. Kinasaoda dagiti arimi, dagiti agturay kadakami, dagiti kapuonanmi ken ti entero a nasion.

7 Sika,O Apo, kanayon a nalinteg ti aramidmo, ngem dakami, kanayon a nakababain ti aramidmi. Wen, dakami amin a tattao ti Juda ken Jerusalem, kasta met dagiti amin nga Israelita nga inwarawaram kadagiti nadumaduma a pagilian gapu ta saanda a napudno kenka.

8 Nakababain ti inaramid dagiti arimi, dagiti turayenmi ken dagiti kapuonanmi, ket nagbasolda kenka, O Apo.

9 Manangngaasi ken sisasaganaka a mamakawan, uray no sinukirdaka.

10 Didaka impangag, OApoDios, idi imbilinmo kadakami nga agbiagkami kas mayannurot kadagiti linteg nga intedmo kadakami babaen kadagiti adipenmo a profeta.

11 Sinalungasingdagiti amin nga Israelita ti lintegmo ket saanda a nagtulnog iti imbagam. Nagbasolkami kenka ket indissuormo kadakami dagiti lunod a nailanad iti Linteg ni Moises nga adipenmo.

12 Tinungpalmo dagiti amin nga imbagam nga aramidem kadakami ken kadagiti agturay kadakami. Nakarkaro ti panangdusam iti Jerusalem ngem iti uray ania a siudad ditoy daga.

13 Sinagabami dagiti amin a dusa a nailanad iti Linteg ni Moises. Ngem uray ita, OApoa Diosmi, awan ti inaramidmi tapno maragsakanka. Saankami a nagbabawi kadagiti basbasolmi wenno sinurot ti kinapudno nga agtaud kenka.

14 Sika, OApoa Diosmi, nakasaganaka a mangdusa kadakami ket pudno a dinusanakami. Ngamin, nalinteg amin nga aramidmo, ket didaka impangag.

15 “OApo a Diosmi, impakitam ti pannakabalinmo babaen iti panangiruarmo kadagiti tattaom idiay Egipto, ket agingga ita, malaglagip pay laeng ti pannakabalinmo. Nagbasolkami. Dakes ti inaramidmi.

16 Sinalaknibannakami iti napalabas isut’ gapuna a dimo kadin kapungtot ti Jerusalem a siudadmo, ti nasagradoan a bantaymo. Dagiti amin a tattao kadagiti aglawlaw a pagilian, umsienda ti Jerusalem ken dagiti tattaom gapu kadagiti basolmi ken gapu kadagiti dakes nga inaramid dagiti kapuonanmi.

17 Itangarud, O Diosmi, ipangagmo kadi ti kararag ken panagpakpakaasik. Bangonem manen ti Templom a nadadael tapno maammoan ti amin a sika ti Dios.

18 Ipangagnakami,O Dios. Talliawennakami ket kitaem ti rigat a sagsagabaenmi, kasta met ti sagsagabaen ti siudad a napanaganan iti naganmo. Saankami nga agdawat kenka gapu iti naimbag nga inaramidmi, no di ket gapu ta manangngaasika.

19 O Apo, timudennakami. O Apo, pakawanennakami. O Apo, denggennakami ket tulongannakami tapno maammoan ti amin a sika ti Dios. Dika koma agtaktak! Kukuam daytoy a siudad ken dagitoy a tattao.”

Ilawlawag ni Gabriel ti Padto

20 Intultuloyko ti nagkararag ket impudnok dagiti basbasolko ken dagiti basbasol dagiti kailiak nga Israelita. Impakpakaasik itiApoa Diosko a bangonenna manen ti nasantoan a Templona.

21 Idiagkarkararagak, timmayab a sipapardas nga immay kaniak ni Gabriel, daydi lalaki a nakitak iti immuna a parmatak. Tiempo idi ti panagidatag iti daton iti rabii.

22 Impalawagna kaniak, “Daniel, immayak tapno tulonganka a mangawat iti kaipapanan ti padto.

23 Itay rugiam ti agpakpakaasi iti Dios, sinungbatannaka. Umayko ibaga kenka ti sungbat ta dungdungngoennaka unay ti Dios. Ita, dumngegka a naimbag iti panangilawlawagko iti parmata.

24 “Mamimpito a pitopulo a lawas dagiti tawtawenti kabayag ti intuding ti Dios a mapalabas sananto wayawayaan dagiti kailiam ken ti nasantoan a siudadmo iti dakes ken panagbasol. Mapakawanton ti basol ket maipasdekton ti agnanayon a kinalinteg, tapno pumayso ti parmata ken ti padto, ket maidaton manen ti nasantoan a Templo.

25 Ammoem ngarud ket ammirisem daytoy: Pito a lawasti mapalabas manipud iti pannakaibilin a mabangon manen ti Jerusalem agingga nga agparang ti pangulo a pinili ti Dios. Mabangonto manen ti Jerusalem. Addanto dagiti kalsadana ken dagiti natibker a sarikedkedna. Agpautto iti 62 a lawasngem tiemponto ti riribuk.

26 Inton aggibus dayta a tiempo, mapapatayto nga awan gapgapuna ti pinili ti Dios. Madadaelto ti siudad ken ti Templo. Dadaelento ti rumaut nga armada ti maysa a nabileg a pangulo. Kaslanto layus a dumteng ti panungpalan. Yegnanto ti gubat ken pannakadadael nga insagana ti Dios.

27 Makitulagtodayta a pangulo kadagiti adu a tattao iti las-ud ti pito a tawen. Pagsardengennanto ti panagidatag kadagiti daton ken sakrifisio iti uneg ti tallo ket kagudua a tawen. Maisaadto ti Nakabutbuteng a Mangdadaeliti kangatoan a paset ti Templo. Agtalinaedto sadiay agingga a madusa ti nangikabil iti daytoy ket dumteng ti kanibusananna kas intuding ti Dios kenkuana.”

Parmata ni Daniel idiay Igid ti Karayan Tigris

1 Iti maikatlo a tawen a panagturay ni Ciro a kas emperador ti Persia, adda naipaltiing ken ni Daniel a managan pay iti Beltesazar. Pudno ti mensahe ngem narigat a maawatan.Nailawlawag kenkuana babaen iti parmata.

2 Iti dayta a tiempo, tallo a lawasen nga agay-ayunarak.

3 Diak nangan iti uray ania a naimas a taraon wenno nagsida iti karne wenno imminum iti arak wenno nagsagaysay agingga a saan a nalpas ti tallo a lawas.

4 Iti maika-24 nga aldaw ti umuna a bulan ti tawen, agtaktakderak idi iti igid ti dakkel a Karayan Tigris.

5 Timmangadakket nakitak ti maysa a tao a nakakawes iti linen ken nakabarikes iti puro a balitok.

6 Naraniag ti bagina a kas iti alahas. Naraniag met ti rupana a kasla kimat. Kasla gumilgil-ayab nga apuy dagiti matana. Kasla napasileng a bronse dagiti takkiag ken saksakana. Kasla met arimbangaw ti umariwekwek a tattao ti timekna.

7 Siak laeng ti nakakita iti parmata. Saan a nakita dagiti lallaki a kinakuyogko ngem nagbutengda iti napalalo. Nagtatarayda a naglemmeng ket

8 nabatiak a mangbuybuya iti daytoy nakaskasdaaw a parmata. Nariknak a kimmapsutak; nagbalbaliw ti rupak ket awan ti makabigbig kaniak.

9 Nagsao ti tao ket natuangak nga awan ti puotko.

10 Kalpasanna, adda ima a nangpatakder kaniak; agtigtigergerak pay laeng.

11 Kinuna ti anghel kaniak, “Daniel, ay-ayatennaka ti Dios. Tumakderka ket denggem a naimbag ti ibagak. Naibaonak nga umay kenka.” Idi mangngegko daytoy, timmakderak nga agtigtigerger pay laeng.

12 Kinunana kaniak, “Dika agbuteng, Daniel. Impangag ti Dios ti kararagmo manipud pay idi immuna nga aldaw a panangikeddengmo nga agpakumbabaka tapno maaddaanka iti pannakaawat. Immayak a kas sungbat ti kararagmo.

13 Binusornakti prinsipe iti pagarian ti Persia iti uneg ti 21 nga aldaw. Ngem immaynak tinulongan ni Miguel a maysa kadagiti pangulo nga anghel, agsipud ta sisiak ti nabati iti Persia.

14 Immayak tapno ipalawagko kenka ti mapasamakto kadagiti kailiam. Maysa a parmata daytoy maipapan iti masakbayan.”

15 Idi naisaonan daytoy, napadumogak nga awan ti nasaok.

16 Pagammoan, sinagid ti anghel dagiti bibigko. Kinunak kenkuana, “Apo, pagkapsutennak daytoy a parmata, ket diak magawidan ti pigergerko.

17 Kaslaak la tagabu nga agtaktakder iti sangoanan ti apona. Kasano ti pannakisaok kenka? Awanen ti pigsa ken angesko.”

18 Iniggamannak manen ket pimmigsaak.

19 Kinunana, “Dungdungngoennaka ti Dios, isut’ gapuna nga awan koma ti pagdanagam wenno pagbutngam. Pakirdem ta pakinakemmo.”

Idi nasaona daytoy, ad-adda pay a pimmigsaak ket kinunak, “Apo, ibagam ti kayatmo nga ibaga kaniak. Pinasayaatmo ti riknak.”

20-21 Kinunana, “Ammom kadi no apay a naibaonak kenka? Immayak tapno ipakaammok kenka ti nailanad iti Libro ti Kinapudno. Ita, masapul nga agsubliak ket gubatek dagiti anghel a guardia ti Persia. Kalpasan dayta, agparangto ti anghel a mangbambantay iti Grecia. Awan ti makatulong kaniak malaksid ken ni Miguel, ti anghel a guardiati Israel.