Category: San Lucas

Pakauna

1 Patgek a Teofilo,

Adun ti nagsurat maipapan kadagiti napaspasamak kadatayo,

2 kas nadamagtayo kadagidi nakakita kadagitoy manipud idi damo ken kadagidi nangikasaba iti mensahe.

3 Kalpasan ti panangadalko a naimbag kadagitoy manipud panangrugida, napanunotko nga isurat kenka ti naurnos a pakasaritaanda.

4 Kayatko ngamin a maammoam ti amin a kinapudno maipapan kadagiti amin a naisuro kenka.

Maipakaammo ti Pannakayanak ni Juan a Mammuniag

5 Idia ni Herodes ti ari idiay Judea,adda padi nga agnagan Zacarias a kameng ti bunggoy dagiti papadi nga ipanguloan ni Abias. Elisabet ti nagan ti asawana a nagtaud met iti kaputotan ni Aaron a padi.

6 Iti imatang ti Dios, nagbiag a sililinteg dagiti agassawa. Awan pagkurangan ti panagtungpalda kadagiti amin a paglintegan ken bilin ti Apo.

7 Awan anakda agsipud ta lupes ni Elisabet. Maysa pay, lakay ken baketdan.

8 Iti maysa nga aldaw, dimteng ti batang ti bunggoy ni Zacarias nga agserbi iti Templo, ket madama nga ar-aramidenna ti rebbengna a kas padi.

9 Kas kadawyan dagiti papadi, nagbibinnunotda no siasino ti sumrek iti Templo ti Apo a mangpuor iti insenso iti altar. Napagasatan ni Zacarias ket simrek iti Templo ti Apo.

10 Bayat ti pannakapuor ti insenso iti uneg, agkarkararag met dagiti tattao iti ruar.

11 Maysa nga anghel ti Apo ti nagparang ken ni Zacarias. Nagtakder iti makannawan ti altar a pakapupuoran ti insenso.

12 Nariribukan ni Zacarias idi makitana ket nagbuteng iti napalalo.

13 Ngem kinuna ti anghel kenkuana, “Dika agbuteng, Zacarias! Impangag ti Dios ti kararagmo. Aganakto ni Elisabet nga asawam. Lalakinto ti anakyo ket panaganamto iti Juan.

14 Agragsakkanto iti kasta unay, ket adunto met ti agragsak iti pannakaipasngayna.

15 Tanaindaklanto a tao iti imatang ti Apo. Masapul a dinto uminum iti arak wenno uray ania a makabartek. Mapnonto iti Espiritu Santo uray adda pay laeng iti tian

16 ket adunto kadagiti Israelita ti pagsublienna iti Apo a Diosda.

17 Umun-unantoa maibaon ngem ti Apo. Nabileg ken mannakabalinto a kas ken ni profeta Elias. Pagtutunosennanto manen dagiti amma ken dagiti annak. Pagsubliennanto iti kinalinteg dagiti nasukir. Isaganananto dagiti tattao a maipaay iti Apo.”

18 “Kasanonto ti pannakaammok a mapasamak daytoy?” sinaludsod ni Zacarias iti anghel. “Lakayakon ket baket metten ni asawak.”

19-20 “Siakni Gabriel,” kinuna ti anghel. “Agserserbiak iti imatang ti Dios a nangibaon kaniak a makisao ken mangidanon kenka iti daytoy a damag. Ngem dika met mamati iti mensahek a matungpalto iti naituding a tiempo. Gapu ta dika mamati, agumelkanto ket dikanto makasao agingga iti aldaw a matungpal dagiti sinaok.”

21 Kabayatanna, masmasdaaw dagiti tattao nga agur-uray ken ni Zacarias agsipud ta nabayag unay ti kaaddana iti Templo.

22 Idi rummuar, saanen a makasao, ket daytoy ti nakaammoanda nga adda nagparang kenkuana iti Templo. Gapu ta saanen a makasao, nagsensenias lattan kadakuada.

23 Nagawid ni Zacarias kalpasan ti batangna nga agserbi iti Templo.

24 Iti saan a mabayag, nagsikog ni Elisabet nga asawana, ket lima a bulan a di rimrimmuar iti balay.

25 “Kamaudianna, tinulongannak ti Apo,” kinuna ni Elisabet. “Inikkatnan ti pakaibabainakiti imatang ti tao.”

Maipakaammo ti Pannakayanak ni Jesus

26 Iti maikanem a bulan ti sikog ni Elisabet, imbaon ti Dios ni Gabriel nga anghel a mapan iti maysa nga ili ti Galilea,a managan Nazaret.

27 Naibaonni Gabriel iti maysa a birhen a naitulag a mayasawa iti lalaki nga agnagan Jose a nagtaud iti kaputotan ni Ari David. Maria ti nagan ti balasang.

28 Nagparang ti anghel ken ni Maria ket kinunana, “Kappia koma ti adda kenka. Agragsakka ta agtaeng ti Apo kenka ket naindaklan ti bendisionna.”

29 Napalalo ti pannakariribuk ni Maria iti insao ti anghel. “Ania ngata ti kaipapanan daytoy?” kinunana iti bagina.

30 Ngem kinuna ti anghel kenkuana: “Dika agbuteng, Maria, ta pinaraburannaka ti Dios.

31 Agsikogkanto.Ipasngaymonto ti maysa a lalaki, ket panaganamto iti Jesus.

32 Naindaklanto.Maawaganto iti Anak ti Kangatoan. Pagbalinento ni Apo Dios nga ari, a kas ken ni David a kapuonanna.

33 Iturayannanto iti agnanayon dagiti kaputotan ni Jacob, ket dinto agpatingga ti panagarina.”

34 Kinuna ni Maria iti anghel: “Kasano a maaramid daytoy idinto a maysaak a birhen?”

35 “Umayto kenka ti Espiritu Santo,” insungbat ti anghel. “Salinongannakanto ti pannakabalin ti Dios. Daytoy ti gapuna a nasantoanto ti ubing, ket maawaganto iti Anak ti Dios.

36 Malagipmo ni kabagiam nga Elisabet a kunkunada a lupes? Masikog nupay baket unayen. Innem a bulanen ti sikogna.

37 Taawan ti saan a kabaelan ti Dios nga aramiden.”

38 “Adtoyak nga adipen ti Apo,” kinuna ni Maria. “Maaramid koma kaniak, kas insaom.”

Ket pimmanaw ti anghel.

Sarungkaran ni Maria ni Elisabet

39 Iti saan a mabayag, nagrubbuat ni Maria ket nagdardaras a napan iti maysa nga ili iti kabambantayan ti Judea.

40 Napan iti balay ni Zacarias ket kinablaawanna ni Elisabet.

41 Apaman a nangngeg ni Elisabet ti kablaaw ni Maria, naggaraw ti ubing iti tianna.

Napno ni Elisabet iti Espiritu Santo.

42 “Sika ti kagasatan kadagiti amin a babbai!” impukkawna. “Nagasat ti ubing nga ipasngaymonto.

43 Anian a pannakapadayawko, ta umaynak sarungkaran ti ina ti Apok!

44 Ta apaman a nangngegko ti kablaawmo, naggaraw ti ubing iti tianko gapu iti ragsakna.

45 Wen, nagasatka ta mamatika a matungpalto ti insao kenka ti Apo!”

Kanta a Pagdayaw ni Maria

46 Kinunani Maria:

“Toy pusok idaydayawna ti Apo,

47 Ket agragsak toy kararuak gapu iti Dios a Mangisalakan kaniak.

48 Tanalagipnak, siak a nanumo nga adipenna,

Ket manipud ita, awagandakto a nagasat dagiti amin a tattao,

49 Gapu kadagiti naindaklan a bambanag nga inaramid kaniak ti Mannakabalin a Dios.

Nasantoan ti naganna;

50 Kaasianna dagiti agbuteng kenkuana,

Manipud iti maysa a kaputotan

agingga kadagiti sumarsaruno.

51 Imparangna ti pannakabalin ti takkiagna,

Ket winarawarana dagiti natangsit a tattao ken amin a gandatda.

52 Inikkatnadagiti mannakabalin nga ari iti tronoda,

Ket intan-okna dagiti nanumo.

53 Pinennekna dagiti mabisin kadagiti agkakaimbag;

Pinagtalawna nga ima-ima dagiti babaknang.

54 Tinungpalna ti karina kadagiti ammatayo;

Tinulonganna ti Israel nga adipenna,

55 Ketnalagipna a kaasian ni Abraham,

Ken ti amin a kaputotanna iti agnanayon.”

56 Agtallo a bulan a nakipagyan ni Maria ken ni Elisabet. Kalpasanna, nagawid idiay balayda.

Ti Pannakayanak ni Juan a Mammuniag

57 Dimteng ti panaganak ni Elisabet, ket impasngayna ti maysa nga ubing a lalaki.

58 Nadamag dagiti kaarruba ken kakabagianna ti nakaskasdaaw a kinaimbag ti Apo kenkuana. Nakipagragsakda amin kenkuana.

59 Idiwalo nga aldawnan ti maladaga, napanda pinakugit. Kayatda koma a panaganan iti Zacarias, kas ken ni amana.

60 Ngem kinuna ni inana: “Saan! Juan ti maipanagan kenkuana.”

61 “Ngem awan met kabagiam nga agnagan iti kasta,” kinunada.

62 Sineniasanda ni Zacarias tapno ammoenda ti kayatna a maipanagan iti ubing.

63 Dimmawat ni Zacarias iti pagsuratan. “Juan ti naganna,” insuratna.

Anian a siddaawda amin!

64 Iti dayta met la a kanito, makasao manen ni Zacarias, ket indaydayawna ti Dios.

65 Nagbuteng dagiti amin a kaarrubada. Nagwaras ti damag maipapan kadagitoy a bambanag iti amin a disso iti kabambantayan ti Judea.

66 “Anianto ngata ti pagbalinan daytoy nga ubing?” kinunkuna dagiti amin a nakadamag. Nalawag ngamin nga adda kenkuana ti pannakabalin ti Apo.

Ti Padto ni Zacarias

67 Napno iti Espiritu Santo ni Zacarias nga ama ni Juan ket imbagana ti mensahe ti Dios:

68 “Madaydayaw ti Apo a Dios ti Israel!

Immayna tinulongan dagiti tattaona ket winayawayaanna ida.

69 Inikkannatayo iti maingel a Mangisalakan

a nagtaud iti kaputotan ni David nga adipenna.

70 Nabayagen nga imbagana daytoy, babaen kadagiti nasantoan a profetana.

71 Inkarina nga isalakannatayo kadagiti kabusortayo,

iti pannakabalin dagiti amin a gumurgura kadatayo;

72 Inkarina met a kaasianna dagiti ammatayo,

Ken laglagipenna ti nasantoan a tulagna,

73-74 Ti sinapataanna a kari ken ni Abraham nga amatayo,

Nga ispalennatayo kadagiti kabusortayo,

Tapno awan pagbutngantayo nga agserbi kenkuana,

75 Ket nasantoan ken nalintegtayo iti imatangna

kadagiti amin nga aldaw ti panagbiagtayo.

76 “Sika,anakko, managanankanto iti profetati Dios a Kangatoan.

Ta umun-unakanto ngem ti Apo,

Tapno isaganam ti pagnaanna,

77 Ken ipakaammom kadagiti tattaona a maisalakandanto,

Babaen iti pannakapakawan dagiti basbasolda.

78 Naasi ken naayat ti Diostayo;

Pagbannawagennanto ti pannakaisalakantayo,

79 Ketmanipud sadi langit, silnaganna dagiti agbibiag iti kasipngetan ni patay,

Ket iturongna dagiti addangtayo iti dalan ti kappia.”

80 Dimmakkel ti ubing ken pimmigsa iti espiritu. Nagnaed idiay let-ang agingga iti aldaw a panagparangna a silalatak kadagiti tattao iti Israel.

Ti Pannakayanak ni Jesus

1 Kadagidi nga aldaw, impaulog ni Emperador Augusto ti bilin a mailista ti amin nga umili iti Imperio ti Roma.

2 Daytoy ti umuna a sensus a naaramid idi madama a gobernador ni Kirenio idiay Siria.

3 Iti kasta, napan ti tunggal maysa iti ilina tapno agpailistada.

4 Agsipud ta nagtaud ni Jose iti kaputotan ni David, pimmanaw iti ili a Nazaret idiay Galilea, ket napan iti ili a Betlehem idiay Judea. Idiay Betlehem ti nakayanakan ni Ari David.

5 Kadua ni Jose ni Maria a naitulag nga asawaenna iti panagdaliasatna.

Masikog idi ni Maria

6 ket idi addada idiay Betlehem, dimteng ti oras a panagpasngayna.

7 Inyanakna ti inauna nga anakna a lalaki ket binungonna iti lampin sana impaidda iti kulluong ta awan pagyananda iti pagdagdagusan.

Dagiti Agpaspastor ken dagiti Angheles

8 Iti dayta a paset ti pagilian, adda sumagmamano nga agpaspastor nga adda idi iti away nga agbambantay kadagiti karneroda iti rabii.

9 Nagparangkadakuada ti maysa nga anghel ti Apo, ket sinilnagan ida ti dayag ti Apo. Napalalo ti butengda,

10 ngem kinuna ti anghel kadakuada, “Dikay agbuteng! Addaak ditoy a mangyeg kadakayo iti naimbag a damag a pakaragsakanyo, wen, dakayo ken dagiti amin a tattao.

11 Ita nga aldaw, ditoy ili ni David, naipasngay ti mangisalakan kadakayo—ni Cristo nga Apo!

12 Daytoy ti pagilasinanyo: masarakanyonto ti maysa nga ubing a nabungon iti lampin ken nakaidda iti kulluong.”

13 Pagammoan, adda dakkel a nailangitan a bunggoy a nagparang iti asideg ti anghel. Ikankantada dagiti pagdaydayaw iti Dios:

14 “Gloria iti Dios iti kangatoan a langit!

Ket ditoy daga, kappia ken talna kadagiti tattao a pakaragsakanna!”

15 Apaman a nakapanaw dagiti angheles nga agsubli sadi langit, kinuna dagiti agpaspastor iti maysa ken maysa, “Intayon idiay Betlehem! Intayo kitaen daytoy napasamak nga impakaammo ti Apo kadatayo!”

16 Nagdardarasda ngarud a napan. Nasarakanda da Maria ken Jose, ken ti ubing a nakaidda iti kulluong.

17 Idi makitada ti maladaga, sinaritada kadakuada ti imbaga ti anghel maipapan iti ubing.

18 Nasdaaw amin a nakangngeg iti impadamagda.

19 Tinandaanan ken pinampanunot ni Maria amin dagitoy.

20 Nagsubli dagiti agpaspastor a mangikankanta kadagiti pagdaydayaw iti Dios gapu kadagiti amin a nangngeg ken nakitada. Napasamak ti amin kas imbaga kadakuada ti anghel.

Mapanaganan ni Jesus

21 Kalpasanti walo nga aldaw, dimteng ti tiempo a pannakakugit ti ubing, ket napanaganan iti Jesus. Daytoy ti impanagan kenkuana ti anghel sakbay ti pannakainawna.

Maidaton ni Jesus idiay Templo

22 Dimtengti tiempo a panangtungpal da Jose ken Maria iti seremonia ti pannakadalus, kas mayannurot iti Linteg ni Moises. Impanda ngarud ti ubing idiay Jerusalem tapno idatonda iti Apo

23 kasnailanad iti linteg ti Apo: “Maidaton iti Apo ti amin nga inauna a lalaki.”

24 Napanda tapno mangidatagda met iti sakrifisio a sangaparis a pagaw wenno dua a sibong ti kalapati, kas mayannurot iti linteg ti Apo.

25 Iti dayta a tiempo, adda lakay nga agnagan Simeon nga agnaed idiay Jerusalem. Naimbag ken managbuteng iti Dios ket padpadaananna ti pannakaisalakan ti Israel. Adda kenkuana ti Espiritu Santo.

26 Impaltiing kenkuana ti Espiritu Santo a dinto matay agingga iti makitana ti Cristo nga inkari ti Apo.

27 Babaen iti panangidalan ti Espiritu, simrek ni Simeon iti Templo. Idi impan dagiti nagannak ti ubing a Jesus idiay Templo tapno aramidenda kenkuana ti ibilin ti Linteg,

28 sinakruy ni Simeon ti ubing ket nagyaman iti Dios. Kinunana:

29 “Ita, ta tinungpalmon ti karim, O Apo,

Palubosamon a pumusay a sitatalna toy adipenmo.

30 Ta nakitakon kadagiti bukodko a mata ti panangisalakanmo,

31 Nga insaganam iti imatang dagiti amin a tattao:

32 Maysaa silaw a mangipakaammo kadagiti Hentil ti pagayatam.

Ken mangyeg iti dayaw iti ilim nga Israel.”

33 Nasdaaw dagiti nagannak iti ubing iti sinao ni Simeon maipapan kenkuana.

34 Binendisionan ida ni Simeon. “Pinili ti Dios daytoy nga ubing a pakadadaelan ken pakaisalakanan ti adu iti Israel,” kinunana ken ni Maria. “Naituding a pagilasinan a suppiatento ti adu a tattao.

35 Iti kasta, mailatakto dagiti nalimed a pampanunotda. Ket ta pusom salputento ti ladingit a kas natadem a kampilan.”

36 Adda met maysa a profeta a baket unayen. Isu ni Ana nga anak ni Fanuel iti tribu ti Aser. Pito a tawen a nagdennada iti asawana

37 ket 84 a tawenen a nabalo.Saan a pimmampanaw iti Templo. Aldaw-rabii a nagdaydayaw iti Dios, nagay-ayunar ken nagkarkararag.

38 Iti daydi met la nga oras, simmangpet ni Ana ket nagyaman iti Dios sa nagsao maipapan iti ubing kadagiti amin nga agur-uray iti panangwayawaya ti Dios iti Jerusalem.

Ti Panagsublida idiay Nazaret

39 Idinaaramiden da Jose ken Maria ti amin nga ipaannurot ti linteg ti Apo, nagsublida iti ilida a Nazaret idiay Galilea.

40 Dimmakkel ken pimmigsa ti ubing. Napnoan iti sirib ket adda kenkuana ti parabur ti Dios.

Ti Ubing a Jesus idiay Templo

41 Tinawena mapan dagiti nagannak ken ni Jesus idiay Jerusalem iti Fiesta ti Paskua.

42 Idi agtawen ni Jesus iti sangapulo ket dua, napanda nakifiesta a kas kadawyanda.

43 Idi nalpasen ti fiesta ket agaw-awiddan, nagbati ni Jesus idiay Jerusalem a di ammo dagiti nagannak kenkuana.

44 Impagarupda nga adda iti bunggoyda. Maysa nga aldawda a magmagna idi madlawda nga awan ni Jesus, isu a sinapsapulda kadagiti kakabagian ken gagayyemda.

45 Agsipud ta dida masarakan, nagsublida idiay Jerusalem tapno sapulenda sadiay.

46 Iti maikatlo nga aldaw, nasarakanda ni Jesus idiay Templo. Makikatkatugaw kadagiti mamaestro a Judio. Agdengdengngeg ken agsalsaludsod kadakuada.

47 Nagsiddaaw amin a nakangngeg kenkuana gapu kadagiti nainsiriban a sungbatna.

48 Nasdaaw dagiti nagannak kenkuana idi makitada. “Anakko,” kinuna ni inana, “apay nga inaramidmo daytoy kadakami? Kasta unay ti danagmi ken ni amam a mangbirbirok kenka.”

49 “Apay aya a binirbirokdak?” insungbat ni Jesus. “Diyo kadi ammo a masapul nga addaak iti balay ni Amak?”

50 Ngem dida naawatan ti imbagana kadakuada.

51 Nakikuyog ni Jesus kadakuada a nagawid idiay Nazaret, ket sadiay, nagbalin a natulnog nga anak. Sinalimetmetan amin dagitoy ni inana iti pusona.

52 Dimmakkelni Jesus iti bagi ken nagbalin a masirib. Naay-ayo kenkuana ti Dios ken dagiti tattao.

Ti Panangaskasaba ni Juan a Mammuniag

1 Maikasangapulo ket lima a tawen idi ti panagturay ni Emperador Tiberio. Ni Poncio Pilato ti gobernador ti Judea. Ni Herodes ti agturay idiay Galilea ket ni kabsatna a Felipe ti agturay iti sakup ti Iturea ken Traconite. Ni Lisanias ti agturay iti Abilene.

2 Da Anas ken Caifas dagiti agdama a Kangatoan a Papadi.

Iti dayta a tiempo, dimteng ti sao ti Dios ken ni Juan nga anak ni Zacarias. Adda idi ni Juan idiay let-ang.

3 Ngarud, sinursorna ti amin a disso a madalanan ti karayan Jordan.

“Agbabawikayo kadagiti basbasolyo, ket pabuniagankayo,” inkaskasabana. “Iti kasta, pakawanen ti Dios dagiti basbasolyo.”

4 Kasnailanad iti libro ni profeta Isaias:

“Idiay let-ang adda mangipukpukkaw:

‘Isaganayo ti dalan ti Apo,

Pasayaatenyo ti pagnaanna!

5 Masapul a magaburan dagiti amin a lungog,

Mapasimpa dagiti amin a bantay ken turod,

Mapalinteg dagiti killo-killo a dalan,

Matarimaan dagiti lasonglasong a kalsada,

6 Makitanto dagiti amin a tattao ti panangisalakan ti Dios!’”

7 Nakaad-adua tattao ti napan ken ni Juan tapno agpabuniagda kenkuana. Kinunana kadakuada, “Dakayo a kaputotan ti karasaen, siasino ti nangibaga a malisianyo ti dandanin dumteng a pannusa ti Dios?

8 Ipakitayobabaen iti aramidyo a nagbabawikayon kadagiti basbasolyo. Ket diyo kunkuna iti bagiyo: ‘Uray ta nagtaudkam iti kaputotan ni Abraham!’ Ibagak kadakayo a kabaelan ti Dios a pagbalinen dagitoy a bato nga annak ni Abraham!

9 Naisagananti wasay a pangpukan kadagiti kayo agingga iti ramut. Mapukan ket maipuor amin a kayo a di agbunga iti nasayaat.”

10 “Ania ngarud ti masapul nga aramidenmi?” sinaludsod dagiti tattao.

11 “Ti addaan iti dua a bado,” insungbat ni Juan, “masapul nga itedna ti maysa iti awanan. Ti addaan kanen, masapul a mangibingay.”

12 Napanti sumagmamano nga agsingsingir iti buis tapno agpabuniagda kenkuana. “Maestro,” kinunada, “ania ti aramidenmi?”

13 “Dikay agsingsingir iti ad-adu ngem iti tumutop,” imbagana kadakuada.

14 “Ket dakami,” sinaludsod met dagiti soldado, “ania ti masapul nga aramidenmi?”

“Diyo butbutngen wenno padpadaksen ti siasinoman tapno maalayo ti kuartana. Mapnekkayon iti sueldoyo,” kinunana kadakuada.

15 Dimmakkel ti namnama dagiti tattao. Impapanda a ni Juan ti Cristo.

16 Kinuna ni Juan kadakuada: “Buniagankayo iti danum, ngem sumarsaruno kaniak ti maysa a dakdakkel ti pannakabalinna ngem siak. Diak pay maikari a mangwarwar iti sandaliasna. Buniagannakayto iti Espiritu Santo ken apuy.

17 Adda kenkuana ti bigao a pangtaepna iti irik. Urnongen ken idulinnanto ti irik iti kamaligna. Ngem puorannanto ti taep iti apuy a di maiddep.”

18 Kastoy ken dadduma pay a balakad ti imbagbaga ni Juan kadagiti tattao iti panangikasabana kadakuada iti Naimbag a Damag.

19 Ngembinabalawna ni gobernador Herodes iti panangikabbalayna ken ni Herodias nga asawa ni kabsatna, ken gapu kadagiti adu a kinadakes nga inar-aramidna.

20 Mainayon pay kadagiti inaramidna ti panangpaibaludna ken ni Juan.

Ti Pannakabuniag ni Jesus

21 Kalpasan ti pannakabuniag dagiti amin a tattao, nabuniagan met ni Jesus. Idi agkarkararag, naluktan ti langit,

22 ketbimmaba kenkuana ti Espiritu Santo a kas maysa a kalapati. Adda timek a naggapu sadi langit. “Sika ti dungdungngoek nga Anakko,” kinunana. “Maay-ayoak unay kenka.”

Ti Kapuonan ni Jesus

23 Agtallopulo ti tawen ni Jesus idi rugianna ti trabahona. Imbilang dagiti tattao nga isu ti anak ni Jose, nga anak ni Eli,

24 nga anak ni Matat, nga anak ni Levi, nga anak ni Melki, nga anak ni Jane, nga anak ni Jose,

25 nga anak ni Matatias, nga anak ni Amos, nga anak ni Nahum, nga anak ni Esli, nga anak ni Nage,

26 nga anak ni Maat, nga anak ni Matatias, nga anak ni Semei, nga anak ni Jose, nga anak ni Juda,

27 nga anak ni Joana, nga anak ni Resa, nga anak ni Zorobabel, nga anak ni Sealtiel, nga anak ni Neri,

28 nga anak ni Melki, nga anak ni Adi, nga anak ni Cosam, nga anak ni Elmadam, nga anak ni Er,

29 nga anak ni Josue, nga anak ni Eliezer, nga anak ni Jorim, nga anak ni Matat, nga anak ni Levi,

30 nga anak ni Simeon, nga anak ni Juda, nga anak ni Jose, nga anak ni Jonan, nga anak ni Eliakim,

31 nga anak ni Melea, nga anak ni Mena, nga anak ni Matata, nga anak ni Natan, nga anak ni David,

32 nga anak ni Jesse, nga anak ni Obed, nga anak ni Booz, nga anak ni Salmon, nga anak ni Naason,

33 nga anak ni Aminadab, nga anak ni Armi, nga anak ni Arni, nga anak ni Esron, nga anak ni Fares, nga anak ni Juda,

34 nga anak ni Jacob, nga anak ni Isaac, nga anak ni Abraham, nga anak ni Tare, nga anak ni Nacor,

35 nga anak ni Serug, nga anak ni Ragau, nga anak ni Peleg, nga anak ni Heber, nga anak ni Selah,

36 nga anak ni Cainan, nga anak ni Arfaxad, nga anak ni Sem, nga anak ni Noe, nga anak ni Lamec,

37 nga anak ni Matusalem, nga anak ni Enoc, nga anak ni Jared, nga anak ni Mahalaleel, nga anak ni Cainan,

38 nga anak ni Enos, nga anak ni Set, nga anak ni Adan, nga anak ti Dios.

Ti Pannakasulisog ni Jesus

1 Napno ni Jesus iti Espiritu Santo idi aggapu idiay Jordan ket inturong ti Espiritu idiay let-ang.

2 Sinulisog sadiay ti Diablo iti uneg ti uppat a pulo nga aldaw. Kabayatan dayta a tiempo, pulos a saan a nangnangan ni Jesus isut’ gapuna a nabisinan kalpasanna.

3 “No sika ti Anak ti Dios,” kinuna ti Diablo, “bilinem nga agbalin a tinapay daytoy a bato.”

4 “Kunati Nasantoan a Surat,” insungbat ni Jesus, “‘Saan laeng a tinapay ti pagbiag ti tao.’”

5 Kalpasan daytoy, inturong ti Diablo ni Jesus iti nangato a disso ket iti apagdarikmat impakitana kenkuana dagiti amin a pagarian ti lubong.

6 “Itedkonto kenka amin dagitoy a pannakabalin ken dagitoy a kinabaknang,” kinuna ti Diablo. “Nayawatda amin kaniak ket mabalinko nga ited iti siasinoman a kayatko a pangtedan.

7 Ngarud, no agrukbabka kaniak, kukuamto amin dagitoy.”

8 “Kunati Nasantoan a Surat: ‘Agdayawka iti Apo a Diosmo ket isu laeng ti pagserbiam,’” insungbat ni Jesus.

9 Kamaudianna, impan ti Diablo ni Jesus idiay Jerusalem ket pinagtakderna iti kangatoan a paset ti Templo sana kinuna kenkuana, “No Anaknaka ti Dios, tumapuakka man.

10 Takuna ti Nasantoan a Surat: ‘Bilinento ti Dios dagiti anghelesna a mangaywan kenka.’

11 Kunana pay: ‘Tapayaendakanto tapno uray dagiti sakam saan a madunor iti bato.’”

12 Insungbatni Jesus, “Kuna ti Nasantoan a Surat: ‘Dimo sulisogen ti Apo a Diosmo.’”

13 Idi naaramiden ti Diablo ti amin a mabalinna a pangsulisog ken ni Jesus, pinanawanna pay laeng agingga iti dumteng ti sabali a gundaway.

Irugi ni Jesus ti Trabahona idiay Galilea

14 Nagsubli ni Jesus idiay Galilea nga adda kenkuana ti pannakabalin ti Espiritu Santo. Nagwaras ti damag maipapan kenkuana iti amin a masakupan dayta a lugar.

15 Nangisursuro iti uneg dagiti sinagoga, ket dinaydayaw dagiti amin a tattao.

Maumsi ni Jesus idiay Nazaret

16 Napan ni Jesus idiay Nazaret, ti ili a dimmakkelanna. Kas kadawyanna iti Aldaw a Panaginana, simrek iti sinagoga. Timmakder a mangbasa iti Nasantoan a Surat,

17 ket nayawat kenkuana ti libro ni profeta Isaias. Inukradna ti nalukot a pagbasaan ket nasarakanna ti paset a nakaisuratan dagitoy sumaganad:

18 “Addakaniak ti Espiritu ti Apo.

Pinilinak a mangikasaba iti Naimbag a Damag kadagiti napanglaw,

Imbaonnak a mangiwaragawag iti pannakawayawaya dagiti balud,

Iti pannakakita manen dagiti bulsek,

Iti pannakaruk-at dagiti maparparigat,

19 Ken mangipakaammo a dimtengen ti tiempo

a panangsubbot ti Apo kadagiti tattaona.”

20 Linukot ni Jesus ti pagbasaan, inyawatna iti agserserbi sa nagtugaw. Sikikita kenkuana dagiti adda iti sinagoga

21 idi kinunana kadakuada, “Ita nga aldaw, natungpalen daytoy a paset ti Nasantoan a Surat a nangngegyo a naibasa.”

22 Dinayaw dagiti amin a tattao, ket nagsiddaawda kadagiti agkakapintas nga imbalikasna. Kinunada, “Saan aya nga isu ti anak ni Jose?”

23 Ngem simmungbat ni Jesus, “Awan duadua nga ibagayo kaniak daytoy a pagsasao: ‘Doktor, agasam ta bagim.’ Kunayo ngata pay: ‘Aramidem ditoy ilim dagiti nadamagmi nga inar-aramidmo idiay Capernaum.’”

24 Innayonni Jesus, “Ibagak kadakayo nga awan profeta a mapadayawan iti ilina met laeng.

25 Denggenyodaytoy: Pudno nga adu dagiti balo iti Israel idi tiempo ni Elias. Tallo ket gudua a tawen idi a saan a nagtudo, ket napasamak ti nakaro a bisin iti amin a daga.

26 Ngemawan kadakuada ti nakaibaonan ni Elias no di laeng iti maysa a balo idiay Serepta, maysa nga ili idiay Sidon.

27 Adumet dagiti agkukutel iti Israel idi tiempo ni profeta Eliseo. Ngem awan kadakuada ti naimbagan malaksid ni Naaman a taga-Siria.”

28 Kasta unay ti pungtot dagiti tattao iti sinagoga idi mangngegda daytoy.

29 Timmakderda, sada ginuyodguyod ni Jesus nga inruar iti ili. Impanda iti tapaw ti turod a nakabangonan ti ilida tapno itappuakda iti derraas.

30 Ngem nagna ni Jesus iti nagbabaetanda ket pimmanaw.

Ti Lalaki nga Addaan iti Dakes nga Espiritu

31 Simmalog ni Jesus idiay Capernaum, maysa nga ili idiay Galilea. Nangisuro kadagiti tattao iti Aldaw a Panaginana.

32 Nasdaawdaamin iti panangisurona agsipud ta naturay ti panagsaona.

33 Iti sinagoga, adda lalaki a linuganan ti dakes nga espiritu. Nagikkis iti napigsa.

34 “Ania ti kayatmo kadakami, Jesus a taga-Nazaret?” kinunana. “Umaynakami kadi dadaelen? Am-ammoka! Sika ti Nasantoan nga imbaon ti Dios.”

35 Binilin ni Jesus ti espiritu. “Agulimekka,” kinunana, “ket rummuarka iti dayta a tao!”

Tinumba ti demonio ti tao iti sangoananda amin ket rimmuar kenkuana a dina inan-ano.

36 Nasdaawda amin ket kinunada iti maysa ken maysa: “Ania dagitoy a saona? Adda turay ken pannakabalinna a mangbilin kadagiti dakes nga espiritu, ket rummuarda!”

37 Nagsaknap iti dayta a lugar ti damag maipapan ken ni Jesus.

Paimbagen ni Jesus ti Adu a Tattao

38 Pimmanaw ni Jesus iti sinagoga ket napan iti balay ni Simon. Nakaro idi ti gurigor ti katugangan ni Simon, ket kiniddawda ken ni Jesus a tulonganna ti babai.

39 Immasideg ni Jesus iti idda ti masakit ket pinabaawna ti gurigorna. Apaman a naimbagan ti masakit, dagus a bimmangon ket nagserbi kadakuada.

40 Idi lumlumneken ti init, amin nga adda gagayyemna nga agsagsagaba iti uray ania a kita ti sakit, impanda dagitoy a masakit ken ni Jesus. Impatayna ti imana iti tunggal maysa ket naimbaganda amin.

41 Rimmuar met dagiti demonio kadagiti adu a tattao ket inyik-ikkisda: “Sika ti Anak ti Dios!”

Ngem inungtan ida ni Jesus. Dina impalubos nga agsaoda ta ammoda nga isu ti Cristo.

Mangasaba ni Jesus kadagiti Sinagoga

42 Iti parbangon, pimmanaw ni Jesus iti ili ket napan iti lugar nga awan matagtagitao. Binirbirok dagiti tattao, ket apaman a nasarakanda, kayatda a lapdan ti ipapanawna.

43 Ngem kinunana kadakuada, “Nasken nga ipakaammok ti Naimbag a Damag maipapan iti Pagarian ti Dios kadagiti dadduma pay nga ili, ta daytoy ti nangibaonan kaniak ti Dios.”

44 Nangaskasaba ngarud ni Jesus kadagiti sinagoga iti entero a Judea.

Ayaban ni Jesus dagiti Umuna nga Adalanna

1 Itinaminsan, idi agtaktakder ni Jesus iti igid ti Dan-aw ti Genesaret, nagdidinnuron dagiti tattao nga umasideg kenkuana tapno dumngegda iti sao ti Dios.

2 Nakitana ti dua a bangka iti igid ti dan-aw a pinanawan dagiti mangngalap a napan nangbuggo kadagiti iketda.

3 Limmugan ni Jesus iti maysa kadagiti bangka, ti kukua ni Simon, ket dinawatna kenkuana ipatengngana bassit. Nagtugaw ni Jesus iti bangka ket insurona dagiti tattao.

4 Kalpasan ti panagsaona, kinunana ken ni Simon: “Ipatengngam ti bangka, ket iwayatyo ti iketyo ta agkalapkayo.”

5 “Maestro,”insungbat ni Simon, “nagpatpatnagkami a nagkalap. Awan pulos ti naalami. Ngem no kasta ti kunam, iwayatko dagiti iket.”

6 Inwayatdadagiti iket. Adu ti naalada nga ikan ket dandani la mabsang ti iketda.

7 Pinayapayanda ngarud dagiti kakaduada iti sabali a bangka tapno mapanda tumulong kadakuada. Napan dagitoy ket kinargaanda dagiti dua a bangka agingga a napnoda iti kasta unay nga ikan ket ngannganidan lumned.

8 Idi makita ni Simon Pedro ti napasamak, nagparintumeng iti sangoanan ni Jesus ket kinunana, “Apo, adaywannak! Maysaak a managbasol.”

9 Nasdaaw ni Pedro ken dagiti kakaduana iti kaadu ti nakalapanda.

10 Nasdaaw met da Santiago ken Juan nga annak ni Zebedeo, isuda a kinakuyog ni Simon.

“Dika agbuteng, Simon,” kinuna ni Jesus, “manipud ita, tattaonton ti kalapem.”

11 Insang-atda dagiti bangka, pinanawanda amin, ket simmurotda ken ni Jesus.

Paimbagen ni Jesus ti Maysa nga Agkukutel

12 Iti naminsan, adda ni Jesus iti maysa nga ili nga ayan ti maysa a lalaki nga agkukutel. Apaman a nakitana ni Jesus, nagpakleb iti sangoananna ket impukkawna kenkuana, “Apo, no kayatmo, mapaimbagnak.”

13 Sinagid ni Jesus ti lalaki sana kinuna, “Kayatko! Umimbagkan.” Ket dagus a naikkat ti sakit ti lalaki.

14 Imbilinni Jesus kenkuana: “Awan pangibagbagaam iti daytoy, ngem inka agparang a dagus iti padi tapno kitaennaka. Kalpasanna, iruknoymo ti daton nga imbilin ni Moises a pammaneknekmo kadagiti tattao nga immimbagkan.”

15 Immad-adda ketdi a nagdinamag ni Jesus. Napan ti nakaad-adu a tattao nga agdengngeg kenkuana ken agpaagas kadagiti saksakitda.

16 Ngem masansan nga agpakni ni Jesus kadagiti disso nga awan matagtagitao tapno agkararag.

Paimbagen ni Jesus ti Maysa a Paralitiko

17 Iti maysa nga aldaw, idi mangisursuro ni Jesus, agtutugaw sadiay ti sumagmamano a Fariseo ken mamaestro iti Linteg. Naggapuda kadagiti amin nga il-ili iti Galilea ken Judea, agraman Jerusalem. Adda ken ni Jesus ti pannakabalin ti Apo a mangpaimbag kadagiti masaksakit.

18 Napan kenkuana ti sumagmamano a lallaki a nangyeg iti maysa a paralitiko a nakaidda iti papag. Iserrekda koma ti lalaki iti uneg ti balay tapno ipanda iti sango ni Jesus.

19 Ngem gapu iti kaadu ti tao, saanda a maiserrek ti paralitiko. Napanda ngarud iti tuktok ti balay, binutbotanda ti atep, ket imbabada a nakaidda iti papag sada indisso iti tengnga dagiti tattao iti sangoanan ni Jesus.

20 Idi makita ni Jesus ti pammatida, kinunana iti paralitiko, “Gayyem, napakawanen dagiti basbasolmo.”

21 Nagtantanabutob dagiti mamaestro iti Linteg, kasta met dagiti Fariseo, ket kinunkunada: “Apay a kastoy ti panagsao daytoy a tao? Maibusor iti Dios ti sasawenna! Ti laeng Dios ti makapakawan kadagiti basbasol!”

22 Ammo ni Jesus ti kapanunotanda ket kinunana kadakuada, “Apay a kasta ti pampanunotenyo?

23 Ania ti nalaklaka nga isao: ‘Napakawanen dagiti basbasolmo’ wenno ‘Bumangonka ket magnaka’?

24 Paneknekak ngarud kadakayo a ti Anak ti Tao adda pannakabalinna ditoy daga a mamakawan kadagiti basbasol.” Kinunana iti paralitiko, “Ibilinko kenka: bumangonka, bagkatem ta iddam, ket agawidkan!”

25 Timmakder a dagus ti paralitiko iti imatangda amin, binagkatna ti nagiddaanna ket nagawid a mangidaydayaw iti Dios.

26 Anian a siddaawda! Nagbutengda amin a nagdaydayaw iti Dios ket kinunkunada, “Anian a nakaskasdaaw dagiti naimatangantayo ita nga aldaw!”

Ayaban ni Jesus ni Levi

27 Kalpasan daytoy, rimmuar ni Jesus ket nakitana ni Levi, maysa nga agsingsingir iti buis. Agtugtugaw iti ofisinana. Kinuna ni Jesus kenkuana, “Surotennak.”

28 Timmakder ni Levi, pinanawanna amin, ket simmurot ken ni Jesus.

29 Kas pammadayawna ken ni Jesus, nangisagana ni Levi iti dakkel a padaya idiay balayna. Timmabuno ti adu nga agsingsingir iti buis ken dadduma pay a tattao.

30 Nagtantanabutobdagiti Fariseo ken dagiti kakaduada a mamaestro iti Linteg ket kinunada kadagiti adalan ni Jesus, “Apay a kalanglang ken kain-inumyo dagiti agsingsingir iti buis ken dagiti dakes a tattao?”

31 Simmungbat ni Jesus kadakuada: “Saan a dagiti nasalun-at ti makasapul iti mangngagas no di ket dagiti masaksakit.

32 Saanak nga immay tapno ayabak dagiti nalinteg ngem immayak agayab kadagiti managbasol ket iti kasta agbabawida.”

Ti Saludsod maipapan iti Panagayunar

33 Kinuna ti sumagmamano a tattao ken ni Jesus: “Masansan nga agayunar ken agkararag dagiti adalan ni Juan, kasta met dagiti adalan dagiti Fariseo; ngem mangan ken uminum dagiti adalam.”

34 Simmungbat ni Jesus: “Mabalin aya a di mangan dagiti makiboda no adda ti nobio iti arpadda? Saan a mabalin!

35 Ngem dumtengto ti tiempo a maipanaw ti nobio kadakuada ket isunton ti panagayunarda.”

36 Sinarita pay ni Jesus kadakuada daytoy a pangngarig: “Awan ti tao a mangala iti baro a lupot tapno itakupna iti daan a pagan-anay. No kasta ti aramidenna, dadaelenna ti baro a kawes ket saan pay a maibagay iti nakaitakupanna.

37 Awan met mangikabil iti baro nga arak iti daan a supot a lalat. No kasta ti aramidenna, bettakento ti baro nga arak ti supot, maibelleng ti arak ken madadael ti supot.

38 Saan! Masapul nga ikarga ti baro nga arak iti baro a supot a lalat.

39 Ket ti nakaraman iti baak nga arak, dina pagan-ano ti uminum iti baro. Ta kunana: ‘Naim-imas ti baak.’”

Ti Saludsod maipapan iti Aldaw a Panaginana

1 Itimaysa nga Aldaw a Panaginana, magmagna ni Jesus iti kataltalonan a namulaan iti trigo. Nagruros dagiti adalanna kadagiti dawa, binuksilanda sada kinnan.

2 Kinuna ti sumagmamano a Fariseo, “Apay nga aramidenyo ti iparit ti Lintegtayo iti Aldaw a Panaginana?”

3 “Diyopay aya nabasa ti inaramid ni David idi mabisin, kasta met dagiti tattaona?” insungbat ni Jesus.

4 “Simrekni David iti balay ti Dios, innalana ti tinapay a naidaton iti Dios ket nangan. Inikkanna met dagiti kakaduana. Iti paglintegantayo, dagiti laeng papadi ti mapalubosan a mangan iti dayta a tinapay.”

5 Ket inggibus ni Jesus, “Ti Anak ti Tao isu ti Apo ti Aldaw a Panaginana.”

Ti Lalaki a Paralitiko ti Imana

6 Iti sabali nga Aldaw a Panaginana, napan ni Jesus iti sinagoga ket nangisuro. Adda sadiay ti maysa a tao a paralitiko ti makannawan nga imana.

7 Palpaliiwen ti sumagmamano a mamaestro iti Linteg, kasta met dagiti Fariseo, no mangagas ni Jesus iti Aldaw a Panaginana tapno adda panggapuanda a mangidarum kenkuana.

8 Ngem ammo ni Jesus ti pampanunotenda. Kinunana iti lalaki, “Tumakderka ket umayka ditoy sango.”

Timmakder ti lalaki ket napan iti sangoananda.

9 “Saludsodek man kadakayo,” kinuna ni Jesus. “Ania ti ipalubos ti Linteg nga aramidentayo iti Aldaw a Panaginana: ti panagaramid iti naimbag wenno iti dakes? Ti panangisalakan wenno ti panangdadael iti biag?”

10 Inwarasna ti panagkitana kadakuada amin sana kinuna iti lalaki, “Unnatem ta imam.” Inunnat ti lalaki ti imana ket immimbagen.

11 Ngem napalalo ti pungtot dagiti Fariseo ken mamaestro iti Linteg ket nagsasaritaanda no ania ti aramidenda ken ni Jesus.

Pilien ni Jesus dagiti Sangapulo ket Dua nga Apostoles

12 Iti dayta a tiempo, simmang-at ni Jesus iti bantay tapno agkararag. Nagpatpatnag sadiay a nagkararag iti Dios.

13 Kabigatanna, inayabanna dagiti adalanna ket pimmili iti sangapulo ket dua kadakuada a dinutokanna nga apostoles:

14 ni Simon (a pinanagananna iti Pedro) ken ni Andres a kabsatna, da Santiago ken Juan, da Felipe ken Bartolome,

15 da Mateo ken Tomas, ni Santiago nga anak ni Alfeo, ni Simon (a managan Patriota),

16 ni Judas nga anak ni Santiago ken ni Judas Iscariotea nagbalin a mangliliput.

Mangisuro ken Mangagas ni Jesus

17 Idi sumalsalogda iti bantay, nagsardeng ni Jesus iti nasimpa a disso nga ayan ti adu nga adalanna. Adda met sadiay dagiti nakaad-adu a tattao a naggapu iti amin a paset ti Judea ken Jerusalem, kasta met kadagiti siudad ti Tiro ken Sidon nga asideg iti baybay.

18 Napanda sadiay tapno agdengngegda kenkuana ken paagasanda dagiti saksakitda. Napan met dagiti agsagsagaba kadagiti dakes nga espiritu, ket immimbagda.

19 Kayat ti tunggal maysa a sagiden ni Jesus, ta adda aggapu kenkuana a pannakabalin a mangpaimbag kadakuada amin.

Kinagasat ken Kinadaksanggasat

20 Kinita ni Jesus dagiti adalanna ket kinunana:

“Nagasatkayo, dakay a napanglaw,

ta kukuayo ti Pagarian ti Dios!

21 “Nagasatkayo, dakayo a mabisin ita,

ta mapnekkayto!

“Nagasatkayo, dakayo nga agsangit ita,

ta agkatawakayto!

22 “Nagasatkayono guraendakayo dagiti tattao, no didakay awaten, no pabainandakayo, no kunada a dakeskayo, gapu iti Anak ti Tao!

23 Agragsakkayono mapasamak ti kasta ket aglagtokayo iti rag-o, ta adda dakkel a gunggonayo sadi langit. Kasta met ti inaramid dagiti kapuonanda kadagiti profeta.

24 “Ngem asikayo pay, dakay a nabaknang ita,

ta linak-amyon ti nam-ay ti biag!

25 “Asikayo pay, dakay a mapnek ita,

ta mabisinankayto!

“Asikayo pay, dakay nga agkatawa ita,

ta agdung-aw ken agsangitkayto!

26 “Asikayo pay no nasayaat ti sawen ti amin a tao maipapan kadakayo; ta kasta met ti kinunkuna dagiti kapuonanda maipapan kadagiti sinan-profeta.”

Panagayat kadagiti Kabusor

27 “Ngem ibagak kadakayo nga agdengdengngeg kaniak: Ayatenyo dagiti kabusoryo ket ipaayanyo iti imbag dagiti manggura kadakayo.

28 Bendisionanyo dagiti mangilunod kadakayo ket idawdawatanyo dagiti mangidadanes kadakayo.

29 No adda mangtungpa iti maysa a pingpingmo, patungpam pay ti bangir. No adda mangala iti kagaymo, bay-am nga alaenna pay ta badom.

30 Ikkam ti siasinoman a dumawat kenka, ket no adda mangala iti sanikuam, dimo paisublin.

31 Aramidenyokadagiti tattao ti kayatyo nga aramidenda kadakayo.

32 “No dagiti laeng agayat kadakayo ti ayatenyo, adda aya magunggonayo? Uray dagiti managbasol, ayatenda met dagiti agayat kadakuada.

33 Ket no dagiti laeng mangipaay kadakayo iti imbag ti ipaayanyo iti imbag, adda aya magunggonayo? Uray dagiti managbasol, kasta met ti aramidda!

34 No dagiti laeng ammoyo a mangisublinto kadagiti bulodenda kadakayo ti pabulodanyo, adda aya magunggonayo? Uray dagiti managbasol pabulodanda dagiti managbasol ta namnamaenda a maisubli met laeng ti ipabulodda.

35 Saan a kasta ti aramidenyo! Ayatenyo ketdi dagiti kabusoryo ket ipaayanyo ida iti imbag. Agpabulodkayo, ngem diyo namnamaen a masupapakankayo. No aramidenyo dagitoy, dakkelto ti gunggonayo ket annaknakayto ti Kangatoan. Ta naasi ti Dios kadagiti di makaammo nga agyaman ken kadagiti managdakdakes.

36 Masapul a manangngaasikayo a kas ken ni Amayo a manangngaasi.”

Ti Panangukom iti Sabali

37 “Diyo ukomen ti padayo a tao tapno dinakayto met ukomen ti Dios. Diyo ilunod ti padayo a tao tapno dinakayto met ilunod ti Dios. Mamakawankayo ket pakawanennakayto met ti Dios.

38 Mangtedkayo ket ikkannakayto met ti Dios: sukat a naan-anay, nasedsed ken agliplipias ti maipasab-okto kadakayo. Ta ti pangrukodyo iti sabali isunto met la ti pangrukod ti Dios kadakayo.”

39 Sinaritapay ni Jesus kadakuada daytoy a pangngarig: “Saan a mabalin nga idalan ti maysa a bulsek ti padana a bulsek. No kasta ti maaramid, matnagdanto a dua iti abut.

40 Saana nangatngato ti agad-adal ngem ti maestrona. Ngem no maturposnan ti adalna, agbalinton a kas iti maestrona.

41 “Apay a dillawem ti puling iti mata ni kabsatmo ngem dimo madlaw ti troso iti matam?

42 Kasano ti panagkunam nga ikkatem ti puling iti mata ni kabsatmo no dimo pay madlaw ti troso iti matam? Sika nga aginsisingpet! Ikkatem pay nga umuna ti troso iti matam, tapno nalawag ti panagkitam a mangikkat iti puling nga adda iti mata ni kabsatmo.”

Mailasin ti Kayo babaen iti Bungana

43 “Saan nga agbunga ti nasayaat a kayo iti dakes. Saan met nga agbunga ti dakes a kayo iti nasayaat.

44 Mailasinti kayo babaen iti bungana. Awan mapuros nga igos kadagiti sisiitan, wenno maburas nga ubas kadagiti kalkalunay.

45 Iruarti naimbag a tao dagiti naimbag nga adda iti pusona, ket iruar met ti dakes a tao dagiti dakes nga adda kenkuana. Ta isawang ti tao dagiti linaon ti pusona.”

Dagiti Nakaipatakderan ti Dua a Balay

46 “Apay nga awagandak iti ‘Apo, Apo,’ ngem diyo met aramiden ti ibagak?

47 Amin nga umay kaniak ken dumngeg iti saok, ket tungpalenna ida—ibagak kadakayo ti pakaipadaanna.

48 Maipada iti maysa a tao a nagpatakder iti balay. Nagkali iti nauneg ket insaadna ti fondasion iti bato. Immay ti layus ket dinalapusna dayta a balay, ngem saan a naan-ano ta nasayaat ti pannakaipatakderna.

49 Ngem ti tao a dumngeg iti saok ket dina met tungpalen, maipada iti maysa a tao a nagpatakder iti balay iti rabaw ti daga ngem awan inkabilna a fondasion. Idi dumteng ti layus, dinalapusna dayta a balay ket dagus a narba. Anian a nakaam-amak ti pannakarbana!”

Paimbagen ni Jesus ti Adipen ti Kapitan

1 Napan ni Jesus idiay Capernaum apaman a nasaona amin dagitoy kadagiti tattao.

2 Adda sadiay ti maysa a kapitan dagiti soldado ti Roma. Masakit ti patpatgenna unay nga adipen ket dandanin matay.

3 Idi madamag ti kapitan ti maipapan ken ni Jesus, imbaonna ti sumagmamano a panglakayen a Judio tapno dawatenda kenkuana nga umayna agasan ti adipenna.

4 Napanda ken ni Jesus ket nagpakpakaasida kenkuana. “Pudno a maikari daytoy a tao iti tulongmo,” kinunada,

5 “ta ay-ayatenna dagiti tattaomi ket imbangonannakami pay iti sinagoga.”

6 Kimmuyog ni Jesus kadakuada. Idi asidegen ni Jesus iti balay, nangibaon ti kapitan kadagiti gagayyemna tapno ibagada daytoy kenkuana: “Apo, dika la agbambannogen ta diak maikari nga umawat kenka iti balayko.

7 Ipapanko pay a diak maikari nga umay kenka iti personal. Agbilinka laeng ket umimbagto ti adipenko.

8 Uray siak, adda dagiti ofisiales a mangituray kaniak ket adda met soldado nga iturayak. ‘Inka,’ kunak iti maysa ket mapan. ‘Umayka,’ kunak iti sabali ket umay. ‘Aramidem daytoy,’ kunak iti adipenko ket aramidenna.”

9 Nasdaaw ni Jesus a nakangngeg iti daytoy. Sinangona dagiti adu a sumursurot kenkuana sana kinuna: “Ibagak kadakayo a diak pay nakakita iti kastoy a pammati, uray iti entero nga Israel!”

10 Nagsubli dagiti naibaon iti balay ti kapitan ket nasangpetanda nga immimbagen ti adipen.

Pagungaren ni Jesus ti Anak ti Balo a Babai

11 Iti saan a nabayag,napan ni Jesus iti maysa nga ili a managan Nain. Kimmuyog kenkuana dagiti adalanna ken adu a tattao.

12 Idi makaasideg iti ruangan ti ili, apag-isu met a rummuar dagiti tattao iti maysa a pamumpon. Ti natay isu ti bugbugtong nga anak a lalaki ti maysa a balo a babai. Kimmuyog kenkuana ti adu a tattao a taga-siudad.

13 Naasian ti Apo idi makitana ti ina. “Dika agsangsangit,” kinunana kenkuana.

14 Immasideg ni Jesus ket sinagidna ti lungon. Nagsardeng dagiti mangbakbaklay iti lungon. Kinuna ni Jesus, “Barok, bumangonka!”

15 Nagtugaw daydi natay ket nagsao. Inyawat ni Jesus ken ni inana.

16 Nagbuteng dagiti amin a tattao ket indaydayawda ti Dios. “Nagparang kadatayo ti maysa a naindaklan a profeta!” kinunkunada. “Immay ti Dios a mangisalakan kadagiti tattaona!”

17 Nagwaras daytoy a damag maipapan ken ni Jesus iti entero a Judea ken kadagiti kabangibang a luglugar.

Dagiti Imbaon ni Juan a Mammuniag

18 Naammoan ni Juan kadagiti adalanna ti amin maipapan kadagitoy ket inayabanna ti dua kadakuada.

19 Imbaon ni Juan ida iti Apo tapno saludsodenda daytoy, “Sika kadi ti umay a kuna ni Juan, wenno aguraykami pay iti sabali?”

20 Idi makadanonda ken ni Jesus, kinunada, “Imbaonnakami ni Juan a Mammuniag tapno saludsodenmi kenka no sika ti kunana nga umay, wenno aguraykami pay iti sabali?”

21 Iti dayta nga oras, adu dagiti tattao a pinaimbag ni Jesus kadagiti saksakit ken an-anayenda. Pinaksiatna dagiti dakes nga espiritu. Inagasanna ti adu a bulsek ket nakakitada.

22 Kinunani Jesus kadagiti imbaon ni Juan, “Agsublikayo ken ni Juan ket ibagayo kenkuana dagiti nakita ken nangngegyo: makakita dagiti bulsek, makapagna dagiti pilay, mapaimbag dagiti agkukutel, makangngeg dagiti tuleng, mapagungar dagiti natay ken maikaskasaba ti Naimbag a Damag kadagiti napanglaw.

23 Nagasat ti tao a di agduadua kaniak!”

24 Idi nakapanawen dagiti binaon ni Juan, kinuna ni Jesus kadagiti tattao maipapan ken ni Juan: “Idi mapankayo ken ni Juan idiay let-ang, ania ti ninamnamayo a makita? Maysa a runo a gargarawen ti angin?

25 Ania ti napanyo kinita? Maysa a tao a nagkawes iti napintas a pagan-anay? Kinapudnona, palasio ti pagnaedan dagiti agkawes iti kasta ken agbiag a sibubuslon!

26 Ibagayo man kaniak no ania ti napanyo kinita? Maysa a profeta? Wen, ket ibagak kadakayo a nangnangruna pay ngem profeta ti nakitayo.

27 Tani Juan ti pakaiturongan ti kuna ti Nasantoan a Surat:

‘Adtoy ti babaonek,’ kuna ti Dios;

‘ibaonko nga umun-una ngem sika

tapno isaganana ti dalanmo.’

28 Ibagak kadakayo a kadagiti amin a nayanak, awan nangnangruna ngem ni Juan. Nupay kasta, natantan-ok ngem isu ti kanumoan iti Pagarian ti Dios.”

29 Dimngegkenkuana dagiti amin a tattao ken dagiti agsingsingir iti buis. Nagdaydayawda iti Dios, gapu ta inawatda ti panangbuniag kadakuada ni Juan.

30 Ngem inumsi dagiti Fariseo ken mamaestro iti Linteg ti panggep ti Dios kadakuada ket dida kinayat ti pabuniagan ken ni Juan.

31 “Ania ti pangipadaak kadagiti tattao kadagitoy nga aldaw?” intuloy ni Jesus. “Ania ti pakayaspinganda?

32 Kasda la kadagiti ubbing nga agtutugaw iti tiendaan. Ipukkaw ti maysa a grupo kadagiti kaay-ayamda, ‘Nagtokarkami iti naragsak, ngem dikay nagsala. Nagkantakam iti naliday, ngem dikayo nagladingit!’

33 Immay ni Juan a Mammuniag,nagayunar ken di imminum iti arak, ket kinunayo: ‘Linuganan ti demonio!’

34 Immay ti Anak ti Tao. Nangnangan ken immin-inum ket kinunayo: ‘Kitaenyo daytoy a tao! Narawet ken mammartek. Gayyem dagiti agsingsingir iti buis ken dadduma pay a dakes a tattao!’

35 Nupay kasta, maipakita a pudno ti sirib ti Dios babaen kadagiti aramid dagiti annakna.”

Mapakawan ti Managbasol a Babai

36 Maysa a Fariseo ti nangawis ken ni Jesus a makipangan kenkuana. Napan ni Jesus iti balay ti Fariseo ket simmango iti panganan.

37 Itidayta nga ili, adda babai a dakes unay ti panagbiagna. Idi nadamagna a mangmangan ni Jesus iti balay ti Fariseo, napan met sadiay ket nangitugot iti sangafraskita a bangbanglo.

38 Nagtakder nga agsangsangit iti likudan ni Jesus. Nagtedted dagiti luana kadagiti saka ni Jesus, ket pinunasanna ida iti buokna. Inagkanna dagiti saka ni Jesus sana binukbokan iti bangbanglo.

39 Idi makita daytoy ti Fariseo a nangawis ken Jesus, kinunana iti nakemna: “No pudno a profeta daytoy a tao, ammona koma no siasino daytoy a babai a mangsagsagid kenkuana. Ammona koma ti kadakes ti panagbiagna!”

40 “Simon,” kinuna ni Jesus iti Fariseo, “adda ibagak kenka.”

“Ania dayta, Maestro?” insungbat ni Simon.

41 “Adda dua a tao nga immutang iti kuarta,” inrugi ni Jesus. “Ti maysa, immutang iti 500 a denario,ti maikadua, limapulo.

42 Agsipud ta dida makabayad, pinakawan ida ti immutanganda. Siasinonto kadagitoy ti dakdakkel ti panagayatna iti nagpautang?”

43 Insungbat ni Simon, “Pagarupek a ti tao nga ad-adu ti napakawan nga utangna.”

“Pudno ta kunam,” kinuna ni Jesus.

44 Tinaliawna ti babai, sana kinuna ken Simon: “Makitam daytoy a babai? Simrekak iti balaymo ket dinak inikkan iti danum a pangbuggok kadagiti sakak, ngem binuggoan daytoy a babai dagiti sakak iti luana ken pinunasanna ida iti buokna.

45 Sika, dinak sinabat iti agek. Ngem manipud itay simmangpetak, di pay nagsardeng a mangag-agep kadagiti saksakak.

46 Sika, dimo linanaan ti ulok,ngem isu, dinigosna dagiti sakak iti bangbanglo.

47 Ngarud, ibagak kenka, gapu iti dakkel a panagayat nga impakitana, napakawanen dagiti adu a basbasolna. Ngem ti tao a bassit ti mapakawan kenkuana, bassit met ti panagayatna.”

48 Kinuna ni Jesus iti babai, “Napakawanen dagiti basbasolmo.”

49 “Siasino daytoy a tao a mamakawan uray pay kadagiti basbasol?” kinuna iti nakem dagiti dadduma a sisasango iti panganan.

50 Ngem kinuna ni Jesus iti babai, “Insalakannaka ti pammatim. Agawidkan a sitatalna.”

Dagiti Babbai a Kimmuyog ken ni Jesus

1 Iti saan a nabayag, sinursor ni Jesus dagiti il-ili ken barbarrio ket inkaskasabana ti Naimbag a Damag maipapan iti Pagarian ti Dios. Kimmuyog kenkuana dagiti sangapulo ket dua nga adalan.

2 Kimmuyogmet ti sumagmamano a babbai a naagasan kadagiti sakitda ken kadagiti dakes nga espiritu: ni Maria a managan Magdalena a nakapaksiatan kadagiti pito a demonio,

3 ni Juana nga asawa ni Cusa a katalek ni Herodes, ni Susana ken adu pay a babbai a nangipaay kadagiti sanikuada a kas tulong ken ni Jesus ken kadagiti adalanna.

Ti Pangngarig maipapan iti Agmulmula

4 Saan nga agsardeng ti panagsangpet dagiti tattao a mapan ken ni Jesus. Naggapuda kadagiti nadumaduma nga ili. Idi naurnongen ti adu a tao, sinaritana daytoy a pangngarig:

5 “Adda maysa a tao a napan nagpurruak kadagiti bukel. Idi agpurpurruak, nagdisso ti sumagmamano a bukel iti igid ti dalan a nakapaypayatanda ket tinuktok dagiti tumatayab.

6 Adda met sumagmamano a bukel a nagdisso iti kabatoan. Idi agtuboda, nalaylayda ta saan a nadam-eg ti daga a nagdissoanda.

7 Nagdisso ti sumagmamano a bukel iti nagtuboan dagiti siitan a mula a nakigiddan a dimmakkel ken nangleppes kadakuada.

8 Adda met kadagiti bukel a nagdisso iti nadam-eg a daga, nagtubo ken nagbungada iti sagsasangagasut.

“Dumngeg ngarud ti siasinoman nga addaan pannakaawat,” inggibus ni Jesus.

Ti Panggep dagiti Pangngarig

9 Sinaludsod dagiti adalan ni Jesus ti kaipapanan daytoy a pangngarig.

10 “Naipakaammokadakayo dagiti palimed ti Pagarian ti Dios,” insungbat ni Jesus. “Ngem maipakaammo dagitoy kadagiti dadduma babaen kadagiti pangngarig, tapno ‘uray kitkitaenda, dida mailasin, ken uray dengdenggenda, dida maawatan.’”

Ilawlawag ni Jesus ti Pangngarig maipapan iti Agmulmula

11 “Daytoy ti kaipapanan ti pangngarig: Ti bukel isu ti sao ti Dios.

12 Dagiti nagdisso iti igid ti dalan, iladawanda dagiti tattao a dumngeg. Ngem umay ti Diablo ket ikkatenna ti mensahe iti pusoda tapno dida mamati ken maisalakan.

13 Dagiti nagdisso iti kabatoan, iladawanda dagiti tattao a dumngeg iti mensahe ken awatenda a siraragsak. Ngem saan nga umuneg ti mensahe kadakuada. Mamatida iti apagbiit, ngem suminada no dumteng ti tiempo a pannakasuot.

14 Dagiti nagdisso iti ayan dagiti siitan a mula, kayariganda dagiti tattao a dumngeg; ngem dagiti pakaringgoran ken kinabaknang ken ragragsak ditoy a biag, leppesenda ida ket saan a matangkenan dagiti bungada.

15 Dagiti nagdisso iti nadam-eg a daga, iladawanda dagiti tattao a dumngeg iti mensahe, salimetmetanda iti naimbag ken natulnog a puso, ket agtalinaedda agingga iti agbungada.”

Ti Pagsilawan a Makaluban

16 “Awanmanggangat iti pagsilawan sana kaluban wenno ikabil iti sirok ti pagiddaan. Ikabilna ketdi iti nairanta a pagyananna tapno makita dagiti tattao ti lawagna no sumrekda.

17 Taawan ti nailemmeng a dinto mailatak, ket awan ti palimed a dinto maammoan ken maiparangarang.

18 “Agannadkayongarud iti panagdengngegyo. Ta ti addaan, maikkanto pay iti ad-adu, ket ti awanan, uray pay ti ipagarupna nga adda kenkuana maikkatto pay.”

Ti Ina ken dagiti Kakabsat ni Jesus

19 Napan ken ni Jesus ni inana ken dagiti lallaki a kakabsatna, ngem dida makaasideg kenkuana gapu iti kaadu ti tao.

20 “Adda idiay ruar ni inam ken dagiti lallaki a kakabsatmo, ket kayatdaka a makita,” adda nagkuna ken ni Jesus.

21 “Ti inak ken kakabsatko, isuda dagiti dumngeg ken mangtungpal iti sao ti Dios,” kinuna ni Jesus kadakuada amin.

Pagtalnaen ni Jesus ti Angin ken Dalluyon

22 Iti maysa nga aldaw, limmugan ni Jesus ken dagiti adalanna iti bangka ket kinunana kadakuada, “Bumallasiwtayo.” Nagrubbuatda ket

23 idi aglaylayagda, nakaturog ni Jesus. Dimteng ti napigsa nga angin iti dan-aw ket mangrugin a mapno ti bangka iti danum. Iti kasta, napeggad ti kasasaadda.

24 Napan dagiti adalan ken ni Jesus ket riniingda. “Apo! Apo!” kinunada, “lumnedtayon.”

Bimmangon ni Jesus ket binilinna ti angin ken dagiti nadawel a dalluyon. Nagtalnada ket nalinak manen ti dan-aw.

25 Kinuna ni Jesus kadagiti adalan, “Sadino ti yan ti pammatiyo?”

Ngem gapu iti siddaaw ken amakda, kinunada iti maysa ken maysa: “Ania ti katataona daytoy? Bilinenna ti angin ken dagiti dalluyon, ket agtulnogda kenkuana!”

Paimbagen ni Jesus ti Lalaki a Linuganan dagiti Demonio

26 Intuloyda ti naglayag ket dimtengda iti daga dagiti Gergeseno,iti ballasiw ti Dan-aw ti Galilea.

27 Idi sumanglad ni Jesus, sinabat ti maysa a lalaki a taga-ili a nabayagen a linuganan dagiti demonio. Lamolamo, ket saan nga agtaeng iti balay no di ket kadagiti tantanem.

28 Apaman a nakitana ni Jesus, nagikkis sa nagparintumeng iti sangoananna. “Jesus nga Anak ti Dios a Kangatoan!” impukkawna. “Ania ti kayatmo kaniak? Pangngaasim ta dinak parigaten.”

29 Kasta ti sinaona ta imbilin ni Jesus iti dakes nga espiritu a rummuar iti dayta a lalaki. Masansan a parigatenna ket uray tenglen ken kawaranda dagiti ima ken sakana, pugsotenna ti kawar sa iturong ti demonio iti let-ang.

30 “Ania ti naganmo?” sinaludsod ni Jesus.

“Armada,”insungbat ti tao, ta adu a demonio ti limmugan kenkuana.

31 Dinawat dagiti demonio ken ni Jesus a dina ibaon ida iti yuyeng.

32 Iti asideg sadiay, adda dakkel nga arban ti baboy a mangmangan iti bakras ti turod. Nagpakpakaasi dagiti demonio ken Jesus a palubosanna ida a sumrek kadagiti baboy. Pinalubosanna ida.

33 Rimmuar ngarud dagiti demonio iti tao ket simrekda kadagiti baboy. Nagdadarison ti entero nga arban iti teppang, sada timmapuak iti dan-aw ket nalmesda amin.

34 Idi makita dagiti agtartaraken kadagiti baboy ti napasamak, nagtatarayda a napan nagipadamag iti ili ken kadagiti barbarrio.

35 Napan kinita dagiti tattao ti napasamak. Idi makadanonda iti ayan ni Jesus, nasarakanda ti lalaki a nakapaksiatan dagiti demonio. Agtugtugaw a nakabadon iti sakaanan ni Jesus. Nagpulangen ti nasayaat a panunotna.

Nagbuteng dagiti amin a tattao.

36 Sinarita dagiti nakaimatang iti napasamak no kasano ti pannakapaimbag ti lalaki.

37 Gapu iti kasta unay a buteng dagiti Gergeseno,dinawatda ken ni Jesus a pumanaw sadiay. Limmugan ngarud ni Jesus iti bangka ket pimmanaw.

38 Nagpakpakaasi ken Jesus ti lalaki a nakapaksiatan dagiti demonio a makikuyog koma kenkuana. Ngem pinagawid ni Jesus a kunana:

39 “Agawidka ketdi ket saritaem ti amin nga inaramid ti Dios kenka.”

Nagawid ti lalaki ket impadamagna iti entero nga ili ti inaramid ni Jesus kenkuana.

Ti Anak ni Jairo ken ti Babai a Nangsagid iti Kagay ni Jesus

40 Idi agsubli ni Jesus iti ballasiw ti dan-aw, inawat a siraragsak dagiti adu a tattao a nangpaspasungad kenkuana.

41 Ket dimteng ti maysa a tao nga agnagan Jairo, maysa a pangulo iti sinagoga sadiay. Nagrukbab iti sangoanan ni Jesus ket nagpakpakaasi kenkuana a mapan iti balayna.

42 Dandani ngamin matay ti kakaisuna nga anakna a babai nga agtawen iti sangapulo ket dua.

Idi magmagna ni Jesus, inaribungbongan dagiti tattao.

43 Adda sadiay ti maysa a babai nga agsagsagaba iti panagbulos ti dara. Sangapulo ket dua a tawenen nga agsagsagaba ket nagastona aminen a sanikuana kadagiti mangngagasngem awan nakapaimbag kenkuana.

44 Nakilinnetlet kadagiti tattao ket napan iti likudan ni Jesus. Sinagidna ti gayadan ti kagay ni Jesus, ket dagus a nagsardeng ti panagbulos ti darana.

45 “Siasino ti nangsagid kaniak?” sinaludsod ni Jesus.

“Saan a siak,” maysa-maysa ti nagkuna.

“Apo,” kinuna ni Pedro, “adu a tattao ti agdidinnuron iti lawlawmo.”

46 “Adda nangsagid kaniak,” impapati ni Jesus, “ta nariknak nga adda pannakabalin a nauyos kaniak.”

47 Idi makita ti babai a naduktalanen, agtigtigerger a napan ken ni Jesus sa nagrukbab iti sangoananna. Iti imatang dagiti amin a tattao, impalawagna no apay a sinagidna ni Jesus ken ti pannakapaimbagna a dagus.

48 “Anakko, pinaimbagnaka ti pammatim,” kinuna ni Jesus. “Agawidkan a sitatalna.”

49 Madama pay laeng a sasawen daytoy ni Jesus idi dumteng ti naibaon a naggapu iti balay ni Jairo. “Natayen ti anakmo,” kinunana ken ni Jairo. “Saanmon a ringgoren ti Maestro.”

50 Ngem nangngeg daytoy ni Jesus ket kinunana ken ni Jairo, “Dika agdanag. Papigsaem ketdi ti pammatim ket umimbagto ti anakmo.”

51 Idi dumteng ni Jesus iti balay, awan pinastrekna no di laeng da Pedro, Juan, Santiago ken dagiti nagannak iti ubing.

52 Amin nga adda sadiay sangsangitan ken dungdung-awanda ti ubing.

“Dikay agsangsangit,” kinuna ni Jesus. “Saan a natay ti ubing—matmaturog laeng!”

53 Linalaisda ni Jesus, ta ammoda a natayen ti ubing.

54 Ngem iniggaman ni Jesus ti ima ti ubing. “Anak, bumangonka,” kinuna ni Jesus.

55 Nagungar ti ubing ket timmakder a dagus. Imbilin ni Jesus nga ikkanda iti kanenna.

56 Nasdaaw dagiti nagannak, ngem imbilin ni Jesus kadakuada nga awan pangibagbagaanda iti napasamak.

Ibaon ni Jesus dagiti Sangapulo ket Dua nga Adalan

1 Inayaban ni Jesus dagiti sangapulo ket dua nga adalan ket intedna kadakuada ti pannakabalin ken turay a mangpaksiat kadagiti amin a demonio ken mangpaimbag kadagiti masakit.

2 Kalpasanna, imbaonna ida a mangikasaba iti Pagarian ti Dios ken mangpaimbag kadagiti masakit.

3 Kinunanakadakuada, “Dikayo mangitugtugot iti uray ania, sarukod man wenno bay-on, kanen man wenno kuarta, uray pay pagsukatanyo.

4 No adda mangawat kadakayo, agdaguskayo iti dayta a balay inggana a pumanawkay iti dayta nga ili.

5 Nodidakay awaten, panawanyo dayta nga ili ket pampagenyo ti tapok iti sakayo a kas pakaballaaganda.”

6 Pimmanaw dagiti adalan ket sinursorda ti amin a barrio. Inkaskasabada ti Naimbag a Damag, ken nangag-agasda kadagiti masakit iti amin a lugar.

Ti Pannakariribuk ni Herodes

7 Nadamagni Herodes nga agturay iti Galilea dagiti amin a mapaspasamak ket napalalo ti pannakariribukna gapu ta adda sumagmamano a tattao nga agkunkuna a nagungar ni Juan a Mammuniag.

8 Kuna met dagiti dadduma a nagparang ni Elias. Adda pay nagkuna a nagungar ti maysa kadagiti immun-una a profeta.

9 “Pinaputolak ni Juan,” kinuna ni Herodes, “ngem siasino daytoy a tao a madamdamagko?”

Manipud idin, tinarigagayanna a makita ni Jesus.

Pakanen ni Jesus ti 5,000 a Tattao

10 Nagsubli dagiti apostoles ket sinaritada ken ni Jesus ti amin nga inaramidda. Inkuyogna ida a napan iti ili a managan Betsaida.

11 Nadamag daytoy dagiti tattao ket simmurotda kenkuana. Inawatna ida ket inkasabana kadakuada ti Pagarian ti Dios. Pinaimbagna dagiti masapul a maagasan.

12 Mumalemen idi napan kenkuana dagiti sangapulo ket dua nga adalan. “Pagawidemon dagiti tattao,” kinunada, “tapno mapanda kadagiti kabangibang nga il-ili ken barbarrio ket agbirokda iti kanen ken pagdagusanda, ta adayotayo kadagiti balbalay.”

13 “Ikkanyo ketdi ida iti kanenda!” insungbat ni Jesus.

“Lima a tinapay ken dua nga ikan laeng ti adda kadakami,” kinunada. “Kayatmo kadi nga inkam gumatang iti ipakan kadakuada amin?”

14 (Aglimaribu ti bilang dagiti lallaki sadiay.)

“Pagtugawenyo a magrupo-grupo dagiti tattao; saglilimapulo iti tunggal grupo,” imbilin ni Jesus kadagiti adalan.

15 Nagtungpal dagiti adalan ket pinagtugawda dagiti amin a tattao.

16 Innala ni Jesus dagiti lima a tinapay ken dua nga ikan. Timmangad sadi langit sa nagyaman iti Dios. Pinispisina dagiti tinapay ket intedna kadagiti adalan tapno ibunongda kadagiti tattao.

17 Nanganda amin ket nabsogda.

Inurnong dagiti adalan dagiti natda ket napno ti sangapulo ket dua a basket a nagikabilanda.

Ipaduyakyak ni Pedro ti Kinasiasino ni Jesus

18 Iti maysa nga aldaw, idi agkarkararag a maymaysa ni Jesus, immasideg kenkuana dagiti adalan. “Siasinoak kano iti panagkuna dagiti tattao?” sinaludsodna kadakuada.

19 “Addaagkuna a sika ni Juan a Mammuniag,” insungbatda. “Adda met agkuna a sika ni Elias. Adda pay agkuna a nagungar ti maysa kadagiti immun-una a profeta.”

20 “Ketdakayo,” sinaludsodna kadakuada, “siasinoak iti panagkunayo?”

“Sika ti Cristo ti Dios,” insungbat ni Pedro.

Ipakaammo ni Jesus ti Ipapatay ken Panagungarna

21 Siiinget ni Jesus a nangbilin kadakuada nga awan pangibagbagaanda iti daytoy.

22 Kinunana pay: “Masapul nga agsagabanto iti napalalo ti Anak ti Tao ken laksiden dagiti panglakayen, dagiti panguloen a papadi ken dagiti mamaestro iti Linteg. Mapapatayto, ngem mapagungarto iti maikatlo nga aldaw.”

23 Ketkinunana kadakuada amin: “Ti agtarigagay a sumurot kaniak, masapul a tallikudanna ti bagina, ibaklayna ti krusna iti inaldaw, ket surotennak.

24 Tati tao a mangisalakan iti biagna, mapukawnanto. Ngem ti makapukaw iti biagna gapu kaniak, maisalakannanto.

25 Adda aya magunggona ti tao no matagikuana ti entero a lubong ngem mapukaw wenno madadael met ti biagna? Awan!

26 Ti mangibain kaniak ken iti pannursurok, ibainto met ti Anak ti Tao inton umay iti bukodna a dayag, iti dayag ti Ama ken dagiti nasantoan nga angheles.

27 Laglagipenyo daytoy: Adda sumagmamano kadakayo ditoy a dinto matay agingga iti makitada ti Pagarian ti Dios.”

Agbalbaliw ti Langa ni Jesus

28 Agarupmaysa a lawas kalpasan ti panangisao ni Jesus kadagitoy, inkuyogna da Pedro, Juan ken Santiago ket simmang-atda iti bantay tapno agkararag.

29 Idi agkarkararag, nagbalbaliw ti langana ket makasisirap ti pudaw dagiti pagan-anayna.

30 Pagammoan, adda dua a lallaki a makisasao kenkuana—da Moises ken Elias.

31 Nagparangda iti nailangitan a dayag. Kasarsaritada ni Jesus maipapan iti asidegen a panangtungpalna iti panggep ti Dios babaen iti ipapatayna idiay Jerusalem.

32 Nargaan idi ti turog ni Pedro ken dagiti kaduana, ngem idi makariingda, nakitada ti dayag ni Jesus ken dagiti dua a lallaki nga agtatakder iti abayna.

33 Bayat ti ipapanaw dagiti dua iti yan ni Jesus, kinuna ni Pedro kenkuana: “Apo, nagsayaaten ti kaaddatayo ditoy! Mangaramidkam iti tallo a kalapaw: maysa para kenka, maysa para ken ni Moises, ket ti maysa para ken ni Elias.” (Dina ammo idi ti sasawenna.)

34 Madama pay la nga agsasao idi agparang ti maysa nga ulep a nanglinong kadakuada ket nagbuteng dagiti adalan idi kumotan ida ti ulep.

35 Addatimek a naggapu iti ulep a nagkuna: “Daytoy ti Anakko, ti pinilik.Isu ti denggenyo.”

36 Idi agpukawen ti timek, ni laengen Jesus ti adda.

Nagulimek dagiti adalan ket awan nangibagbagaanda idi iti aniaman a nakitada.

Paimbagen ni Jesus ti Ubing a Linuganan ti Dakes nga Espiritu

37 Iti sumaruno nga aldaw, simmalogda iti bantay. Adu a tattao ti simmabat ken Jesus.

38 Pagammoan, maysa kadakuada ti nagpukkaw. “Maestro,” impakpakaasina, “kitaem kadi daytoy barok, ti kakaisuna nga anakko.

39 No luganan ti dakes nga espiritu, pagikkisenna a kellaat, pagkissiwenna ket paglabutabenna ti ngiwatna. Parigatenna unay ket dina kayat a panawan.

40 Dinawatko kadagiti adalam a paksiatenda koma, ngem dida nabalinan.”

41 “Tattao a managdakdakes ken awanan pammati!” kinuna ni Jesus. “Kasano pay kabayag ti kaaddak iti dennayo? Kasano pay kabayag ti panagan-anusko kadakayo?” Ket kinunana iti ama ti ubing, “Yegmo ditoy ti anakmo.”

42 Idi umas-asideg ti ubing, imbalat ti demonio ket pinagkissiwna. Ngem inungtan ni Jesus ti dakes nga espiritu, pinaimbagna ti ubing sana inyawat ken ni amana.

43 Nagsiddaaw dagiti amin a tattao iti naindaklan a pannakabalin ti Dios.

Ipakaammo manen ni Jesus ti Ipapatay ken Panagungarna

Masmasdaaw pay laeng dagiti tattao iti amin nga inaramid ni Jesus, idi kunana kadagiti adalanna,

44 “Diyo liplipatan daytoy ibagak kadakayo: Dandanin mayawat ti Anak ti Tao iti pannakabalin dagiti tattao.”

45 Ngem dida ammo ti kaipapanan ti sinaona ta nailimed kadakuada tapno dida maawatan. Nagbutengda nga agsaludsod kenkuana maipapan iti daytoy.

Siasino ti Kangrunaan?

46 Addarimsua a panagsusuppiat kadagiti adalan no siasino kadakuada ti kangrunaan.

47 Ammo ni Jesus ti pampanunotenda, isut’ gapuna a nangala iti maysa nga ubing, ket pinagtakderna iti abayna

48 sanakinuna kadakuada, “Ti umawat iti daytoy nga ubing gapu kaniak, siak ti awatenna. Ket ti umawat kaniak, awatenna met ti nangibaon kaniak. Ta ti kanunumoan kadakay amin, isu ti kangrunaan.”

Kaduayo ti Saan a Bumusor Kadakayo

49 “Apo,” impulong ni Juan, “nakitami ti maysa a tao a mangpakpaksiat kadagiti demonio babaen iti naganmo. Pinaritanmi gapu ta ditayo met kadua.”

50 “Saanyo a paritan,” kinuna ni Jesus kenkuana ken kadagiti dadduma nga adalan, “ta kaduayo ti saan a bumusor kadakayo.”

Saan a Maawat ni Jesus idiay Samaria

51 Idi umasidegen ti aldaw a pannakayuli ni Jesus sadi langit, inkeddengna ti mapan idiay Jerusalem.

52 Pinaunana ti sumagmamano a tattao. Napanda iti maysa a barrio idiay Samariatapno isaganada ti amin para kenkuana.

53 Ngem saan nga inawat dagiti tattao sadiay, ta nalawag a mapan ni Jesus idiay Jerusalem.

54 Idimakita daytoy da Santiago ken Juan nga adalanna, kinunada, “Apo, kayatmo nga awaganmi a bumaba ti apuy sadi langit tapno uramenna ida?”

55 Sinango ni Jesus dagiti adalan sana binabalaw ida.

56 Kalpasanna, napan ni Jesus ken dagiti adalanna iti sabali a barrio.

Dagiti Agtarigagay nga Agbalin nga Adalan ni Jesus

57 Idi addada iti dalanda, immasideg ti maysa a lalaki ket kinunana ken ni Jesus, “Sumurotak kenka, uray sadino ti papanam.”

58 “Adda rukib dagiti musang, ken adda umok dagiti tumatayab, ngem awan pagiddaan ken paginanaan ti Anak ti Tao,” insungbat ni Jesus.

59 Kinunana iti sabali a lalaki, “Surotennak.”

Ngem kinuna ti lalaki, “Apo, innak man pay ipumpon ni amak.”

60 Kinuna ni Jesus kenkuana, “Bay-am dagiti natay a mangipumpon kadagiti minatayda. Inka ketdi ikasaba ti Pagarian ti Dios.”

61 Addamanen sabali a nagkuna ken ni Jesus, “Sumurotak kenka, Apo, ngem innak kadi pay agpakada iti familiak.”

62 Kinuna ni Jesus kenkuana, “Ti mangrugi nga agarado sa taliaw a taliaw, saan a maikari iti Pagarian ti Dios.”

Ibaon ni Jesus dagiti Pitopulo ket Dua

1 Kalpasan daytoy, pimmili ni Jesus iti pitopulo ket duapay a lallaki. Imbaonna ida a sagdudua tapno umun-unada a mapan iti tunggal ili ken lugar a papanannanto.

2 Kinunanakadakuada, “Adu ti anien, ngem bassit ti agani. Agdawatkayo ngarud iti akinkukua iti maani tapno mangibaon kadagiti agani.

3 Inkayon!Ibaonkayo a kas urbon ti karnero iti ayan ti arban dagiti lobo.

4 Dikayomangitugtugot iti supot, bay-on wenno sapatos. Dikay agsardeng iti dalan a kumablaaw iti siasinoman.

5 No sumrekkay iti maysa a balay, umuna a kunayo: ‘Adda koma kappia iti daytoy a balay.’

6 No iti dayta a balay adda tao a managayat iti kappia, agbatinto kenkuana ti inkablaawyo. No awan, ibabawiyo ti inkablaawyo.

7 Agdaguskayiti dayta a balay, ket kanen ken inumenyo ti idasarda kadakayo ta rumbeng a matangdanan ti agtrabaho. Dikay agalis-alis iti pagdagusanyo.

8 No sumrekkay iti maysa nga ili ket awatendakayo, kanenyo ti maidasar kadakayo.

9 Paimbagenyo dagiti masakit iti dayta nga ili ket kunayo kadagiti tattao sadiay, ‘Asidegen kadakayo ti Pagarian ti Dios.’

10 Ngemno sumrekkay iti maysa nga ili ket didakay awaten, mapankayo kadagiti kalkalsada ket kunayo:

11 ‘Uray ti tapok ti iliyo a kumpet kadagiti sakami, punasenmi a maibusor kadakayo. Nupay kasta, laglagipenyo nga asidegen kadakayo ti Pagarian ti Dios!’

12 Ibagakkadakayo nga inton Aldaw ti Panangukom, dakdakkelto ti asi ti Dios iti Sodoma ngem iti dayta nga ili!”

Dagiti Ili a di Mamati

13 “Asikantopay, Corazin! Asikanto met, Betsaida! No naaramid koma idiay Tiro ken Sidon dagiti milagro a naaramid kadakayo, nabayag koman nga impakita dagiti tattao sadiay ti panagbabawida kadagiti basbasolda babaen iti panagtugawda a sikakawes iti nakersang a lupot ken panangiwarakiwakda iti dapu kadagiti bagbagida.

14 Inton Aldaw a Panangukom, dakdakkelto ti asi ti Dios iti Tiro ken Sidon ngem kadakayo.

15 Ketsika, Capernaum, kayatmo kadi a maitan-okkanto sadi langit? Saan! Maitappuakkanto idiay Hades.”

16 Kinunani Jesus kadagiti adalanna, “Ti siasinoman a dumngeg kadakayo, siak ti denggenna. Ngem ti saan nga umawat kadakayo, siak ti saanna nga awaten. Ket ti saan nga umawat kaniak, ti nangibaon kaniak ti saanna nga awaten.”

Ti Panagsubli dagiti Pitopulo ket Dua

17 Siraragsak a nagsubli dagiti pitopulo ket dua. “Apo,” kinunada, “uray dagiti demonio nagtulnogda kadakami idi bilinenmi ida iti naganmo!”

18 Insungbat ni Jesus, “Nakitak ni Satanas a natnag a kas kimat manipud langit.

19 Denggenyo:Inikkankayo iti pannakabalin a mangbaddek kadagiti uleg ken manggagama ken mangparmek iti bileg ti Kabusor. Awanto ti pakaan-anoanyo.

20 Ngem saankayo koma nga agragsak gapu ta agtulnog dagiti dakes nga espiritu kadakayo. Agragsakkayo ketdi ta naisurat dagiti nagnaganyo sadi langit.”

Agrag-o ni Jesus

21 Iti dayta met laeng nga oras, napno ni Jesus iti rag-o babaen ti Espiritu Santo.Kinuna ni Jesus, “Agyamanak kenka, Ama, sika nga Apo ti langit ken daga, ta impakaammom kadagiti awan adalna ti inlimedmo kadagiti mamasirib ken kadagiti nasaririt. Wen, Ama, ta kasta ti nagayatam a maaramid.

22 “Intalekkaniak ni Amak dagiti amin. Awan makaam-ammo iti Anak no di laeng ti Ama. Awan met makaam-ammo iti Ama no di laeng ti Anak ken dagiti kayat ti Anak a pangipakaammoan.”

23 Simmango ni Jesus kadagiti adalan ket kinunana a sililimed, “Nagasatkayo gapu kadagiti makitkitayo ita!

24 Ibagak kadakayo nga adu a profeta ken ari ti nagtarigagay a kumita kadagiti makitayo, ken dumngeg kadagiti mangngegyo. Ngem dida nakita wenno nangngeg.”

Ti Pangngarig maipapan iti Naimbag a Samaritano

25 Timmakderti maysa a maestro iti Linteg tapno suotenna ni Jesus. “Maestro,” sinaludsodna, “ania ti masapul nga aramidek tapno magun-odko ti biag nga agnanayon?”

26 “Ania ti nailanad iti linteg?” kinuna ni Jesus. “Ania ti panagawatmo?”

27 “‘Ayatemti Apo a Diosmo iti amin a pusom, iti amin a kararuam, iti amin a pigsam ken iti amin a panunotmo,’ ken ‘Ayatem ti kaarrubam a kas iti bagim,’” insungbat ti maestro iti Linteg.

28 “Hustoti insungbatmo,” kinuna ni Jesus. “Aramidem daytoy ket agbiagkanto.”

29 Ngem kayat ti maestro nga ikalintegan ti bagina, isut’ gapuna a nagsaludsod manen ken ni Jesus, “Siasino ti kaarrubak?”

30 Simmungbat ni Jesus: “Adda maysa a tao a naggapu idiay Jerusalem ket sumalsalog a mapan idiay Jerico. Sinaneb dagiti tulisan, innalada amin nga adda kenkuana agraman badona, kinabkabilda sada pinanawan a dandanin matay.

31 Nairana met a sumalsalog sadiay ti maysa a padi. Idi makitana daydi lalaki, linisianna ket intuloyna ti nagna.

32 Simmalog met sadiay ti maysa a Levita. Inasitganna ti lalaki ket kinitana. Linisianna ket intuloyna ti nagna.

33 “Ngemlimmabas met sadiay ti maysa a Samaritanonga agbibiahe. Idi makitana ti lalaki, naasian kenkuana.

34 Inasitganna ket sinapsapoanna dagiti sugatna iti lana ken arak sana binedbedan ida. Insakayna iti bukodna nga animal ket impanna iti maysa a pagdagdagusan a nangtaripatoanna kenkuana.

35 “Kabigatanna, nangala iti dua a pirak ket intedna iti agpadpadagus. ‘Taripatoem,’ kinunana kenkuana, ‘ket inton agsubliak, bayadakto amin a nagastom.’”

36 Kinuna ngarud ni Jesus, “Iti panagkunam, siasino kadagiti tallo ti pudno a kaarruba daydi tao a sinaneb dagiti tulisan?”

37 “Daydi nangngaasi kenkuana,” insungbat ti maestro iti Linteg.

Kinuna ni Jesus, “Inka ngarud ket kasta met ti aramidem.”

Sarungkaran ni Jesus da Marta ken Maria

38 Bayatti panagdaliasat ni Jesus ken dagiti adalanna, dimtengda iti maysa a barrio. Sadiay, adda maysa a babai nga agnagan Marta a nangsangaili kenkuana iti balayna.

39 Adda kabsatna nga agnagan Maria a nagtugaw iti sakaanan ti Apo ket nagdengngeg iti pannursurona.

40 Gapu ta maringgoran ni Marta iti panagsaganana, napan ken ni Jesus. “Apo,” kinunana, “awan kadi aniamanna kenka a baybay-annak ni kabsatko ket sisiak ti agsagsagana? Ibagam man kenkuana ta tulongannak!”

41 Insungbat ti Apo, “Marta, Marta, adu la amin a pakaringgoram.

42 Ngem maysa laeng ti masapul. Pinili ni Maria ti kasayaatan ket saanto a maikkat kenkuana.”